دوره پریودی برای بسیاری از خانم ها کاملا عادی است و حتی هیچ خللی در زندگی روزمره شان ایجاد نمی کند و در هر ماه در یک تاریخ مشخص و با تعداد روز معین اتفاق می افتاد اما در خیلی از خانم ها نیز ممکن است این دوره کاملا نامنظم بوده و یا به دلیل علائم آن باعث شود یکی دو روزی را مجبور به استراحت شوند. برخی از خانم ها نیز دوره منظمی دارند اما در بعضی دوره ها پریودشان به دلایل مختلفی عقب می افتد و اگر برای فرزنددار شدن آمادگی نداشته باشند ترس برشان می دارد که نکنه حامله هستند!؟ به همین دلیل گروه سلامت اوما تصمیم دارد در این مقاله همه دلایل احتمالی که می تواند باعث عقب افتادن پریود شما بشود را برایتان توضیح داده و از نگرانی شما اومایی عزیز کم کند. پس تا پایان مقاله با ما باشید.
دلایل احتمالی تاخیر و عقب افتادن پریود
در ادامه هرکدام از دلایل تاخیر در پریودی یا از دست دادن آن در یک ماه را به طور کامل برایتان توضیح می دهیم:
1. کاهش وزن
اگر اخیرا وزن زیادی از دست داده باشید، پریودی شما با تاخیر شروع می شود یا ممکن است یک ماه پریود نشوید. BMI (شاخص توده بدن) زیر 19 ایده آل به نظر می رسد اما اگر این کاهش ناگهانی اتفاق بیفتد، بدن شما شروع به ترس و اضطراب می کند و ممکن است پریودی شما از دست برود. برای پریود شدن، بدن نیاز به استروژن برای ایجاد پوشش رحم دارد.
کاهش شدید وزن، مصرف کم کالری یا کم بودن فشار هیپوتالاموس، غده ای در مغز که مسئول تنظیم فرآیندهای مختلف بدن از جمله پریودی است، باعث می شود بدن شما استروژن مورد نیاز برای پریود شدن را آزاد نکند. در موارد شدید، افراد کم وزن به طور کلی تخمک گذاری نمی کنند. اگر فکر می کنید کاهش وزن باعث تاخیر در پریودی شما است، قطعا باید به پزشک مراجعه کنید.
2. افزایش وزن
از سوی دیگر، داشتن اضافه وزن یا به دست آوردن مقدار زیادی وزن در مدت زمان کوتاه نیز می تواند باعث شود بدن بیش از حد استروژن تولید کند. این مسئله باعث می شود ماه ها تخمک گذاری نکنید و این امر پوشش آندومتری داخل رحم را بسیار ضخیم کرده و آن را ناپایدار می کند. این مسئله باعث پریودی های سنگین یا نامنظم می شود. در اغلب موارد، اگر اضافه وزن دارید، کاهش چندین کیلوی اضافی، باعث بازگشت و شروع پریودی می شود. اما اگر به هر حال مطمئن نیستید، مجددا به پزشک مراجعه کنید.
3. اختلال در خوردن
اختلالات در خوردن مانند Anorexia Nervosa یا Bulimia Nervosa می تواند سطح استروژن را کاهش دهد و در نتیجه موجب توقف قاعدگی می شود.
4. رژیم لاغری
حتی اگر وزن شما مناسب باشد، یک رژیم لاغری واقعی می تواند باعث تاخیر در پریودی شود. رژیم سالم برای چرخه سالم ضروری است بنابراین مطمئن شوید رژیم غذایی شما شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، پروتئین، فیبر و چربی های سالم است. از رژیم های سخت که برخی از غذاها را حذف می کند جدا بپرهیزید زیرا شاید وزنتان کم شود اما هورمون های شما دچار اختلال شده و عوارض مختلفی برایتان به وجود می آورد.
5. ورزش بیش از حد
از دست دادن پریودی در واقع آمنوره نامیده می شود و دونده های ماراتن و دیگر مربیان استقامت، رقصنده های باله، ژیمناست کارها و دیگر ورزشکاران حرفه ای که به سختی و طولانی مدت ورزش می کنند معمولا دچار تاخیر در پریودی می شوند. اگر بیش از حد تمرین می کنید و کالری کمتری دریافت می کنید، یا اگر در حین ورزش دچار آسیب و بیماری می شوید، بدن شما به اندازه کافی استروژن تولید نمی کند و ممکن است پریود نشوید یا دیرتر پریود شوید.
مقاله پیشنهادی اوما: هورمون استروژن: 10 نقش اساسی استروژن در بدن
6. بیماری
اگر دچار سرماخوردگی، آنفولانزا یا بیماری های دیگر از این دست باشید، ممکن است دچار تاخیر در پریودی شوید. این بدان معنی است که ممکن است در یک دوره اصلا پریود نشوید یا پریودی شما دیر شود.
7. فشار روحی
هیپوتالاموس، هورمون تنظیم کننده از طرف مغز، به شدت تحت تاثیر هورمون استرس یعنی آدرنالین و کورتیزول قرار دارد. مرگ یک فرد دوست داشتنی، یک شغل جدید، یک شکست، یا هر رویداد دیگر در زندگی که موجب ایجاد استرس شود، می تواند پریودی شما را به تاخیر بیندازد. جالب است بدانید تا زمانی که مغز شما تشخیص ندهد که رویداد استرس زا تمام شده است، عملکرد بدن را به حالت عادی باز نمی گرداند.
8. تغییر در برنامه
علاوه بر تنش، بدن ما واقعا تغییر را دوست ندارد. حتی تغییر چیزهای کوچک، مانند زمان بیدار شدن، تغییر در کار، سفر و تغییر ساعت بدن، شروع کار جدید و ... می تواند روی چرخه شما تاثیر بگذارد. این مسئله جای نگرانی ندارد. زیرا به محض اینکه بدن شما به شرایط جدید عادت کند همه چیز به حالت عادی باز می گردد.
9. مشکلات هورمونی
ممکن است تغییری در میزان هورمون هایی که بدن برای تقویت قاعدگی نیاز دارد ایجاد شده باشد. هر خللی که در هورمون های بدن ایجاد شود می تواند بر چرخه قاعدگی شما تاثیر بگذارد و باعث دیر یا زود پریود شدن شما بشود.
10. مشکلات تیروئید
تیروئید غده ای در جلوی گردن است که هورمون ها و متابولیسم بدن را کنترل می کند و با بسیاری از سیستم های دیگر بدن شما تعامل دارد تا مطمئن شود همه چیز در حالت کنترل است. ناهنجاری های تیروئید مانند کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید می تواند باعث تغییر در پریودی شما شود. با پزشک خود مشورت کنید تا مسائل مربوط به تیروئید را رد کنید. ممکن است نیاز باشد آزمایش های تیروئید را انجام دهید تا پزشک بتواند اختلال تیروئید و میزان آن را تشخیص دهد. خوشبختانه این بیماری با دارو قابل درمان است.
مقاله پیشنهادی اوما: 29 علت لکه بینی قبل از پریود
11. مشکلات اندام لگنی
(الف) سندرم تخمدان پلی کیستیک
PCOS بیماری است که می تواند باعث ایجاد کیست در تخمدان شود و در بعض دوره ها مانع از وقوع تخمک گذاری می شود. این بیماری بر هورمون هایی که تخمک ها را آزاد می کنند تاثیر می گذارد و باعث می شود تخمک های باقی مانده در تخمدان قادر به باروری نباشند. با وجود این بیماری، سطوح استروژن، پروژسترون و تستوسترون شما از حد متعادل برخوردار نیستند. در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باید تحت درمان پزشک قرار بگیرید تا با دارو این بیماری را کنترل کنید.
(ب) پرده بکارت بسته
معموللا سوراخ های ریزی در پرده بکارت وجود دارد که خون قاعدگی از آن ها عبور می کند. حال اگر پرده بکارت کاملا بسته باشد پریودی اتفاق نمی افتد. بنابراین دهانه رحم توسط پرده پوشانده و مسدود شده است. در این صورت خون به عقب باز می گردد و در صورت عدم درمان باعث ایجاد عفونت می شود. این مشکل کاملا جدی است اما خوشبختانه تشخیص معمولا در سال های اولیه نوجوانی اتفاق می افتد و تا زمانی که جراحی انجام نشود قرصی برای جلوگیری از خونریزی مصرف می شود. سپس با جراحی مسدودیت از بین می رود و بصورت طبیعی پریودی اتفاق می افتد.
(ج) سندرم آشرمن
سندرم آشرمن یکی دیگر از نمونه های "بدون خروج" یا مسدودیت دهانه رحم است که در آن خون به دام می افتد و این به دام افتادن به خاطر پرده بکارت نیست بلکه به خاطر بافت های زخم ادغام شده است. با این حال این وضعیت را نیز می توان با جراحی برطرف کرد.
(د) عوارض ناشی از طبابت اشتباه دکتر
در موارد نادر، پزشک مقصر است. عوارض ناشی از طبابت اشتباه زمانی است که جراحی رحم دارید (مثلا سقط جنین، حذف فیبروم ها یا تومورها و غیره) که باعث ایجاد زخم شده است. این زخم ها می توانند پس از جراحی مانند سندرم آشرمن باعث جلوگیری از جریان خون و انسداد دهانه رحم شوند.
12. بیماری های مزمن
سلیاک یا لوپوس یا سایر بیماری های خود ایمنی نیز می تواند باعث توقف پریودی شوند. بیماری های مزمن مانند موارد گفته شده معمولا با دسته ای از علائم و نشانه های دیگر به وجود می آیند، بنابراین اگر یک دوره از دست برود یا دیر یا زود شود و علائم دیگری مثل بثورات پوستی نیز در کنار آن مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه کنید.
13. بیماری های دیگر
دیابت، سندرم روده تحریک پذیر، بیماری کبد، سل و بیماری های دیگر می تواند گاهی اوقات بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد، اگرچه یک دوره از دست رفته نشانه ای از این بیماری ها نیست. اما ممکن است نگران کننده باشد. بنابراین بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
14. سایر بیمار های پزشکی
نگران نباشید، اما دلایل دیگر، اما کمی نادرتر از جلمه مشکلات ساختاری رحم، کیست ها یا تومورها نیز می تواند باعث تاخیر در پریودی شود. یک متخصص زنان می تواند شما را چک کند و به شما اطلاع دهد آیا این موارد باعث تاخیر در پریودی شده است یا خیر؟
15. روش های جلوگیری از بارداری
انواع روش های پیشگیری از بارداری می توانند بر پریودی تاثیر بگذارند. مصرف قرص به طرز حیرت انگیزی می تواند عوارض جانبی بسیاری مانند جریان سبک و یا گاهی اوقات قطع جریان را به عنوان عوارض جانبی هورمونی به همراه داشته باشد. ایمپلنت یا تزریق نیز همین کار را انجام می دهند. هنگامی که استفاده از روش جلوگیری متوقف شود، پریودی به حالت عادی باز می گردد.
16. دارو یا مواد مخدر
اگر داروی جدیدی مصرف می کنید یا دوز داروهایتان را تغییر داده اید، پریودی شما تحت تاثیر قرار می گیرد. قرص اورژانسی نیز باعث تاخیر در پریودی می شود. برخی داروهای دیگر مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی بیوتیک ها، کورتیکواستروئیدها و داروهای شیمی درمانی نیز باعث تاخیر در پریودی می شوند. مصرف مواد مخدر نیز ممکن است بر پریودی شما تأثیر بگذارد.
17. شروع تازه پریودی
اگر به تازگی پریودی شما شروع شده است و نگران بی نظمی آن هستید، نگران نباشید. بی نظمی در پریودی در سال های اول کاملا طبيعي است زيرا بدن شما هنوز در تلاش است که به شرایط جدید عادت کند. ممکن است حتی چند سال طول بکشد تا پریودی های شما منظم شود اما نگران نباشید!
مقاله پیشنهادی اوما: عفونت ادراری و تاخیر در پریود
18. یائسگی زودرس
میانگین سن یائسگی 51 سال است. از دو تا هشت سال قبل از آن، مرحله پیش از یائسگی است که بدن به تدریج شروع به تولید استروژن کمتری می کند و به سمت یائسگی می رود. نارسایی زودرس تخمدان یا یائسگی زودرس، زمانی است که یک زن قبل از سن 40 سالگی دیگر پریود نشود. داشتن جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی شکم یا لگن می تواند باعث یائسگی زودرس شود.
19. یائسگی واقعی
زنان در حدود 45-55 سالگی به یائسگی نزدیک می شوند. در این زمان تخمک گذاری به تدریج کاهش می یابد و سایر اندام های مربوط به تخمدان نیز فعالیت خود را از دست می دهند.
20 . اشتباه در محاسبات
چگونه پریودی خود را محاسبه می کنید؟ آیا 28 روز را از شروع پریودی در نظر می گیرید؟ یا 3 هفته از زمان پایان پریودی در نظر می گیرید؟ یا فقط یک ماه را محاسبه می کنید؟ چرخه قاعدگی متوسط 28 روز است، اما برخی از خانم ها دوره ی 31 روزه دارند و برخی دوره ی 27 روزه دارند... این مسئله می تواند در طول سال تغییر کند (نحوه تعیین سن بارداری). بعضی از زنان حتی بصورت دائمی چرخه نامنظم دارند؛ مثلا ممکن است فاصله دوره جدید با دوره قبلی 5 هفته شود در صورتی که این فاصله در دوره قبلی 3 هفته بوده است.
21. شیردهی
پرولاکتین، هورمون مسئول تولید شیر مادر، مانع از تخمک گذاری می شود و امکان دارد در طول شیردهی پریودی به طور کامل متوقف شود. پریودی معمولا 6-8 هفته پس از زایمان به حالت عادی بازمی گردد اما اگر 3 ماه گذشت و هنوز پریود نشدید، به پزشک مراجعه کنید. جالب است بدانید برای تولید پرولاکتین لزوما نیاز به شیردهی ندارید. اگر شیردهی انجام نمی دهید و متوجه شدید سینه های شما نشت می کنند، به پزشک مراجعه کنید. اگر چه این مسئله زیاد خوشایند نیست، اما مشکل بزرگی نیست و معمولا با دارو درمان می شود.
سخن آخر
در پایان می خواهیم مهم ترین نکته این مقاله را برای شما عزیزان بگوییم. اگرهرمورد را با دقت خوانده باشید حتما متوجه شده اید که بارها گفته ایم به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که سیکل قاعدگی برای بارداری و سلامت جسمی زنان ببسیار مهم است هرگونه تاخیر مشکوک و طولانی مدت حتما باید توسط پزشک چک شود و در صورت نیاز آزمایشات لازم انجام گردد تا اگر عارضه ای وجود دارد زودتر مورد درمان قرار گیرد و از عوارض بعدی جلوگیری نماید.
Anita Sadaty, MD. 10 Reasons for a Missed Period. Updated on April 06, 2020
