ماه دوم بارداری

شما اکنون در ماه دوم بارداری هستید. در این ماه کمی با شرایط بارداری هماهنگ شدید و نگرانی و استرستان کمتر شده است. پس دیگر وقت آن رسیده که بیشتر به مراقبت های بارداری خود توجه کنید. علائم اولیه مانند تهوع وخستگی همچنان وجود دارند و شما باید با پذیرش آن و داشتن یک رژیم غذایی مناسب آن ها را کنترل کنید. جنین در این ماه به سرعت در حال رشد است و مغز او تشکیل می شود. بنابراین تغذیه در ماه دوم بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله علائم، تغییرات بدن و جنین و رژیم غذایی مناسب این ماه ویژه شما مادر اومایی عزیز را باهم برسی می کنیم.

در این مقاله می خوانیم:

علائم ماده دوم بارداری

بدن تغییرات زیادی را در ماه دوم متحمل می شود تا بتواند نوزاد شما را به خوبی رشد دهد. اما همچنان هیچ یک از این تغییرات آشکار نیست. نشانه ها و علائم طبیعی و نرمال در ماه دوم عبارتند از:

-    حالت تهوع در ماه دوم بارداری

حالت تهوع و استفراغ ناشی از بارداری در ماه دوم از نشانه های رایج بارداری در 85% خانم ها می باشند. این حالت در طول روز و یا تنها در هنگام صبح مشاهده می شود. این علائم درماه اول بارداری شروع می شود و تا ماه دوم و سوم بارداری ادامه پیدا می کند. این بیماری هیچ تاثیری بر روی مادر و فرزند ندارد اما در طولانی مدت مادر را خسته می کند و به دلیل تاثیر بر اشتها می تواند انرژی مادر را کاهش دهد.

برخی خانم ها در این شرایط قادر به تمرکز نیستند و هیچ کاری نمی توانند انجام بدهند. برخی خانم ها نیز افسرده می شوند و برخی با همسر خود دچار مشکل خواهند شد. اما این بیماری نتایج مثبتی نیز دارد. مطالعات نشان می دهد حالت تهوع و استفراغ رابطه مستقیم با کاهش سقط جنین دارد. اما در صورتی که حالت تهوع شما شدید است به گونه ای که به طور مداوم میلی به غذا خوردن ندارید با پزشک خود مشورت کنید.

معمولا این گونه علائم به حساسیت شما به بو بر می گردد بنابراین از غذاها و بوهایی که به شما حالت تهوع می دهد دوری کنید. سر وقت غذا بخورید زیرا گرسنگی نیز باعث حالت تهوع می شود. لیمو یا نارنج و مرکبات دیگر را استشمام کنید. زنجبیل نیز از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می کند. می توانید روزانه دو فنجان چای زنجبیل با غلظت پایین بنوشید. البته به دلیل متفاوت بودن شرایط بارداری برای افراد قبل آن با پزشکتان مشورت کنید. 

-    نوسانات حالات روانی در ماه دوم بارداری

اگر در ماه دوم بارداری هستید و نوسانات روحی را تجربه می کنید، بدانید شما تنها نیستید. هورمون های بارداری گاهی باعث جنون می شوند. بعضی وقت ها پر انرژی و شاداب هستید و بعضی وقتا خسته و کسل خواهید بود. هیچ کس دلیل رفتار خانم ها را در دوره بارداری نمی داند اما به احتمال زیاد به هورمون های استروژن و پروژستون مربوط می باشد. این هورمون ها بر سطح مواد شیمیایی مغز که حالات روانی را تنظیم می کنند اثر می گذارند. استراحت و رژیم غذایی مناسب این حالات را برطرف می کند. اما اگر احساس افسردگی شدید دارید به گونه ای که امکان دارد به خود آسیب برسانید و این حالات بیش از دو هفته طول کشید با پزشک خود صحبت کنید. 

-    افزایش ضرورت مدفوع در ماه دوم بارداری

در ماه دوم دفعات دستشویی رفتن شما افزایش می یابد. افزایش دفعات مدفوع در ماه های اول بارداری به هورمون ها مربوط می شود. بعد از این که جنین به رحم چسبید، بدن هورمون گونادوتروپین تولید می کند که باعث افزایش نیاز به مدفوع کردن می شود. متاسفانه این شرایط تا ماه های آخر بارداری ادامه خواهد داشت. سعی کنید نوشیدنی زیاد مصرف کنید. مصرف چای، قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار باعث افزایش نیاز به دستشویی رفتن و یبوست بارداری می شود. پس تا می توانید مصرف آن ها را کاهش دهید.

-    سینه های پرتر در ماه دوم بارداری

اگر سوتین شما تنگ شده است تعجب نکنید. هورمون های استروژن و پروژسترون بدن شما را برای مادر شدن آماده می کنند بنابراین چربی بیشتری تولید می کنند. همچنین سینه ها حساس تر می شوند. استفاده از سوتین های پارچه ای به شما کمک می کند درد کمتری احساس کنید.

-    ویار موادغذایی در ماه دوم بارداری

تغییرات هورمونی و کمبود مواد مغذی باعث ویار می شود. مصرف هر گونه ماده غذایی که ضرری نداشته باشد مجاز است. اما سعی کنید از جایگزین های سالم استفاده کنید. گاهی میل های عجیب و غریب مانند میل به خاکستر سیگار و یا خاک به سراغ برخی خانم ها می آید که نباید آن ها را مصرف کنند و بسیار خطرناک است.

تغییرات بدن در ماه دوم بارداری

در این ماه تغییرات بدن کم کم مشاهده می شود. در کنار هورمون های استروژن و پروژسترون، هورمون hCG نیز تولید می شود. این هورمون ها برای اطمینان از بارداری موفق در مراحل اولیه تولید می شوند. هورمون های استروژن و پروژسترون به حفظ بارداری کمک می کنند در حالی که هورمون hCG به بیگانه نبودن نوزاد در بدن و اطمینان از برخورد غیر تهاجمی بدن مبنی بر اینکه جنین یک جسم خارجی نیست و باید در بدن بماند نظارت دارد. در کنار تغییرات دیگر، افزایش ترشحات واژینالی نیز نشانه های ماه دوم بارداری است. 

نگرانی های رایج در ماه دوم بارداری

در طول بارداری هفته به هفته با مشکلات زیادی مواجه می شوید. بیشتر این مشکلات بی ضرر هستند اما برخی نیاز به توجه دارند. در اینجا لیست نگرانی های ماه دوم بارداری ذکر شده است:

-    واریس در ماه دوم بارداری

در طول بارداری افزایش حجم خون و سطح هورمون ها باعث باد کردن رگ ها می شود. رگ های بزرگ شده قرمز یا آبی هستند و به شکل تاب خورده دیده می شوند.  شما ممکن است زمینه ژنتیکی برای بروز این مشکل داشته باشید. در صورت ابتلا به واریس در بارداری تا سه ماه بعد از زایمان نیز ادامه می یابد. اما این مشکل در بارداری های بعدی بدتر می شود.

ورم رگ ها گاهی با رگ های عنکبوتی اشتباه گرفته می شود. این رگ ها شبیه هستند اما در حالت عنکبونی رگ ها کوچکتر می باشند و ورم ندارند. علائم واریس درد رگ ها پس از نشستن و برخاستن و ورزش می باشد. استفاده از جوراب های سفت مخصوص واریس به کاهش درد کمک می کند. همچنین هنگامی که در پاها احساس فشار کردید بنشینید تا جریان خون به حالت نرمال برسد. اگر هیچ یک از این روش ها به شما کمک نکرد به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله نیز با 7 روش درمان واریس در بارداری آشنا شوید.

-    سوزش معده و سوءهاضمه در ماه دوم بارداری

مشکلات گوارشی و سوزش سر دل در بارداری از عوارض رایج در طول بارداری هستند. معده پر، طعم اسید در دهان یا سوزش در قفسه سینه و گلو علائم این بیماری هستند. این مسئله به هورمون ها نیز بر می گردد. مقدار زیاد پروژسترون و استروژن در بدن باعث شل شدن بافت های عضلانی اطراف معده و مری می شود. بنابراین حرکت آهسته غذا در سیستم گوارشی باعث سوءهاضمه و نفخ می شود. این علائم برای جنین مفید هستند. حرکت آهسته باعث جذب بهتر مواد مغذی توسط جریان خون می شود بنابراین به جنین نیز مواد کافی می رسد.

سوزش معده نیز به دلیل استراحت حلقه دریچه معده به مری می باشد که باعث برگشت غذا و اسید از معده به مری می شود. موادغذایی که باعث سوزش معده می شود غذاهای تند، سرخ شده، چرب، شکلات ها و قهوه می باشند. بنابراین حذف این غذاها از رژیم غذایی باعث از بین رفتن اثرات آن ها می شود. سعی کنید غذا را با آرامش بجوید بنابراین هوا وارد معده شما نمی شود و هضم غذا راحت تر است. به جای مصرف سه وعده غذا، وعده های غذایی را در طول روز بیشتر کنید و تعداد آن را به 6 وعده برسانید و مقداری که در هر وعده مصرف می کنید را کاهش دهید.

-    خونریزی در ماه دوم بارداری

خونریزی یا لکه بینی در بارداری به دلایل مختلف اتفاق می افتد. خونریزی در ابتدای بارداری به دلیل کاشت جنین بر روی دیواره رحم و کاملا طبیعی است. اما در مراحل بعدی، خونریزی به دلایل هورمونی اتفاق می افتد. بعضی اوقات ترشحات با خون، بو و مخاط همراه است. انواع مختلف خونریزی در بارداری و لکه بینی در بارداری وجود دارد.  

در صورتی که خونریزی شما شدید بود یا ترشحات غلیظ و بدبو بودند با پزشک تماس بگیرید یا به او مراجعه کنید. این علائم نشانه عفونت ( راه درمان عقونت در بارداری) یا سقط جنین یا بارداری ناموفق است.

جنین  در ماه دوم بارداری

در ماه دوم جنین شما به اندازه یک ذغال اخته است و شبیه به یک لوله جمع شده می باشد که سر لوله سر بچه و انتهای آن بدن نوزاد است( اندازه جنین در هفته های بارداری). در این فاصله مایع نخاعی و جفت وجود دارند که در حال تشکیل هستند. فرزند شما حدود 10000 برابر بزرگتر از هنگام لقاح است. سر او بزرگ است و پیشانی او قابل تشخیص می باشد.

گوش ها، بینی، چشم ها و پلک ها شروع به تشکیل کرده اند. بافت هایی که قلب را تشکیل می دهند شروع به تپش می کنند و در هفته ششم بارداری توسط سونوگرافی قابل شنیدن هستند. همچنین (عکس جنین در هفته های بارداری)دست و پا در حال تشکیل می باشند. آلت تناسلی نیز در حال تشکیل است(عکس سونوگرافی جنین پسر) ااما هنوز به خوبی دیده نمی شود. در واقع در انتهای ماده دوم بارداری، نوزاد به 2 اینچ یا حدود 5 سانتیمتر می رسد و تمام اندام های بدن شروع به تشکیل کرده اند.

توپ سلول ها در آغاز هفته 6 تبدیل به جنین می شود. مرحله جنینی بارداری حدود 5 هفته طول می کشد. این زمانی است که تمام اعضای اصلی داخلی شروع به رشد می کنند.

در هفته 5 - 6 چه اتفاقی می افتد؟

•  جنین کوچکتر از 5/1 اینچ (4-5 میلی متر) طول دارد.
•  یک قلب بسیار ابتدایی و سیستم گردش خون ایجاد می شود.
•  جوانه های دست و پا رشد می کنند.
•  لوله عصبی شروع به تشکیل می کند. لوله عصبی بعدها مغز، نخاع و اعصاب را تشکیل می دهد.
•  جوانه دم رشد می کند.
•  بند ناف شروع به رشد می کند.

در هفته 7 – 8 چه اتفاقی می افتد؟

•  جنین 7-14 میلی متر طول دارد.
•  قلب شکل گرفته است.
•  انگشتان دست و انگشتان پا در حال رشد هستند.
• بازوها در آرنج خم می شوند.
• گوش ها، چشم ها، پلک ها، کبد و لب بالا شروع به تشکیل می کنند.

• اندام های جنسی در تمام جنین ها تا هفته هفتم یا هشتم یکسان هستند. اگر ژن منجر به رشد بیضه شود، جنین به عنوان یک مرد بیولوژیکی رشد می کند. اگر ژن دختر رشد کند، جنین تخمدانها را تولید می کند و به صورت زیستی زن می شود.

رژیم غذایی در ماه دوم بارداری

مصرف موادغذایی مغذی و سالم در ماه دوم بارداری به رشد نوزاد کمک می کند. این مسئله باعث می شود مادر با تغییراتی که در بدنش اتفاق می افتد سازگار شود. برخلاف تصور عامه نیازی نیست به اندازه دو نفر  غذا بخورید. مصرف سبزیجات، میوه ها، مایعات، حبوبات و گوشت قرمز ضروری است. ویتامین های لازم در طول بارداری شامل فولیک اسید، کلسیم، ویتامین د، روی، آهن و ید می باشند. فولیک اسید باعث کاهش نقص بارداری می شود بنابراین در هفته های اول ضروری است.

بروکلی، سبزیجات با برگ های سبز و مرکبات غنی از فولیک اسید هستند. کلسیم به ساخت دندان و استخوان های فرزند کمک می کند. شیر و لبنیات منابع غنی کلسیم هستند. با سایر منابع غنی از کلسیم در بارداری آشنا باشید.سعی کنید به جای مصرف مکمل ها از مواد غذایی سالم در رژیم خود استفاده کنید. اما در صورت تجویز مکمل از طریق پزشک حتما به موقع و با توجه کامل آن ها را مصرف کنید. 

در ذهن شما در ماه دوم بارداری چه می گذرد؟

در ماه دوم بارداری نیز شما هنوز کمی نگران مادر شدن هستید. به همین دلیل گاهی احساس هیجان دارید و گاهی خوشحال هستید و گاهی ناراحت و افسرده می شوید. این مسائل به خاطر تغییرات هورمونی است و کم کم از بین می رود. در این جا تفکراتی که در ماه های اول بارداری به سراغ شما می آید ذکر شده است:

آیا می توان در ماه های اول بارداری نزدیکی جنسی داشت؟

بله، نزدیکی جنسی در این حالت به شکلی لذت بخش است زیرا نیازی به استفاده از قرص های ضدبارداری و روش های ضدبارداری نیست. فرزند شما در این ماه راحت و امن است و دلایل سقط جنین در این ماه به دلیل نابهنجاری های کروموزومی است و به نزدیکی جنسی ربطی ندارد. با چگونگی داشتن رابطه جنسی در بارداری آشنا شوید.

آیا مادر خوبی می شوم؟

نگرانی درباره مادر شدن امری طبیعی است. در واقع این نگرانی نشان می دهد شما به فرزند خود اهمیت می دهید و مسئولیت خود را جدی گرفته اید.

نکاتی برای پدرها در ماه دوم بارداری

اولین کاری که باید بعد از آگاهی از بارداری همسر خود انجام دهید فراهم کردن شرایط برای نوزاد و مادر است. لیست کارهایی که باید در ماه دوم بارداری انجام دهید:

-    به تغذیه و استراحت همسر خود توجه کنید.
-    درباره بیمه و جزئیات آن مطالعه کنید.
-    سعی کنید موادغذایی که همسرتان نیاز دارد یا تمایل دارد را فراهم کنید.

ویزیت پزشک در ماه دوم بارداری

اگر اولین باری است که برای معاینه به پزشک مراجعه می کنید چند ساعت طول می کشد تا معاینه شوید و باید کمی صبور باشید. معاینه فیزیکی و آزمایش خون در بارداری  باید انجام شود. آزمایش ادرار نیز برای بررسی دیابت و باکتری ها باید گرفته شود. فرمی به شما داده می شود و باید تمام سوابق پزشکی خود و خانوادتان را بنویسید. اما اگر ملاقات دوم با دکتر باشد زمان زیادی طول نمی کشد. پزشک وزن ( چگونگی وزن گیری در بارداری)  و فشار خون را اندازه گیری می کند. آزمایش ادرار می گیرد و علائم ورم را در ماه دوم بررسی می کند.

سخن آخر

همان طور که گفتیم در ماه دوم بارداری تغییرات ظاهری زیاد نیستند و شما می توانید همچنان بارداری خود را مانند یک راز بزرگ نگه دارید. اما به خودتان توجه ویژه ای داشته باشید زیرا ماه دوم برای رشد نوزاد شما از همه جهات بسیار مهم و حیاتی می باشد. سعی کنید آرام باشید و از پزشک بخواهید دمنوش هایی که می توانید بعنوان دمنوش های آرامش بخش استفاده کنید  را به شما معرفی کند.