پا درد در دوران بارداری

شما مادر اومایی عزیز در هر مرحله از دوران بارداری عوارض مختلفی را تجربه خواهید کرد. این عوارض مانند خستگی، تهوع، تکرر ادرار و ... معمولا ناخوشایند هستند اما ارزشش را دارد. یکی از حالت های ناراحت کننده در بارداری درد در ناحیه پا بخصوص در هنگام خواب و شب می باشد. گاهی این دردها به قدری هستند که اجازه نمی دهند شما بخوابید. به همین دلیل در این مقاله می خواهیم دلایل پا درد در دوران بارداری و روش های کاهش و درمان آن را برایتان توضیح دهیم تا به خوبی بتوانید آن را مدیریت کنید.

در این مقاله می خوانیم:

دلایل پادرد در دوران بارداری

پادرد در دوران بارداری مشکل رایجی است. این مشکل در سه ماهه دوم بارداری شروع می شود و دائما هم بدتر خواهد شد. پا درد به یکی از دلایل زیر اتفاق می افتد:

- خستگی ناشی از حمل وزن اضافی در بارداری یکی از دلایل پادرد است. مصرف سیصد کالری اضافی بصورت روزانه به خاطر حضور جنین می باشد. بنابراین باید موادغذایی بیشتری مصرف کرد.

- رحم به رگ هایی که از پاها به قلب می روند فشار وارد می کند. این مسئله باعث انسداد جریان خون و پادرد بیشتر می شود. گاهی این حالت برای افراد غیرباردار نیز اتفاق می افتد که به دلیل بد نشستن می باشد و بعد از تغییر حالت نشستن، جریان خون به حالت قبل برمی گردد.

- رژیم غذایی حاوی فسفر زیاد اما کلسیم یا منیزیم کم باعث کاهش مواد مغذی و نمک موجود در خون می شود. همچنین تغذیه جنین از خون مادر بیشتر باعث کاهش این مواد مغذی می شود و پا درد ایجاد می کند. 

- هورمون پروژسترون که در دوران بارداری به میزان زیادی ترشح می شود بر عضلات پا تاثیرگذار می باشند. 

- پادرد در بارداری به دلیل خستگی و کم آبی بدن نیز می باشد.

- گاهی اوقات باریک شدن شریان ها باعث گرفتگی های عضلانی و درد می شود. حالت شدید تصلب شریان باعث پادرد بیشتر خواهد شد. گاهی اوقات این درد با ورزش کردن ایجاد می شود. بنابراین باید استراحت کنید تا بهتر شوید.

- فشرده شدن اعصاب در ستون فقرات نیز باعث پادرد می شود. این درد در اثر پیاده روی زیاد به حد بحرانی می رسد. بنابراین اگر درد دارید سعی کنید استراحت کنید و کمتر راه بروید یا روی پا بایستید. البته در هنگام بارداری فعالیت کم ضروری است و نباید کاملا بدون فعالیت باشید. بنابراین سعی کنید در حالتی که فشاری به بدن وارد نشود پیاده روی کنید. با پزشک خود درباره راه های کاهش درد صحبت کنید.

- همچنین مصرف قرص فشار خون و ادرارآور باعث کاهش مواد معدنی می شود. مقدار کم کلسیم، پتاسیم و منیزیم باعث پادرد می شود. در مقاله ای دیگر به درمان فشار خون بالا در بارداری و راه دسترسی به مواد معدنی و ویتامین ها در دوران بارداری اشاره شده است.

علائم پا درد در بارداری

گرفتگی عضلات به خصوص گرفتگی های ایجاد شده در عضلات پاها و ساق پا معمولا به صورت خود بخودی از بین می رود. در این گرفتگی ها معمولا درد ناگهانی را زیر پوست احساس می کنید. در صورتی که درد کاهش پیدا نکرد و شرایط زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:

• اگر قرمزی یا ورم مشاهده کردید.
• اگر گرفتگی به دلیل ضعف عضلات اتفاق می افتد.
• اگر درد زیاد اتفاق می افتد و خودبخود از بین نمی رود.
• اگر درد به دلیل ورزش شدید ایجاد نشده است.

تمام سوالاتی که پزشک می پرسد را با دقت پاسخ دهید. پاسخ های شما به پزشک کمک می کند روش درمانی بهتری پیشنهاد دهد.

فاکتورهای خطرناک پادرد در بارداری

فاکتورهای زیادی وجود دارند که احتمال پادرد را افزایش می دهند. این فاکتورها شامل:

• افرادی که سن بیشتری دارند پادرد بیشتری می گیرند. بنابراین اگر پس از سی سالگی باردار شده اید، احتمال پادرد و گرفتگی عضلات در شما بیشتر است.
• افرادی که در اثر ورزش در محیط های گرم خسته می شوند و بدنشان کم آب می شود دچار گرفتگی عضلات می شوند.
• برخی بیماری ها مانند دیابت، اختلالات غده تیروئید، مشکلات کلیه و کبد و مشکلات اعصاب باعث گرفتگی عضلات می شوند.

هنگامی که پادرد دارید چه کاری باید انجام دهید؟

سعی کنید بایستید؛ ترجیحا روی سطحی سرد. پاها را صاف نگه دارید سپس انگشتان پا و زانو را چند بار خم و راست کنید. بر روی قسمت هایی که درد می کند پارچه ای گرم قرار دهید. این کار باعث کاهش درد می شود.

در برخی موارد درد به خاطر لخته شدن خون می باشد و اگر راه های بالا اثر نداشت، استفاده از ماساژ و گرمای موضعی ایده ای مناسبی نیست. در این صورت این کارها نه تنها درد را کم نمی کند بلکه باعث افزایش درد و گسترش آن به قسمت های دیگر بدن نیز می شود. 

هنگامی که بهتر شدید، کمی راه بروید تا خون به راحتی جریان داشته باشد. در این حالت خوابیدن احتمال پادرد را بیشتر می کند بنابراین تا زمان کاهش درد برای خوابیدن صبر کنید.

راه های ساده و موثر غلبه بر پادرد

پادرد در نیمی از زنان باردار اتفاق می افتد و معمولا در سه ماهه دوم و سوم بارداری بیشتر مشاهده می شود. شما مادران عزیز می توانید با استفاده از روش های زیر از پادرد جلوگیری کنید:

• بر روی کشش پا و ساق پا تمرکز کنید. پیش از خواب حرکات کششی انجام دهید و پیش و پس از ورزش کردن، بدن را گرم کنید. 
• اگر در آب و هوای گرم ورزش می کنید، برای جلوگیری از خستگی و گرم شدن آب فراوان بنوشید.
• می توانید از یوگا در بارداری نیز بهره مند شوید و بین تمرینات استراحت کنید.
• تمرینات سبک مانند پیاده روی و ورزش های آبی نیز می توانند به بهبود گردش خون کمک کنند و باعث کاهش احتمال پادرد می شوند.
• ماساژ پیش از زایمان به بهبود گردش خون و کاهش تورم کمک می کند.
• جوراب واریس به کاهش التهاب و افزایش گردش خون در پاها و مچ پا کمک می کند و باعث کاهش پادرد می شود.
• پا را تا پاشنه راست نگه دارید و انگشتان پا را تکان دهید. این کار به کاهش درد کمک می کند.
• می توانید با گرم کردن منطقه درد، باعث کاهش تورم و درد شوید.

- می توانید کشش پا را به صورت نشسته انجام دهید. برای این کار نیاز به یک روسری و دو صندلی دارید. بر روی یک صندلی بنشینید و پا را بر روی صندلی دوم قرار دهید. روسری را به قوزک پا ببندید و به طرف خود بکشید. باید کشش عضلات ساق پا را حس کنید. 30 ثانیه در همین حالت بمانید سپس پا را عوض کنید.

- می توانید کشش پا را به روش ایستاده نیز انجام دهید. برای این ورزش باید کفش بپوشید و روی یک سطح صاف بایستید. حدود دو سوم فوت یا 18 سانتیمتر از دیوار فاصله بگیرید. دست ها را دراز کنید و به دیوار بچسبانید. به آرامی به جلو خم شوید و عضلات خود را بکشید. برای تکمیل کشش، دست را بالا ببرید و صاف بایستید.

- حالت خود را عوض کنید. برای مدت زمان طولانی از نشستن و ایستادن خودداری کنید. اگر کار شما پشت میز است، هر چند دقیقه بلند شوید و بدن را بکشید. اگر در طول روز باید بایستید، هر چند دقیقه بنشینید و پاها را بالا ببرید.

در هنگام پادرد در بارداری از چه چیزهایی باید اجتناب کرد؟

• پاها را در هم گره نکنید. گره کردن پاها باعث محدودیت گردش خون می شود و باید پادرد بیشتری را تحمل کنید.
• اگر پادرد شما شدید و مکرر است، درباره گرفتگی عضلات پا با پزشک خود صحبت کنید. 
• از حرفه ای بودن ماساژور خود اطمینان حاصل کنید. از آن جایی که فشار دادن برخی نقاط در مچ پا و دست باعث تحریک رحم می شود و برخی روغن های ماساژ برای خانم های باردار مضر است باید ماساژور تخصص کافی را برای خانم های حامله داشته باشد. بنابراین سعی کنید برای ماساژ از پزشک کمک بگیرید.
• اگر احساس سرگیجه یا ضعف دارید تمرینات خود را متوقف کنید و به پزشک اطلاع دهید.
• از کشش هایی که باید بر روی پشت بخوابید اجتناب کنید.

روش های جلوگیری از پادرد در بارداری

برای جلوگیری از پا درد در بارداری می توانید کارهایی را انجام دهید:

• مچ پا را بکشید اما فشار به آن وارد نکنید. سعی کنید از حرکات چرخشی استفاده کنید.
• همیشه پاها را در حالت حرکت قرار دهید.
• افزایش مصرف مایعات شامل آب یا آبمیوه.
• پوشیدن کفش مناسب باعث راحتی و اذیت نشدن پا می شود.
• افزودن میوه به رژیم غذایی باعث افزایش مقدار پتاسیم بدن و کاهش درد عضلات می شود. 

گرفتگی عضلات می تواند به دلیل عدم تعادل الکترولیت و تغذیه مناسب در بدن رخ دهد و بر هر قسمتی از بدن تاثیر بگذارد. برای کاهش درد حاصل از گرفتگی می توان از روش های زیر استفاده کرد:

• نوشیدن آب در طول روز و در هنگام ورزش. پیش از خواب نیز نوشیدن آب از کاهش آب بدن جلوگیری می کند.
• انجام حرکات کششی و گرم کردن قبل از خواب و ورزش
• می توانید گرفتگی عضلانی را با ورزش کاهش دهید. بنابراین از مربی خود بخواهید ورزش مناسب به شما بدهد. ورزش باعث افزایش مقاومت بدن در برابر گرفتگی می شود.
• در طول شب، گرفتگی و درد پا بیشتر است. بنابراین از پزشک بخواهید در طول بارداری، مکمل های کلسیم و منیزیم برایتان تجویز کند.
• به اندازه کافی استراحت کنید. استراحت از گرفتگی عضلات جلوگیری می کند.
• موز، آواکادو، سیب زمینی پخته، اسفناج و شیر باعث افزایش پتاسیم بدن و کاهش گرفتگی عضلانی می شود.
•  آب نارگیل یک نوشیدنی مناسب و مقوی برای افزایش تعادل الکترولیت بدن و کاهش گرفتگی عضلانی می باشد.

10 درمان طبیعی برای مقابله با پادرد در بارداری

درد شدید در طول شب خواب را از شما می گیرد و باعث عصبی شدن شما می شود. خوشبختانه راه های طبیعی و راحتی برای درمان این دردها وجود دارد. در اینجا برخی داروهای ساده برای جلوگیری از پادرد عنوان شده است:

1- رژیم غذایی سالم داشته باشید. رژیم غذایی شامل خرما، سیب، سبزیجات سبز، انجیر، لوبیا، محصولات لبنی، تخمه آفتابگردان و ماهی مناسب می باشد. رژیم غذایی متعادل باعث کاهش گرفتگی عضلات پا می شود. رژیم گیاهخواری نیز حاوی میوه ها و سبزیجات و آبمیوه از پادرد جلوگیری می کند.

2- برای جلوگیری از گرفتگی عضلات پا می توانید از آروماتراپی استفاده کنید. درباره روغن های بی ضرر در طول بارداری از پزشک بپرسید. اسطوخودوس و بابونه معمولا مناسب هستند. روغن اسطوخودوس و بابونه را با روغن دانه انگور مخلوط کنید و بر روی قسمت آسیب دیده ماساژ دهید. استفاده از روغن اسطوخودوس در سه ماه اول بارداری باعث انقباض رحم می شود و توصیه نمی شود. 

3- حمام آب گرم باعث آرامش و کاهش درد در ساق پا می شود.

4- مصرف ویتامین های دوران بارداری به صورت منظم.

5- کاهش مصرف نمک برای جلوگیری از احتباس مایعات در بدن مناسب است. این کار از تورم جلوگیری می کند.

6- مصرف فسفر را با کاهش گوشت قرمز، موادغذایی فراوری شده و نوشابه کم کنید.

7- خم کردن انگشتان پا باعث افزایش پادرد می شود. سعی کنید مچ پا را در یک جهت به آرامی بچرخانید. 

8- می توانید با استفاده از کمپرس سرد یا یخ درد پا را کاهش دهید.

9- مکمل های ویتامین ب برای کاهش پادرد مناسب هستند.

10- در طول روز چند بار ساق پا را بکشید. ماساژ انگشتان پا و پایین تر پیش از خواب تمرینی مناسب است.

برای درد مزمن پا درد بارداری چه کاری باید کرد؟

یادتان باشد اگر مراقب نباشید کوچکترین مشکل در طول بارداری می تواند به معضلی بزرگ تبدیل شود. اگر پادرد و گرفتگی عضلات کوتاه مدت و کم باشد مشکل خاصی نیست. اما اگر طولانی مدت و شدید هستند با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر ورم، قرمزی و سوزش در پا احساس کردید یا هنگامی که دست می زنید، احساس گرما دارید نشانه لخته شدن خون است و باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. 

سخن آخر

همان طور که گفتیم تا به دنیا آمدن فرشته کوچولویتان ممکن است دردها و عوارض مختلفی را تجربه کنید. اما در صورتی که مراقب خودتان باشید و به توصیه های پزشک در خصوص ورزش و رژیم غذایی عمل کنید میزان عوارض بارداری در حد زیادی کاهش می یابد و برخی عوارض را اصلا تجربه نخواهید کرد.