تخمدان پلی کیستیک چیست و چگونه درمان می شود؟

گروه سلامت اوما: شاید کمتر خانمی را بتوان پیدا کرد که با واژه تنبلی تخمدان آشنا نباشد، اما به درستی چقدر با این مشکل رایج آشنا هستید؟ سندرم تخمدان پلی کیستیک که معمولا با نام PCOS یا تنبلی تخمدان شناخته می شود، نوعی اختلال در سیستم غدد درون ریز است که زنان را در سال های باروری تحت تاثیر قرار می دهد. در این سندروم کیسه های کوچک پر از مایع روی تخمدان ایجاد می شود. علائم شایع این بیماری شامل تغییر در چرخه قاعدگی و رشد بیش از حد مو است. در این مقاله به هرآنچه باید در رابطه با تنبلی تخمدان یا در اصطلاح سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCO) بدانید، از جمله علل بروز، نشانه ها، و عوارض پرداخته ایم. همچنین با مطالعه این متن می توانید با راهکارهای درمانی تنبلی تخمدان از جمله تغییرات سبک زندگی، دارو درمانی و مداخلات پزشکی و جراحی آشنا شوید. پس با ما همراه باشید.

تخمدان‌های بزرگ تر از حد طبیعی و مشاهده تعداد زیادی کیست های ریز (البته در بیشتر مبتلایان) که در لایه بیرونی هر تخمدان قرار گرفته است، دلیل اصلی نام گذاری سندروم تخمدان پلی کیستیک و یا به طور اختصار PCO هستند. در حدود 4 تا 20 درصد از بانوانی که در سنین باروری هستند، از مشکل تنبلی تخمدان رنج می برند. علت اصلی این مشکل هنوز به صورت قطعی مشخص نشده اما آنچه مشخص است فاکتورهایی همچون وراثت، چاقی و اضافه وزن، سبک زندگی نادرست و دیابت در ظهور بیماری تخمدان پلی کیستیک نقش دارند.

تخمدان پلی کیستیک چیست؟

تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک) یک اختلال هورمونی رایج در زنان در سن باروری است. این سندرم به دلیل تولید بیش از حد هورمون‌های آندروژن (هورمون‌های مردانه) توسط تخمدان‌ها ایجاد می‌شود که می‌تواند به مشکلاتی نظیر نامنظم شدن قاعدگی، رشد موی زائد، آکنه و مشکلات باروری منجر شود.

سندروم تخمدان پلی کیستیک در پی تغییراتی در ساخت‌وساز هورمون‌های داخل تخمدان و مسایل آنزیمی که افزاینده این هورمون ها هستند، رخ می‌دهد. در این سندرم سطح برخی هورمون ها (نظیر استروژن، پروژسترون، LH و FSH) دچار عدم تعادل شده و باعث افزايش هورمون هاي مردانه (آندروژن ها) و هورمون انسولین می گردد. همان‌طور که می‌دانید هر ماه 4 الی 5 عدد از فولیکول‌های داخل تخمدان شروع به رشد کرده و به مرحله‌ای از رشد می‌رسند که یکی از ‌آنها براساس گیرنده‌هایی که در سطح فولیکول وجود دارد انتخاب شده و به رشد خود به عنوان فولیکول بالغ ادامه می‌دهد. بنابراین رشد بقیه فولیکول‌ها متوقف می‌شود. در این مرحله هورمون استرادیول و استروژن که به عنوان هورمون های زنانه شناخته می‌شوند باید به میزان خاصی برسند تا بتوانند سبب تخمک گذاری شوند. ولی بنا به دلایلی به این حد نرسیده و سطح آنها از یک مقدار ثابت و مشخص افزایش نیافته و در نتیجه تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود، در نتیجه این فرآیند فولیکول رشد کرده همراه با مایعات داخل تخمدان به کیست تبدیل می‌شود.

علل ایجاد تخمدان پلی کیستیک چیست؟

قبل از اینکه به علل دخیل در ایجاد تخمدان پلی کیستیک بپردازیم، بهتر است کمی بیشتر در مورد بیماریهای تخمدان بدانید، هر زمان در چرخه تخمک گذاری مشکلی بوجود بیاید چه در خود تخمدان، چه هیپوفیز و چه در هر جای دیگر بدن، در این صورت خانم ممکن است دچار بیماریهای تخمدان شود. از جمله دلایلی که می توانند منتهی به این شرایط شوند، عبارتند از:

چاقی (چربی بدن افراد چاق میتونه باعث زیاد شدن هورمون استروژن و هورمون های مردانه شود)، علت های ژنتیکی، استرس های روحی، مشکلات مرتبط با هورمون انسولین و دیابت، مشکلات و بیماریهای تیروئیدی، مشکلات غده فوق کلیوی و تومورهای مغزی، مشکلات و بیماریهای عفونی ومیکروبی لگن ورحم، داروهای به هم زننده تعادل هورمونی و خیلی دلایل شناخته شده و غیر شناخته شده دیگر ممکن است باعث تداخل در عملکرد درست تخمدان گردند، و اولین نشانه از این اختلال عملکرد تخمدانب، نامنظم شدن دوره های قاعدگی ایت. در این میان، یکی از شایعترین مشکلات تخمدانی، سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCO) است که در زبان عامیانه به تنبلی تخمدان شناخته می شود.

علائم تخمدان پلی کیستیک

نشانه های بیماری تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند، ولی مهم ترین این علامت ها عبارت هستند از:

• دوره های نامنطم قاعدگی:

پریود نامنظم به این معنا است که سیکل های شما از یک الگوی منظم پیروی نکنند، به بیان دقیق تر فاصله بیش از ۳۵ روز بین دو قاعدگی (یعنی کمتر از ۸ دوره قاعدگی در یک سال) و یا فاصله کمتر از 21 روز بین دو قاعدگی وجود داشته باشد و یا اینکه برای ۴ ماه یا بیشتر پریودها رخ ندهند، همچنین وقوع قاعدگی با تأخیر همراه باشد که ممکن است خانم خونریزی خیلی کم یا شدید و درد را نیز تجربه کند.

• افزایش آندروژن‌ها یا هورمونهای مردانه:

سطوح بالای هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) می‌تواند منجر به ایجاد علائم ظاهری مثل رشد موهای زاید در صورت و بدن (هیرسوتیسم)، ایجاد آکنه در بزرگسالی یا آکنه‌های شدید در نوجوانی و طاسی با الگوی مردانه شود. این علائم می‌تواند بر اساس نژاد های مختلف متفاوت باشد.

ناباروری: زنان مبتلا به تنبلی تخمدان ممکن است به دلیل اختلال در پروسهتخمک گذاری، در باردار شدن با مشکل مواجه شوند. بد نیست بدانید که این بیماری شایع‌ترین دلیل ناباروری در میان خانم ها است، اما ناامید نشوید زیرا با مدیریت صحیح می توان به راحتی باردار شد.

چاقی: در حدود نیمی از زنان مبتلا به PCO چاق هستند، یعنی احتمال چاقی در مبتلایان به این بیماری بیشتر از افراد عادی است.

پیش دیابت یا دیابت نوع ۲: بسیاری از خانم های درگیر سندروم تخمدان پلی کیستیک، دچار مقاومت به انسولین هستند که این امر توانایی بدن برای استفاده بهینه از انسولین جهت تنظیم قند خون را مختل می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث بالا رفتن قند خون و در نتیجه دیابت نوع ۲ گردد. نام دیگر شرایط پیش دیابت، اختلال در تحمل گلوکز است.

آکانتوز سیاه : این اصطلاح پزشکی به وجود پوست تیره و مخملی شکل بر روی پشت گردن، زیر بغل، اعضای تناسلی خارجی و زیر پستان‌ها اطلاق می‌گردد. وجود این شرایط خود نیز یکی از نشانه‌های مقاومت به انسولین است.

تخمدان پلی کیستیک و مراجعه به پزشک

تخمدان پلی کیستیک اگرچه به راختی مدیریت می شود اما اگر به موقع به فکر درمان آن نباشید، ممکن است در درازمدت عوارض بد و آزاردهنده ای را به همراه داشته باشد، به همین دلیل تشخیص و درمان زودهنگام آن اهمیت زیادی دارد، عوارضی همچون دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و حتی بیماری‌های قلبی و سکته از جمله مشکلاتی هستند که ما نگران آن هستیم. بنابراین اگر مشکلاتی همچون اختلالات قاعدگی، تأخیر در قاعدگی یا قطع آن، موهای زائد روی بدن یا صورت یا آکنه دارید با پزشک خود مشورت کنید. تا بررسی های تخصصی برای تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک انجام شده و در صورت لزوم درمان برایتان آغاز شود.

آزمایشهای تشخیصی برای تخمدان پلی کیستیک و یا تنبلی تخمدان

در واقع تشخیص اولیه تخمدان پلی کیستیک بر مبنای رد بیماری های دیگر صورت می پذیرد، در این مسیر پزشک تمامی علائم و نشانه‌های شما را بررسی کرده و سپس سایر احتمالات را رد می‌کند.  مهم ترین نکاتی که پزشک در ویزیت خود به آن ها توجه خواهد کرد، به قرار زیر می باشند:

• کسب شرح حال: پزشک سوالاتی در رابطه با سابقه پزشکی شما از جمله قد و وزن، طول دوره های قاعدگی، منظم و یا نا منظم بودن آن و سایر علائمی که دارید، خواهد پرسید.
• معاینات لگنی: این بررسی اطلاعات خوبی را در رابطه با احتمال این بیماری در اختیار پزشک قرار می دهد.
• آزمایش خون: آنالیز کامل هورمونی، اطلاعات خوبی از سطح هورمون‌های بدن شما برای تعیین علت اختلالات در قاعدگی در اختیار پزشک قرار می دهد. آزمایش‌های دیگری که ممکن است انجام شوند، شامل تست تحمل گلوکز، ارزیابی سطح کلسترول و تری گلیسرید هستند.
• سونوگرافی لگنی: از بهترین روش های تأیید وجود تخمدان پلی کیستیک، سونوگرافی است که بسته به شرایط خانم می تواند به صورت شکمی یا داخلی (دستگاهی شبیه قلم در حالتی که شما بر روی تخت دراز کشیده اید درون واژن قرار می‌گیرد) انجام شود. در این روش (اولتراسوند لگن) پزشک می‌تواند ظاهر تخمدان‌ها و ضخامت دیواره رحم را اندازه گیری و مشاهده نماید. 

رژیم غذایی و سبک زندگی برای بهبود تخمدان پلی کیستیک

یکی از مهمترین اصول درمانی مشکل تخمدان پلی کیستیک، اصلاح سبک زندگی است که این روزها با استقبال زیادی نیز روبرو شده است. مهم ترین نکات اصلاح سبک زندگی برای درمان تنبلی تخمدان عبارتند از:

رژیم غذایی در تخمدان پلی کیستیک

حدود نیمی از خانم هایی که تخمدان پلی کیستیک دارند از چاقی و افزایش سایز شکمی رنج می برند، میزان مقاوت به انسولین در این افراد بدلیل مشکلات هورمونی و پیام های مغزی ناشی از عدم تعادل هورمون ها دربدن، افزایش یافته که به نوبه خود مانع از سوخت و ساز طبیعی چربی های بدن و کالری های دریافتی از غذاها می شود و همین امر علت بروز اضافه وزن و چاقی است. بانوانی که با این مشکل روبرو هستند تمایل زیادی به خوردن شیرینیجات دارند و این به مقاومت به انسولین بیشترین کمک را می کند و در نتیجه روز به روز خانم چاق تر خواهد شد. بر این اساس می توان گفت مهمترین راه مبارزه با این بیماری ، مقابله با معضل مقاومت به انسولین این است که از طریق حذف مواد قندی و نشاسته ای و انجام ورزش های هوازی برای لاغری و تمرین های مناسب صورت می گیرد. در نتیجه با یک رژیم غذایی مناسب می توان این مشکل را به خوبی کنترل کرد.

هرچند سخت، یادتان باشد که قند و شکر و شیرینی دوست تنبلی تخمدان هستند و باید آن ها را از برنامه غذایی خود حذف کنید. در ادامه به نکات مهم تغذیه ای و تمرینات مناسب برای کنترل وزن و آب کردن چربی ها  پرداخته شده است. پس اگر شما هم درگیر این مشکل هستید، به خواندن متن ادامه دهید.

بهترین رژیم غذایی برای بهبود وضعیت افراد مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، بر روی حذف و یا کم کردن میزان دریافت مواد قندی و کربوهیدراتی مثل نان و برنج از برنامه غذایی تمرکز دارد ( این اقدام باعث کمتر شدن مقاومت به انسولین و افزایش سوخت و ساز بدن خواهد شد). از طرفی باید کالری و چربی دریافتی را به حد اقل رساند ( چون مقاومت به انسولین مانع سوختن کالری و چربی ها می شود و در نتیجه انباشت کالری و چربی ها و نهایتا اضافه وزن و چاق شدن شکم در انتظار فرد خواهد بود).

در مقابل شما باید میزان پروتئین دریافتی خود را افزایش دهید. خوردن ماهی و گوشت و… می تواند موجب رساندن مواد مغذی به سلول ها شود و خبر خوب هم اینکه مقاومت به انسولین بر روی میزان سوخت و ساز پروتئین ها تاثیر گذار نیست و این مواد نمی توانند بر چاقی و اضافه وزن شما بیفزایند البته لازم است از گوشتهایی که میزان چربی کمتری دارند استفاده نمایید، میزان کربوهیدرات مورد نیاز بدن خود را بیشتر از غذاهای سالم و طبیعی مانند میوه جات و سبزیجات دریافت نمایید. تحقیقاتی در رابطه با اثر مثبت دارچین بر روی بهبود تخمدان پلی کیستیک نیز انجام شده است، در صورتیکه فشار خون بالایی ندارید دارچین را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید، در این مقاله به 13علت مصرف دارچین اشاره شده است.

همچنین می توانید با استفاده از نرم افزار سلامت بانوان اوما نیز به رژیم غذایی با میزان کم کربوهیدارتهای نشاسته ای و مناسب برای بهبود تخمدان پلی کیستیک دست پیدا کنید و سوالات خود را از پزشک بپرسید.

ورزش خوب و مفید را انتخاب کنید

با یک برنامه ورزشی مناسب می توانید به راحتی به چربی سوزی بدن خود کمک کنید، در واقع در کنار تغییرات غذایی که در بالا به آن ها اشاره شد، بهتر است یک ورزش مناسب چه در باشگاه چه در منزل را انتخاب کنید تا میزان چربی های بدن خود را کاهش دهید. ورزش هایی همچون پیاده روی در پارک، پیلاتس، ایروبیک و ... باعث بالا رفتن سوخت و ساز شما و درنتیجه چربی سوزی خواهد شد، اگر باشگاه ورزشی در نزدیک محل سکونت شما وجود ندارد و یا به هر دلیلی تمایل به ورزش کردن در بیرون از منزل ندارید، فیلم های ایروبیک در منزل را تهیه کنید و از همین امروز دست به کار شوید و ورزش را آغاز نمایید.

خواب کافی داشته باشید

خواب کافی راهکار دیگری است که متابولیسم بدن را بهبود می بخشد و موجب افزایش سوخت و ساز و کاهش وزن می شود. حداقل ۶ ساعت خواب مستمر شب نیاز بدن شماست تا بدنتان به خوبی سوخت و ساز داشته باشد. بنابراین هرگز خواب شب و مستمر را قربانی خواب روز نکنید. البته تنبلی کردن و استراحت بیش از حد هم به هیچ عنوان تأثیر خوبی نخواهد داشت.

در نهایت باید باز اشاره کرد کاهش وزن برای افراد دارای تخمدان پلی کیستیک سخت تر از افراد عادی است اما با برنامه ای منظم و با اطلاعات کافی از اینکه این معضل چه اثری بر افزایش وزن و تثبیت چربی بدن آن ها دارد می توان گامی استوار در راه مبارزه با آن نهاد، ورزش خوب در کنار تغذیه مناسب و استراحت کافی و مهمتر از همه ایجاد انگیزه می تواند نقش مهم و اساسی در موفقیت این افراد در آب کردن چربی شکم و کاهش وزن و در نتیجه مدیریت بیماری داشته باشد.

درمان تخمدان پلی کیستیک با دارو و عمل جراحی

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک به طور کلی بر پایه کنترل علامت های فردی شما مثل مشکلات باروری، پرمویی، آکنه و چاقی است و دارویی که برای درمان پرمویی برای شما تجویز می شود با دارویی که برای تنظیم دوره های قاعدگی و باروری در نظر گرفته می شود، متفاوت است، از این رو روند درمان برای هر فرد کاملا شخصی بوده و وابسته به نشانه های بیمار و شرایط وی روش درمانی مناسب توسط پزشک معالج وی تعیین میشود. در ادامه به درمانهای مختلف موجود برای مبتلایان به تخمدان پلی کیستیک اشاراتی شده است.

به طور منظم چکاپ شوید: کنترل طولانی مدت ریسک فاکتورهای بیماری‌های قلبی مثل چاقی، کلسترول بالا، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا از اهمیت بالایی برخوردار است. برای کمک به درمان به موقع، پزشک نیاز دارد تا به صورت منظم برای انجام آزمایش‌های فیزیکی، اندازه‌گیری فشار خون و تعیین سطح گلوکز و چربی خون شما را ببیند.

دوره های قاعدگی خود را تنظیم کنید: اگر در حال حاضر نمی خواهید باردار شوید ممکن است پزشک قرص‌های ضد بارداری با دوز پایین را برای شما تجویز کند که حاوی ترکیبی از دو هورمون استروژن و پروژسترون مصنوعی است. این قرص‌ها سطح آندروژن ها را کاهش داده و به بدن شما بعد از مواجهه طولانی با استروژن، استراحتی می‌دهد. این کار از یک سو به تنظیم سیکل های قاعدگی کمک کرده و از سوی دیگر در درازمدت خطر سرطان آندومتر رحم را کم می کندد.

یک روش دیگر برای تنظیم سیکل های پریود، مصرف پروژسترون برای ۱۰ تا ۱۴ روز در ماه است. این روش دوره‌های قاعدگی شما را تنظیم می‌کند و نقش حفاظتی در مقابل ابتلا به سرطان آندومتر دارد ولی سطح آندروژن را بهبود نمی‌بخشد. عارضه‌ای که در استفاده از این داروهای هورمونی وجود دارد ایجاد چاقی و یا تشدید آن است که می‌تواند از طرف دیگر سیر درمانی را دچار اختلال نماید.

برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 و همچنین متعادل کردن اختلال مقاومت به انسولین، متخصصین از داروی متفورمین به عنوان یک داروی اصلی و خط مقدم در کنترل این بیماری استفاده می‌کنند. متفورمین یا همان گلوکوفاژ یک داروی خوراکی است و سبب حساسیت بیشتر سلول‌ها نسبت به انسولین می‌شود. این دارو تخمک گذاری را بهبود می‌بخشد و در نهایت سبب ایجاد چرخه‌های منظم قاعدگی خواهد شد. همچنین اگر شما در مرحله پیش دیابت باشید، مصرف این دارو می‌تواند ابتلا به دیابت نوع ۲ را به تأخیر بیندازد و اگر تحت یک برنامه رژیمی و ورزشی هستید استفاده از این دارو به کاهش وزن شما کمک خواهد کرد. جالب است بدانید که این دارو با وجود منافع فراوان، خوشبختانه با عوارض مشابه داروهای هورمونی همراه نیست.

از بین بردن رشد موهای زائد بر روی صورت و بدن: ممکن است پزشک شما برای کاهش تولید آندروژن ها، مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری یا داروی دیگری به نام قرص اسپیرونولاکتون را پیشنهاد کند. این دارو تأثیرات آندروژن‌ها را بر روی پوست سرکوب می‌کند.  البته از آنجا که اسپیرونولاکتون می‌تواند سبب ناهنجاری های مادرزادی جنینی شود، به یاد داشته باشید که در هنگام مصرف این دارو حتما باید از یک روش مطمئن برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، بنابراین برای بانوانی که قصد باردار شدن دارند این دارو توصیه نمی شود.

تراشیدن موی صورت و استفاده از موم و کرم‌های موبر و یا استفاده از لیزر برای از بین بردن فولیکول‌های مو نیز چندان توصیه نمی شود زیرا بدون تنظیم تعادل هورمونی بدن شما این روشها کارایی دائمی ندارند.

تحریک تخمک گذاری برای کسانی که می خواهند باردار شوند: اگر شما قصد بارداری داشته باشید شاید نیاز باشد تا برای تحریک تخمک گذاری داروی محرک تخمک گذاری مانند لتروزول یا کلومیفن را مصرف کنید، کلومیفن یک داروی خوراکی ضد استروژن است که در نیمه اول چرخه قاعدگی مصرف می‌شود. لازم است ذکر شود که پزشکان برای تحریک تخمک گذاری معمولاً با متفورمین روند درمان را شروع می کنند و بعد در صورت لزوم از کلومیفن یا لتروزول برای کمک به تحریک تخمک گذاری استفاده می کنند. اگر با وجود مصرف داورهای محرک تخمک گذاری و متفورمین باردار نشوید، ممکن است مصرف گنادوتروپین‌ها (هورمون محرک فولیکول FSH و هورمون جسم زرد یا LH) به شیوه تزریقی توصیه شود. به دلیل احتمال بروز عوارض ناخوشایند، از مصرف خودسرانه این داروها بدون تجویز پزشک خود داری نمایید.

عمل جراحی

داروهای کمک باروری همچون کلومیفن می‌توانند به شما کمک کنند تا باردار شوید، اما اگر داروها به باردار شدن شما کمک نکنند، چه باید کرد؟!

در چنین شرایطی انجام جراحی بر روی تخمدان به شیوه لاپاروسکوپی می تواند یک گزینه درمانی دیگر برای بعضی از خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. پزشک می‌تواند به شما بگوید که آیا این نوع جراحی مناسب شرایط شما هست یا خیر. در این عمل، جراح یک شکاف کوچک بر روی شکم ایجاد کرده و از این طریق یک لوله که متصل به یک دوربین ریز است را وارد بدن می‌کند (لاپاروسکوپ). این دوربین تصاویر لازم از تخمدان‌های شما و اعضای تناسلی مجاور را به جراح نشان می دهد. سپس پزشک وسیله جراحی را وارد کرده و از انرژی الکتریکی یا لیزر بر روی تخمدان ها استفاده می‌کند. هدف این کار تحریک تخمک گذاری بوسیله کاهش سطح آندروژن ها و بهبود پاسخدهی تخمدان است .

سندرم تخمدان پلی کیستیک (pco) و ناباروری

اگر درگیر تنبلی تخمدان هستید، ممکن است برای باردار شدن با چالش مواحه شوید. این مشکل به این دلیل رخ می دهد که سطح بالای هورمونهای مردانه مانع از آزاد شدن تخمک می شود (اختلال در تخمک گذاری). در چنین شرایطی می توانید شانس خود را برای بارداری با روش های زیر افزایش دهید:

•  حفظ وزن در محدوده سالم - حتی 5 تا 10 درصد کاهش وزن می تواند احتمال بارداری را افزایش دهد
• تغذیه سالم
• ورزش
•  نظارت بر تخمک گذاری و تنظیم زمان مقاربت جنسی در حوالی تخمک گذاری

اگر تمام این تغییرات را اعمال کردید و باز هم باردار نشدید، پزشک آزمایش های ناباروری را انجام می دهد و داروهای کمک باروری را تجویز می کند تا به تخمک گذاری کمک شود. اگر داروها اثر نکند، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای خارج کردن بافتی که هورمون های مردانه در تخمدان تولید می کند را انجام می دهد. یکی دیگر از گزینه های باروری راستفاده از روش های نوین کمک باروری همچون آی یو آی (IUI) و  یا لقاح آزمایشگاهی یا آی وی اف (IVF) است (آی وی اف چیست و چگونه انجام می شود؟). با این حال، این روش هزینه بر و زمان بر است و معمولا هنگامی مورد توجه قرار می گیرد که تمام گزینه های دیگر ناموفق باشند. خوشبختانه، با تغییر سبک زندگی یا استفاده از داروهای کمک باروری، اکثر زنان مبتلا به PCOS باردار می شوند.

PCOS و حاملگی

تحقیقات نشان می ئهند که ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است خطر ابتلا به برخی از عوارض در دوران بارداری را افزایش دهد، از جکله:

•  سقط جنین
•  فشار خون بالا ناشی از حاملگی
• دیابت بارداری
• زایمان زودرس

خانم های مبتلا به تنبلی تخمدان به احتمال زیاد نیاز به زایمان سزارین دارند، زیرا فرزند آنها بزرگتر از حد انتظار برای سن بارداری است. نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به PCOS ممکن است در مقایسه با دیگر نوزادان بیشتر به بخش مراقبت های ویژه نوزادان نیاز پیدا کنند، اما با این وجود نگران نباشید، یک مدیریت صحیح در طی بارداری، از خطر بروز این عوارض کم کرده و در نهایت می توانید فرزندتان را به سلامت بغل کنید.

عوارض ناشی از PCOS چیست؟

رایج ترین عوارض ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:

•  ناباروری ( ناباروری در زنان : 12 علت، درمان و تشخیص ناباروری)
•  دیابت بارداری یا فشار خون بالا ناشی از بارداری
•  سقط جنین یا زایمان زودرس
• استئوهپاتیت غیر الکلی - التهاب شدید کبدی ناشی از تجمع چربی در کبد 
•  سندرم متابولیک – دسته ای از بیماری ها از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا و میزان کلسترول غیر طبیعی یا تری گلیسرید که خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را به طور قابل توجهی افزایش می دهند
•  دیابت نوع 2 یا پیش دیابت
•  آپنه خواب
•  افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن
•  خونریزی غیر طبیعی رحمی
•  سرطان پوشش رحم (سرطان آندومتر)
• چاقی با تنبلی تخمدان همراه است و می تواند عوارض ناشی از این اختلال را بدتر کند.
• طاسی با الگوی مردانه: مو روی سر پوست نازک تر می شود و می ریزد.
• آکنه
• رشد موهای زائد
•  تیره شدن پوست: لکه های تیره پوستی که در گردن، کشاله ران، و زیر سینه ها ایجاد می شوند.
•  سردرد: تغییرات هورمونی می تواند در بعضی از زنان باعث سردرد شود.

نتیجه گیری

تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع و پیچیده است که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت و کیفیت زندگی زنان در سن باروری داشته باشد. از علائم شایع این سندرم می‌توان به نامنظم شدن قاعدگی، رشد موی زائد، آکنه، افزایش وزن و مشکلات باروری اشاره کرد. علل دقیق PCOS هنوز به طور کامل شناخته نشده‌اند، اما عواملی نظیر ژنتیک، مقاومت به انسولین و تولید بیش از حد آندروژن‌ها می‌توانند نقش مهمی داشته باشند.

تشخیص به موقع و دقیق PCOS از طریق ارزیابی علائم بالینی، آزمایشات خون و سونوگرافی تخمدان‌ها امکان‌پذیر است. درمان‌های موجود، بسته به شدت و نوع علائم، شامل تغییرات سبک زندگی، داروهای مختلف و در برخی موارد، روش‌های جراحی یا درمان‌های موضعی برای مدیریت علائم می‌باشند.

با استفاده از تغییرات سبک زندگی، رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مصرف داروهای مناسب، بسیاری از زنان مبتلا به PCOS می‌توانند علائم خود را مدیریت کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. علاوه بر این، مشاوره و پشتیبانی روانی نیز می‌تواند در مدیریت تغییرات خلقی و اضطراب مرتبط با PCOS مفید باشد.

در نهایت، مشاوره منظم با پزشک متخصص زنان و زایمان برای طراحی یک برنامه درمانی فردی و مؤثر ضروری است. با توجه به پیچیدگی و تنوع علائم، درمان PCOS نیازمند یک رویکرد چند جانبه و جامع است که بتواند به بهترین شکل نیازهای فردی هر بیمار را برآورده کند.

پرسش های متداول

1. تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟

تخمدان پلی‌کیستیک یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع در زنان در سن باروری است که باعث نامنظم شدن قاعدگی، رشد موی زائد، آکنه و مشکلات باروری می‌شود.

2. چه عواملی باعث ایجاد تخمدان پلی‌کیستیک می‌شود؟

علت دقیق PCOS هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل ژنتیکی، مقاومت به انسولین، التهاب خفیف و تولید بیش از حد آندروژن‌ها می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این سندرم داشته باشند.

3. علائم شایع تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟

علائم شایع شامل نامنظم شدن یا غیاب قاعدگی، رشد موی زائد، آکنه، افزایش وزن، نازک شدن موها یا ریزش مو و مشکلات باروری است.

4. چگونه تخمدان پلی‌کیستیک تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص PCOS شامل ارزیابی علائم بالینی، بررسی سابقه پزشکی، آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها و سونوگرافی تخمدان‌ها برای بررسی وجود کیست‌ها است.

5. آیا تخمدان پلی‌کیستیک قابل درمان است؟

PCOS درمان قطعی ندارد، اما علائم آن می‌توانند با تغییرات سبک زندگی، رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و داروهای مختلف کنترل شوند. درمان‌ها به نوع و شدت علائم بستگی دارند.