گام های بسیاری وجود دارد که باید برای باردار شدن خانم رخ دهد. درک روند چگونگی بارداری برای کسانی که می خواهند باردار شوند و کسانی که نمی خواهند باردار شوند مفید است. برای کسانی که مایل به جلوگیری از بارداری هستند، توصیه می کنیم از دو روش ضد بارداری، یعنی کاندوم و قرص های ضد بارداری استفاده کنند. استفاده از کاندوم به درستی باعث جلوگیری از گسترش عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs) می شود. در این مقاله می خوانیم:
مرحله 1: تولید اسپرم و تخمک
مرحله 2: تخمک گذاری
مرحله 3: باروری
مرحله 4: لانه گزینی
مرحله 5: تشخیص بارداری
هنگام تلاش برای باردار شدن، رژیم غذایی خوب، حفظ سلامتی، تشخیص تخمک گذاری و داشتن سن مناسب می تواند در افزایش شانس بارداری نقش مهمی داشته باشد. در طی یک سال تلاش برای باردار شدن:
- زنان زیر 25 سال، 86٪ احتمال برای باردار شدن دارند
- زنان 25 تا 29 سال دارای 78٪ احتمال حاملگی هستند
- زنان 30 تا 34 ساله دارای احتمال 63٪ برای بارداری هستند
- زنان 35 سال دارای بیش از 50٪ احتمال حاملگی هستند
اگر یک زن بالای 35 سال پس از تلاش به مدت 6 ماه باردار نشود، متخصص زنان مانند متخصص غدد درون ریز می تواند به درمان مشکلات بالقوه باروری بپردازد.
چگونگی باردار شدن زنان
به طور کلی، بارداری هنگامی شروع می شود که اسپرم مرد تخمک زن را بارور می کند. این بارور شدن می تواند به طرق مختلفی انجام شود، مانند موارد زیر:
- مقاربت واژینال بدون محافظت، که در طی آن مرد انزال را به واژن زن منتقل می کند.
- فعالیت جنسی دیگر که در آن مایع منی مرد حاوی ترشحات غده کاپور یا انزال، در تماس با واژن زن قرار می گیرد.
- فرم های جایگزین تلقیح، که در آن اسپرم، از همسر زن و یا اهدا کننده، با استفاده از یک سرنگ یا دستگاه دیگر به واژن زن یا رحم منتقل می شود. (این گزینه برای افرادی که مشکل ناباروری دارند استفاده می شود).
- سایر روش های باروری، مانند روش ای یو ای می باشد که در آن تخمک زن از بدن او خارج می شود، با اسپرم بارور می شود، و سپس به رحم بازگردانده می شود.
مراحل باردار شدن
مرحله 1: تولید اسپرم و تخمک
زنان با 1 تا 2 میلیون تخمک نابالغ متولد میشوند، حدود 400 مورد از آنها در طول سالهای تولید مثل آزاد میشوند و با یائسگی تولید متوقف می شود. در طی عمر خانم تخمک دیگری تولید نخواهد شد. از سوی دیگر، مردان با اسپرم از پیش ساخته متولد نمی شوند. در عوض، آنها در طول عمر به طور مداوم میلیون ها سلول اسپرم تولید می کنند.
تولید اسپرم
تولید اسپرم از بیضه های مرد شروع می شود؛ بیضه ها غدد درون کیسه اسکروتال است که زیر آلت تناسلی قرار دارد. بیضه ها خارج از بدن مرد وجود دارد و به تنظیم دمای اسکروتال می پردازند. بیضه سالم در 94 درجه فارنهایت که حدود 4 درجه خنک تر از دمای بدن است، اسپرم تولید می کند. گاهی افراد درد بیضه و گاهی ورم بیضه را احساس میکنند که نشانه وجود مشکل است. ایجاد سلول جدید اسپرم، 64 تا 72 روز طول می کشد و با توجه به این واقعیت که حدود 100 تا 300 میلیون سلول اسپرم با هر انزال منتشر می شود، مرد به طور مداوم اسپرم تولید می کند. پس از تولید اسپرم، آنها در اپیدیدیم ذخیره می شوند. درست قبل از انزال، سلول های اسپرم با مایع منی مخلوط می شوند. قسمت مایع شکل مایع منی، به اسپرم با تغذیه، محافظت در برابر کانال اسیدی واژن و انعقاد در واژن زن به منظور ایجاد یک مانع کمک می کند. این حفاظت فقط حدود 30 دقیقه طول می کشد.
تولید تخمک
تولید تخمک زن بسیار پیچیده تر از تولید اسپرم است. همانطور که قبلا گفته شد، زن با تمام تخمک های خود متولد می شود. این میلیون ها تخمک نابالغ در فولیکول ها (کیست های کوچک و پر شده از مایع) قرار دارند که در تخمدان های زن ذخیره می شوند (دو ساختار بادام شکل در هر طرف رحم). تقریبا یکبار در هر ماه، هیپوتالاموس زن سیگنالی را برای غده هیپوفیز می فرستد تا هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) را منتشر کند، که باعث می شود چندین فولیکول به تخمک های بالغ تبدیل شود. تنها یکی از این فولیکولها به طور کامل بالغ می شود و دیگران دوباره جذب بدن می شود. گاهی خانم ها به دلیل افزایش سن تخمک را فریز میکنند. شما با انجام آزمایش آنتی مولرین هورمون می توانید ذخایر تخمدان خود را بسنجید.
مرحله 2: تخمک گذاری
هنگامی که یک تخمک کاملا بالغ می شود، از فولیکول فوران می کند و از طریق دیواره تخمدان هل داده می شود. این فرآیند تخمک گذاری نامیده می شود. فولیکول تخمک بالغ به جسم زرد تبدیل می شود که یک هورمون لووتیونی را آزاد می کند که به ضخیم شدن پوشش رحم زن کمک می کند. فولیکول سپس سیگنال هایی برای افزایش تولید استروژن ارسال می کند که به بدن نشان می دهد یک تخمک بالغ است. گاهی اوقات، هر چند نادر، بیش از یک تخمک از تخمدان زن در عرض 24 ساعت آزاد می شود. دوقلوهای ناهمسان می توانند در نتیجه آزادسازی دو تخمک بارور باشند.
برخی از خانمها در طول تخمک گذاری ممکن است درد کمی در یک طرف شکمشان داشته باشند. بسته به اینکه کدام طرف درد می کند، زنان می توانند تعیین کنند کدام تخمدان تخمک بالغ تولید می کند. همچنین می توان با مشاهده تغییرات ترشحات دهانه رحم که قبل و در طی تخمک گذاری روشن و رقیق و یا کشسان هستند، زمان تخمک گذاری را شناسایی کرد. دیگر علائم شناسایی تخمک گذاری تغییرات دما، افزایش دردهای جنسی، لکه بینی خفیف در تخمک گذاری، التهاب و حساسیت به بو یا مزه است.
هر تخمدان با یک کانال (4 اینچ طول و نیم اینچ عرض) به نام لوله فالوپی به رحم متصل می شود. پس از آزاد شدن تخمک، تخمک در انتهای انگشتی شکل لوله فالوپی به مدت 24 ساعت منتظر می ماند تا اسپرم برای بارور کردن آن برسد. موهای نازک به نام cilia به سفر تخمک از طریق لوله فالوپی به سمت رحم کمک می کنند. در طول سفر چند روزه تخمک از طریق لوله فالوپی، فولیکولی که تخمک را تولید کرده است سیگنال هایی آزاد می کند که باعث می شود رحم یک پوشش داخلی به نام اندومتریوم ایجاد کند. این اندومتریوم پر از خون و مواد مغذی ضروری است که برای تخمگذاری و پرورش تخمک بارور لازم است.
اگر هیچ اسپرمی برای بارور کردن تخمک وجود نداشته باشد، تخمک از طریق رحم حرکت می کند و تجزیه می شود، سطح هورمون استروژن و پروژسترون به حالت طبیعی برمی گردد. بدن زن پوشش اندومتری ضخیم رحم را فرو می ریزد و پریودی آغاز می شود.
مرحله 3: باروری
بسیاری از عوامل به منظور باروری، یا پیوستن سلول های اسپرم مرد و تخمک زن نیاز است. این عوامل عبارتند از شرایط محیطی مطلوب، زمان بندی در چرخه پریود زن، باروری اسپرم مردانه، توانایی سلول های اسپرم مردانه برای نفوذ به تخمک و رشد جنین. اگر همه این عوامل وجود داشته باشد، بارور شدن بین اسپرم و تخمک به احتمال زیاد رخ خواهد داد.
شرایط محیطی
محيط واژن و رحم زن تحت كنترل هورمونی دوره ای قرار دارد. هر بار كه مرد انزال دارد، مایع منی به ماده ژل مانند تبديل مي شود كه از اسپرم در برابر محیط اسيدي واژن محافظت می کند. بعد از 20 تا 30 دقیقه این ژل به مایع تبدیل می شود که به اسپرم اجازه می دهد به سفر خود به سمت تخمک ادامه دهد.
زمان بندی هورمونی
شانس در برابر هر یک از اسپرم ها زیاد است. در طول چرخه پریودی زنانه، کانال واژینال و کانال دهانه رحم یک محیط نامطلوب برای اسپرم مردانه به علت قوام و اسیدیته مخاط واژن و دهانه رحم است. با این حال، نزدیک به تخمک گذاری، مخاط دهانه رحم تغییر می کند و برای انتقال اسپرم به طور موثر طراحی می شود.
به علت تغییرات هورمونی دوره ای که در سراسر چرخه پریودی زن اتفاق می افتد، بزرگترین کلید لقاح موفقیت آمیز این است که اسپرم در زمان مناسب تخمک را ملاقات کند. زمان ایده آل باروری نزدیک تخمک گذاری است که تخمک در لوله فالوپی قرار دارد.
باروری مردانه
پس از عبور از کانال واژن، قویترین اسپرم وارد دهانه رحم می شود. از این جا، اسپرم باید وارد رحم و یکی از لوله های فالوپی شود. از میلیون ها سلول اسپرم موجود در هر انزال، یک تا چندصد سلول اسپرم به لوله فالوپی وارد می شود. اگر تعداد اسپرم مرد به طور قابل توجهی کمتر از حدود 500 میلیون سلول اسپرم در طی انزال باشد، مرد نابارور است بنابراین بارداری در این موارد غیرممکن می باشد.
تخمکی که به طور ماهانه از تخمدانها آزاد می شود، حدود یک روز برای سلول های اسپرم در لوله فالوپی منتظر می ماند. اسپرم میتواند تا 5 روز در مسیر تولید مثل زن زنده بماند. بنابراین، اگر تخمک زن و اسپرم مرد در این زمان ملاقات کنند، باروری رخ می دهد. اگر اسپرم مرد نتواند به اندازه کافی زنده بماند تا بتواند تخمک را ملاقات کند یا اگر اسپرم نتاواند تخمک را بارور کند مرد نابارور است.
زمانی که زوجین تا یکسال موفق به بارداری نشدند، ابتدا خانم باید سونوگرافی و آزمایشات هورمونی و ذخایر تخمدانی را انجام دهد و در صورت عدم وجود مشکل همسر ایشان نیز باید آزمایش آنالیز اسپرم را انجام دهند، کیفیت و کمیت اسپرم تنها در آزمایش مایع منی مشخص میشود. پس آقایان نباید به عدم انجام این آزمایش پافشاری کنند. چون علت باردار نشدن یا عدم وجود تخمک، ضخامت نامناسب رحم، اسپرم ضعیف است.
ظرفیت اسپرم
حتی بعد از اینکه اسپرم مرد با یک تخمک در تماس قرار بگیرد، هنوز مراحل زیادی برای باردار کردن تخمک نیاز است. دوازده تا دویست اسپرم قوی در اطراف تخمک وجود دارند و آن را احاطه کرده اند و سعی در نفوذ به غشای سلولی بیرونی سخت تخمک که به نام زوناپلوسیدا نامیده می شود، دارند. همان طور که اسپرم ها تخمک را احاطه کرده اند، تخمک هورمون پروژسترون را آزاد می کند یا در طول مسیر فوت کرد. همانطور که اسپرم قوی باقی مانده تخم مرغ را احاطه کرده است، تخمک پروژسترون هورمون را آزاد می کند، که باعث می شود این سلول های اسپرم، لایه های پروتئین را از بین ببرند و موجب افزایش فعالیت می شوند. این روند انتقال اسپرم ظرفیت نامیده می شود. هنگامی که اسپرم با خارج از تخمک ارتباط برقرار می کند، سر اسپرم "منفجر می شود" که باعث آزاد شدن آنزیم هایی می شود که به اسپرم اجازه می دهد به پوسته سخت خارجی تخمک نفوذ کند.
به محض اینکه اسپرم به لاینه بیرونی تخمک نفوذ می کند، زوناپلوسیدا تخمک بلافاصله تحت واکنش شیمیایی قرار می گیرد و از هر گونه نفوذ دیگر سلول های اسپرم جلوگیری می کند. بارداری به طور رسمی در این زمان اتفاق می افتد. تخمک اسپرم را جذب می کند و کروموزوم های تخمک و اسپرم ترکیب می شوند. این اتحاد تخمک و اسپرم یک زگوت ایجاد می کند و این سلول جدید زایگوت دارای هسته ای از 46 کروموزوم (23 از اسپرم و 23 از تخمک) است.
رشد رویانی
این سلول زیگوت جدید شروع به تجزیه سریع در عرض چند ساعت بعد از یک فرایند به نام میتوز می کند و این سلول گسترش یافته سلول ها اکنون نطفه نامیده می شود. جنسیت نطفه در این مرحله مشخص شده است. اگر اسپرم بارورکننده کروموزوم Y داشته باشد، نطفه به پسر تبدیل می شود در حالی که اسپرمی که کروموزوم X دارد به دختر تبدیل می شود.
نطفه همچنان تقسیم می شود و در لوله های فالوپی به سمت رحم حرکت می کند. این سفر حدود 3 تا 4 روز طول می کشد. در طی این زمان، تخمک بارور رشد می کند و رحم آماده دریافت آن می شود.
مرحله 4: لانه گزینی
با گذشت زمان، تخمک بارور به رحم می رسد، این تخمک یک خوشه 100 تایی سلول است و بلستوسیست را تشکیل می دهد. بلستوسیست یک ساختار توخالی است و دارای سلول هایی داخل آن است که در حال رشد می باشند. این زمان حدود 5 تا 7 روز از باردار شدن تخمک توسط اسپرم گذشته است. این سلولهای در حال رشد در بلستوسیست در نهایت تبدیل به جنین خواهد شد و دیواره بیرونی بلوستوسیست به جفت و دیگر بافتهایی که مواد مغذی مهم را برای رشد جنین فراهم می کنند، تبدیل می شوند.
پس از یک روز دیگر، نطفه از داخل غشاء (زوناپلوسیدا) ظاهر می شود و پروسه لانه گزینی در رحم زن آغاز می شود. وقتی که بلستوسیست با پوشش آندومتر روبرو می شود، هورمون ها تغییر می کنند تا بلستوسیست بتواند به دیوار رحم متصل شود. همزمان، پوشش رحم ضخیم تر می شود و دهانه رحم با پوشش مخاطی بسته می شود که این بسته بودن تا پایان بارداری باقی می ماند. در زمان لانه گزینی، برخی از خانم ها دچار لکه بینی می شوند، که حدود 48 ساعت طول می کشد.
در هفته ها و ماه های آینده سلول ها به تقسیم شدن ادامه می دهند و رشد سلول ها رخ می دهد. در حدود 3 هفته بعد سلول های اولیه عصب رشد خواهند کرد. لطفا توجه داشته باشید که ناهنجاری ها ممکن است باعث شود جنین در جای دیگری غیر از رحم زن مانند لوله فالوپی رشد کند. این ناهنجاری حاملگی خارج از رحم نامیده می شود و می تواند بسیار خطرناک باشد. در این موارد، زن باید قرص هایی برای جلوگیری از رشد جنین مصرف کند یا باید از عمل جراحی برای جلوگیری از پارگی لوله فالوپی استفاده کند.
مرحله 5: تشخیص بارداری
به طور طبیعی، حدود نیمی از تخمک های بارور قبل از اینکه زن حتی بداند باردار است، از دست می رود. این از دست دادن می تواند به دلایل بسیاری از جمله لانه گزینی بلاستوسیت، اما عدم رشد، و یا رشد بلستوسیست، اما توقف توسعه رخ دهد. به این بارداری بارداری شیمیایی گفته میشود.
پس از لانه گزینی، یک هورمون به نام گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) در خون زن وجود دارد. پس از حدود 3 تا 4 هفته از اولین روز آخرین پریودی زن، سطوح کافی از این هورمون ها برای تشخیص بارداری به وسیله آزمایش خون بارداری تولدی می شود. ممکن است چند هفته طول بکشد تا پریودی خانم قطع شود و خانم شک کند باردار است.
1. "Weathering the Wait." What To Expect. N.p., n.d. Web. 4 Feb. 2017.
2. "How Pregnancy Happens - Getting Pregnant." Planned Parenthood. N.p., 15 Dec. 2016. Web. 5 Feb. 2017.
3. "Getting Pregnant: How Babies Are Made." BabyCenter. N.p., 14 Feb. 2017. Web. 5 Feb. 2017.
4. "How Fertilization Happens." What To Expect. N.p., n.d. Web. 5 Feb. 2017.
5. "Understanding the Conception Process." How Stuff Works. N.p., 17 Feb. 2011. Web. 5 Feb. 2017.
6. "Pregnancy and Conception." WebMD. WebMD, n.d. Web. 5 Feb. 2017.
7. "Conception: How It Works." UCSF Medical Center. N.p., n.d. Web. 5 Feb. 2017