بالا و پایین بودن هورمون تستوسترون در مردان

آزمایش سطح تستوسترون بخش مهمی از ارزیابی باروری است. در حالی که تستوسترون اغلب به عنوان یک هورمون "مردانه" در نظر گرفته می شود، تستوسترون برای سلامت مردان و زنان حیاتی است. اما، مانند هر هورمونی، این هورمون نیز باید دارای مقدار متناسبی در بدن باشد و نمی تواند خیلی کم یا زیاد باشد.

در مردان، تستوسترون پایین یکی از دلایل بالقوه ناباروری است. با این حال، ممکن است از شنیدن این موضوع متعجب شوید که سطوح غیرطبیعی تستوسترون نیز می تواند مشکل ساز باشد.

در زنان، سطوح بالای تستوسترون می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل بالقوه باروری باشد. زنان نیز می‌توانند سطح تستوسترون پایینی داشته باشند، اما این معمولاً پس از یائسگی اتفاق می‌افتد و نه در طول سال‌های باروری.

چه چیزی باعث افزایش یا کاهش سطح تستوسترون در مردان و زنان می شود؟ علاوه بر این، چه کاری می توان در مورد آن انجام داد، به خصوص اگر قصد بارداری دارید؟

علائم تستوسترون پایین در مردان

 کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ از علائم احتمالی سطوح پایین تستوسترون هستند. مرد و زن نشسته روی تخت، ناامید، اختلال نعوظ به دلیل تستوسترون پایین! تستوسترون پایین به عنوان هیپوگنادیسم مردانه نیز شناخته می شود. هیپوگنادیسم مردان می تواند باعث ناباروری شود.

اگر مرد هستید، پزشک ممکن است سطح تستوسترون شما را بسیار پایین در نظر بگیرد اگر:

• سطح تستوسترون آزاد زیر 9 نانوگرم در دسی لیتر است
• سطح کل تستوسترون زیر 240 نانوگرم در دسی لیتر است

تستوسترون "آزاد" مولکول های تستوسترون در جریان خون شما هستند که به هیچ مولکول بیولوژیکی دیگری متصل نیستند. "تستوسترون کل" شما ترکیبی از تستوسترون آزاد و همچنین مولکول های تستوسترون است که به پروتئین ها و گلوبولین اتصال دهنده هورمون جنسی (SHBG) متصل شده اند. علائم تستوسترون پایین در مردان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش رشد ریش و موهای بدن
• کاهش توده عضلانی
• افسردگی
• مشکل در تمرکز
• سینه های بزرگ یا حساس
• اختلال در نعوظ
• خستگی
• گر گرفتگی
• ناباروری
• میل جنسی کم
• کاهش قدرت و توان بدنی

هیپوگنادیسم اولیه مردانه زمانی است که مشکل از بیضه ها شروع می شود که به عنوان نارسایی اولیه بیضه یا یائسگی مردانه نیز نامیده شود. در واقع، برخی از علائم مشابه یائسگی زنانه است.

هیپوگنادیسم ثانویه مردانه زمانی است که مشکل از غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس منشأ می گیرد. این غدد در مغز هورمون‌های fsh و lh را تولید می‌کنند که به بیضه‌ها سیگنال تولید تستوسترون می‌دهند.

علل کاهش تستوسترون در مردان

 چاقی یکی از دلایل قابل پیشگیری کاهش تستوسترون در مردان است و ممکن است تأثیر قویتر نسبت به پیری داشته باشد. برخی از دلایل کاهش سطح تستوسترون در مردان عبارتند از:

سن: هنگامی که مردان به سن 50 سالگی می رسند، سطح تستوسترون شروع به کاهش طبیعی می کند. باروری مردان با افزایش سن کاهش می یابد، البته نه به شدت در زنان.

چاقی: چاقی ممکن است تاثیر بیشتری بر سطح تستوسترون نسبت به سن داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که افزایش وزن به طور مستقیم با کاهش سطح تستوسترون مرتبط است. کاهش وزن می تواند سطح تستوسترون شما را دوباره بالا ببرد.

سیگار کشیدن: سیگار نیز خطر ناباروری مردان را افزایش می دهد.

کمبود وزن: سطوح پایین غیر طبیعی BMI، سوء تغذیه و ورزش بیش از حد می تواند منجر به کاهش سطح تستوسترون و کاهش باروری شود.

سندرم  کلاین فلترklinefelter (ks) (xxy): این یک اختلال ژنتیکی است که در آن مرد به جای داشتن یک کروموزوم x و یک کروموزوم y، یک کروموزوم x اضافی دارد. یکی از علل شایع ناباروری مردان است.

سندرم کالمن: این یک وضعیت ژنتیکی است که در آن بلوغ یا شروع نمی شود یا کامل نمی شود.

اختلالات هیپوفیز: این شامل مشکلاتی در نحوه عملکرد هیپوفیز می شود. ممکن است نتیجه تومور هیپوفیز یا تومور مغزی باشد. یا، درمان تومور مغزی با اشعه می تواند باعث آسیب طولانی مدت هیپوفیز شود.

بیضه های نزول نکرده: معمولاً در اوایل کودکی برطرف می شود. اگر نه، هر چند، باید اصلاح شود. در غیر این صورت، می تواند باعث مشکلات هورمونی در مراحل بعدی زندگی شود.

سطوح بالای غیر طبیعی آهن: به این هموکروماتوز نیز می گویند.

آسیب بیضه: اگر فقط یک بیضه آسیب ببیند، تولید تستوسترون ممکن است طبیعی باشد.

درمان سرطان: شیمی درمانی و پرتودرمانی می توانند به طور موقت باعث کاهش تستوسترون و اختلال در تولید اسپرم شوند. با این حال، گاهی اوقات آسیب دائمی است. یک مطالعه نشان داد که 30 درصد از مردان پس از درمان سطح تستوسترون پایینی را تجربه کردند.

HIV/AIDS: ویروس می تواند در عملکرد بیضه ها، هیپوفیز و هیپوتالاموس اختلال ایجاد کند. این به نوبه خود می تواند منجر به کاهش سطح تستوسترون شود.

بیماری یا جراحی عمده: این معمولاً پس از زمان بهبودی خود را معکوس می کند. برخی از عفونت ها مانند اوریون می توانند مشکلات هورمونی طولانی مدت ایجاد کنند.

مصرف داروی پزشکی یا تفریحی: به عنوان مثال، ماری جوانا می تواند باعث کاهش سطح تستوسترون شود.

سطوح بسیار بالای استرس: سطوح بالای هورمون استرس کورتیزول با سطوح پایین تستوسترون مرتبط است.

درمان تستوسترون پایین در مردان

 پزشک شما ممکن است تستوسترون تزریقی را برای افزایش سطح و باروری شما تجویز کند. اگر سطوح پایین تستوسترون شما نتیجه یک بیماری زمینه ای یا عامل سبک زندگی (مانند چاقی) باشد، حداقل بخشی از برنامه درمانی شما درمان بیماری منشاء خواهد بود. در این موارد ممکن است پس از درمان یا تغییر سبک زندگی، سطح تستوسترون به سطح طبیعی بازگردد. این همیشه یک گزینه نیست، متاسفانه. در این موارد، پزشک ممکن است یکی، برخی یا همه موارد زیر را توصیه کند:

مکمل تستوسترون: پزشک ممکن است تستوسترون تزریقی را تجویز کند. این به نوبه خود امیدوار است تولید اسپرم را افزایش دهد. مکمل تستوسترون همچنین ممکن است برای بهبود رفاه و سلامت عمومی شما تجویز شود، حتی اگر مشکل باروری را حل نکند.

کلومید: در حالی که اغلب با ناباروری زنان مرتبط است، کلومید می تواند در مردان نیز برای افزایش سطح تستوسترون استفاده شود.

درمان IVF : IVF ممکن است همراه با مکمل های هورمونی یا به جای آن استفاده شود. اگر فاکتورهای باروری زنان دخیل باشد، پزشک ممکن است ابتدا انجام IVF را توصیه کند.

ivf با icsi: با ivf-icsi، اسپرم فردی که مستقیماً به تخمک تزریق می شود.

استخراج اسپرم از بیضه (tese): اگر تعداد کم اسپرم یا عدم تعداد اسپرم مشکل ساز باشد، پزشک ممکن است استخراج اسپرم بیضه (tese) را پیشنهاد دهد. این شامل بازیابی اسپرم مستقیماً از بیضه از طریق بیوپسی است.

اهداکننده اسپرم: در برخی موارد، پزشک ممکن است استفاده از اهداکننده اسپرم را توصیه کند.

علل تستوسترون بالا در مردان

 سطوح بالاتر تستوسترون می تواند منجر به افزایش رفتارهای پرخطر شود. سطوح بالای غیرطبیعی تستوسترون نیز به عنوان هیپرگنادیسم شناخته می شود. اگر مرد هستید، پزشک ممکن است سطح تستوسترون شما را خیلی بالا در نظر بگیرد اگر:

• سطح کل تستوسترون بالای 950 نانوگرم در دسی لیتر است
• سطح تستوسترون آزاد بالای 30 نانوگرم در دسی لیتر است

علائم و نشانه های احتمالی تستوسترون بالا عبارتند از:

• آکنه
• پرخاشگری
• بلوغ زودرس، در مردان جوان
• "مویی" بیش از حد
• فشار خون بالا
• میل جنسی بالا
• تعداد گلبول های قرمز خون بالا
• افزایش رفتارهای ریسک پذیر
• ناباروری و کاهش تعداد اسپرم

سطوح غیرطبیعی تستوسترون می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

تومورها: تومورهای آدرنال و بیضه ممکن است باعث افزایش غیرطبیعی تستوسترون شوند.

سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک: گاهی اوقات توسط ورزشکاران و بدنسازان برای ایجاد توده عضلانی بیشتر یا افزایش عملکرد ورزشی استفاده می شود. برخی از ورزشکاران برای افزایش عملکرد، کلومید را به طور غیرقانونی مصرف می کنند.

مکمل تستوسترون: گاهی توسط پزشک تجویز می شود و گاهی به صورت غیرقانونی و بدون نسخه خریداری می شود.

ژل تستوسترون: تماس با فردی که از ژل تستوسترون استفاده می کند می تواند مشکل ساز باشد. ژل می تواند به طور تصادفی روی شخص دیگری مالیده شود و سطح تستوسترون آنها به طور ناخواسته افزایش یابد.

درمان تستوسترون بالا در مردان

 ممکن است فرض کنید تستوسترون بیشتر به معنای باروری بالاتر است، اما اینطور کار نمی کند. غیرعادی است که سطح تستوسترون کمی افزایش یابد که باعث ناباروری در مردان شود. با این حال، اگر سطوح به طور غیر طبیعی بالا باشد، این سوال مطرح می شود که آیا تومور (نادر) ناشی از مصرف مواد مخدر است یا خیر.

اگر به دلیل استفاده از استروئیدهای آنابولیک یا مکمل تستوسترون باشد، مصرف مکمل ها یا استروئیدها باید مشکل را حل کند. این کار باید تحت نظر پزشک انجام شود.

برای بسیاری از مردان تعجب آور است که تستوسترون بالا می تواند باعث ناباروری شود. برخی از مردان از مکمل های تستوسترون استفاده می کنند که فکر می کنند باروری آنها را بهبود می بخشد. یا به امید بهبود استقامت، قدرت و سطح انرژی خود این کار را انجام می دهند. متأسفانه، مکمل های تستوسترون در مردانی که از نظر پزشکی به آن نیاز ندارند، می تواند باعث ناباروری شود

یک مطالعه نشان داد که از مردانی که مکمل‌های تستوسترون مصرف می‌کردند و به آن نیازی نداشتند، 88.4 درصد از آنها آزواسپرمی بودند. به عبارت دیگر هیچ اسپرمی تولید نکردند. با این حال، شش ماه پس از قطع مکمل تستوسترون، 65 درصد از مردان دیگر آزواسپرمی نبودند. آنها دوباره شروع به تولید اسپرم کردند.