زمان تخمک گذاری و علائم آن

تخمک گذاری به آزاد شدن تخمک در دوران قاعدگی در زنان اشاره دارد. بخشی از تخمدان به نام فولیکول تخمدان تخمک را ترشح می کند. تخمک همچنین به عنوان اووسیت، تخمک نابالغ یا گامت ماده شناخته می شود. این تخمک ها تنها با رسیدن به بلوغ آزاد می شوند.

پس از آزاد شدن ، تخمک به سمت لوله فالوپ حرکت می کند ، جایی که ممکن است با اسپرم ملاقات کند و بارور شود. تخمک گذاری و رها شدن هورمونی در دوران قاعدگی توسط بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس کنترل می شود. این نقطه سیگنالهایی برای ترشح هورمون لوتئین کننده (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) به لوب قدامی و غده هیپوفیز می فرستد.

بهتر است زمان تخمک گذاری را بدانید زیرا یک زن در این مدت در حالت بیشترین باروری است و احتمال بارداری در این زمان بیشتر است.

مراحل آزاد شدن تخمک

تخمک گذاری آزاد شدن تخمک یا تخمک بالغ است که ممکن است توسط سلول اسپرم بارور شود یا در دوران قاعدگی حل شود. روند تخمک گذاری توسط دوره ای از هورمون های بالا در طول چرخه قاعدگی تعریف می شود. می توان آن را به 3 فاز تقسیم کرد:

مرحله پیش از تخمک گذاری یا فولیکول:

یک لایه از سلولهای اطراف تخمک شروع به مخاطی شدن می کند و گسترش می یابد. پوشش رحم شروع به ضخیم شدن می کند.

مرحله تخمک گذاری:

آنزیم ها ترشح می شوند و یک سوراخ یا برآمدگی ایجاد می کنند. تخمک و شبکه سلولهای آن از برآمدگی برای حرکت به سمت لوله فالوپی استفاده می کنند. این دوره باروری است و معمولاً بین 24 تا 48 ساعت به طول می انجامد.

مرحله بعد از تخمک گذاری یا فاز لوتئال:

LH ترشح می شود. تخمک بارور شده در رحم کاشته می شود، در حالی که یک تخمک نابارور به آرامی تولید هورمون ها را متوقف می کند و ظرف 24 ساعت حل می شود. پوشش رحم نیز شروع به تجزیه می کند و آماده می شود تا در هنگام قاعدگی از بدن خارج شود.

چه زمانی تخمک گذاری اتفاق رخ می دهد؟

قاعدگی های زنانه به طور متوسط بین 28 تا 32 روز طول می کشد. آغاز هر چرخه روز اول قاعدگی محسوب می شود. رها شدن تخمک معمولاً 12 تا 16 روز قبل از شروع دوره بعدی رخ می دهد. بیشتر خانمها از 10 تا 15 سالگی شروع به قاعدگی می کنند. در همان زمان ، آنها شروع به تخمک گذاری کرده و قادر به بارداری می شوند. این زمانی است که از آن به عنوان نخستین قاعدگی یاد می شود.

تخمک گذاری به طور متوسط پس از یائسگی متوقف می شود؛ به طور متوسط بین سنین 50 تا 51 سالگی. اما هنوز هم در زمان منتهی به یائسگی تخمک گذاری رخ می دهد. به این زمان پیش از یائسگی گفته می شود.

علائم تخمک گذاری چیست؟

چندین نشانه وجود دارد که یک زن در حال تخمک گذاری است. در طی تخمک گذاری ، حجم مخاط دهانه رحم افزایش می یابد و به دلیل افزایش سطح استروژن غلیظ تر می شود. مخاط دهانه رحم گاهی اوقات در بارورترین زمان یک زن به سفیده تخم مرغ تشبیه می شود.

همچنین ممکن است افزایش اندکی در دمای بدن مشاهده شود. این اتفاق توسط هورمون پروژسترون هدایت می شود ، که هنگام آزاد شدن تخمک ترشح می شود. به طور کلی زنان 2 تا 3 روز قبل از رسیدن دمای بدن به حداکثر، در بیشترین حالت باروری قرار دارند.

از دماسنج پایه می توان برای پیگیری افزایش دمای بدن استفاده کرد. می توان این دماسنج را به صورت آنلاین و یا از داروخانه خریداری کرد. برخی از خانم ها در ناحیه تحتانی شکم احساس درد خفیف دارند. به این درد میتلشمرز گفته می شود. این درد ممکن است بین چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

سرانجام ، کیت های پیش بینی تخمک گذاری ، که در داروخانه ها موجود هستند ، می توانند افزایش هورمون لوتئین کننده (LH) در ادرار را درست قبل از تخمک گذاری تشخیص دهند.

تقویم تخمک گذاری

برای پیش بینی زمان وقوع تخمک گذاری و افزایش احتمال بارداری در پریود منظم و نامنظم اپلیکیشن پریود و تخمک گذاری اوما را نصب کنید. به طور کلی برای خانم ها مفید است اطلاعات قاعدگی خود را وارد تقویم کنند. پیگیری چرخه قاعدگی می تواند به برجسته کردن هرگونه بی نظمی کمک کند.

اختلالات مربوط به تخمک گذاری

مشکلات مربوط به روند تخمک گذاری می تواند منجر به ناباروری یا مشکل در بارداری شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

یک زن مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) تخمدان های بزرگ همراه با کیست های کوچک و پر از مایعات روی آنها دارد. این بیماری می تواند به عدم تعادل هورمونی منجر شود که می تواند تخمک گذاری را مختل کند. علائم دیگر می تواند شامل مقاومت به انسولین ، چاقی ، رشد غیرطبیعی مو و آکنه باشد. PCOS عامل اصلی ناباروری در زنان است.

اختلال عملکرد هیپوتالاموس

این اتفاق زمانی می افتد که تولید هورمون های FSH و LH مختل می شود. این هورمون ها تخمک گذاری را تحریک می کنند. این اتفاق می تواند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد. چرخه های نامنظم قاعدگی و آمنوره ، که به معنای عدم قاعدگی است ، شایع هستند.

از علل اختلال عملکرد هیپوتالاموس می توان به استرس بیش از حد جسمی یا عاطفی ، وزن بسیار زیاد یا کم وزنی بدن یا افزایش یا کاهش وزن قابل توجه اشاره کرد. ورزش بیش از حد ، وزن کم بدن و تومورهای هیپوتالاموس نیز می تواند منجر به اختلال عملکرد هیپوتالاموس شود.

نارسایی زودرس تخمدان

این مشکل در شرایطی دیده می شود که به دلیل افت سطح استروژن ، تولید تخمک به صورت زودرس متوقف می شود. این مشکل می تواند ناشی از یک بیماری خود ایمنی ، ناهنجاری های ژنتیکی یا سموم محیطی باشد.
این بیماری به طور معمول قبل از 40 سالگی روی خانمها تأثیر می گذارد.

هایپر پرولاکتینمی یا پرولاکتین اضافی

در برخی شرایط مانند استفاده از دارو یا ناهنجاری در غده هیپوفیز که باعث ایجاد هورمون می شود ، خانم ها می توانند مقادیر بیش از حد پرولاکتین تولید کنند. این تولید بیش از حد به نوبه خود می تواند باعث کاهش تولید استروژن شود. پرولاکتین بیش از حد دلیلی است که در اختلال عملکرد تخمدان کمتر دیده می شود.

القاء تخمک گذاری چگونه است؟

تخمک گذاری می تواند توسط داروهای باروری القا شود. این داروها برای تنظیم یا تحریک تخمک گذاری معروف هستند. پزشکان ممکن است موارد زیر را برای درمان تخمک گذاری یا توقف تخمک گذاری تجویز کنند. نام برندها در پرانتز ذکر شده است.

1- کلومیفن سیترات (کلامید):

کلومیفن خوراکی باعث افزایش ترشح هیپوفیز از FSH و LH و تحریک فولیکول های تخمدان می شود.

2- لتروزول (فمارا):

لتروزول  با پایین آوردن موقت سطح هورمون پروژسترون برای تحریک تولید تخمک در خانم ها عمل می کند.

3- گنادوتروپین یا یائسگی انسان یا hMG  (رپرونکس، منوپر، پرگونال) و FSH (گونال-اف، فولاستیم):

این داروهای تزریقی به عنوان گنادوتروپین ها شناخته می شوند و تخمدان را تحریک می کنند تا چندین تخمک برای تخمک گذاری تولید کنند.

4- گنادوتروپین مزمن انسانی یا hCG (پروفاسی، پرگنیل):

اچ سی جی تخمک را به بلوغ می رساند و متعاقباً باعث آزاد شدن آنها در هنگام تخمک گذاری می شود.

5- متفورمین (گلوکوفاژ):

متفورمین معمولاً در خانمهایی که PCOS دارند برای درمان مقاومت به انسولین و افزایش احتمال تخمک گذاری استفاده می شود.

6-بروموكریپتین (پارلودل) و كابرگولین (دوستینكس):

کابرگولین در موارد هیپرپرولاكتینمی استفاده می شود.

توجه داشته باشید که مصرف داروهای باروری می تواند شانس بارداری دوقلو یا سه قلو را افزایش دهد. موارد فوق ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند ، از جمله:

• درد شکم
• گرگرفتگی
• جریان شدید قاعدگی
• حساسیت سینه ها
• خشکی واژن
• افزایش ادرار
• لکه بینی
• بیخوابی
• نوسانات خلقی

اگر این موارد شدید شود ، پزشک ممکن است گزینه های دیگری را پیشنهاد کند.