چه مدت طول می کشد تا یک زن باردار شود؟
اگر سالم باشید و بخش تولید مثل شما به بهترین حالت عمل کند، احتمالا بارداری 25 درصد در طول هر دوره قاعدگی می باشد. از همه زوج هایی (زنانی که کمتر از 30 سال سن دارند) که تلاش برای باردار شدن می کنند:
- 30 درصد در ماه اول (اولین دوره (باردار می شوند.
- 75 درصد پس از شش ماه باردار می شوند.
- 85 درصد در طی یک سال باردار می شوند.
- 90 درصد پس از یک سال باردار می شوند.
- 95 درصد پس از دو سال باردار می شوند.
- 91 درصد در طی سه سال (36 دوره) باردار می شوند.
- 93 تا 95 درصد در طی چهار سال (48 دوره) باردار می شوند.
در مجموع اگر کمتر از یکسال از اقدام شما برای باردار شدن گذشته است از عدم موفقیت خود چندان نگران نباشید
عوامل متعددی بر بارداری زوج تاثیر می گذارد.
رایج ترین علل عدم بارداری چیست؟
در حالی که دوره هایتان ممکن است منظم باشد، برخی از فعالیت های روزمره می تواند بر احتمال بارداری تأثیر بگذارد.
1. رابطه جنسی بیش از حد یا خیلی کم:
رابطه جنسی احتمالا اساسی ترین نیاز انسان برای لذت و تولید مثل است. و مردم همواره در آن افراط می کنند. رابطه جنسی بیش از حد: بعضی افراد معتقدند داشتن رابطه جنسی بیشتر می تواند منجر به بارداری شود. اما این مسئله ممکن است همیشه درست نباشد. اگرچه رابطه جنسی مکرر سبب افزایش قدرت اسپرم نمی شود، اما می تواند باعث مشکلات بالقوه بهداشتی مانند خستگی، سرگیجه، ضعیف شدن زانو و تکرر ادرار شود. اگر بیش از حد رابطه جنسی داشته باشید، حالت خستگی و کاهش انرژی برای رابطه جنسی ایجاد می شود (در هفته چند بار نزدیکی کنیم؟). این مسئله باعث می شود در هنگام باروری، هر دو شریک علاقه کمتری به رابطه جنسی نشان دهند. بنابراین فرصت شما برای باردار شدن از دست می رود.
داشتن رابطه جنسی کم: ممکن است فقط در هنگام تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید. اما عدم رابطه جنسی به مدت طولانی بر بارداری تاثیر می گذارد. ممکن است فاز باروری خود را از دست بدهید زیرا در خصوص زمان تخمک گذاری مطمئن نیستید.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
سعی کنید اغلب رابطه جنسیی داشته باشید و تاریخ تخمک گذاری خود را بدانید. اگر پریودی نامنظم دارید و یا زمان باروری خود را به درستی نمی دانید، از کیت تخمک گذاری یا از تقویم بارداری اپلیکیشن اوما استفاده کنید. اگر نتیجه نشان داد تخمک گذاری یک یا دو روز دیگر اتفاق می افتد، در طی آن مدت رابطه جنسی داشته باشید. در نظر داشته باشید فقط برای بچه دار شدن رابطه جنسی نداشته باشید، بلکه سعی کنید از رابطه خود لذت ببرید.
2. استرس بیش از حد
استرس سلامتی شما را از لحاظ جسمی و ذهنی تحت تاثیر قرار می دهد و بر توانایی شما برای بارداری تاثیر می گذارد. سایر اختلالات هیجانی مانند افسردگی و اضطراب می تواند سطح باروری را کاهش دهد. هنگام تلاش برای باردار شدن باید آرام باشید. استرس، تومور هیپوتالاموس را از کار می اندازد که غده هیپوفیز را کنترل می کند. غدد باعث تنظیم آدرنال، تیروئید و تخمدانها می شود و بر چرخه دوره تاثیر می گذارد، حتی منجر به دوره های نامنظم می شود.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
باید به خودتان زمان بدهید تا از فاز استرس خارج شوید. برای کاهش استرس، می توانید از دوستانتان کمک بگیرید، به روانشناس مراجعه کنید، یوگا برای باروری، مدیتیشن و ورزش انجام دهید.
3. مشکل مرد:
یکی از علل اولیه ناباروری، تعداد کم اسپرم و تحرک کم اسپرم (به علت ناهنجاری های ساختاری) است. این عامل 30 تا 40 درصد مشکلات ناباروری در زوج ها را تشکیل می دهد.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
گام اصلی مراجعه به پزشک یا متخصص باروری برای درمان فوری است. برای تعداد کم اسپرم یا تحرک کم اسپرم، لقاح داخل وریدی (IVF) یا تزریق اسپرم داخلسیوپاتالاسمی (ICSI) بهترین راه حل است. IVF شامل جفت کردن تخمک و اسپرم در خارج از بدن انسان و انتقال تخمک به داخل واژن می باشد. در ICSI، یک اسپرم تنها برداشته شده و به طور مستقیم به داخل تخمک تزریق می شود.
4. رفتن به دستشویی بلافاصله بعد از رابطه جنسی:
بسیاری از زنان بعد از رابطه جنسی بلافاصله دستشویی می روند و خود را شستشو می دهند. لازم است مدتی بعد از رابطه جنسی در رختخواب بمانید تا اطمینان حاصل شود که اسپرم امکان دستیابی به تخمک و بارور شدن را فراهم می کند. اگر بلافاصله بلند شوید گرانش اسپرم را به سمت پایین می کشد. و این یکی از دلایل طبیعی برای باردار نشدن است.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
بر روی آرامش تمرکز کنید و برای مدتی پس از رابطه جنسی در رختخواب دراز بکشید تا شانس بارداری افزایش یابد.
مقاله پیشنهادی اوما: 4 راه برای جلوگیری از خروج اسپرم پس از رابطه جنسی
5. لباس زیر بیش از حد تنگ:
لباس های تنگ عملکرد توده های تناسلی را مختل می کند. در مردان، تولید اسپرم کاهش می یابد، و در زنان، گردش هوا کاهش می یابد و منجر به ناراحتی می شود.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
برای جلوگیری از عفونت لباس های مناسب بپوشید. لباس مناسب باعث می شود مشکلات عرق و رطوبت کاهش پیدا کند و اندام تناسلی می توانند نفس بکشند.
6. خواب کمتر:
محروم شدن از خواب می تواند بدن را خسته کند و بر عملکرد سیستم ایمنی تاثیر می گذارد. این مسئله باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت می شود و به نوبه خود بر چرخه تولید مثل تاثیر می گذارد. همین امر برای مردان نیز صادق است. عفونت ها می توانند باعث تب شوند و گرمای بیش از حد بدن می تواند به اسپرم صدمه بزند. کمبود خواب در خانم ها می تواند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد و باعث اضطراب می شود. برای سالم ماندن به قدر کافی بخوابید. اگر از بی خوابی رنج می برید، با پزشک مشورت کنید.
7. اضافه وزن یا کمبود وزن
لاغری بیش از حد و یا چاقی بیش از حد نیز بر روی احتمال بارداری تاثیر می گذارد. اگر سوء تغذیه داشته باشید، به خوبی تخمک گذاری نمی کنید. اگر بیش از حد چاق باشید بر باروری شما تاثیر می گذارد. بنابراین، وزن ایده آل بدن چیزی است که به شما کمک می کند، و اگر بیش از BMI ایده آل هستید، احتمال تخمک گذاری کاهش می یابد، حتی اگر تخمک گذاری شما منظم باشد.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
رژیم غذایی و شیوه زندگی سالم داشته باشید. می توانید با پزشک خود برای تغذیه و مکمل سالم صحبت کنید.
8. استفاده بیش از حد از روان کننده ها:
مطالعات نشان می دهد که روان کننده های واژینال بر تحرک اسپرم تاثیر منفی می گذارند و با لقاح تداخل دارند. علت این امر این است که PH مخاط دهانه رحم قبل از تخمک گذاری برای زنده ماندن اسپرم و حرکت آن ایده آل است. اما روان کننده ها PH اسیدی دارند که باعث کشتن اسپرم ها می شود. همچنین تحرک اسپرم تحت تاثیر غلظت روان کننده ها و محتوای آب آنها قرار دارد.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
تحریک اولیه بهترین روان کننده برای بارداری است. سعی کنید برای رسیدن به حالت مناسب زمان بگذارید. اگر این حالت اثر نمی کند، از آب گرم برای روانکاری استفاده کنید زیرا غیر سمی است و با حرکت اسپرم تداخل ندارد. اگر در حین تلاش برای بارداری نیاز به روان کننده دارید، می توانید روغنهای دوستدار باروری را انتخاب کنید.
مقاله پیشنهادی اوما: طرز استفاده از ژل لوبریکانت
9. شیوه زندگی ضعیف:
عوامل سبک زندگی مشترک مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکف، سوء مصرف مواد و کافئین بر باروری شما تاثیر می گذارند. در مردان، این عوامل باعث کاهش تعداد اسپرم و تحرک و در زنان می شود، آنها باعث تخمک گذاری نامنظم می شود .
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
از این عادت ها، به ویژه چند ماه قبل از اینکه قصد بارداری دارید، اجتناب کنید. به گزینه های زندگی سالم توجه کنید. همچنین از شیرین کننده های مصنوعی بپرهیزید و در معرض مواد شیمیایی قرار نگیرید.
10. آلودگی محیط زیست:
سموم زیست محیطی به زنان و مردان آسیب می رساند. قرار گرفتن در معرض آلاینده ها مانند مواد شیمیایی، آفت کش ها، دود سیگار، بیفنیل های پلی کربنات، پلاستیک، بسته بندی مواد غذایی و محصولات مراقبت شخصی (صابون، شامپو و لوازم آرایشی) می تواند بر سلامت شما، به ویژه باروری تاثیر بگذارد. آنها توانایی زوجین را برای بارداری 29٪ کاهش می دهند.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
اگرچه نمی توانید از قرار گرفتن در معرض مواد سمی و شیمیایی محیطی اجتناب کنید، اما باید تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض آنها بپرهیزید.
- از آفت کش ها برای گیاهان و چمن استفاده نکنید. غذاهای ارگانیک را انتخاب کنید.
- از محصولات مراقبت شخصی و ارگانیک استفاده کنید.
- هنگام کار در مناطق مستعد شیمیایی، لباس های محافظ بپوشید.
علل پزشکی برای از باردار نشدن:
در برخی موارد، تخمک به صورت طبیعی قطع می شود، در حالی که در برخی موارد دیگر، زوج از ناتوانی رنج می برند. علل ناباروری در مردان و زنان متفاوت است. علل پزشکی ناباروری در زنان عبارتند از:
11. پریودی های نامنظم:
زنانی که به طور منظم پریود نمی شوند در هنگام بارداری دچار مشکل می شوند. دوره های نامنظم باعث تخمک گذاری نامنظم می شود و تخمک گذاری بدون تخمک غیر ممکن است (زمان تخمک گذاری در پریود نامنظم). بنابراین، هر چقدر کمتر تخمک گذاری کنید، احتمال باردار شدن شما کمتر می شود.
چگونه می توانم با پریودی های نامنظم باردار شوم؟
پزشک می تواند به شما در یافتن علت پریودی های نامنظم کمک کند و درمان مطابق با آن را ارائه کند. همچنین باید بر روی رژیم غذایی سالم، وزن ایده آل، تمرینات و مکمل های افزایش باروری تمرکز کنید.
12. اندومتریوز:
این یک اختلال مزمن سیستم تولید مثل است که بر سلول اندومتری خارج از رحم تاثیر می گذارد. این لوله ها از لقاح یا حرکت تخمک به سمت لوله های فالوپی جلوگیری می کند (بیماری آندومتریوز ، علائم و درمان آن). این وضعیت باعث پریودی های دردناك، درد شدید در هنگام نفوذ در طول رابطه جنسی، حركات دردناک روده و ادرار مكرر همراه با احساس پری مثانه در طول چرخه قاعدگی یا درد مزمن لگن می شود .
درمان ممکن چیست؟
بهترین درمان لاپاراسکوپی است که در آن یک لوله نازک برای بررسی و حذف کیست غیرطبیعی و لوله های مسدود شده استفاده می شود. بعد از جراحی، شش تا هشت ماه بعد باردار می شوید. اگر این اتفاق نیفتاد، داروهای باروری با تلقیح داخل رحمی (IUI) تجویز می شود و در موارد شدید از لقاح داخل وریدی استفاده می شود.
مقاله پیشنهادی اوما: ناباروری در زنان : 12 علت، درمان و تشخیص ناباروری
13. مشکلات تخمدان:
تقریبا 20 تا 40 درصد مشکلات ناباروری در زنان به علت تخمک گذاری نامنظم ایجاد می شود که مانع آزاد شدن تخمک های بالغ از تخمدان ها می شود. بعضی از زنان هرگز نمی توانند تخمک تولید کنند. نوسانات هورمونی، اضافه وزن یا کاهش وزن شدید، ورزش بیش از حد یا استرس شدید می تواند دلایل کلیدی اختلالات تخمدانی باشد.
درمان ممکن چیست؟
پزشک شما محرک های تخمک گذاری مانند گنادوتروپین ها، کلومیفن، مهار کننده های پرولاکتین، با داروهای IVF و باروری تجویز می کند.
14. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS):
سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری پیچیده ناشی از عدم تعادل هورمونی است که مانع از تخمک گذاری می شود. کیست های کوچک در تخمدان ها ایجاد می شوند که باعث تخریب فولیکول تخمدان و بلوغ می شوند. سایر علائم احتمالی شامل قاعدگی نامنظم، افزایش وزن، رشد مو بیش از حد و آکنه است.
درمان ممکن چیست؟
\تغییرات در رژیم غذایی و شیوه زندگی که به کنترل وزن کمک می کنند و درمان های پزشکی مانند داروهای محرک تخمک گذاری (گنادوتروفین، کلومیفن) همراه با IVF می تواند PCOS را درمان کند.
15. بیماری های دستگاه تنفسی:
لوله های آسیب دیده یا مسدود شده مانع از رسیدن تخمک به رحم و رسیدن اسپرم به تخمک می شوند. این شرایط می تواند به علت بیماری های منتقله از راه جنسی، بیماری های التهابی لگنی یا جراحی های استریلیزاسیون ایجاد شود.
درمان ممکن چیست؟
جراحی لاپاروسکوپی به باز کردن و ترمیم لوله ها کمک می کند و توسط IVF پیگیری می شوند.
16. عامل تخمک:
کیفیت و کمیت تخمک در اواخر دهه 30 و اوایل دهه 40 کاهش می یابد. زنان در هنگام تولد حدودا یک تا دو میلیون تخمک دارند و تخمک ها با رسیدن به بلوغ به 300000 عدد کاهش می یابد. سپس حدود 300 تخمک بالغ شده و از طریق تخمک گذاری آزاد می شوند. با رسیدن به یائسگی، هیچ تخمکی باقی نمی ماند.
درمان ممکن چیست؟
از آنجا که از دست دادن تخمک یک روند غیرقابل برگشت است، باید سعی کنید بارداری را در سن باروری خود برنامه ریزی کنید. همچنین اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن خود را کاهش دهید، سیگار را ترک کنید، مسائل مربوط به تیروئید را مدیریت کنید، و مکمل های حاوی روغن ماهی، ویتامین های پیش از قاعدگی، پروبیوتیک ها، ویتامین D و کوآنزیم Q10 را مصرف کنید. این مواد باعث بهبود کیفیت تخمک می شود. اگر روش های بالا موثر نباشد راه حل های احتمالی دیگر عبارتند از اهدای تخمک یا جنین.
17. سطح پروژسترون پایین:
پس از تخمک گذاری، جسم زرد پروژسترون را برای حمایت از تخمگذاری جنین در دوران بارداری تولید می کند. کمبود پروژسترون در این مرحله، فاکتور فاز لوتئال (LPD) نامیده می شود و ممکن است یکی از دلایل ناباروری باشد. حتی اگر باردار شوید، جفت و جنین بیشتر رشد نخواهد کرد و یا باعث از دست دادن جنین می شود. سایر بیماری ها مانند پرولاکتین یا ناهنجاری های تیروئید می تواند منجر به عملکرد غیر طبیعی لوتئال شود.
درمان ممکن چیست؟
پزشک شما ممکن است شما را به یک متخصص غدد درون ریز ارجاع دهد. درمان شامل مکمل پروژسترون، تزریق واژینال یا شیاف برای ضخیم شدن پوشش رحم برای پیوند جنین است.
18. مشکلات مخاط دهانه رحم:
معمولا قوام مخاط دهانه رحم تغییر می کند و به شکل روشن و الاستیک تغییر می کند. به طوری که اسپرم به آسانی می تواند از طریق مخاط به داخل اندام های تولید مثل زنانه حرکت کند. در مورد ناهنجاری های مخاطی دهانه رحم، مخاطر از عبور اسپرم جلوگیری می کند. مخاطر ممکن است مانع از عفونت شود یا حاوی آنتیبادی هایی باشد که اسپرم ها را می کشند. این مشکلات در زنان مبتلا به سرویکیت مزمن یا دهانه رحم باریک همراه با هر جراحی دیده می شود و منجر به شکست در حاملگی می شود.
درمان ممکن چیست؟
شناسایی و درمان عفونت ها و استفاده از روش های باروری کمکی مانند IUI و لقاح آزمایشگاهی کمک می کند تا مشکل را حل کند (بارداری به روش آی یو آی).
علل پزشکی ناباروری در مردان عبارتند از:
19. مشکلات اسپرم:
تحرک ضعیف اسپرم، تعداد کم اسپرم و یا عدم حضور اسپرم و اسپرم های غیر طبیعی می تواند باروری مرد را کاهش دهد.
درمان ممکن چیست؟
داروهای باروری اولین خط درمان برای افزایش تولید اسپرم است. گزینه های بعدی IUI و ICSI هستند.
20. انسداد لوله:
انسداد در اپیدیدیم (یک لوله طولانی پیچ خورده که در پشت بیضه ها قرار دارد) و وازو دفرنس (لوله عضلانی که اسپرم را از اپیدیدیم به مجرای ادراری منتقل می کند) می تواند بر انتقال اسپرم های بارور تاثیر بگذارد. انسداد لوله ها می تواند به علت عفونت هایی مانند گنوره یا کلامیدیا، نقایص زایمان یا آسیب ها باشد. همچنین واریکوسل (رگهای بزرگ شده در اسکروتوم) بر تحرک اسپرم تاثیر می گذارد.
مقاله پیشنهادی اوما: 4 علت اصلی و 7 درمان ناباروری در مردان و تشخیص آن
درمان ممکن چیست؟
جراحی برداشتن لوله ها باروری را اصلاح می کند. علاوه بر انتخاب شیوه زندگی و دلایل پزشکی، عوامل دیگری نیز وجود دارد که می توانند باروری را تحت تأثیر قرار دهند.
آیا عوامل دیگری وجود دارد که بر باروری تاثیر می گذارد؟
بله علل غیر قابل توضیح و دلایل ترکیبی به ترتیب تقریبا 25٪ و 40٪ از همه موارد ناباروری است.
21. ناباروری بدون دلیل:
از همه موارد ناباروری، 25٪ به علت ناکامی در پیدا کردن علت واقعی حتی پس از طیف وسیعی از آزمایش ها و ارزیابی ها به عنوان ناباروری نامشخص تشخیص داده شده است.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
پزشکان معمولا بهترین گام را توصیه می کنند که با داشتن مقاربت منظم بارداری اتفاق می افتد. اگر پس از گذشت چند سال باردار نشوید، درمان IVF انجام می شود.
22. ناباروری ترکیبی:
در اینجا، هر دو نفر مشکلات باروری دارند، یا یکی از آنها مشکل باروری دارد.
برای غلبه بر این مسئله چه کاری می توان انجام داد؟
درمان مناسب با توجه به علت ناباروری ارائه می شود. در زنان گاهی اوقات چرخه قاعدگی ممکن است در شدت و مدت زمان تغییر کند. این مسئله نیز می تواند به طور مستقیم بر باروری تاثیر می گذارد.
آیا پریودی های سنگین نشانه باروری است؟
پریودی های سنگین نشانه ای از باروری نیستند، و گاهی اوقات می توانند مشکل دیگری را نشان دهند. ممکن است احساس خستگی کنید. در فرآیند از دست دادن خون بیشتر، شما منابع موجود در بدن را که در طول زمان ساخته شده است، از دست خواهید داد. اگر دوره های ناگهانی و شدید داشتید، باید بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.
آیا می توانید در هر زمانی از ماه باردار شوید ؟
بارداری در هر زمانی در ماه ممکن نیست. باید برای بارداری تخمک گذاری کنید. این بدان معنی است که باید در روزهایی که تخمک گذاری می کنید و یا نزدیک تخمک گذاری است، رابطه جنسی داشته باشید. دو تا سه روز قبل از تخمک گذاری و روز تخمک گذاری روزهای باروری است. با این حال باید درک کنید که روزهای بارور به طور مستقیم به این معنی نیست که همه چیز به خوبی کار می کند.
پریودی های منظم به معنای باروری است؟
اگر دوره های منظم داشته باشید، شانس باروری شما زیاد است. با این حال، باروری تحت تاثیر عوامل مختلف می باشد و دلائل مختلف می تواند مانع از حاملگی شود. اگر برای چند ماه یا سال تلاش کردید باردار شوید اما شکست خوردید، باید به متخصص باروری یا متخصص زنان مراجعه کنید. همچنین به یاد داشته باشید که همیشه به مراقبت های پزشکی نیاز دارید. برخی از تغییرات شیوه زندگی به طور طبیعی به شما کمک می کنند که باردار شوید.
چگونه می توانم سریعتر باردار شوم؟
هنگامی که تصمیم به داشتن بچه دارید، ممکن است بخواهید سریعتر باردار شوید. راه هایی برای افزایش احتمال بارداری وجود دارد.
- برنامه مشاوره یا چکاپ
- قبل از اینکه سعی کنید باردار شوید، قرص های ضد بارداری را به مدت چند روز یا چند هفته قطع کنید
- زمان تخمک گذاری را بدانید. می توانید از کیت پیش بینی تخمک گذاری استفاده کنید.
- در زمان مناسب رابطه جنسی داشته باشید
- با بهبود رژیم غذایی، ورزش منظم، محدود کردن مواد شیمیایی و مصرف مکمل های گیاهی، تعداد اسپرم ها را تقویت کنید
- رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید
- در هنگام رابطه جنسی آرام باشید و لذت ببرید.
هرچه زودتر این تغییرات را پیاده کنید سریعتر می توانید باردار شوید.
چرا بار دوم باردار نمیشوم؟
باروری شما پس از اولن بارداری کاهش می یابد و بارداری دوم معمولا دشوارتر است. این به عنوان ناباروری ثانویه شناخته می شود. در اینجا چند دلیل برای باردار نشدن وجود دارد:
- اگر یک زن بیش از 35 سال هستید، تعداد تخمک ها کاهش می یابد و منجر به تخمک های کمتر یا عدم حضور تخمک می شود
- مردان بالای 50 سال دارای باروری و اسپرم غیر طبیعی هستند
- تغییرات در چرخه تخمک گذاری و قاعدگی ناشی از اختلالات هورمونی، مشکلات وزن، استرس، داروها (استروئیدها، آنتی بیوتیک ها و آنتی هیستامین ها) و سوء مصرف مواد (مواد مخدر، تنباکو و الکل)
- عوارض در اولین بارداری
- آسیب به لوله های فالوپی به علت جراحی شکم، اندومتریوز، عفونت های منتقله از راه جنسی
مطمئنا راهی برای رفع ناباروری و بارداری آسان وجود دارد. اما ابتدا باید مشکل را شناسایی کنید و سپس باید راه حل را پیدا کنید.
تهبه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: www.momjunction.com
