متفورمین یک داروی تجویز شده جهت کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است. ممکن است شنیده باشید که متفورمین می تواند به کاهش وزن کمک کند. در این مقاله به بررسی این مطلب می پردازیم.
آیا متفورمین باعث کاهش وزن می شود؟
با توجه به تحقیقات انجام شده، متفورمین می تواند به کاهش وزن کمک کند. با این حال، روشن نیست که چرا متفورمین باعث کاهش وزن می شود. یکی از نظریات این است که ممکن است با کاهش اشتها، به کاهش وزن کمک کند. همچنین ممکن است بر روش استفاده و ذخیره چربی در بدن شما تاثیر بگذارد.
این دارو یک راه حل سریع نیست. با توجه به یک مطالعه طولانی مدت، کاهش وزن ناشی از متفورمین به طور تدریجی در طول یک یا دو سال اتفاق می افتد. میزان از دست دادن وزن نیز در افراد مختلف متفاوت است. در این مطالعه میانگین وزن از دست رفته در دو یا چند سال 2 تا 3 کیلوگرم بود.
مصرف دارو بدون در نظر گرفتن سایر عادات سالم ممکن است سبب کاهش وزن شود. افرادی که رژیم غذایی و ورزش سالم را در زمان مصرف متفورمین در نظر می گیرند، بیشترین وزن را از دست می دهند. این ممکن است به این دلیل باشد که متفورمین به افزایش کالری سوزی شما در طول ورزش کمک می کند.
علاوه بر این، هر گونه کاهش وزن شما ممکن است تا زمانی که دارو را مصرف می کنید دیده شود. این بدان معنی است که اگر شما متفورمین را متوقف کنید، درصد بالایی برای بازگشت به وزن اصلی وجود دارد.
به عبارت دیگر، متفورمین قرص جادویی رژیم غذایی نیست. کاهش وزن در برخی افراد در اثر مصرف متفورین دیده شده است ولی در برخی دیگر کاهش وزن دیده نشده است. یکی از مزایای استفاده از متفورمین این است که حتی اگر باعث کاهش وزن نشود، باعث افزایش وزن نمی شود. این برای بعضی از داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت نوع 2 صادق نیست.
خانم برزویی، کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی در مورد مصرف قرص متفورمین برای لاغری می گویند:" اگرچه اثرات کاهش وزن قرص متفورمین در برخی مطالعات و مقالات گزارش شده است اما تجویز این قرص بعنوان درمان یا قرص لاغری برای کاهش وزن توصیه نمیشود. افراد برای کاهش وزن باید رژیم غذایی و ورزش داشته باشند".
آیا دکتر من برای کاهش وزن متفورمین را تجویز می کند؟
اگر دیابت نوع 2 یا پیش دیابت دارید و دارای اضافه وزن یا چاقی هستید، پزشک ممکن است متفورمین را برای کمک به مدیریت دیابت یا کاهش خطر ابتلا به دیابت تجویز کند. در حقیقت، پزشک ممکن است متفورمین را برای کاهش وزن حتی اگر دیابت یا پیش دیابت نداشته باشید، تجویز کند.
این استفاده از متفورمین برای کاهش وزن توسط FDA تایید نشده است. در نتیجه، اطلاعات کمتری در مورد چگونگی مؤثر بودن آن برای این هدف وجود دارد.
مقدار متفورمین برای کاهش وزن چقدر است؟
اگر پزشک شما متفورمین را تجویز کند، در خصوص دوز مناسب برای شما تصمیم می گیرد. به احتمال زیاد متفورمین را در دوز پایین شروع خواهید کرد (روزی یکعدد) و به تدریج آن را طی چند هفته افزایش می دهید. این می تواند به کاهش هر گونه عوارض جانبی کمک کند.
چه چیز دیگری می تواند باعث کاهش وزن شود؟
اگر در هنگام مصرف متفورمین وزن خود را از دست می دهید، ممکن است نتیجه دارو باشد. کاهش وزن می تواند از عوامل دیگر نیز منجر شود. به عنوان مثال، برخی از شرایط بهداشتی ممکن است سبب از دست دادن اشتها شود، که می تواند منجر به کاهش وزن شود. این شرایط عبارتند از:
داروهای دیگر نیز ممکن است باعث کاهش وزن شوند. داروهای شیمی درمانی می توانند این کار را با کاهش اشتها شما انجام دهند. بعضی از داروهای تیروئید باعث افزایش متابولیسم بدن می شود که می تواند باعث کاهش وزن شود. این داروها عبارتند از: لووتیروکسین، لیوتیررونین و لیوتارکس. داروهای دیگر که ممکن است موجب کاهش وزن شوند شامل برخی از داروهای ADHD مانند آمفتامین / دگزوآرومفتامین (Adderall) و متیل فنیدات است.
مشکلات سیستم گوارش ممکن است باعث کاهش وزن شود. این مشکلات عبارتند از:
- اسهال
- سندرم روده تحریک پذیر
- عفونت های معده یا روده
- جراحی معده یا روده
اگر در مورد کاهش وزنم نگرانم باشم چه کاری باید انجام بدهم؟
به یاد داشته باشید که متفورمین یک داروی نسبتا ایمن با عوارض جانبی است که معمولا با گذشت زمان عوارضش از بین می روند. هر گونه کاهش وزن شما باید در هنگام مصرف آن تدریجی و حداقل باشد و نباید باعث ایجاد زنگ خطر شود. اما اگر شما در مورد کاهش وزن در هنگام مصرف متفورمین نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید. او می تواند به تعیین اینکه چه چیزی موجب کاهش وزن شما می شود کمک کند.
چه متفورمین مصرف می کنید یا نمی کنید، اگر کاهش وزن سریع و کاهش انرژی و اشتها دارید باید با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در شش تا 12 ماه گذشته بیش از 4.5 کیلوگرم از دست داده اید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. به طور کلی، هر زمان که سوالات و یا نگرانی مربوط به سلامت یا وزن خود دارید، با پزشک تماس بگیرید.
در مورد روش درست کاهش وزن با دکتر خود صحبت کنید
کاهش وزن در افراد مختلف متفاوت است. با این حال، روش کاهش وزن که بیشتر توسط پزشکان توصیه می شود ترکیبی از رژیم غذایی سالم و ورزش است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد متفورمین و کاهش وزن، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند به سؤالات شما پاسخ دهند و به شما در پیدا کردن یک برنامه کاهش وزن کمک کنند. برخی از سوالاتی که ممکن است بپرسید عبارتند از:
- آیا می توانید یک رژیم غذایی و برنامه ورزشی برای کمک به کاهش وزن به من توصیه کنید؟
- آیا واقعا به دارو نیاز دارم که به من کمک کند وزن کم کنم؟
- هدف من برای کاهش وزن معقول چیست؟
- آیا باید با یک متخصص تغذیه برای کمک به رژیم غذایی خود کار کنم؟
- اگر وزن من کاهش پیدا کند، آیا می توانم بعضی از داروهای دیابت، کلسترول بالا و یا فشار خون بالا را متوقف کنم؟
1-Diabetes Prevention Program Research Group. Long-term safety, tolerability, and weight loss associated with metformin in the Diabetes Prevention Program Outcomes Study. Diabetes Care, 35(4), 731-737
2-Mayo Clinic Staff. Healthy lifestyle: Weight loss. 2016, June 14