عدد بتا در بارداری دوقلویی چند است؟

زمانی که شما باردار می شوید نوع هورمون هایی که در بدنتان ترشح خواهد شد کمی متفاوت است. یکی از مهم ترین هورمون های بارداری که تایید کننده بارداری شما است هورمون گونادوتروپین هورمون انسانی (hCG) می باشد. این هورمون پس از انجام لقاح، در خون و ادرار زیاد می شود و بعد چند روز میزان ترشح آن بیشتر خواهد شد به طوری که در آزمایش خون و ادرار مشخص می شود و به شکل عدد بتا به شما می گوید که باردار هستید. به همین دلیل کمتر پیش می آید که آزمایش خون مثبت در بارداری اشتباه شود و کاذب باشد.

اما در صورتی که آزمایش خیلی زود انجام شود طوری که هنوز میزان این هورمون در خون به اندازه کافی نباشد احتمال دارد جواب آزمایش شما حتی با اینکه باردار شده اید منفی باشد. علاوه بر این در صورتی که نمونه خون یا ادرار کافی نباشد یا بیش از اندازه رقیق باشد نیز احتمال جواب منفی کاذب وجود دارد. به همین دلیل کیت های تست خانگی دو نوار دارند تا برای اطمینان از منفی بودن تست دوبار آن را با فاصله زمانی یک هفته انجام دهید.

نتایج تحقیقات نشان می دهند که اکثر جنین ها بین 8 تا 10 روز بعد از تخمک گذاری تشکیل می شوند، اما برای هر فرد این مسئله متغیر است. بعضی از زنان هم دقیقا پس از تخمک گذاری باردار می شوند و بعضی دیگر پنج روز بعد از تخمک گذاری باردار خواهند شد. عدد بتا معرف میزان هورمون گونادوتروپین و تایید کننده بارداری است که می خواهیم در این مقاله مقدار نرمال آن برای بارداری دوقلویی را به شما عزیزان بگوییم.

در این مقاله می خوانیم:

چه زمانی هورمون بتا تولید می شود؟

هورمون گونادوتروپین هورمون انسانی (hCG) پس از لقاح و کاشت سلول زیگوت (گروهی از سلول ها که جنین را تشکیل می دهند) در دیواره رحم مادر تولید می شود. این هورمون توسط سلول هایی تولید می شود که در نهایت تبدیل به جفت می شوند. نقش hCG تغذیه زیگوت می باشد و آن را تا زمانی که جفت به مرحله عمل برسد حمایت می کند. همچنین به عنوان یک سیگنال برای بدن به منظور پریود نشدن عمل می کند، زیرا برای رشد جنین نباید پوشش رحم مانند سیکل های دیگر بریزد و باید کمی ضخیم تر باشد.

آزمایش خون، به جای تست ادرار، بهتر به تشخیص زود هنگام عدد بتا کمک می کند. ادرار ممکن است بیش از حد رقیق باشد و نتواند مقدار  hCG را تشخیص دهد. به همین دلیل توصیه می شود نمونه ادرار برای تست خانگی یا آزمایشگاه از اولین ادرار صبحگاهی و ناشتا گرفته شود (15 نکته جالب درباره بی بی چک).

حتی قبل از اینکه پریودی قطع شود، هورمون بتا تولید شده است. اما 11 الی 14 روز پس از تخمک گذاری وجود هورمون در خون تشخیص داده می شود. اگر دوقلو باردار باشید، احتمالا میزان هورمون hCG شما با خانمی که تنها یک فرزند باردار است متفاوت است. اما این مسئله بستگی به مرحله بارداری و خصوصیات جسمی زن نیز دارد و بطور کلی فقط در زنان باردار هورمون بتا تولید می شود.

هورمون بتا یا  hCG هر چند وقت افزایش می یابد؟

به طور کلی، غلظت hCG در اوایل بارداری هر دو 2 الی 3 روز افزایش می یابد. در 85٪ از حاملگی های طبیعی، سطح hCG هر سه روز یک بار دو برابر می شود. سطوح hCG بین هفته 8 بارداری  تا هفته 10 حاملگی به اوج خود می رسد و سپس شروع به کاهش می کند. همانطور که بارداری پیشرفت می کند، میزان این هورمون در سطوح پایین تر ثابت می شود. به همین دلیل علائم بیماری صبحگاهی پس از سه ماهه اول بارداری کاهش پیدا می کند. 

نزدیک چهار ماهگی بارداری، جفت به حمایت از جنین در حال رشد می پردازد و دیگر نیازی به چنین سطوح hCG بالا نیست.  شرایط بارداری برای هر زن باردار و جنینش منحصر به فرد است. به همین دلیل غلظت های مختلفی برای hCG برای هر سن و مرحله بارداری وجود دارد. برخی از زنان هم با اینکه دارای سطح بسیار پایینی از hCG هستند، اما نوزادی کاملا سالم و طبیعی به دنیا می آورند. افرادی که سطح بسیار بالایی از hCG دارند، ممکن است دوقلو یا سه قلو باردار باشند. 

هنگامی که در خصوص سطح hCG تردید وجود دارد، پزشک برای تشخیص بهتر چند قلو بودن جنین ها سونوگرافی تجویز می کند. این کار می تواند به راحتی سن و رشد جنین را نیز ارزیابی نماید. در این حالت سونوگرافی واژینال رایج تراز سونوگرافی شکمی است، زیرا خطای کمتری دارد.

هنگامی که سطح هورمون بتا به طور مداوم پایین است و علائم دیگری از حاملگی وجود ندارد، اما درد شکمی و لکه بینی همچنان مشاهده می شود، احتمال دارد یک بارداری غیر طبیعی مثل بارداری خارج از رحم ایجاد شده باشد. گاهی اوقات نیز، مشکل خاصی وجود ندارد و سطوح پایین بتا به خاطر محاسبه اشتباه زمان تخمک گذاری است. این را هم بدانید که به طور کلی و طبیعی حدود یک پنجم حاملگی ها پیشرفت نمی کند و سقط خودبخودی رخ می دهد. اگر سطح hCG در ابتدا بیش از حد بالا باشد، به احتمال زیاد حاملگی مولار یا حاملگی چند قلویی اتفاق افتاده است.

چگونه می توانم سطح هورمون بتا را بدانم؟

شما نمی توانید سطح بتا را تعیین کنید زیرا نیاز به تخصص و تجهزیات آزمایشگاهی دارد و تنها با تجویز متخصص باید آزمایش خون و ادرار انجام دهید، تا مقدار آن مشخص شود. اگر برای بارداری از روش های کمکی باروری استفاده کرده باشید احتمال سقط وجود دارد. به همین دلیل به طور منظم تست hCG انجام می شود. اما در اصل، اندازه گیری های معمول بتا در بارداری های طبیعی به طور مرتب انجام نمی شود و لزومی هم برای این کار نیست.

سطوح هورمون بتا در حاملگی دوقلو

وقتی مادر دوقلو باردار باشد، به طور کلی سطح hCG بالاتری نسبت به زنان دیگر دارد. اما تضمینی در این خصوص وجود ندارد که با بالا بودن این هورمون حتما حاملگی دوقلویی اتفاق بیفتد. تستهای حاملگی مقدار دقیق  hCG را نشان نمی دهد، آنها فقط تشخیص می دهند  هورمون بتا در نمونه وجود دارد یا خیر؟ با این حال، برای زنانی که از روش های کمکی باروری استفاده می کنند و به طور منظم آزمایش خون انجام می دهند، نظارت بر سطح hCG برای جلوگیری از آسیب های احتمالی انجام می شود.

در زنانی که چند قلو باردار هستند، معمولا میزان  بتا 30 تا 50 درصد بالاتر از بارداری های تک قلویی است. اما این سطح بالای هورمون تا بعد از قطع پریودی مشخص نمی شود. افزایش بسیار سریع سطح hCG نیز می تواند موجب نگرانی شود. هنگامی که جنین در تخمدان (خارج از رحم) کاشته می شود یا رشد سریع بافت جفتی رخ می دهد، باعث ترشح خیلی زیاد این هورمون می شود. دلایل نگران کننده دیگری نیز می تواند بر غلظت  hCG تاثیر بگذارد که همگی توسط پزشک بررسی می شود.

اندازه گیری هورمون hCG در حاملگی چقدر است؟

برای تایید بارداری، سطح hCG باید بیش از 25 mlU/ml باشد. مقدار کمتر از 5 mlU/ml به معنی جواب منفی و عدم موفقیت در بارداری است. این اندازه گیری ها به این معنی است که غلظت hCG در واحدهای  بین المللی در هر میلی لیتر خون مادر اندازه گیری می شود. به طور کلی دو نوع آزمون hCG انجام می شود:

• یک آزمون کیفی hCG که برای تشخیص  hCG در خون انجام می شود.
• یک آزمون کمی، که میزان واقعی موجود را اندازه گیری می کند.

سطح هورمون ا چ سی جی من بالا است، آیا این بدان معنی است که من دوقلو باردار هستم؟

لزوما میزان بالای سطح این هورمون به معنی بارداری دوقلویی نیست. علاوه بر دوقلو بون جنین دلایل زیادی برای بالا بودن این هورمون وجود دارد، و به یاد داشته باشید، زمانی که میزان این هورمون به دلیل بارداری زیاد می شود، روز به روز مقدارش بیشتر و در برخی روز ها دو تا سه برابر می شود.

به دلیل اینکه در سه ماهه اول بارداری مقدار این هورمون بسیار متغیر است نمی توان با تفاوت اندک یا یک تغییر منظم در آن ادعا کرد که شما دوقلو باردار هستید. همچنین ممکن است مقدار این هورمون زیاد بالا نرود اما شما دوقلو باردار باشید. 

نمودار سطح HCG برای بارداری دوقلو و تک قلو

به طور کلی میزان HCG در حاملگی چند قلو در مقایسه با حاملگی تک قلو می تواند متفاوت باشد. در زیر نمودار محدوده HCG در حاملگی های مختلف را بصورت جدول برایتان آورده ایم:

LMP*: آخرین پریودی