نحوه قرار گرفتن جنین در شکم مادر

همانطور که جنین در دوران بارداری رشد می کند، ممکن است در رحم تکان بخورد. ممکن است لگد زدن یا چرخش جنین را احساس کنید. در طول ماه آخر بارداری، فرزند شما بزرگتر است و فضای زیادی برای چرخش ندارد. با نزدیک شدن زمان زایمان، موقعیت جنین اهمیت بیشتری پیدا می کند. این به این دلیل است که جنین باید به بهترین موقعیت برسد تا برای زایمان آماده شود.

نحوه قرار گرفتن جنین در شکم

پزشک شما به طور مرتب موقعیت جنین را در رحم، به ویژه در ماه آخر، بررسی می کند. در این مقاله موقعیت های مختلف قرارگیری جنین در رحم توصیف شده است.

قدامی

در این حالت جنین سرش رو به پایین است و صورتش رو به پشت شما می باشد. چانه جنین روی قفسه سینه خود قرار دارد و سر او آماده ورود به لگن است. جنین قادر است سر و گردن خود را خم کند و چانه خود را روی سینه خود قرار دهد.

باریک ترین قسمت سر، می تواند بر روی دهانه رحم فشار وارد کند و در هنگام زایمان به باز شدن دهانه رحم کمک کند. اکثر نوزادان در هفته 33 تا 36 در موقعیت سر به سمت پایین قرار دارند. این موقعیت برای زایمان ایده آل و مطمئن است.

خلفی

در این موقعیت جنین با سر به پایین قرار گرفته است، اما صورت او رو به شکم شما قرار دارد. در مرحله اول درد زایمان، حدود یک دهم تا یک سوم نوزادان در این موقعیت قرار دارند. اکثر این نوزادان به صورت خود به خود می چرخند تا قبل از تولد در جهت درست قرار بگیرند.

اما در بعضی موارد، جنین نمی چرخد. کودک در این موقعیت احتمال زایمان طولانی مدت و درد شدید پشت را افزایش می دهد. برای کاهش درد در هنگام زایمان اپیدورال لازم می باشد.

3- بریچ

در موقعیت بریچ جنین به صورت قرار گرفته است که ابتدا باسن یا پای او قرار دارد. سه نوع مختلف بریچ وجود دارد:

بریچ کامل:

در این حالت باسن به سمت کانال تولد (به سمت پایین) قرار دارد و پاها در قسمت زانوها گره خورده است. پاها در نزدیکی باسن قرار دارند.

ته فرانک:

در این حالت باسن به سمت کانال تولد است، اما پاهای جنین در مقابل بدن شما قرار دارند و پاها در نزديکي سر قرار دارند.

بریچ ناکامل:

در این موقعیت یک یا دو پای جنین به سمت کانال تولد به سمت پایین می باشد.

موقعیت بریچ برای زایمان مناسب نیست. گرچه اکثر نوزادانی که در این موقعیت قرار دارند به صورت سالم به دنیا می آیند، ممکن است در حین زایمان خطر ابتلا به نقص و یا ضایعات زودرس وجود داشته باشد. در زایمان بریچ، سر نوزاد آخرین قسمت از بدن او است که از مهبل (واژن) خارج می شود. به همین دلیل خروج نوزاد از طریق کانال تولد دشوارتر می شود.

این موقعیت همچنین می تواند مشکل ساز باشد، زیرا خطر ایجاد حلقه در بند ناف را افزایش می دهد که در صورت زایمان طبیعی، ممکن است موجب آسیب رساندن به نوزاد شود. پزشک شما گزینه هایی برای چرخاندن جنین به حالت سر رو به پایین قبل از ورود به هفته های آخر بارداری پیشنهاد می دهد. ممکن است پزشک تکنیک چرخش سفالیک خارجی (ECV) را پیشنهاد کند.

این تکنیک شامل اعمال فشار بر روی شکم شما می باشد. ممکن است این تکنیک باعث ناراحتی شما شود، اما خطرناک نیست. ضربان قلب جنین به دقت تحت نظارت قرار می گیرد و اگر مشکلی ایجاد شود، تکنیک بلافاصله متوقف خواهد شد.

تکنیک ECV در حدود نیمی از موارد موفق است. اگر ECV موثر نباشد، ممکن است به زایمان سزارین نیاز داشته باشید تا به صورت ایمن نوزاد را زایمان کنید. این مسئله به ویژه در بریچ ناکامل درست است. در چنین مواردی، هنگامی که نوزاد به سمت کانال تولد حرکت می کند بند ناف تحت فشار قرار می گیرد. این حالت می تواند باعث قطع منبع اکسیژن و خون نوزاد شود.

4- موقعیت عرضی جنین

جنین در این موقعیت به طور افقی در رحم دراز کشیده است. این موقعیت به عنوان موقعیت عرضی شناخته می شود. این موقعیت در زایمان بسیار نادر است زیرا بسیاری از نوزادان در هنگام زایمان به صورت سر به پایین قرار دارند. در موقعیت عرضی زایمان سزارین نیاز است.

این به این دلیل است که وقتی کیسه آب پاره می شود خطر ابتلا به پرولاپس (فروافتادگی) بند ناف (خروج از رحم قبل از نوزاد) وجود دارد. پرولاپس بند ناف یک حالت اورژانسی است و در صورت وقوع این حالت باید زایمان به سرعت از طریق سزارین انجام شود.

نقشه شکم در بارداری

آیا می خواهید موقعیت جنین را قبل از زایمان بدانید؟

می توانید از فرآیندی به نام "نقشه شکم" از ماه 8 شروع کنید. آنچه نیاز دارید یک ماژیک یا رنگ قابل تمیز کردن غیر سمی و یک عروسک برای نشان دادن نحوه قرار گرفتن نوزاد در رحم است. بهتر است قبل از مراجعه به دکتر نقشه شکم را رسم کنید، بنابراین مطمئن می شوید سر نوزاد به سمت بالا است یا پایین. فقط این مراحل آسان را انجام دهید:

1. روی تخت دراز بکشید و فشار کمی به اطراف ناحیه لگن وارد کنید تا اطراف سر جنین را احساس کنید. سر جنین مانند یک توپ بولینگ کوچک می باشد. این نقطه را روی شکم علامت بزنید.

2. از یک فتوسکوپ استفاده کنید یا طی سونوگرافی با استفاده از ضربان قلب جنین محل قلب جنین را تعیین کنید و آن را روی شکم علامت بزنید.

3. از یک عروسک برای شروع کار با توجه به موقعیت سر و قلب جنین استفاده کنید.

4. باسن جنین را پیدا کنید. این کار سخت است. محل باسن را روی شکم علام بزنید.

5. در خصوص جنبش جنین خود فکر کنید. کجا لگد می زند؟ از لگدهای جنین استفاده کنید تا موقعیت او را مشخص کنید. این لگدها به شما کمک می کند محل قرارگیری پاها یا زانوها را مشخص کنید. محل پاها یا زانوها را روی شکم خود علامت بزنید.

6. از ماژیک برای کشیدن جنین روی شکم استفاده کنید. برخی از مادران خلاق هستند و موقعیت جنین را بر روی شکم مانند یک تصویر هنری می کشند.

آیا می توانم جنین را بچرخانم؟

گاهی جنین در روزهای نزدیک به زایمان در موقعیت صحیح قرار ندارد. مهم است بدانیم آیا نوزاد قبل از تولد در موقعیت قدامی قرار دارد یا خیر؟ موقعیت جنین می تواند در طول زایمان منجر به عوارض شود. روش هایی وجود دارد که می توانید با استفاده از آنها جنین را بچرخانید و در موقعیت درست قرار دهید. می توانید موارد زیر را امتحان کنید:

1.  وقتی نشسته اید، لگن خود را به سمت جلو بچرخانید.
2.  بر روی توپ زایمان یا توپ ورزش بنشینید.
3. اطمینان حاصل کنید که در هنگام نشستن، باسن شما بالاتر از زانوهای شماست.
4. اگر شغل شما نیاز به نشستن زیادی دارد به طور منظم بلند شوید و راه بروید.
5.  در ماشین خود، بر روی یک بالشتک بنشینید تا بالاتر قرار بگیرید و باسن شما به سمت پایین بچرخد.
6.  برای چند دقیقه روی دست ها و زانوهای خود قرار بگیرید (مانند زمانی که زمین را تمیز می کنید). این کار را چند بار در روز انجام دهید تا به جنین کمک کنید به موقعیت قدامی حرکت کند.

این راهنمایی ها همیشه موثر نیستند. اگر جنین در هنگام زایمان در موقعیت خلفی باشد، ممکن است به دلیل شکل لگن شما باشد و به وضعیت جنین ربطی نداشته باشد. در برخی موارد، زایمان سزارین ضروری است.

سبک شدن

در پایان بارداری ممکن است احساس کنید جنین به قسمت پایین شکم می افتد. این حالت سبک شدن نامیده می شود. جنین بیشتر در عمق لگن قرار دارد. این به معنای فشار کمتر بر روی دیافراگم است که باعث می شود تنفس راحت تر باشد و ضربات کمتری به دنده ها وارد شود. پایین افتادن جنین یکی از اولین نشانه هایی است که بدن برای درد زایمان شروع شده است.

خلاصه

جنین در دوران بارداری به طور مرتب می چرخد. احتمالا تا اواسط سه ماهه دوم حرکات جنین را احساس نخواهید کرد. آنها در نهایت در موقعیت زایمان قرار می گیرند که موقعیت ایده آل، سر رو به پایین، صورت رو به پشت در هفته 36  می باشد.

قبل از آن زمان، نباید بیش از حد درباره موقعیت جنین نگران باشید. معمولا جنین موقعیت خلفی خود را در هنگام زایمان و در مرحله فشار تنظیم می کند. سعی کنید در این زمان آرام باشید و مثبت بمانید. کودکانی که در موقعیت ایده آل قبل از زایمان قرار نگرفته اند باید به بیمارستان منتقل شوند تا بهترین مراقبت ها از آنها صورت گیرد.

شرایط اورژانسی در این نوع زایمان باید توسط کارکنان پزشکی ماهر مدیریت شود. در صورتی که نگرانی های مربوط به موقعیت جنینی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. در اغلب موارد موقعیت بد جنین در رحم، جنین قبل از شروع درد زایمان به طور خودبه خودی می چرخد. با این وجود، کارهای زیادی می توانید انجام دهید که برای چرخش به جنین کمک کنید. می توانید از چرخاندن جنین، طب سوزنی و ماساژ استفاده کنید.