قرص کلومیفن برای مردان

برای بیشتر زوجین در سنین باروری بخصوص در سن باروری خانم ها به طور طبیعی بعد از تصمیم برای فرزند دار شدن فرایند بارداری صورت می گیرد و با طی دوران بارداری و عوارض طبیعی آن نوزادی شیرین به دنیا می آید. اما در برخی از زوج ها این فرایند بصورت طبیعی و به آسانی انجام نمی شود و گاهی مشکلاتی از قبیل کاهش ذخایر تخمدان، پایین بودن کیفیت تخمک زن، مشکلات مربوط به رحم و یا کاهش تعداد و کیفیت اسپرم های مرد و ... باعث تاخیر در بارداری طبیعی می شود.

به همین دلیل ممکن است پزشک متخصص برای شما یک روش کمکی تجویز کند که فرایند بارداری راحت تر و سریع تر اتفاق بیفتد. از آن جایی که هورمون های باروری زنان و مردان یکسان است در صورت ناباروری از طرف مرد اولین راه حل کمکی مانند خانم ها استفاده از قرص کلومیفن است. 

در این مطالعه درباره مصرف قرص کلومیفن برای مردان دارای مشکلات باروری اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

کلومید یا کلومیفن سیترات چیست؟

Clomid یک نام تجاری معروف و نام مستعار برای کلومیفن سیترات عمومی است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) این داروی باروری خوراکی را برای استفاده در زنانی که قادر به بارداری نیستند تصویب کرده است، که باعث ایجاد تعادل هورمون های باروری در بدن زن شده و تخمک گذاری را تقویت می کند. با اینکه FDA کلومید را فقط برای استفاده در زنان تأیید کرده است، اما به دلیل یکسان بودن هورمون های باروری در مردان و زنان گاهی این دارو به عنوان یک درمان ناباروری در مردان نیز تجویز می شود. 

Clomid چگونه کار می کند؟

کلومید از تعامل هورمون استروژن با غده هیپوفیز جلوگیری می کند. وقتی استروژن با غده هیپوفیز تعامل داشته باشد، هورمون لوتئین کننده کمتری (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول  بیشتری(FSH) تولید می شود و بارداری به تاخیر می افتد که کلومید جلوی این وضعیت را می گیرد. در واقع اگر کلومید مصرف نشود و این هورمون ها به همین صورت ترشح شوند هورمون باروری مردانه یعنی تستوسترون کاهش یافته و نتیجه آن کم شدن تولید اسپرم و ناباروری مرد می باشد.

البته هنوز مشخص نشده است میزان دوز مصرفی مناسب برای آقایان چقدر است و بیشتر به نتایج ازمایش اسپرم، شرایط بیمار و نظر پزشک بستگی دارد. ولی معمولا این دوز بین 12.5 تا 400 میلی گرم در روز طبق تجویز متخصص متغیر است. در تحقیقاتی که اخیرا درباره این موضوع انجام شده است بهترین حالت این است که با دوز 25 میلی گرم در روز و به صورت تنها سه روز در هفته مصرف شود و سپس تا 50 میلی گرم افزایش پیدا کند.

به هیچ وجه نباید از کلومید بصورت سرخود و بیشتر از آن چه پزشک برایتان تجویز کرده است استفاده کنید. زیرا دوز بیش از حد آن می تواند بر تعداد و تحرک اسپرم ها تاثیر منفی بگذارد. 

چه موقع کلومیفن برای مردان تجویز می شود؟

Clomid برای ناباروری مردان، بعنوان اولین و راحت ترین درمان برای مردانی که سطح هورمون تستوسترون در آن ها کاهش پیدا کرده است تجویز می شود. طبق آمار مراکز کنترل درمان و پیشگیری از ناباروری از 35 درصد از زوج هایی که دچار مشکلات ناباروری هستند حدود 8 درصد آن ها به دلیل مشکلات مردانه است و یکی از بهترین روش ها در مراحل اولیه مصرف کلومیفن طبق نظر متخصص می باشد.

البته موارد بسیار زیادی ممکن است باعث ناباروری مردانه شود که از جمله آن ها عبارتند از:

• آسیب به بیضه ها
• سن
• اضافه وزن یا چاقی
• استفاده زیاد از الکل، استروئیدهای آنابولیک یا سیگار
• عدم تعادل هورمونی که ناشی از عملکرد نادرست غده هیپوفیز یا قرار گرفتن در معرض استروژن یا تستوسترون بیش از حد می باشد. 
• شرایط پزشکی، از جمله دیابت ، فیبروز کیستیک و برخی از انواع اختلالات خود ایمنی 
• روش های درمان سرطان شامل انواع خاصی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی
• واریکوسل ها، که به معنی رگ های بزرگ شده هستند و باعث گرم شدن بیضه ها می شوند.
• اختلالات ژنتیکی، مانند میکروتدلیون در کروموزوم Y یا سندرم کلاینفلتر

اگر پزشک به ناباروری مرد مشکوک باشد، ابتدا آزمایش آنالیز مایع منی را تجویز می کند. در این آزمایش از یک نمونه مایع منی برای ارزیابی تعداد اسپرم و همچنین شکل و حرکت اسپرم ها استفاده می کنند و نتایج مشخص می کند که ایا واقعا ایراد از مرد است یا خیر؟

عوارض جانبی مصرف کلومیفن چیست؟

مصرف این قرص در درمان ناباروری خانم ها و تقویت تخمک گذاری رایج تر است و به همین دلیل مطالعات روی این دارو برای مردان کمتر انجام شده است. با این حال کلومید نیز مانند هر داروی شیمیایی دیگر ممکن است عوارضی مانند موارد زیر را برای فرد مصرف کننده ایجاد کند:

• حساسیت به عضله استخوانی
• تحریک پذیری بیش از حد
• آکنه
• تسریع در رشد سرطان پروستات (اگر در حال حاضر سرطان وجود دارد)

تغییر در بینایی که در اثر تورم غده هیپوفیز ایجاد می شود و البته این عارضه بسیار نادر است. عوارض جانبی کلومید به طور معمول پس از قطع دارو از بین می رود. اگر هر یک از عوارض ذکر شده در بالا هنگام مصرف Clomid رخ داد ، مصرف Clomid را قطع کنید و به پزشکتان گزارش دهید تا داروی دیگر یا روش دیگری را برایتان تجویز نماید.

میزان اثربخشی کلومید برای باروری

بررسی ها و آزمایشات درباره میزان تاثیر این دارو بر باروری مردان نتایج متفاوتی را نشان داده است. گزارشات برخی از این بررسی ها نشان می دهد که با مصرف کلومیفن، وضعیت مردانی را که دچار تعداد کم اسپرم هستند و یا ناباروری غیر قابل توضیح دارند تا حد متوسط بهبود می یابد. همچنین نتایج مطالعه ای نشان داده است که احتمال بارور کردن در مردان نابارور که از کلومیفن به همراه ویتامین  E استفاده کرده اند افزایش یافته است.

در یک مطالعه در سال 2015، محققان شرکت کنندگان مبتلا به ناباروری مردانه را به سه گروه زیر تقسیم کردند:

•  گروه A: شرکت کنندگان فقط ویتامین E مصرف می کردند
•  گروه B: شرکت کننده هایی که فقط Clomid مصرف می کردند.
•  گروه C: شرکت کننده هایی که کلومید و ویتامین E را در کنار هم مصرف می کردند.

نتایج مطالعه افزایش متوسط غلظت اسپرم را در هر سه گروه نشان داد. اما نتایج گروه C بالاترین افزایش غلظت اسپرم را گزارش کرد. گروه A نیز دومین افزایش را نشان دادند. البته نتایج این مطالعه خیلی کامل نیست چون باید میزان بارداری پس از مصرف هم مشخص می شد که متاسفانه گزارش نشده است.

سایر درمان های ناباروری مردانه

بسته به علت ناباروری مردان، ممکن است پزشک به غیر از داروی کلومیفن از روش های دیگری نیز مانند روش های زیر برای درمان استفاده نماید: 

داروها

داروهای دیگری وجود دارد که پزشک شما می تواند برای تنظیم و تعادل هورمون های باروری شما که در میزان و تحرک اسپرم ها تاثیر دارند تجویز کند. این داروها همچنین باعث افزایش مقدار تستوسترون و کاهش میزان استروژن در بدن می شوند و شانس باروری را افزایش خواهند داد.

•  گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) نیز می تواند به عنوان یک داروی موثر تزریقی تجویز شود. این هورمون می تواند بیضه ها را برای تولید تستوسترون بیشتر تحریک کند.
•  آناستروزول (Arimidex) دارویی است که برای درمان سرطان پستان از آن استفاده می شود. اما از تبدیل تستوسترون به استروژن در بدن نیز جلوگیری می کند.

عمل جراحی

اگر انسدادی در بدن مرد تشخیص داده شود که از انتقال اسپرم جلوگیری کند، پزشک ممکن است برای ترمیم این انسداد و کمک به حرکت اسپرم ها عمل جراحی را توصیه کند. جراحی همچنین می تواند عارضه واریکوسل را در مردان درمان کند.

ای یو ای

در تلیقیح مصنوعی اسپرم مرد بصورت ویژه آماده سازی می شود و مادر نیز باید از قبل داروهایی که باعث تخمک گذاری قوی تر می شود را مصرف کند. سپس اسپرم آماده شده در رحم زن قرار می گیرد تا لقاح انجام شود. معمولا پزشکان هر کاری که احتمال انجام لقاح در این حالت را افزایش دهد برای شما انجام می دهند و نباید درباره آن نگران باشید. افراد زیادی از این روش نتیجه گرفته اند.

لقاح آزمایشگاهی

لقاح آزمایشگاهی یا روش آی وی اف شامل دسترسی به تخمک و جنین بارور شده در خارج از بدن توسط بدن یک فرد دیگراست. در این روش تخمک های بارور شده با استفاده از سوزن از تخمدان های فرد اهدا کننده خارج می شوند. سپس تخمک ها در آزمایشگاه با اسپرم مناسب ترکیب می شوند. جنین به وجود آمده حاصل به بدن مادر اصلی یعنی فردی که تصمیم به استفاده از روش آی وی اف گرفته است بازگردانده می شود تا فرایند بارداری شروع شود. گاهی نیز در صورت امکان از تخمک های خود مادر استفاده می کنند.

یک شکل خاص از روش آی وی اف  به نام تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) وجود دارد که در موارد ناباروری مردان قابل استفاده است و شامل تزریق اسپرم اهدایی به داخل رحم و به سمت تخمک زن در روز تخمک گذاری می باشد تا لقاح انجام شده و بارداری صورت بگیرد.

سخن اخر

کلومید معمولاً به عنوان یک درمان ناباروری در زنان استفاده می شود و هنوز توسط FDA برای درمان ناباروری در مردان تأیید نشده است، اما اغلب برای درمان مردان نیز توسط پزشکان تجویز شده و در بسیاری از موارد هم باعث بارداری شده و جوابگو بوده است. به طور کلی مصرف کلومید می تواند منجر به افزایش تستوسترون و تعداد اسپرم شود و شانس باروری را افزایش می دهد. همچنین این دارو قابل دسترسی آسان و بسیار مقرون به صرفه است که بر خلاف داروهای ناباروری دیگر تحت پوشش بیمه نیز می باشد.