بسیاری از خانم ها هیچ دردی در ناحیه تخمدان خود در طول چرخه قاعدگی حس نمی کنند؛ اما برخی از آن ها هرازگاهی درد یا ناراحتی را در این ناحیه و بخصوص تخمدان سمت راست حس می کنند. تخمدان ها دو غده کوچک هستند که در دو طرف لگن تحتانی زن قرار دارند. آنها نقش حیاتی در تولید مثل، چرخه قاعدگی و رشد خصوصیات جنسی در زنان ایفا می کنند؛ بنابراین در صورت ایجاد علائمی مانند درد نباید نسبت به آن بی توجه باشید. به طور کلی هر ماه، یک فولیکول فعال توسط تخمدان به یک تخمک بالغ تبدیل می شود و در فرآیندی معروف به تخمک گذاری از تخمدان آزاد خواهد شد. برای اکثر خانم ها، این حالت از بلوغ تا زمان یائسگی به طور منظم اتفاق می افتد. معمولا نباید دردی در این نواحی ایجاد شود. با ما در این مطلب همراه باشید تا به شما بانوان اومایی عزیز دلایل تیرکشیدن تخمدان سمت راست را توضیح دهیم.
دلایل درد تخمدان
در اینجا هفت مورد از مهمترین دلایل درد تخمدان را برایتان به اختصار توضیح می دهیم:
1- تخمک گذاری
برخی از خانم ها ممکن است در طول تخمک گذاری برای چند دقیقه یا چند ساعت در نواحی تخمدان احساس ناراحتی کنند که امری طبیعی و موقتی است. این نوع درد تخمک گذاری با نام Mittelschmerz نیز شناخته می شود که از واژه های آلمانی "درد" و "میانه" گرفته شده است. تخمک گذاری فرآیند آزاد شدن تخمک از تخمدان است و به طور میانگین در حدود روز 14 چرخه قاعدگی اتفاق می افتد. بعضی از خانم ها در هنگام تخمک گذاری چیزی احساس نمی کنند، اما برخی دیگر از خانم ها هنگام تخمک گذاری چندین دقیقه یا چند ساعت احساس ناراحتی شدید دارند. Mittelschmerz می تواند در یک یا دو طرف بدن اتفاق بیفتد و گاهی اوقات با حالت تهوع، خونریزی یا افزایش ترشحات واژن همراه است.
هیچ درمانی برای Mittelschmerz لازم نیست؛ اما در برخی خانم ها که علائم شدید و اذیت کننده هستند ممکن است پزشک برای برای جلوگیری از تخمک گذاری و ناراحتی ناشی از آن، قرص ضد بارداری تجویز کند. این دارو برای کسانی قابل استفاده است که قصد بارداری نداشته باشند.
2- بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن (PID) عفونتی است که به رحم، تخمدان یا لوله های رحمی گسترش می یابد. بیشتر اوقات، باکتری های ایجاد کننده PID مانند سوزاک یا کلامیدیا از طریق جنسی منتقل می شوند. همچنین PID ممکن است از طریق عفونت پس از زایمان، قرار دادن IUD، سقط جنین یا برخی از جراحی ها انتقال یابد. برای درمان این بیماری، پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز می کند. البته حالت های شدید این بیماری نیاز به بستری شدن و آنتی بیوتیک های تزریقی دارد.
3- پیچش تخمدان
تخمدان توسط یک رباط نازک به دیواره شکم متصل می شود. رگ های خونی و اعصاب تأمین کننده تخمدان نیز از آن عبور می کنند. در صورتی که این رباط به هر دلیلی دچار پیچ خوردگی یا گره خوردگی شود می تواند درد شدیدی ایجاد کند. پیچ خوردگی در صورت وجود کیست در تخمدان بیشتر مشاهده می شود؛ زیرا کیست باعث سنگین شدن یا بزرگتر شدن تخمدان از حد معمول شده و رباط را می پیچاند.
پیچ خوردن تخمدان باعث درد شدید تخمدان می شود و یک فوریت پزشکی است. در صورت عدم درمان سریع، ممکن است تخمدان به دلیل از دست دادن خونرسانی از بین برود. در این صورت باید با انجام جراحی تخمدان را خارج کنید که در باروری شما تاثیر منفی دارد.
4- آندومتریوز
آندومتریوز رشد غیر طبیعی بافت های مربوط به قاعدگی در خارج از رحم است. این بافت می تواند در هر نقطه از شکم یا لگن از جمله روی تخمدان رشد کند و همان رفتاری را دارد که در طی چرخه قاعدگی انجام می دهد؛ یعنی در آغاز چرخه، بافت در پاسخ به هورمون های بدن رشد می کند. پس از شروع قاعدگی، بافت نیز دقیقاً مانند پوشش رحم شروع به کنده شدن و ریزش می کند. این شرایط می تواند باعث خونریزی داخلی، بافت اسکار و درد شدید شکم یا لگن شود.
درمان آندومتریوز بسته به شدت آن می تواند با دارو یا عمل جراحی انجام شود. متاسفانه هیچ درمانی برای آندومتریوز وجود ندارد، اما خانم های مبتلا می توانند آن را با داروهای ضد درد، داروهای هورمونی و جراحی تجویز شده توسط پزشک مجرب، کنترل کنند.
5-کیست تخمدان
علاوه بر رحم ممکن است برخی کیست ها بر روی تخمدان زن رشد کنند. علائم این کیست ها شامل نفخ، درد و تغییر در دوره قاعدگی می باشد. کیست تخمدان کیسه ای پر از مایع است که در تخمدان زن رشد می کند. کیست تخمدان بسیار شایع است و در بیشتر موارد هیچ علائمی ایجاد نمی کند. معمولا این بیماری در هنگام معالجه پزشک برای سایر بیماری ها تشخیص داده می شود. با این حال کیست بزرگ یا پاره شده، می تواند علائم مختلفی را ایجاد کند، از جمله:
- درد
- نفخ شکم
- تغییرات در دوره های قاعدگی
- تکرر ادرار
- احساس سیری
- ناراحتی عمومی
بیشتر کیست ها خوش خیم (غیر سرطانی) هستند، اما در موارد بسیار نادر ممکن است سرطانی نیز باشند. اگر کیست تخمدان کوچک باشد، ممکن است با برخی داروها درمان شود. برخی از پزشکان نیز برای کمک به کوچک شدن کیست، یک نوع قرص ضد بارداری تجویز می کنند. اگر کیست بسیار بزرگ باشد، ممکن است چاره ای جز جراحی برای برداشتن کیست نباشد.
6- سندرم باقیمانده تخمدان
سندرم باقیمانده تخمدان فقط در زنانی اتفاق می افتد که تخمدان ها و لوله های رحمی آن ها با جراحی برداشته شده است. اگر جراحی با دقت انجام نشود و بعد از آن هر یک از بافت های تخمدان در لگن باقی بماند، می تواند به واکنش و تولید هورمون ها ادامه دهد. این شرایط باعث ایجاد دردهای ثابت یا متغیر و ناگهانی می شود. زنان مبتلا به سندرم باقی مانده تخمدان همچنین ممکن است در هنگام رابطه جنسی، هنگام ادرار کردن، یا دفع مدفوع درد داشته باشند. برای رفع این حالت ممکن است نیاز به یک یا چند دوره مصرف دارو و یا پرتودرمانی باشد. این روش ها باعث کاهش هورمون های تولید شده توسط بافت باقیمانده می شود.
7. درد در سایر اندام ها
ممکن است یک بیماری پزشکی در اندام دیگری باعث ایجاد دردی شود که شما به اشتباه فکر کنید از تخمدان ناشی شده است. این موارد می تواند شامل آپاندیسیت، حاملگی خارج رحمی، سنگ کلیه، یبوست یا بارداری زودرس باشند.
سخن آخر
در صورت دردهای شدید در ناحیه تخمدان که مطمئن هستید به دلیل تخمک گذاری نیست باید در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک ابتدا باید تعیین کند که چه چیزی باعث ایجاد درد می شود و سپس بهترین روش درمانی را تشخیص می دهد. گاهی ممکن است تنها با مصرف یک ملین، مسکن و مواردی از این دست دردهای شما برطرف شوند و گاهی نیز موارد جدی تری اتفاق افتاده است که نیاز به جراحی دارد.
Ashley Marcin —What’s Causing My Ovary Pain? Updated on August 20, 2018