تنبلی تخمدان از بیماری های هورمونی است که میان زنان در سرتاسر دنیا بسیار شایع است. متاسفانه درمان مشخصی برای ان وجود ندارد اما در صورت تشخیص به موقع و توجه به توصیه های پزشکی قابل کنترل می باشد و از عوارضی مانند ناباروری جلوگیری می کند. به دلیل تاثیری که این بیماری بر میزان هورمون ها دارد می تواند در برخی خانم ها باعث چاقی نیز بشود. خیلی از خانم به دنبال انواع رژیم غذایی برای لاغر کردن خود هستند در حالی که هنوز نمی دانند چرا از این همه روش نتیجه نمی گیرند و علت آن تنبلی تخمدان است. بنابراین کاهش وزن در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، به یک مبارزه دائمی تبدیل می شود.
در این مقاله می خواهیم شما اومایی عزیز را با علت چاق شدن افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان اشنا کنیم. با ما همراه باشید.
تنبلی تخمدان چیست؟
PCOS یا تنبلی تخمدان شایع ترین اختلال هورمونی در زنان در سنین باروری است و می تواند منجر به مشکلات مربوط به باروری شود. زنانی که PCOS دارند، دارای سطح بالاتری از هورمون های مردانه هستند و همچنین نسبت به انسولین حساسیت کمتری دارند یا به عبارتی "مقاوم به انسولین" هستند. به همین دلیل بسیاری از آن ها دارای اضافه وزن یا چاقی می باشند. در نتیجه این زنان علاوه بر چاقی در معرض خطر دیابت، بیماری های قلبی، آپنه خواب و سرطان رحم نیز قرار می گیرند. اما خبر خوش این است که اگر PCOS دارید، برخی از تغییرات در شیوه زندگی می توانند به شما در کاهش وزن و کاهش شدت بیماری کمک کنند.
چرا سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث افزایش وزن می شود؟
PCOS استفاده از هورمون انسولین را برای بدن دشوارتر می کند، که به طور معمول با تبدیل قند و نشاسته از مواد غذایی به گلوکز به افزایش انرژی بدن کمک می کند. این حالت یعنی مقاومت انسولین می تواند باعث افزایش انسولین و قند در جریان خون شود.
سطح انسولین زیاد منجر به تولید هورمون های مردانه به نام آندروژن ها خواهد شد. آندروژن زیاد نیز عوارضی مانند رشد موهای زائد بدن، آکنه، دوره های نامنظم و افزایش وزن را ایجاد می کند. از آنجا که افزایش وزن به دلیل هورمون های مردانه ایجاد می شود ، به طور معمول در شکم چاقی بیشتری به وجود می اید. اگر توجه کرده باشید اکثر مردانی که چاق هستند بیشترین وزن خود را در شکمشان دارند. بنابراین، زنان مبتلا به PCOS به جای داشتن شکل گلابی، بیشتر شکل سیب دارند.
یادتان باشد چربی شکمی خطرناک ترین نوع چربی است. زیرا با افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سایر شرایط سلامتی همراه است.
خطرات مرتبط با افزایش وزن ناشی از PCOS چیست؟
مهم نیست علت افزایش وزن چیست، در هر حال افزایش وزن می تواند برای سلامتی شما مضر باشد. زنان مبتلا به PCOS به احتمال زیاد به بسیاری از مشکلات مرتبط با افزایش وزن و مقاومت به انسولین مانند موارد زیر دچار می شوند:
- دیابت نوع 2
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- آپنه خواب
- ناباروری
- سرطان آندومتری
- بیماری های قلبی
کارشناسان معتقدند افزایش وزن همچنین باعث افزایش علائم PCOS مانند ناهنجاری های قاعدگی و آکنه می شود.
در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، کاهش وزن چه کمکی به من می کند؟
از دست دادن وزن نه تنها خطر بسیاری از بیماری ها را کاهش می دهد بلکه می تواند باعث شود احساس بهتری داشته باشید. هنگامی که PCOS دارید، حتی کاهش تنها 10٪ از وزن بدن می تواند دوره های پریودی شما را به حالت عادی برگرداند. همچنین می تواند به تسکین برخی از علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک کند.
کاهش وزن می تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد. این امرنیز باعث کاهش خطر دیابت، بیماری های قلبی و سایر عوارض PCOS می شود. برای کاهش وزن، با مراجعه به پزشک خود شروع کنید. پزشک شما را وزن می کند و اندازه کمر و شاخص توده بدنی شما را بررسی می کند. به شاخص توده بدنی BMI گفته می شود که بر اساس نسبت قد به وزن شما است و مشخص می کند که باید چقدر وزن کم کنید.
نحوه درمان تنبلی تخمدان و کاهش وزن
پزشک شما ممکن است داروهای متفاوتی برای درمان PCOS از جمله قرص های ضد بارداری، داروهای ضد آندروژن و متفورمین (گلوکوفاژ) که تأیید شده است را برایتان تجویز کند. خوشبختانه داروهای ضد آندروژن اثر هورمون های مردانه را مسدود می کند. همچنین متفورمین یک داروی دیابت است که به بدن کمک می کند تا انسولین را به طور مؤثر استفاده کند و باعث کاهش تولید تستوسترون می شود. برخی تحقیقات نشان داده اند که این امر می تواند به زنان چاق مبتلا به PCOS در کاهش وزن کمک کند. اما نباید بصورت خودسرانه از متفورمین برای لاغری استفاده کنید زیرا می تواند عوارض جانبی داشته باشد.
علاوه بر مصرف دارو ، اضافه کردن عادات سالم به سبک زندگی مانند موارد زیر می تواند به شما در کنترل وزن کمک کند:
- رژیم غذایی پر فیبر و کم قند بخورید.
- میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار را بیشتر مصرف کنید.
- برای حفظ سطح قند خون از غذاهای فرآوری شده و چربی خودداری کنید.
- اگر به تنهایی در تغذیه سالم مشکل دارید، با پزشک یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
- به جای سه وعده غذایی بزرگ، چهار تا شش وعده غذایی کوچک را در طول روز میل کنید. این کار به کنترل میزان قند خون کمک می کند.
- روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
- برای کنترل سطح کلسترول و فشار خون به توصیه های پزشکی عمل کنید.
- اگر سیگار می کشید، در برنامه ای شرکت کنید که می تواند به شما در ترک آن کمک کند.
سخن آخر
تنبلی تخمدان یک بیماری بدون درمان اما قابل کنترل است. در صورت ابتلا به این بیماری انتخاب یک سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی مناسب، انجام کارهای بدون استرس، ورزش روزانه و شاد بودن تا حد زیادی می تواند در کنترل وزن و در نتیجه کنترل بیماری تنبلی تخمدان و کاهش عوارض خطرناک آن مثل ناباروری و یا بیماری های قلبی کمک کند.
William Hignett, MPH and Ted Kyle, RPh, MBA. Polycystic Ovarian Syndrome (PCOS) and Obesity.Spring 2011