زیر دلم درد گرفت، 26 علت!

بسیاری از افراد و بخصوص خانم ها در بعضی مواقع  دل درد را تجربه می کنند، اما درد زیر دل در زنان شایع تر است. دلایل این درد در افراد مختلف متفاوت است، بنابراین درمان آن نیز متفاوت می باشد و نیاز به بررسی دارد. شکم منطقه ای است که شامل اندام های گوارشی است و محدود به استخوان لگن و دیافراگم می باشد. دل درد، از جمله درد زیر دل، معمولا یک واژه برای توصیف دردی است که از اندام های داخل حفره شکم ناشی می شود. این اندام ها شامل معده، روده کوچک، روده بزرگ، کبد، کیسه صفرا، طحال و لوزالمعده هستند.

در زنان، پایین ترین قسمت شکم در واقع لگن است و شامل رحم، لوله های فالوپی و تخمدان ها( دستگاه تناسلی زنان)  می باشد. گاهی اوقات تشخیص این که درد در ناحیه شکم ایجاد شده است یا لگن سخت می باشد. درد زیر دل می تواند برای یک زن ترسناک باشد، زیرا فکر می کنند سیستم تولید مثل آن ها در خطر است، اما همیشه اینطور نیست. گاهی اوقات زیر دل درد می گیرد اما درد مربوط به اندام های داخل حفره شکم است. به عنوان مثال، ممکن است ریه ها یا کلیه ها مشکل پیدا کنند که می تواند باعث دل درد شود. در این مقاله اطلاعات مفید دیگری نیز درباره درد زیر دل در خانم ها را به شما می دهیم تا در صورت ابتلا بهتر بتوانید آن را مدیریت و درمان نمایید. 

در این مقاله می خوانیم:

علائم و نشانه های درد زیر دل در خانم ها

درد زیر دل در زنان می تواند نشانه ای از بیمار های مختلف باشد. در برخی موارد، درد به سرعت از بین می رود، در حالی که در موارد دیگر نیاز به درمان های مختلف از درمان های ساده گرفته تا پیچیده می باشد. در ادامه لیستی از علائم و علل درد زیر دل را به شما معرفی می کنیم تا در صورت دل درد علت آن را بهتر تشخیص دهید.

26 علت شایع درد زیر دل در زنان

1- دیورتیکولیت

یکی از شایعترین علل دل درد در قسمت سمت چپ پایین در خانم ها دیورتیکولیت است. دیورتیکولیت زمانی رخ می دهد که کیسه های کوچک به نام دیورتیکولا، که توسط نقاط ضعیف در روده بزرگ ایجاد شده اند، ملتهب می شوند. این کیسه ها می توانند پاره یا متورم و یا حتی باعث عفونت شوند که خود را با احساس درد ظاهر می کند. سایر علائم دیورتیکولیت شامل تب، تهوع و استفراغ می باشد. موارد شدید این بیماری ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. بنابراین در صورت مشاهده علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید. 

2- گاز

وجود گاز در دستگاه گوارش شما طبیعی است و به طور کلی نتیجه بلع و هضم است. اما گاز زیاد تولید شده در دستگاه گوارشی باعث گشاد شدن آن و ناراحتی و درد می شود. گاز می تواند ناشی از بلعیدن هوا بیشتر از حد معمول، پرخوری و خوردن بیشتر غذاهای تولیدکننده گاز باشد. گاز بیش از حد معمولا بعد از چند دقیقه یا چند ساعت توسط آروغ و یا باد شکم خارج می شود و دل درد شما نیز خوب خواهد شد. 

3- سوء هاضمه

یک سناریو که ممکن است پس از خوردن غذا اتفاق بیفتد، تولید اسید بیشتر در هنگام واکنش معده به غذا می باشد. اسید معده می تواند مری، معده یا روده را تحریک کند. سوء هاضمه اغلب به عنوان ناراحتی، درد و یا احساس سوزش احساس می شود. علائم دیگر شامل سوزش سر دل (بخوانید: سوزش سر دل در بارداری) و احساس نفخ و تهوع است. در صورت داشتن این علائم باید به پزشک مراجعه کنید.

4- فتق

فتق یک بیماری است که به دلیل ایجاد آن یک عضو داخلی یا بخش دیگری از  بدن از طریق یک بخش ضعیف دیواره شکم مانند ناف بیرون می زند. فتق به صورت یک توده یا برآمدگی، در شکم یا ناحیه کشاله ران ظاهر می شود. انواع مختلف فتق وجود دارد و برخی از آنها به مراقبت اورژانسی و جراحی نیاز دارند.

5- سنگ کلیه

بزرگ شدن سنگ ها در دستگاه ادراری می تواند درد شدیدی در بغل و پشت ایجاد کند. درد در هنگام عبور سنگ از طریق سیستم ادراری بدتر هم می شود. وقتی سنگ ادراری دارید( چگونگی دفع سنگ کلیه) ، ادرار شما صورتی، قهوه ای، مات و یا بدبو می باشد. همچنین ممکن است تب، تهوع، استفراغ و لرز را در کنار این دردها تجربه کنید.

6- شاگینل

 این بیماری به وسیله ویروسی که باعث آبله مرغان ( آبله مرغان در کودکان زیر 2 سال) می شود، شما را مبتلا می کند. شاگینل فعالیت مجدد ویروسی است که در حال خواب است و بعدا در زندگی شما ظاهر می شود. این بیماری زمانی دیده می شود که سیستم ایمنی شما به نحوی به خطر افتاده است. عفونت شاگینل می تواند یک بثورات دردناک باشد که تاول ها و نوارهایی است که در نقاط مختلف بدن شما ایجاد می شود. این بثورات بسیار مسری هستند و باید پوشانده شوند تا در معرض خطر قرار نگیرند. واکسن شاگینل می تواند شانس عفونت را کاهش می دهد. این عفونت باعث ایجاد درد در دل هم می شود.

7- گرفتگی عضلات در قاعدگی

این گرفتگی ها قبل از دوره قاعدگی اتفاق می افتد و بسیار هم رایج است. هر زن در سال های باروری خود، حداقل یکبار در ماه با این درد مواجه می شود. درد ناشی از گرفتگی می تواند از یک ناراحتی جزئی تا شدید باشد و مانع از فعالیت های روزمره شود. اگرچه به طور کلی این گرفتگی عضلات جدی نیست، اما اگر درد شدیدی را تجربه کردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

8- آندومتریوز

آندومتریوز بیماری است که در آن بافت پوشش رحم در خارج از رحم رشد کرده است. با توجه به ویژگی این بافت در حال تکثیر، دل درد ایجاد می شود که می تواند منجر به ناباروری هم بشود. علائم این دل درد شامل درد ناشی از گرفتگی عضلات قاعدگی که با گذشت زمان بهتر نمی شود، درد در هنگام رابطه جنسی و خونریزی شدید قاعدگی است. متاسفانه علت اندومتریوز ناشناخته است اما در حد مناسبی قابل درمان می باشد. 

9- کیست تخمدان

در این بیمار کیسه ای است که پر از مایع است و در داخل یا بر روی تخمدان قرار دارد. از آن جایی که بیشتر کیست ها خوش خیم هستند و نشانه های قابل توجهی ندارند مشکلی ایجاد نمی کنند اما کیست های بزرگ باعث بیماری می شوند. کیست های بزرگتر می توانند بر روی مثانه فشار آورند و باعث افزایش ادرار و درد در این ناحیه می شوند. کیست تخمدان (بخوانید: درمان کیست تخمدان با چند توصیه آسان) ممکن است پاره شود و درد شدید یا خونریزی داخلی ایجاد کند. توصیه می شود اگر درد ناگهانی و شدید، درد با تب و یا استفراغ یا نشانه های شوک مانند سردی پوست، سرگیجه و تنفس سریع دارید، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.

10- پیچ خوردگی تخمدان

این بیماری ناشی از تغییر در موقعیت تخمدان ها در بدن زن است. پیچ خوردگی دردناک تخمدان می تواند جریان خون را قطع کند و تخمدان را در خطر مرگ و از بین رفتن دائمی قرار دهد. پیچ خوردگی تخمدان بیشتر در طول بارداری یا در طول استفاده از هورمون ها برای پیشگیری از تخمک گذاری به عنوان یک عارضه جانبی خطرناک رخ می دهد. این بیماری شایع نیست اما معمولا در طول سال های باروری زن اتفاق می افتد.

11- بارداری خارج از رحم

بارداری خارج رحم زمانی اتفاق می افتد که تخمک بارور به جای پوشش داخلی رحم در داخل لوله فالوپی لانه گزینی کرده و شروع به رشد نماید. این شرایط بسیار خطرناک و تهدید کننده زندگی مادر است زیرا می تواند باعث خونریزی خیلی شدید و مرگ مادر شود. در صورت عدم توقف بارداری به موقع با رشد جنین در مکان نامناسب لوله ها، لوله ها به طور ناگهانی پاره شده و خونریزی و درد بسیار شدیدی را ایجاد می کند. 

12- بیماری التهابی لگن (PID)

این بیماری ناشی از عفونت درمان نشده بیماری مقاربتی مانند بیماری کلامیدیا یا سوزاک (بخوانید: بهترین دارو برای درمان سوزاک) می باشد. زنان ممکن است در هر سنی علائم بیماری التهابی لگن را تجربه کنند که شامل دل درد، تب، ترشحات واژن، و درد یا خونریزی  در طول نزدیکی جنسی است. گاهی نیز علائمی وجود ندارد و به همین علت بیماری دیر تشخیص داده می شود. 

13- اختلالات مفاصل خاصره ای خاجی

این مفصل ها بین استخوان خاجی و استخوان های حرقفی لگن واقع شده اند. استخوان خاجی ستون فقرات را در انسان پشتیبانی می کند و به وضوح توسط استخوان های حرقفی لگن حمایت می شود. مفصل خاصره ای خاجی می تواند منبع درد پا، کشاله ران، باسن و کمر در زنان، بخصوص زنان باردار باشد.

14- افتادگی جفت

در این بیماری در طول بارداری جفت ناگهان از دیوار رحم جدا می شود که یک عارضه خطرناک است، زیرا اتصال جفت برای تامین اکسیژن و مواد مغذی به جنین ضروری  است. افتادگی جفت معمولا در سه ماهه سوم رخ می دهد و با درد شدید و مداوم همراه است و درد کم کم بدتر می شود. وقتی این اتفاق می افتد، سزارین ( سزارین | علت انجام زایمان سزارین و مراقبت های آن ) اورژانسی تنها راه حل و امید برای زنده نگه داشتن نوزاد است و گاهی نیز منجر به از بین رفتن جنین می شود. 

15- سقط جنین

از دست دادن جنین قبل از هفته هشتم بارداری، سقط جنین نامیده می شود و می تواند درد خفیف تا شدیدی را در قسمت زیر دل ایجاد کند. علائم سقط جنین شامل کمردرد، درد پشت، لکه بینی و خونریزی از واژن و خروج مایع یا بافت از مهبل (واژن) می باشند. 

16- سندرم پلی کیستیک تخمدان

تنبلی تخمدان اختلال هورمونی در زنان در سنین باروری می باشد. علائم این بیماری اغلب شامل درد لگن، پریودی های نامنظم ( زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم) ، پریودی های سنگین ( چه چیزی خونریزی قاعدگی را زیاد می کند؟ ) و رشد بیش از حد موی صورت و بدن است. این بیماری به طور صد درصد قابل درمان نیست اما در صورت تشخیص به موقع می توان به خوبی آن را کنترل کرد. 

17- سالپینگیت

این یک بیماری جنسی است که می تواند موجب التهاب در لوله های فالوپ زن و منجر به درد شدید زیر دل شود.

18- پانکراتیت (تورم پانکراس)

این بیماری التهاب لوزالمعده است که مسئول تولید هورمون ها و آنزیم های لازم برای هضم غذا است. هنگامی که این بیماری اتفاق می افتد، می تواند منجر به درد زیر دل شود.

19- سیاتیک

درد ناشی از تحریک ریشه یا ستون فقرات ( علت دیسک کمر+ علائم و درمان آن ) است که بر عصب سیاتیک تاثیر می گذارد و دردهای التهابی مانند گرفتگی عضلات زیر شکم را ایجاد می کند. 

20- درد پهلوها

این درد به ناراحتی یا درد احساس شده در قسمت بالایی شکم، پشت و یا پهلوها اشاره دارد. درد پهلوها معمولا موقت است، اما می تواند نشانه ای از بیماری جدی مانند بیماری های کلیوی و سنگ کلیه باشد.

21- آپاندیسیت

هنگامی که درد در سمت راست شکم رخ می دهد و به قسمت های دیگر شکم گسترش می یابد، می تواند التهاب آپاندیست (بخوانید: آپاندیس کدام سمت است؟) باشد. این وضعیتی است که طی چند ساعت می تواند دائما بدتر شود و احتمالا با دل پیچه و تهوع و استفراغ نیز همراه است. در صورت مشاهده این علائم باید سریعا به اورژانس مراجعه کنید.

22- سيستيت (اماس مثانه)

این بیماری یکی از انواع عفونت مثانه است که منجر به علائم درد شکمی، فشار در شکم، احساس سوزش در هنگام ادرار و ادرار مکرر می شود.

23- فیبروئید

رشد غیر سرطانی برخی بافت ها در رحم  یعنی فیبروم رحم می تواند باعث علائمی مانند درد و فشار در لگن، پریودی های سنگین، ادرار مکرر، یبوست و همچنین درد در پشت و پاها باشد.

24- سرطان

وقتی قسمت پایین شکم رشد سرطانی داشته باشد، می تواند منجر به درد شدید زیر دل در همه چرخه قاعدگی شود.

25- ورم کیسه صفرا

این بیماری به معنی التهاب و تورم کیسه صفرا است و باعث درد در زیر دل می شود.

26- انسداد روده

این اتفاق زمانی می افتد که محتویات روده که از پایین روده می گذرند با یک انسداد روبرو شوند و نتوانند عبور کنند. این مسئله به درد زیر دل منجر می شود.

تشخیص درد زیر دل چگونه است؟

- هنگامی که یک زن درد زیر دل را تجربه می کند و به دکتر مراجعه می کند، از او مجموعه ای از سوالات در مورد پریودی ، عادت های ادراری و روده ها پرسیده می شود. همچنین از بیمار خواسته خواهد شد که سلامتی عمومی و هر گونه علائمی که ممکن است مرتبط باشند، مانند تب و یا خستگی را ذکر کند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است از خانم در مورد خانواده، زندگی حرفه ای و زندگی جنسی او سوال کند.

- هنگامی که صحبت اولیه با دکتر کامل شد، یک معاینه فیزیکی انجام می شود. دکتر شکم را بررسی می کند و حتی ممکن است یک معاینه داخلی انجام دهد. اغلب پزشکان نمونه ای از ادرار را برای شناسایی عفونت های احتمالی از بیمار می خواهند. در مواردی که ترشحات واژن وجود داشته باشد، پزشک نمونه ای از ترشحات را نیز می گیرد تا در آزمایشگاه بررسی شود. ممکن است آزمایشات زیر نیز تجویز شود:

• زنان و زایمان - این تست ها شامل سواب ها، اسمیر های دهانه رحم یا سونوگرافی لگنی یا پاپ اسمیر می باشد. آزمایش های ویژه خون برای سرطان تخمدان نیز انجام می شود.
• معاینه اندوسکوپی - اگر علت درد کولون مشکوک باشد، ممکن است معاینه روده انجام شود.
• سی تی اسکن - این روش یک اسکن توپوگرافی کامپیوتری است که می تواند ناهنجاری های شکمی را تشخیص دهد.
• سونوگرافی - می تواند علل مربوط به ادرار را بررسی کند.

درمان درد زیر دل در زنان

- شایع ترین درمان درد زیر دل در زنان استفاده از یک پد حرارتی یا کیسه آب جوش و داروهای مسکن است. این روش درمان برای PMS یا گرفتگی قاعدگی مناسب است. در مواردی که درد شدید باشد، پزشک دارویی تجویز می کند که هورمون ها را کنترل می کند، احتمال التهاب را کاهش داده و درد در ماه های بعد کاهش می یابد. وقتی یک زن درد و گرفتگی شدید لگن را تجربه می کند، به خصوص خانم هایی که در یک طرف درد زیادی را احساس می کنند، ممکن است دچار حاملگی خارج از رحم شده باشند. این مسئله بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت اورژانسی دارد. بیماری التهابی لگن نیز به مراقبت های پزشکی نیاز دارد و موارد پیشرفته این بیماری تنها با جراحی درمان می شود. 

- برای زنان با تخمدان پلی کیستیک شدید و یا فیبروئیدهای غیر معمول درمانی به جز جراحی وجود ندارد. اما در حالت های خفیف سندرم پلی کیستیک تخمدان اغلب با قرص های ضد بارداری خوراکی برای تنظیم چرخه زن قابل کنترل است. با این وجود، عمل جراحی همچنان یک گزینه درمان است.

- در مواردی که فرد مبتلا به آپاندیسیت می شود، احتمالا باید عمل جراحی انجام شده و آپاندیس برداشته شود. خوشبختانه، در مورد عفونت مثانه، جراحی نیاز نیست. آنتی بیوتیکها درمان اصلی برای درمان عفونت ها ( نام آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری)  هستند.

به طور کلی باز هم تاکید می کنیم که درمان بستگی به علت و شرایط شما دارد و تشخیص خودسرانه و استفاده از داروهای بدون نسخه بدون مراجعه به پزشک خطرناک است. بنابراین لطفا برای حفظ سلامتی خودتان به پزشک مراجعه کنید تا به بررسی علت و تجویز درمان مناسب بپردازد.

راهنمایی های شیوه زندگی و پیشگیری از درد زیر دل

در حالیکه بعضی از انواع درد زیر دل از کنترل ما خارج است، اما می توانیم از بسیاری از انواع آن ها جلوگیری کنیم. به عنوان مثال، یک شیوه زندگی سالم که شامل یک رژیم غذایی مغذی و نوشیدن مقدار زیادی آب و ورزش های مناسب است، می تواند ما را از عفونت کانالی حفظ کند. همچنین می تواند یبوست ( برای درمان یبوست چه بخوریم ) را کنترل کند.

در اینجا چند نکته مهم دیگر را ذکر میکنیم:

• لباس زیر پنبه ای بپوشید.
• از کالاهای معطر در اطراف واژن استفاده نکنید.
• آب لیمو و آب زنجبیل  و بابونه را  برای کنترل و جلوگیری از PMS و درد قاعدگی استفاده کنید.
• داروهای مسکن مصرف کنید.
• خودتان به تشخیص بیماری نپردازید و به پزشک مراجعه کنید.

سخن آخر

در حالی که اکثر افرادی که درد زیر دل دارند، مشکلی ندارند و جای نگرانی نیست، اما وقتی علائمی از بین نمی روند یا شدید هستند، نشانه چیزی جدی است. اگر در یکی از این موقعیت ها قرار گرفتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد، درمان زودتر، باعث کاهش آسیب و عدم نیاز به عمل جراحی می شود.