یکی از مهم ترین کارهایی که در هنگام جلسات ملاقات با پزشک برای بررسی وضعیت جنین و مادر در دوران بارداری انجام می شود، سونوگرافی می باشد. بسته به اینکه پزشک می خواهد چه پارامترهایی را بررسی کند نوع سونوگرافی متفاوت است. بنابراین اگر شما در حال حاضر در ابتدای بارداری خود هستید بهتر است انواع سونوگرافی حاملگی را بشناسید تا برای انجام آن ها آماده تر باشید. سونوگرافی واژینال نیز یکی از انواع سونو می باشد که در طول بارداری باید انجام شود.
در این مطلب می خواهیم درباره سونوگرافی واژینال در هفته ششم بارداری برای شما توضیحات و نکات لازم را بیان کنیم. پس با ما همراه باشید:
سونوگرافی واژینال چیست؟
کی و چرا سونوگرافی واژینال انجام می شود؟
آمادگی های لازم برای سونوگرافی واژینال
پزشک در طول سونوگرافی واژینال چه چیزهایی می تواند ببیند؟
آیا سونوگرافی واژینال منجر به سقط جنین می شود؟
سونوگرافی واژینال چیست؟
سونوگرافی واژینال با استفاده از ورود یک ردیاب یا گیرنده به داخل واژن انجام می شود. در این روش سونوگرافی، امواج صوتی از ردیاب به داخل رحم فرستاده می شود، تصویری با بزرگ نمایی بالا از جنین می گیرد و آن را به صفحه کامپیوتر می فرستد. این تصویر به پزشک کمک می کند تا وضعیت سلامت و رشد جنین را بررسی کند. همچنین اگر جنین دچار برخی از ناهنجاری ها باشد، پزشک آن را تشخیص می دهد. سونوگرافی واژینال معمولا بین 15 الی 20 دقیقه طول می کشد.
کی و چرا سونوگرافی واژینال انجام می شود؟
اگر پزشک به شما توصیه کند قبل از هفته دهم بارداری سونوگرافی انجام دهید، باید از روش سونوگرافی واژینال استفاده کنید. زیرا در ابتدای بارداری، جنین بسیار کوچک است و در پایین ترین قسمت شکم قرار گرفته است. بنابراین با سونوگرافی شکمی قابل مشاهده نیست. اما سونوگرافی واژینال به پزشک کمک می کند رحم شما را از طریق واژن بصورت دقیق بررسی کند. همچنین خطای آن نسبت به سونوگرافی شکمی کمتر است.
اگر دریکی از شرایط زیر قرار داشته باشید، پزشکتان بین هفته ششم بارداری تا هفته دهم بارداری در مواقع دیگر در صورت ضرورت سونوگرافی واژینال را تجویز می کند:
- سابقه سقط جنین داشته باشید.
- سابقه بارداری خارج از رحم داشته باشید.
- عمل باروری مانند ای وی اف انجام داده باشید.
- درد می کشید.
- خونریزی دارید.
- سابقه زایمان زودرس داشته باشید و پزشک بخواهد دهانه رحم را بررسی کند.
- اضافه وزن داشته باشید و سونوگرافی شکم تصاویر واضحی نشان نمی دهد.
- پزشک شک داشته باشد که شما چسبندگی جفت دارید.
- تشخیص ضربان قلب جنین
- مشاهده این که شما تک قلو باردار هستید یا دوقلو
- بررسی نرمال بودن مراحل بارداری در رحم
- ارزیابی دلایل درد شکم، لکه بینی یا خونریزی
- جلوگیری از بارداری خارج از رحم
بعد از هفته دهم بارداری و در طول بارداری هفته به هفته، سونوگرافی از طریق شکم انجام می شود زیرا در این زمان رحم رشد کرده و به سمت بالای شکم حرکت کرده است بنابراین جنین از طریق سونوگرافی شکم قابل مشاهده است.
توجه توجه:
گاهی اوقات نیز سونوگرافی واژینال به دلیل مسائل غیرپزشکی انجام می شود. مثلا زمانی که شما از روز اول آخرین پریودی خود مطمئن نیستید و پزشک برای تعیین زمان دقیق بارداری و زایمان از سونوگرافی واژینال استفاده می کند.
آمادگی های لازم برای سونوگرافی واژینال
- بیشتر خانم ها سونوگرافی واژینال را راحت تر از سونوگرافی شکم می دانند زیرا نیازی به پر بودن مثانه در طول سونوگرافی نیست.
- برای این سونوگرافی باید مثانه خالی باشد زیرا پر بودن آن مانع از ایجاد تصویری واضح از جنین می شود. پرستار از شما می خواهد پیش از انجام سونوگرافی مثانه خود را خالی کنید.
- برای سونوگرافی واژینال باید پایین تنه برهنه باشد. اگر لباس دو تکه بپوشید احساس راحتی بیشتری می کنید زیرا نیازی به برهنه شدن کامل نیست.
- سونوگرافی واژینال توسط پزشک خانم یا آقا انجام می شود. احتمالا شما با پزشک خانم راحت تر هستید بنابراین وقت های خالی پزشک موردنظرتان را بررسی کنید و زمان مناسب را انتخاب کنید.
در طول سونوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
- بعد از برهنه کردن پایین تنه، پرستار از شما می خواهد روی تخت سونوگرافی دراز بکشید.
- پرستار پاهای شما را می پوشاند و از شما می خواهد زانوهای خود را بالا برده و کف پاها را بر روی دسته های مخصوص تخت قرار دهید. باید پاها را به قدری باز کنید که پزشک بتواند به راحتی سونوگرافی را انجام دهد.
- پزشک ردیاب را با پوشش پلاستیکی نو و استریل مانند کاندوم می پوشاند. سپس ژلی بر روی ردیاب می زند تا به راحتی وارد واژن شود و تصاویر واضحی نشان دهد. او ردیاب را حدود 2 الی 3 اینچ (5 الی 7.5 سانتیمتر) وارد واژن می کند و عمل سونوگرافی انجام می شود.
- احتمالا در ابتدا احساس ناراحتی یا اضطراب می کنید بنابراین سعی کنید آرام باشید؛ هر چقدر آرام تر باشید ردیاب راحت تر وارد واژن می شود و سونوگرافی بهتر انجام می شود.
- اگر عضلات خود را سفت کنید، باعث درد زیادی می شود. بنابراین نفس عمیق بکشید تا ردیاب راحت تر وارد واژن و رحم شما بشود.
پزشک در سونوگرافی واژینال چه چیزهایی را می تواند ببیند؟
در هفته های مختلف بارداری پزشک از تجویز سونو واژینال منظور خاصی دارد:
سونوگرافی واژینال در هفته پنجم بارداری
در هفته پنجم بارداری احتمالا ساک بارداری کوچک و خالی مشاهده می شود.
سونوگرافی واژینال در هفته ششم بارداری
در هفته ششم بارداری کیسه حاوی نطفه مشاهده و گاهی اوقات نیز ضربان قلب شنیده می شود. امکان دارد دو قلو یا چندقلو بودن جنین نیز مشخص شود. اما یک جنین به راحتی قابل مشاهده نیست. گاهی اوقات ضربان قلب در یک کیسه شنیده می شود و تکرار سونوگرافی ضربان قلب دوم را نیز نشان می دهد. ممکن است طی سونوگرافی رشد یک کیسه مشاهده شود در حالی که دیگری هنوز خالی است. این پدیده سندروم قل ناپدید شده نامیده می شود.
سونوگرافی واژینال در هفته هفتم بارداری
در هفته هفتم بارداری نطفه ای به طول یک سانتی متر مشاهده می شود و سرعت ضربان قلب بین 130 الی 150 ضربه در دقیقه است.
سونوگرافی واژینال در هفته هشتم بارداری
در هفته هشتم بارداری نطفه به 16 میلی متر رسیده است و احتمال دارد سر و بدن و حرکاتی نیز مشاهده شود.
سونوگرافی واژینال در هفته نهم بارداری
در هفته نهم بارداری سر، بدن و اعضای بدن نطفه دیده می شود. در این مرحله فرزند شما تقریبا کامل شده است و اکنون جنین نامیده می شود. مقدار مایع اطراف بدن جنین واضح تر از قبل می باشد. پزشک در این مرحله به دقت اطراف کیسه را مشاهده می کند و از عدم خونریزی اطمینان حاصل می کند. گاهی در منطقه ای کوچک از اطراف کیسه حالت خون مردگی ایجاد می شود که به آن هماتوم بارداری (subchorionic hematoma) می گویند و باید درمان شود.
خوشبختانه این خونریزی توسط بدن جذب می شود یا از طریق ترشحات واژن خارج می شود. اگر خونریزی داشته باشید پزشک به شما توصیه می کند بیشتراستراحت کنید.
آیا سونوگرافی واژینال منجر به سقط جنین می شود؟
سونوگرافی واژینال که توسط پزشک متخصص و ماهر انجام شود منجر به سقط جنین نمی شود.
بعد از سونوگرافی واژینال چه حالی دارم؟
اگر در طول سونوگرافی عضلات خود را سفت نگه داشته باشید، بعد از آن احساس سوزش یا کوفتگی خواهید داشت. در غیر این صورت این نوع سونوگرافی عارضه ای ایجاد نمی کند. البته ممکن است بعضی از خانم ها کمی خونریزی را نیز بعد از سونوگرافی تجربه کنند. این خونریزی به دلیل پاره شدن رگ های نازک اطراف دهانه رحم هنگام وارد شدن دسته سونوگرافی به داخل رحم می باشد که کوتاه مدت است و جای نگرانی نیست. اما در صورتی که دچار خونریزی بیش از حد شدید و احساس گرفتگی در قسمت پایین شکم دارید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
BabyCenter India Medical Advisory Board. Transvaginal scan (TVS) in pregnancy. Last reviewed January 2020