خوشبختانه امروزه علم پزشکی در زمینه باروری پیشرفت های زیادی داشته است و دیگر مانند قبل نیست که اگر شما نتوانستید به روش طبیعی باردار شوید صد در صد ناامید شوید و هرگز طعم پدر و مادر بودن را نچشید. در حال حاضر بر حسب علت ایجاد ناباروری روش های بسیار متنوع و کارآمدی برای باروری طبیعی وجود دارد که هر چند بعضی از آن ها هزینه بر هستند اما درصد موفقیتشان نسبتا بالا می باشد و ریسک پایینی دارند. یکی از روش های بارداری نیز روش میکرواینجکشن است که در این مقاله می خواهیم به طور کامل آن را برای شما اومایی های عزیز تحلیل و بررسی کنیم تا در صورت نیاز بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
در این مقاله می خوانیم:
بارداری و روش میکرواینجکشن (ICSI)
آیا روش میکرواینجکشن برای باردار شدن من مناسب است؟
میکرواینجکشن (ICSI) چگونه عمل می کند؟
روش میکرواینجکشن چقدر طول می کشد؟
درصد موفقیت میکرواینجکشن
مزایای بارداری با روش میکرواینجکشن چیست؟
عوارض و معایب میکرواینجکشن
بارداری و روش میکرواینجکشن (ICSI)
این درمان بیش از دو دهه است که استفاده می شود و بعنوان یک روش درمان ناباروری مردان معروف است. با میکرواینجکشن، یک اسپرم تک به طور مستقیم به یک تخمک تزریق می شود که در این صورت احتمال لقاح بسیار بالا هست. روش میکرواینجکشن یا ICSI با روش آی وی اف مورد استفاده قرار می گیرد و در بیش از 65 درصد از روش های آی وی اف این کار انجام می شود. درصد موفقیت این دو تکنیک همراه با هم بسیار بالا هست. طوری که سالیانه تنها در آمریکا 17000 نوزاد از طریق این روش متولد می شوند.
آیا روش میکرواینجکشن برای باردار شدن من مناسب است؟
میکرواینجکشن معمولا در صورت وجود شرایط زیر گزینه مناسبی خواهد بود:
- اسپرم در مایع منی نباشد.( این مقاله را بخوانید: آزمایش اسپرم چگونه است؟)
- تعداد اسپرم کم باشد.
- اسپرم آهسته (تحرک کم اسپرم) حرکت کند.
- اسپرم شکل غیر طبیعی دارد.
- ورم مفاصل (لوله ای که مایع منی را از ادرار به آلت تناسلی وارد می کند دچار ورم و التهاب شده باشد)
- وازکتومی (عملکی که لوله های داخلی انتقال دهنده اسپرم در مرد بسته شده و در نتیجه به طبیعی نمی تواند زن را باردار کند.)
- آی وی اف انجام شده است اما در طی روند لقاح مشکلی وجود داشته و نتیجه موفق نبوده باشد.
- همچنین اگر از تخمک های یخ زده از یک دوره قبلی IVF استفاده کنید یا اگر جنین های خود را قبل از قرار گرفتن در رحم مورد آزمایش ژنتیکی قرار داده باشید، ممکن است پزشک روش میکرواینجکشن (ICSI) را پیشنهاد کند.
میکرواینجکشن (ICSI) چگونه عمل می کند؟
درمان از طریق روش میکرواینجکشن در مراحل زیر انجام می شود:
1- جمع آوری اسپرم:
شما یک نمونه اسپرم ارائه می کنید. نطفه شناس (یک دانشمند که متخصص اسپرم، تخمک و جنین است) در آزمایشگاه اسپرم را از نمونه برداشت می کند. پزشک ممکن است با جمع آوری تخمک همسر، اسپرم را جمع آوری کند یا می تواند اسپرم را از قبل جمع آوری کند و آن را تا زمانیکه تخمک همسر برای بارور شدن آماده نشده باشد فریز کند.
2- عمل جراحی میکرو (در صورت نیاز):
هنگامی که اسپرم کم باشد یا اصلا اسپرمی در نمونه نباشد یا نتوانید انزال انجام دهید، پزشک عمل جراحی میکرو را برای برداشتن اسپرم از بیضه یا از مجاری که آن را حمل می کند انجام دهد. این عمل معمولا تحت بیهوشی موضعی انجام می شود و فرایند بهبود آن دردناک نیست. شما برای بهبود تنها باید پنج تا ده روز از فعالیت های شدید بپرهیزید، اما پس از یک یا دو روز می توانید به کار بازگردید.
3- نمونه بافت (در صورت نیاز):
اگر عمل جراحی میکرو عمل نکند، پزشک نمونه ای از بافت را از داخل بیضه می گیرد که بتواند اسپرم های موجود در آن را برداشت کند. (اگر هیچ اسپرمی یافت نشود، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که از اسپرم اهدایی برای بارداری استفاده کنید.)
4- جمع آوری تخمک:
هنگامی که درمان به روش آی وی اف شروع می شود، شریک زندگی شما باید در این زمان از طریق تزریق، گنادوتروپین (هورمون بارداری) دریافت کند تا تخمک گذاری و لقاح راحت تر انجام شود. همچنین دکتر همسر شما را بیهوش می کند و یک پروب (دسته مربوط به دستگاه سونوگرافی) را از طریق واژن وارد می کند تا بتواند تخمدان ها را بررسی و فولیکول ها را شناسایی کند. فولیکول ها کیسه های پر از مایع هستند که تخمک در آن رشد کرده و بعد از بالغ شدن برای باروری آماده شده و آزاد می شوند. سپس با یک سوزن نمونه برداری، 8 الی 15 تخمک قابل باروری برداشت می شود.
5- لقاح:
جنین شناس اسپرم ها را به طور مستقیم به هر یک از تخمک ها تزریق می کند تا لقاح انجام شود. این کار مربوط به روش میکرو اینجکشن می باشد. اما در روش آی وی اف سنتی، اسپرم و تخمک در یک ظرف شیشه ای قرار داده می شوند و زمانی که یک اسپرم با موفقیت در تخمک وارد شود، باروری اتفاق افتاده و نطفه را وارد رحم زن می کنند. بنابراین آی وی اف با میکرواینجکشن موفقیت بیشتری خواهد داشت.
6- انتقال نطفه ها:
با توجه به سن همسرتان و عوامل دیگر، پزشک یک تا پنج نطفه را با استفاده از کاتتر نازک از طریق دهانه رحم، در رحم قرار می دهد. بعد از این کار همسر شما باید 2 الی 3 ساعت در حالت آرامش دراز بکشد تا نطفه ها در مکان مناسب قرار بگیرند.
7- رشد جنین:
اگر درمان عمل کند، بعد از انتقال یکی از نطفه ها در دیواره رحم کاشته می شود و تبدیل به جنین می شود. نطفه های اضافی نیز اگر وجود داشته باشند، یخ زده می شوند و در صورت نیاز در چرخه IVF آینده استفاده می شود. اگر بیش از یک نطفه منتقل شده باشد، احتمال حاملگی بیشتر است اما خطر حاملگی چندقلو نیز وجود دارد . حدود 20 درصد نوزادان متولد شده از روش IVF دوقلو ، سه قلو یا بیشتر هستند.
8- تست بارداری:
حدود دو هفته بعد از اینکه نطفه در رحم قرار می گیرد، همسر شما باید تست بارداری انجام دهد تا نتیجه روند درمان مشخص شود.
روش میکرواینجکشن چقدر طول می کشد؟
- برای تکمیل روش آی وی اف با درمان میکرواینجکشن (ICSI) حدود چهار تا شش هفته زمان لازم است. شما باید منتظر بمانید تا تخمدان همسرتان به دارو پاسخ دهد و تخمک او بالغ شود. در صورت مصرف دارو، همسرتان هر دو یا سه روز برای انجام آزمایش خون و معاینه سونوگرافی به پزشک مراجعه می کند. در روز بازسازی تخمک، شما و همسرتان چند ساعت را در دفتر یا کلینیک دکتر سپری می کنید تا تخمک و اسپرم جمع آوری شود.
- سپس سه تا پنج روز بعد همسرتان دوباره برای تزریق نطقه به رحم به پزشک مراجعه می کند. این بازدید معمولا حدود یک الی دو ساعت طول می کشد. همسرتان دو هفته بعد آزمایش بارداری را انجام می دهد.
درصد موفقیت میکرواینجکشن
بر اساس داده های ملی اخیر، درصد چرخه های IVF همراه با میکرواینجکشن که منجر به تولد می شود (یعنی حداقل یک کودک متولد می شود) به شکل زیر می باشد:
- 40 درصد برای زنان 34 سال و بالاتر
- 31 درصد برای زنان 35 تا 37 ساله
- 21 درصد برای زنان 38 تا 40 ساله
- 11 درصد برای زنان 41 تا 42 ساله
- 5 درصد برای زنان 43 و بالاتر
مزایای بارداری با روش میکرواینجکشن چیست؟
به مردان نابارور(علل نازایی مردان) کمک می کند. میکرواینجکشن حتی ناباروری شدید را در مردان درمان می کند. این روش به مردانی که هیچ اسپرمی تولید نکنند و یا مقادیر بسیار کمی اسپرم تولید می کنند کمک می کند.
احتمال لقاح را افزایش می دهد. اگر IVF به خاطر مشکلات باروری تخمک موفق نشده باشد، اضافه کردن میکرواینجکشن به درمان بعدی می تواند احتمال لقاح را بهبود بخشد زیرا جنین شناس فرآیند را بصورت دقیق تر در آزمایشگاه انجام می دهد.
میکرواینجکشن معمولا زمانی توصیه می شود که تخمک های یخ زده در IVF استفاده می شود. مشخص نیست که آیا میکرواینجکشن میزان تخمک گذاری تخمک های یخ زده را بهبود می بخشد یا خیر. اما از آنجا که این تخمک ها در طی فرآیند انجماد تغییر می کنند، کارشناسان معتقدند میکرواینجکشن ممکن است یک روش موثر برای باروری باشد.
عوارض و معایب میکرواینجکشن
1- صرف هزینه و وقت:
بارور کردن تخمک با روش آی وی اف نیاز به آزمایشگاه و داروهای گران قیمت دارد. همچنین، نظارت بر اینکه همسرتان به داروهای باروری چگونه پاسخ می دهد، از طریق آزمایش های مکرر خون و سونوگرافی وقت زیادی از او می گیرد . علاوه بر این، میکرواینجکشن در حدود 1500 دلار به هزینه IVF اضافه می کند.
2- یک اختلال ژنتیکی می تواند به جنین منتقل شود:
مردانی که میکرواینجکشن انجام می دهند ژن هایی دارند که باعث مشکلات باروری مانند تعداد کم اسپرم یا فقدان آن شده است. اگر این مورد برای شما صادق باشد، این احتمال وجود دارد که فرزند پسر نیز این مشکل باروری را به ارث ببرد. این فقط یک دلیل برای بررسی اختلالات ژنتیکی است و قبل از میکرواینجکشن باید با مشاور ژنتیک صحبت کنید.
3- بیماری های احتمالی برای نوزاد:
در حالی که کودکانی که به وسیله میکرواینجکشن متولد می شوند مانند کودکان طبیعی سالم هستند، مطالعات نشان می دهد که میکرواینجکشن ممکن است میزان نقص های خاصی از قبیل سندرم Angelman و Hypospadias را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است زیرا هنوز داده های کافی برای نتیجه گیری های ثابت وجود ندارد.
4- خطر چندقلوزایی:
از آنجا که در طی درمان آی وی اف بیش از یک نطقه ممکن است در رحم زن قرار گیرد، احتمال داشتن دوقلو یا بیشتر در حدود 20 درصد است. بعضی ممکن است این را برکت در نظر بگیرند، اما حمل چندقلو، احتمال سقط جنین و سایر عوارض مانند زایمان زودرس را افزایش می دهد.
5- سایر خطرات درمان دارویی با تکنولوژی بالا:
حدود 10 تا 20 درصد از زنان با گرفتن هورمون گنادوتروپین به یک فرم خفیف سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) دچار می شوند که یک بیماری با افزایش وزن و نفخ است که وقتی بدن زن به داروهای باروری پاسخ خوبی می دهد دیده می شود. در صورتی که این اتفاق بیفتد، درمان شما ممکن است لغو شود. IVF همچنین خطر بارداری خارج از رحم و زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد را افزایش می دهد، اما متخصصان هنوز مطمئن نیستند که آیا این موضوع به خاطر درمان ها است یا عوامل موثر بر باروری باعث این مسئله شده اند.
سخن آخر
همان طور که ملاحظه کردید روش های درمان ناباروی هم دارای مزیت های متفاوت و هم دارای معایب مختلفی است. بنابراین این روش زمانی برای شما مناسب خواهد بود که توصیه پزشک باشد و مزایای آن برای شما بیشتر از خطراتش باشد. همچنین قبل از شروع درمان باید هزینه آن را برآورد کنید زیرا روش آی وی اف به همراه میکرواینجکشن هزینه بالایی دارد و نمی توان صد در صد تضمین داد که شما باردار می شوید. پس لطفا همه جوانب کار را بسنجید تا بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید. اگر هم در این زمینه به مشکلی برخوردید علاوه بر پزشک خودتان می توانید از متخصصین و مشاوران گروه سلامت اوما کمک بگیرید تا همه نگرانی هایتان برطرف شود.
Anthony Propst, M.D, reproductive endocrinologist. Fertility treatment: Intracytoplasmic sperm injection (ICSI).2019