لگد زدن جنین از چند هفتگی احساس میشود؟

حرکت های جنین که معمولا از سه ماهه دوم بارداری شروع می شود و بصورت های مختلف مثل لگد زدن، وول خوردن، چرخش، ترکیدن حباب و ... احساس می شود. این حرکت ها در واقع اولین راه ارتباط احساسی بین مادر و فرزند است و به همین دلیل بسیار پرهیجان و شیرین می باشد. در این زمان حتی ممکن است جنین سکسه هم بکند که خیلی برای مادر جذاب است. نکته مهم این است که این حرکات نشانه ای از سلامت جنین است و اگر تعداد آن ها از حد استاندارد کمتر باشد باید به پزشک اطلاع دهید تا سلامت جنین را بررسی کند. برای این کار شما مادر اومایی عزیز باید نحوه شمارش حرکات جنین را یاد بگیرید تا بتوانید به دکتر گزارش صحیحی بدهید. 

در این وضعیت ممکن است تردیدها و شک هایی به سراغ شما بیاید و شما را نگران کند. مثلا اینکه آیا فرزندم به اندازه کافی لگد می زند؟ آیا فرزندم دارای دو دست و دو پا است؟ هرچند هر فرزندی در هنگام جنینی دارای حرکات متفاوتی است و طیف گسترده ای ازاین حرکت ها وجود دارد، اما توجه به حرکات جنین به شما کمک می کند متوجه وضعیت سلامت او باشید. در این مطلب ما شما را به طور کامل با حرکات جنین در ماه های مختلف آشنا می کنیم.

در این مقاله می خوانیم:

حرکات جنین از چه زمانی شروع می شود؟

اکثر مادران مشتاقانه منتظر هستند اولین حرکات جنین را حس کنند تا مطمئن شوند فرزندشان در حال رشد و پرورش است. باید درباره حرکت جنین به این موضوع توجه داشته باشید که اولین حرکت ها بسیار آرام و شاید شبیه به حالت لرزش در معده باشد و نباید از همان ابتدا انتظار  لگد و ضربه زدن را داشته باشید. به مرور که بارداری پیشرفت می کند تعداد حرکت ها و نوع آن ها نیز بیشتر می شود تا دوباره در اواخر بارداری به طور طبیعی به دلیل کمبود فضا حرکت ها کم شوند.

در برخی موارد بین هفته 18 تا 24 بارداری، برای اولین بار مادران حرکات جنین را حس می کنند. در بارداری اول ممکن است این تجربه نزدیک هفته 24  بارداری رخ دهد اما در بارداری های بعدی معمولا در نزدیکی هفته 18 بارداری و یا حتی هفته 16 بارداری هم  شروع حرکت جنین احساس می شود. 

شمارش لگدهای جنین مهم است!

اگر مطمئن نیستید چه چیزی را احساس می کنید نگران نباشید. تا چند هفته اول تشخیص تفاوت گاز معده با حرکت جنین برای مادران شکم اول کاری دشوار است اما به زودی متوجه الگوی حرکتی جنین خواهید شد. به تدريج چرخه خواب و بیداری جنین را نیز متوجه مي شويد.

توجه به حرکات جنین باعث می شود متوجه تغییرات او باشید زیرا این حرکات نشانه ای از سلامت جنین هستند. بهتر است زمانی در روز را به شمارش لگدهای جنین اختصاص دهید و تعداد آن ها را برای یک زمان مشخص مثلا یک ساعت یا دو ساعت یادداشت کنید. این حرکات به شما کمک می کند از وجود مشکل با خبر شوید و از تولد نوزاد مرده جلوگیری می کند. بنابراین شمارش حرکات جنین از هفته 28 بارداری برای همه حاملگی ها مفید است.

ساخت بسیاری از این لحظات گران بها

به طور کلی، مادران پس از خوردن غذا یا چیز شیرین، نوشیدنی بسیار خنک و یا فعالیت بدنی، جنین را بیدار و فعال می کنند. همچنین جنین از ساعت 9 صبح تا 1:00 ظهر بیشترین فعالیت را دارد زیرا سطح قند خون شما در این زمان بالاتر است. همچنین شمارش ضربه های جنین شما را تشویق می کند با فرزند خود ارتباط بیشتری برقرار کنید. برای این کار یک موقعیت راحت انتخاب کنید. بعضی از مادرها ترجیح می دهند در یک موقعیت خوب بنشینند و شکم خود را در آغوش بگیرند. مادران دیگر ترجیح می دهند به پهلوی چپ دراز بکشند. دراز کشیدن به پهلوی چپ باعث افزایش گردش خون می شود که می تواند به شما کمک کند تا بهتر حرکات جنین را احساس کنید.

چند نکته مهم درباره حرکت های جنین

- در حالی که سونوگرافی می تواند حرکات جنین را در هفته 7 تا هفته 8 بارداری تشخیص دهد، معمولا خانم ها  به ویژه اگر اولین بارداری باشد، ممکنه تا هفته 16 بارداری تا 22 بارداری حرکات جنین را تشخیص ندهند.

- احساسات اولیه که متوجه می شوید لگدهای واقعی نیستند. اگر تا هفته 24 هیچ حرکتی را احساس نکردید، باید حتما با پزشک یا ماما صحبت کنید.

- بعد از مدتی، الگوی جنبش جنین را تشخیص می دهید و درصورت تغییر متوجه خواهید شد. اگر جنین مانند قبل حرکت نمی کند، ممکن است دچار مشکل شده باشد. به همین دلیل باید برای دو الی سه روز به طور صحیح شمارش حرکت های جنین را انجام دهید و به پزشک گزارش کنید تا او با بررسی و معاینه علت را مشخص کند. 

9 واقعیت که باید درباره لگد زدن جنین بدانید!

فرقی نمی کند شما در حال تجربه چندمین بارداری خود باشید، هر مادر بارداری لرزش و لگد زدن جنین را حس می کند. البته همه حرکاتی که احساس می کنید، لگد زدن جنین نیست. جنین زمان زیادی را صرف حرکت دادن دست ها و کاوش رحم، سکسکه، تغییر جهت و کارهای دیگر می کند که همه این ها جزئی از حرکات جنین محسوب می شود.

بارداری پر از شگفتی است و اگر نمی دانید این حرکات جنین به چه معنی است، در اینجا 9 حقیقت جالب در مورد لگد زدن جنین را به شما خواهیم گفت:

1. چه زمانی لگد زدن جنین را حس می کنم؟

معمولا اولین باری که مادران حرکات جنین را تشخیص می دهند در اواخر هفته 24 بارداری و شاید هم کمی زودتر در هفته 16 یا 18 بارداری باشد. جنین مدت ها قبل از آن حرکت می کرده است، اما این حس نا آشنا است و ممکن است آن را تشخیص نداده باشید. حرکات جنین در مراحل اولیه بارداری خیلی قوی نیست و مانند لرزش می باشد. اگر جفت در جلو رحم شما باشد، ممکن است شدت لگدهای جنین را کم کند و شما کمتر حرکت های او را حس کنید. در حاملگی دوم یا چندم معمولا مادر حرکات جنین را از هفته 16 بارداری و یا زودتر مثلا هفته 12 بارداری متوجه می شود.

2. چرا جنین لگد می زند؟

لگد جنین در واقع واکنشی است که نسبت به تغییرات محیطی چه در داخل بدن مادر و چه در خارج آن نشان می دهد. مثلا سر و صدای بیش از حد، نور یا حتی غذاهای خاص می تواند باعث لگد زدن یا حرکت جنین شود. جنین همچنین نیاز به کشش و حرکت برای رسیدن به آرامش دارد. اگر در حال حرکت باشید، جنین آرام می شود و حتی به خواب می رود.

مادرانی که در تمرینات آرامش بخش، مانند مدیتیشن یا یوگا شرکت می کنند، ممکن است جنین آرامتری داشته باشند. نتایج یک مطالعه نشان داد زنان باردار با انجام تمرینات آرامش دهنده، باعث کاهش حرکات جنین و آرام شدن او می شوند. همچنین این ورزش نشانه های فیزیولوژیکی آرامش در مادر مانند ضربان قلب پایین، سرعت تنفس پایین را نیز نشان می دهد. به همین دلیل باعث کاهش ضربان قلب جنین و حرکت او می شود.

3. چه تعداد لگد جنین عادی است؟

متوسط تعداد لگد بین 15 تا 20 عدد در روز می باشد! البته هر جنینی متفاوت است و این عدد شامل تمام حرکات جنین می باشد. بعضی از جنین ها در تمام طول روز می خوابند و هنگامی که شما خواب هستید شروع به حرکت می کنند، در حالی که بعضی از جنین ها نیز همواره در حال حرکت هستند.

جنین حدود 17 ساعت در روز در رحم می خوابد که معمولا هر دفعه حدود 40-50 دقیقه خواب او طول می کشد. اگر مشغول و یا در حال حرکت باشید، ممکن است حرکات جنین را متوجه نشوید. اکثر زنان باردار پس از غذا خوردن، فعالیت و در طول شب افزایش فعالیت جنین را متوجه می شوند.

4. چه زمانی باید به شمارش لگدها بپردازم؟

الگوی طبیعی برای حرکات همه جنین ها وجود ندارد اما شما به مرور باید از الگوی فرزند خود اطلاع داشته باشید. همانطور که جنین رشد می کند، نباید حرکت کمتری احساس کنید، بلکه تا قبل از هفته های آخر بارداری دائما باید حرکت ها بیشتر شود. 

گاهی اوقات ممکن است احساس کنید حرکات فرزند شما کاهش یافته است. اگر متوجه موارد زیر شدید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

•  کمتر از 10 حرکت در یک دوره دو ساعته
•  کاهش یا عدم حرکت در پاسخ به محرک های خارجی مانند سر و صدای بلند، نوازش کردن شکم یا صدای شما یا همسرتان
• کاهش تدریجی حرکات جنین برای بیش از دو روز متوالی.

5. چگونگی بررسی حرکات جنین

اگر مشغول و فعال هستید ممکن است متوجه لگد زدن جنین نشده باشید. اگر فکر می کنید حرکات جنین کاهش یافته است، باید با پزشک خود صحبت کنید. قبل از مراجعه به پزشک چند بار حرکات جنین را شمارش کنید. برای این کار اغلب، توصیه می شود مادر روی پهلوی سمت چپ خود به مدت 2 ساعت بماند. در آن زمان باید حداقل 10 حرکت جداگانه را احساس کنید. اگر حرکات را در یک دوره دو ساعته متوجه نشوید، باید بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. 

6. آیا کاهش حرکات جنین به معنی وجود مشکل است؟

اگر چه کاهش حرکات همیشه به معنی وجود مشکل نیست اما این کاهش می تواند نشانه ای از عدم دریافت تغذیه یا اکسیژن کافی باشد. در این وضعیت باید ارزیابی مادر و جنین برای بررسی علل کاهش حرکات جنین از طریق پزشک یا ماما انجام شود . این بررسی شامل سونوگرافی برای بررسی جریان خون جفت و سلامت جنین و نحوه واکنش او به محرک ها است. گاهی اوقات پزشک مشکلی را تشخیص می دهد و در مورد نحوه ادامه دادن بارداری برای جلوگیری از عوارض بیشتر با شما صحبت می کند.

7. آیا باید هر روز حرکات جنین را شمارش کنم؟

توجه به حرکات جنین مهم است، اما اگر در معرض خطرات بارداری نیستید، نیازی به شمارش لگدها به صورت مداوم و وسواس گونه نمی باشد.  اگر پزشک به شما توصیه کند لگدهای جنین را بشمارید، شمارش آن به صورت روزانه بعد از غذا یا زمانی که جنین بسیار فعال است، مفید می باشد.

8. آیا جنین بعد از هفته 36 بارداری کمتر حرکت می کند؟

جنین همیشه باید در طول روز حرکت کند. پس از هفته 36 بارداری، جنین رشد زیادی داشته است و به همین دلیل فضای کمی برای حرکات بزرگ مانند لگد زدن و دور زدن دارد. این بدان معنا نیست که باید کلا حرکتی را احساس نکنید زیرا آنها هنوز از دستان خود برای کشف چهره و بدن خود استفاده می کنند، با بند ناف بازی می کنند و سعی در کشیدن بدن دارند. همچنین حرکات منظم و ریتمیک نشان می دهد که کودک شما در حال سکسکه کردن است و بعضی از نوزادان هر روز یک بار سکسکه می کنند.

9. آیا حرکات جنین رفتارهای آینده او را پیش بینی می کند؟

الگوی حرکت جنین در رحم در برخی موارد می تواند نشان دهنده نوع رفتار آن ها پس از تولد باشد البته همیشه استثناء هم وجود دارد و این فرضیه بصورت صد در صد نیست. همه به شما می گویند جنین فعال پس از زایمان نیز همین طور خواهد بود. احساس حرکت و ضربه زدن جنین یک احساس خاص است و یکی از آن مواردی است که اکثر مادرها منتظر آن هستند و حتی پس از تولد نوزادشان دلشان برای آن حس تنگ می شود! 

حرکات و لگد زدن جنین در هر ماه بارداری

از چند روز اول و هفته های اول بارداری (زمانی که خوشه سلولی به سرعت در حال گسترش است) تا پایان ماه سوم (زمانی که بند ناف جنین شروع به تشکیل می کند)، یعنی سه ماهه اول زمان رشد سریع است. اما انتظار حرکات جنینی را در این دوره نداشته باشید. جنین شما در این زمان خیلی کوچک است و در اعماق رحم قرار گرفته است. به همین دلیل با اینکه حرکت می کند اما حرکات او را احساس نمی کنید.

حرکات جنین در سه ماهه دوم بارداری

اگر شما الان وارد سه ماهه دوم بارداری خود شده اید، جالب است بدانید در حال حاضر که ما در حال صحبت هستیم جنین در حال مکیدن انگشت شست، لگد زدن و چرخیدن است. اما چه زمانی این حرکات را متوجه می شوید؟ در ادامه به این مطلب اشاره شده است.

وقتی اولین بار احساس می کنید جنین حرکت می کند:

اکثر زنان اولین حرکت جنین را بین هفته 14 تا 26 متوجه می شوند اما به طور کلی و به طور متوسط حرکات جنین بین هفته 18 تا 22 مشخص می شود. موقعیت جفت می تواند نقش مهمی در احساس کردن این حرکات داشته باشد زیرا اگر جفت رو به جلوی شکم باشد، می تواند حرکات را خنثی کند و شما تعداد کمتری از آن ها را متوجه می شوید.

لگد زدن جنین چه احساسی ایجاد می کند؟

 توصیف این حرکات مانند تشخیص آن ها سخت است. این حرکات در ابتدا می تواند شبیه به دلشوره یا حرکت موجی باشد. همچنین می تواند مانند تکان ناشی از گرسنگی باشد. مهم نیست چه حرکتی را حس می کنید اما متوجه شدن آن لبخند روی چهره شما می آورد. به یاد داشته باشید بچه ها منحصر به فرد هستند، و ریتم ها و الگوهای فعالیت آنها متفاوت خواهد بود. بنابراین سعی نکنید حرکات فرزند خود را با دیگران مقایسه کنید. و اگر جنین بیش از حد فعال است نگران نشوید.

چه زمانی بیشتر حرکات جنین را احساس می کنید؟

در طول روز، حرکت بدن شما می تواند جنین را به خواب فرو برد. اما به احتمال زیاد کودک شما در مواقع زیر بیشتر فعال خواهد بود:

•  هنگامی که در طول شب فعالیت ندارید. هنگامی که آرام هستید.
•  پس از غذا خوردن. افزایش قند خون شما ممکن است سبب افزایش انرژی جنین شود.
•  هنگامی که عصبی هستید. آدرنالین می تواند همان اثر خوردن غذا یا مواد شیرین را داشته باشد و همچنین باعث افزایش انرژی جنین می شود.

حرکات جنین در ماه 4 بارداری

در ماه چهارم بارداری برخی از زنان باردار (کسانی که لاغر هستند و کسانی که بارداری دوم آنها است) اولین حرکات جنین را در این زمان متوجه می شوند. اما اکثر زنان متوجه حرکات نمی شوند و فکر می کنند گرفتگی یا اسپاسم عضلات اتفاق افتاده است.

حرکات جنین در ماه 5 بارداری

در این ماه بیشتر خانم ها حرکات جنین را به طور کامل احساس می کنند و بعد از آن با پیشرفت بارداری حرکات و ضربه های جنین افزایش می یابد. البته در این زمان فرزند شما هنوز کوچک است و نمی تواند حرکات عجیب در رحم اجرا کند.

اگر تا اواسط ماه 5 بارداری هیچ حرکتی احساس نکرده اید باید به پزشک اطلاع دهید تا با سونوگرافی عملکرد جنین را بررسی کند. 

حرکات جنین در ماه 6 بارداری

هنگامی که وارد ماه شش بارداری می شوید، رشد و حرکت های جنین سرعت می گیرد. حرکات پا بیشتر احساس می شود و متوجه الگوی حرکتی جنین می شوید.

حرکات جنین در سه ماهه سوم بارداری

از الان به بعد هر روز فعالیت جنین را متوجه می شوید. آنچه در این سه ماهه آخر انتظار می رود در ادامه ذکر شده است.

شمارش حرکات جنین

برای اطمینان از رشد مطلوب جنین، دکتر از شما می خواهد از هفته 28 بارداری به "شمارش لگدها" و یا حرکات جنین بپردازید. در زیر نکاتی که در شمارش لگدها مهم است ذکر شده است:

فاصله زمانی:

دو بار در روز، یک بار صبح، هنگامی که حرکات جنین کمتر است و یک بار در ساعات فعال تر، زمانی که معمولا جنبش جنین افزایش می یابد، به شمار بپردازید.

 چه کاری باید انجام دهید:

ساعت را چک کنید و شروع به شمارش کنید. هر گونه حرکتی را بشمارید. زمانیکه به 10 رسیدید شمارش را متوقف کنید و زمان را یادداشت کنید.

به دنبال چه هستید:

10 حرکت در ساعت یا کمتر طبیعی است، هر چند گاهی اوقات بیشتر طول می کشد.

اگر ظرف یک ساعت 10 حرکت را احساس نکردید:

میان وعده یا آب میوه بخورید، دراز بکشید و شمارش کنید. اگر بیش از دو ساعت طول کشید تا به عدد 10 برسید، با پزشک خود تماس بگیرید. گرچه فقدان فعالیت لزوما به معنی وجود مشکل نیست، گاهی اوقات می تواند یک پرچم قرمز باشد که نیاز به ارزیابی سریع یا نظارت دارد.

حرکات جنین در ماه 7 بارداری

هنگامی که هفت ماه باردار هستید، فرزند شما هنوز فضای کافی برای تکان خوردن دارد. جنین شما هر روز قوی تر می شود. شما در این ماه فقط لگدها را احساس نمی کنید بلکه حرکت های دیگری را نیز متوجه می شوید. در این زمان سکسکه جنین نیز کاملا طبیعی است. 

حرکات جنین در ماه 8 بارداری

در حال حاضر، به دلیل بزرگ شدن جنین و کمبود فضا حرکات جنین در حال کاهش است، اما همچنان احساس خارش و چرخش را با آرنج و زانوی جنین احساس می کنید. اگر حرکات جنین در شکم بیش از حد است و شما را اذیت می کند، سعی کنید موقعیت خود را تغییر دهید: مثلا اگر ایستاده هستید بنشینید، و یا به پهلو دراز بکشید؛ جنین نیز احتمالا موقعیت خود را عوض خواهد کرد و چیز دیگری را برای انجام پیدا می کند.

در این مرحله، حتی ممکن است قادر به تعامل با فرزند خود باشید: دفعه بعد که لگدی احساس کردید، آن را به آرامی فشار دهید. اگر جنین بازی در حال بازی باشد، دوباره همان حرکت را تکرار می کند، سپس شما نیز دوباره فشار وارد کنید.

حرکات جنین در ماه 9 بارداری

در این زمان جنین دیگر کوچک نیست و شما ضربات سریع قبل را حس نمی کنید، اما ضربه ها و حرکات بزرگتر توجه شما را جلب خواهد کرد.  چیز دیگری که احتمالا احساس خواهید کرد پای جنین است که به دنده های شما می خورد. یک حرکت ملایم، تغییر موقعیت یا مجموعه ای از حرکات لگن را نیز احساس می کنید.

قبل از درد زایمان و زایمان

هنگامی که جنین وارد کانال زایمان می شود الگوهای فعالیت دوباره تغییر می کند (فیلم زایمان طبیعی همراه با توضیحات مراحل زایمان). در این مرحله شما به شدت تمام حرکات جنین را حس می کنید. اما خوشبختانه در این زمان، پاهای کوچک دیگر نمیتوانند به دنده های شما برسند. چند هفته قبل از زایمان به میزان زیادی متفاوت است و بعضی از جنین ها کمی کمتر حرکت می کنند، اما اگر فرزند شما فعالیت زیادی دارد، شگفت زده نشوید و در حال حاضر هر روز باید حرکات جنین را احساس کنید، بنابراین اگر هر گونه کاهش قابل ملاحظه ای متوجه شدید، با متخصص خود تماس بگیرید.

کاهش حرکات و لگد زدن جنین

در اکثر موارد کاهش حرکات جنین کاملا طبیعی است. در ادامه مواقعی که کاهش فعالیت جنین طبیعی است ذکر شده است:

1-  پس از رابطه جنسی:

نگران نباشید، حرکات تکان دهنده جنسی و انقباضات ریتمیک رحم که به دنبال ارگاسم هستند، اغلب بچه ها را به خواب زمستانی می برند. بعضی از جنین ها نیز پس از رابطه جنسی فعا ل تر می شوند. در هر صورت، این تغییرات طبیعی هستند و به هیچ وجه نشانه خطرناک بودن رابطه جنسی در دوران بارداری نیست مگر اینکه پزشک شما را از رابطه جنسی منع کرده باشد.

2-  در سه ماهه دوم:

اگر در سه ماهه دوم  یک یا دو روز حرکات جنین را احساس نکردید نگران نشوید. در این مرحله و با وجود کوچک بودن جنین، احساس نکردن حرکات منظم طبیعی است. بعضی از این حرکات رقص مانند ممکن است تشخیص داده نشود.

3-  در سه ماهه سوم:

فرزند شما اکنون یک چرخه نسبتا منظم از خواب و بیداری دارد. در ماه 9 نیز، تغییراتی در فعالیت جنین ایجاد می شود. در طول سه ماهه سوم بهتر است حرکات جنین را بشمارید و هر گونه کاهش ناگهانی را به دکتر خود گزارش کنید. در همه این موارد، می توانید با خوردن میان وعده فرزند خود را تحریک کنید. 

سخن آخر

همان طور که چندین بار تاکید کردیم برای بار آخر هم تاکید می کنیم که شمارش حرکت های جنین در سه ماهه دوم و سوم به شما کمک می کند تا از رشد و سلامت جنین مطمئن شوید و اگر تغییر محسوسی در این حرکات دیدید مثلا به میزان قابل توجهی تعداد حرکات برای دو روز متوالی کم شدند باید به پزشک اطلاع دهید تا در صورت لزوم بررسی شود و خطری جنین شما را تهدید نکند. 

سه منبع

1- Colleen de Bellefonds. Fetal Movement During Pregnancy.Reviewed on May 30, 2019

2- american pregnancy association. Counting Baby Kicks. 2019

3- Sam McCulloch Dip CBEd. Baby Kicking – 9 Facts You Need To Know. November 16, 2019