مامان ها مبارک باشه. احتمالا تازه از بارداری خود باخبر شده اید. مطمعنم الان فقط دنبال این میگردید که چی بخورید و یا چی نخورید و یا اینکه چه مکملی براتون باید تجویز بشه و چی تجویز نشه. چندتا نکته کاربردی را اینجا بهتون میگم و دیگه خودتون را اینقد درگیر نکنید. در بارداری چند تا مکمل واجبه که شما مصرف کنید. اما چند تا مکمل هم هست که برای بعضی مامان ها تجویز میشه و برای بعضی نمیشه. تجویزش هم به شرایط بارداری شما وابسته است. خب بریم سر مکمل های واجب: شما باید در سه ماهه اول بارداری که خطر سقط جنین وجود داره، اسید فولیک مصرف کنید، امروزه بجای اسید فولیک اغلب یدوفولیک تجویز میشه که هم ید داره و هم اسید فولیک و برای جنین و رشدش مفیده. مکمل بعدی آهن است که شما چه کم خونی داشته باشید و چه نداشته باشید بهتره که مصرف شود و همزمان با تجویز آهن ، مولتی ویتامین مخصوص بارداری هم تجویز میشه. حالا میمونه مکمل کلسیم و امگا3 و ویتامین دی که خانم ها همش دنبالشن. این سه تا مکمل برای همه واجب نیست و با نظر پزشک باید مصرف شود. حالا توضیحات بیشتر درباره نحوه مصرف قرص ها را باهم بخونیم:
نحوه مصرف مکمل اسید فولیک در بارداری :
ترجيحاً از سه ماه قبل از بارداري تا سه ماهه اول بارداري روزانه يك عدد قرص اسيد فوليك یا یدوفولیک مصرف نمايند. مصرف اسيد فوليك قبل از بارداري، از تولد نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبي پيشگيري ميكند.
دوز بالای اسید فولیک در بارداری
بعضی از زنان در معرض بارداری تحت تاثیر نقص لوله عصبی هستند و توصیه می شود هر روز تا هفته دوازدهم بارداری دوز بالاتر از 5 میلی گرم اسید فولیک مصرف کنند. زنان دارای خطر هستند اگر:
- آنها یا شریک آنها دچار نقص لوله عصبی باشند
- حاملگی قبلی آن ها تحت تاثیر نقص لوله عصبی قرار گرفته باشد
- آنها یا همسرشان سابقه خانوادگی نقص لوله عصبی داشته باشند
- آنها دیابت داشته باشند
- علاوه بر این، زنانی که داروهای ضدصرع مصرف می کنند، باید با پزشک خود مشورت کنند، زیرا ممکن است نیاز به دوز بالاتری اسید فولیک داشته باشند.
اگر هر یک از موارد فوق در خصوص شما صادق است، با پزشک خود صحبت کنید، زیرا آنها می توانند دوز بالاتری از اسید فولیک تجویز کنند. پزشک یا ماما همچنین ممکن است آزمایشهای غربالگری ( غربالگری سه ماهه اول بارداری) اضافی را در حین بارداری توصیه کند. ( این مقاله را بخوانید: بهترین زمان مصرف فولیک اسید در روز)
نحوه مصرف مکمل آهن در بارداری:
خانم های باردار باید از پایان ماه چهارم بارداری یک عدد قرص آهن در روز مصرف کرده و تا سه ماه پس از زایمان ادامه دهند. در صورتی که خانم باردار دچار کم خونی شدید باشد باید دوز درمانی یعنی 5-4 میلی گرم به ازاء کیلوگرم وزن بدن برای او تجویز شود. نکته مهم در درمان کم خونی این است که دوز درمانی باید به مدت 2 تا 3 ماه ادامه یابد تا ذخایر آهن بدن اصلاح شود. در درمان کم خونی اکتفا به افزایش هموگلوبین که معمولا" چند روز پس از مصرف مکمل آهن ایجاد می شود کافی نیست و باید اطمینان حاصل شود که ذخیره فریتین سرم نیز به مقدار طبیعی رسیده است. لازم به ذکر است مصرف مکمل آهن در مورد خانم های باردار مبتلا به تالاسمی نیز طبق برنامه کشوری مانند سایر خانم های باردار توصیه می شود. ( این مقاله را بخوانید: کم خونی در بارداری، علائم، دلایل و درمان)
- زمانی که کم خونی در زنان باردار یک مشکل شدید بهداشت عمومی باشد (حداقل 40٪ زنان باردار دارای غلظت هموگلوبین خون کمتر از g / L 110 هستند)، دوز روزانه 60 میلی گرم آهن عنصری ترجیح داده می شود.
- در سه ماهه اول و سوم، آستانه Hb برای تشخیص کم خونی g / L 110 است؛ در سه ماهه دوم، آستانه g / L 105 می باشد.
- اگر یک زن در طی بارداری کم خونی ( علت و علائم کم خونی) داشته باشد، آهن اضافی روزانه او باید تا 120 میلیگرم افزایش یابد تا غلظت Hb به حد طبیعی ( g / L Hb 110 یا بالاتر) برسد. پس از آن، او می تواند مقدار روزانه معمولی آهن را برای جلوگیری از عود کم خونی مصرف کند.
- مصرف قرص آهن ممکن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یا یبوست به دنبال داشته باشد به همین دلیل توصیه می شود قرص آهن بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد. بهترین زمان برای مصرف مکمل آهن شب قبل از خواب می باشد. در هر حال خانم باردار باید بداند هیچگاه نباید مصرف قرص آهن را قطع کند زیرا بعد از گذشت چند روز معمولا" این عوارض قابل تحمل شده و یا کلا" برطرف خواهند شد. در صورت ابتلاء به آنمی داسی شکل SCA (Sickle Cell Anemi ) مصرف قرص آهن توصیه نمی شود.
بهترين منبع غذايي آهن
- جگر و پس از آن گوشت قرمز (گاو و گوسفند)، مرغ و ماكيان و ماهي است.
- حبوبات، انواع مغز دانه ها (پسته، بادام، گردو، فندق و...) از منابع خوب آهن هستند.
- سبزيجات برگ سبز تيره مثل جعفري، برگهاي تيره كاهو، برگ چغندر نيز از منابع خوب آهن هستند. جذب آهن موجود در اسفناج به دليل وجود اگزاالت در آن، كم است.
- انواع خشكبار مثل برگه هلو، آلو و زرد آلو، توت خشك، انجير خشك، خرما، كشمش، ميوههاي خشك
- نانهاي غنيشده با آهن. در كشور ما انواع نانهاي تافتون، بربري و لواش با آهن و اسيد فوليك غني ميشوند.
- زرده تخممرغ حاوي مقداري آهن است اما آهن موجود در زرده تخممرغ نيز از قابليت جذب كمي برخوردار است.
نحوه مصرف مولتی ویتامین در بارداری:
خانم های باردار از پایان ماه چهارم (هفته 16بارداری) تا سه ماه بعد از زایمان باید روزانه یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.
توجه: از پایان ماه چهارم بارداری که کپسول مولتی ویتامین مصرف می شود، در صورتی که این کپسول ها حاوی اسید فولیک باشند، مصرف قرص اسید فولیک باید قطع شود و در غیر این صورت مصرف هر دو مکمل در دوره های زمانی تعیین شده ضروری است.
اگر تصمیم دارید مولتی ویتامین و مواد معدنی روزانه در طول بارداری مصرف کنید، مطمئن شوید که این ویتامین ها برای بارداری ضروری است. مواد ضروری عبارتند از:
- 5 میلی گرم اسید فولیک
- 10 میکروگرم ویتامین D
باید تا هفته دوازدهم بارداری هر روز 5 میلی گرم اسید فولیک مصرف کنید. حتی اگر مولتی ویتامین مصرف نمی کنید، اسید فولیک را در سه ماهه اول بارداری مصرف کنید. سایر مکمل ها مانند ویتامین دی، کلسیم و ب6.......توسط تشخیص پزشک تجویز میشود.
مکمل ویتامین C در دوران بارداری:
در بارداری با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز میشود اما توصیه میشود در سه ماهه اول بارداری این مکمل استفاده نشود. ویتامین C از سلول محافظت می کند و به حفظ سلامتی آنها کمک می کند. ویتامین C در انواع مختلفی از میوه ها و سبزیجات یافت می شود و یک رژیم متعادل می تواند تمام ویتامین های C را به شما ارائه دهد. منابع خوب عبارتند از:
- پرتقال و آب پرتقال
- فلفل قرمز و سبز
- توت فرنگی
- blackcurrants
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- سیب زمینی
مکمل کلسیم در دوران بارداری
مولتی ویتامین شما ممکن است حاوی کلسیم باشد، اما احتمال آن کم است. شما به کلسیم نیاز دارید تا به کودک کمک کنید که استخوان ها و دندان های قوی و همچنین اعصاب و عضلات سالم (از جمله قلب) داشته باشد. بیشتر مولنی ویتامینهای بارداری حاوی 100 تا 200 میلی گرم کلسیم می باشند، اما برخی از آنها حاوی کلسیم نیستند. اگر ویتامین پیش از زایمان مصرف می کنید، احتمالا حداقل 150 میلی گرم کلسیم دریافت می کنید. اگر کلسیم به قدر کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنید، می توانید از مکمل کلسیم جداگانه استفاده کنید، اما در نظر داشته باشید بدن شما فقط می تواند تا 500 میلی گرم کلسیم را در یک زمان جذب کند. بنابراین ممکن است لازم باشد مکمل کلسیم خود را در دوزهای کوچکتر، چندین بار در روز مصرف کنید.
- شما نیاز به ویتامین D برای جذب کلسیم دارید، بنابراین مطمئن شوید که ویتامین D در رژیم بارداری به اندازه کافی وجود دارد. کلسیم اضافی به شکل های مختلف، بیشتر از کربنات کلسیم و سیترات کلسیم می باشد.
- کربنات کلسیم بیشترین کلسیم را فراهم می کند، اما به اسید معده بیشتری نیاز دارد تا آن را حل کند، بنابراین بهتر است با غذا مصرف شود. سیترات کلسیم به راحتی توسط بدن جذب می شود. از آنجایی که این نوع کلسیم به اسید معده برای جذب نیاز ندارد، می تواند بین وعده های غذایی مصرف شود. (این قرص برای کسانی که داروهای سوزش سر دل مصرف میکنند مناسب است زیرا اسید معده کاهش می یابد.)
کلسیم برای استخوان ها و دندان های کودک شما حیاتی است ( این مقاله را بخوانید: مواد غذایی حاوی کلسیم در بارداری) منابع کلسیم عبارتند از:
- شیر، پنیر و ماست
- سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ
- توفو
- نوشیدنی های سویا با کلسیم
- نان و هر چیز ساخته شده با آرد غنی شده
- ماهی مانند ساردین
مکمل مورد نیاز در گیاهخواری و رژیم های خاص در بارداری
- یک رژیم گیاهخواری متنوع و متعادل باید در طول حاملگی مواد غذایی کافی برای شما و کودک شما فراهم کند. با این وجود ممکن است آهن و ویتامین B12 را به اندازه کافی دریافت نکنید. مکمل کلسیم و ب 12 برای شما واجب هست. در مورد چگونگی اطمینان از اینکه این مواد مغذی مهم را دریافت می کنید با ماما یا پزشک خود صحبت کنید.
- اگر شما گیاهخوار هستید یا به دلیل عدم تحمل غذایی (به عنوان مثال یک رژیم غذایی بدون گلوتن برای بیماری سلیاک) یا به دلایل مذهبی به دنبال رژیم غذایی محدود هستید، با ماما یا پزشک خانواده صحبت کنید.
- به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا درمورد نحوه اطمینان از اینکه همه مواد مغذی مورد نیاز برای شما و کودک در غذا وجود دارد توصیه های لازم را ارائه کند.
در حالی که مکمل برخی از مواد مغذی ها برای زنان باردار ایمن است، بسیاری از آنها باید اجتناب شود.
توضیح اجمالی در مورد مکمل های دوران بارداری
1- مکمل ویتامین A
گرچه این ویتامین برای بینایی جنین و عملکرد سیستم ایمنی بسیار مهم است، ویتامین A بیش از حد می تواند مضر باشد. از آنجا که ویتامین A محلول در چربی است، بدن مقدار زیادی از آن را در کبد ذخیره می کند. این انباشت می تواند اثرات سمی بر بدن داشته باشد که می تواند منجر به آسیب کبدی شود. این مسئله حتی می تواند نقایص مادرزادی را نیز ایجاد کند. به عنوان مثال، مقدار بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری سبب ایجاد نقایص مادرزادی می شود. بین ویتامین های پیش از تولد و رژیم غذایی، زنان باردار باید بتوانند ویتامین A کافی دریافت کنند و مکمل های اضافی توصیه نمی شود.
مقاله پیشنهادی اوما: خواص قرص ویتامین e، میزان مصرف و عوارض جانبی آن
2- مکمل ویتامین E
این ویتامین محلول در چربی نقش مهمی در بدن ایفا می کند و در بیان ژن و عملکرد ایمنی دخیل است.در حالی که ویتامین E برای سلامتی بسیار مهم است توصیه می شود که زنان باردار از مکمل آن استفاده نکنند. اثبات شده است مکمل با ویتامین E برای مادران و نوزادان مناسب نیست و ممکن است خطر ابتلا به درد شکمی و پارگی زودرس کیسه های آمنیوتیک را افزایش دهد.
3- مکمل ویتامین D
این ویتامین محلول در چربی برای عملکرد ایمنی، سلامت استخوان و تقسیم سلولی مهم است. کمبود ویتامین D در دوران بارداری با افزایش خطر سزارین، پره اکلامپسی، زایمان زودرس و دیابت بارداری همراه است. مقدار مصرفی توصیه شده ویتامین D در دوران بارداری 600 واحد در روز است. با این حال، برخی از کارشناسان معتقدند که ویتامین D در دوران بارداری بسیار بیشتر است. تمام زنان باردار باید با پزشک خود در مورد غربالگری کمبود ویتامین D و مکمل مناسب صحبت کنند.
4- مکمل منیزیم
منیزیم یک ماده معدنی است که در صدها واکنش شیمیایی در بدن شما دخیل است. این عنصر نقش مهمی در عملکرد ایمنی، عضلات و عصب دارد. کمبود این ماده معدنی در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا و زایمان زودرس را افزایش دهد. برخی مطالعات نشان می دهد که مکمل منیزیم ممکن است خطر عوارضی مانند محدودیت رشد جنین و زایمان زودرس را کاهش دهد .
5- زنجبیل
ریشه زنجبیل معمولا به عنوان مکمل گیاهی و ادویه استفاده می شود (خوردن زنجبیل در دوران بارداری). در فرم تکمیلی، معمولا برای درمان تهوع ناشی از بیماری حرکتی، حاملگی یا شیمی درمانی استفاده می شود. بررسی چهار مطالعه نشان می دهد که زنجبیل برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از بارداری ایمن و موثر است. تهوع و استفراغ در دوران بارداری شایع است و تا 80٪ از زنان در سه ماهه اول بارداری این موارد را تجربه می کنند. اگرچه زنجبیل ممکن است به کاهش این عوارض بارداری کمک کند، برای شناسایی حداکثر دوزهای سمی لازم است تحقیقات بیشتری انجام شود.
مقاله پیشنهادی اوما: آیا در دوران بارداری از قرص های امگا3 استفاده می شود؟
6- مکمل روغن ماهی
روغن ماهی حاوی DHA و EPA، دو اسید چرب ضروری است که برای رشد مغز جنین مهم هستند. مکمل DHA و EPA در دوران بارداری ممکن است پیشرفت مغزی نوزادان را کاهش دهد و افسردگی مادران را کاهش دهد.
اگر چه چندین مطالعه بهبود عملکرد شناختی را در کودکانی که مادران آن ها در طول بارداری روغن ماهی مصرف کرده اند، نشان داده است، چندین مطالعه نتایج متفاوتی نشان داده اند.
به عنوان مثال، یک مطالعه که مربوط به 2399 خانم بود، هیچ تفاوتی در عملکرد شناختی نوزادانی که مادران آنها کپسول های روغن ماهی حاوی 800 میلی گرم DHA در روز در دوران بارداری مصرف کرده اند، در مقایسه با نوزادانی که مادران آنها از این مکمل مصرف نکرده اند، نشان نداد. این مطالعه نشان داد مکمل روغن ماهی تاثیری بر افسردگی مادر ندارد. با این حال، مطالعه نشان داد که مکمل روغن ماهی مادر را در برابر زایمان زودرس محافظت می کند و برخی شواهد نشان می دهد که روغن ماهی ممکن است به رشد چشم جنین کمک کند (مصرف امگا3 در دوران بارداری).
سطوح DHA مادری برای رشد مناسب جنین مهم است و مکمل ایمن در نظر گرفته می شود. برای دریافت DHA و EPA از طریق رژیم غذایی، به زنان باردار توصیه می شود در هر هفته دو تا سه بار ماهی های کم جیوه مانند ماهی قزل آلا یا ساردین مصرف کنند.
7- مکمل پروبیوتیک ها
با افزایش توجه به سلامتی روده، بسیاری از مادران به مصرف پروبیوتیک توجه کردند. پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده هستند که به نظر می رسد برای سلامت دستگاه گوارش مفید باشند. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که پروبیوتیک ها در طی بارداری ایمن هستند ( پروبیوتیک چیست+20 خواص درمانی آن).
علاوه بر این، مطالعات متعدد نشان داده است که مکمل پروبیوتیک ممکن است خطر دیابت حاملگی، افسردگی پس از زایمان و اگزما نوزاد و درماتیت را کاهش دهد.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: www.healthline.com
