در هر دوره از سیکل قاعدگی یک خانم تخمدان ها یک تخمک را به بلوغ کامل رسانده و در روزی مشخص آن را آزاد می کنند که به آن روز تخمک گذاری گفته می شود. این تخمک در لوله های فالوپ برای 24 ساعت فعال می ماند و اگر طی این 24 ساعت اسپرمی سالم بتواند خودش را به تخمک برساند لقاح انجام می شود و بعد به طرف رحم برای لانه گزینی و رشد جنین حرکت می کند.
بنابراین تشخیص این روز بسیار مهم است و شانس بارداری را به طور چشم گیری افزایش می دهد. حتی اگر 2 الی 3 روز قبل از تخمک گذاری هم نزدیکی محافظت نشده ای داشته باشید احتمال بارداری هست چون اسپرم تا 5 روز در بدن زن زنده می ماند. اما تشخیص این زمان بخصوص برای افرادی که سیکل نامنظمی دارند کمی سخت می باشد.
در این مقاله قصد داریم روش هایی کاربردی که می تواند به شما اومایی عزیز در تشخیص روز بزرگ(تخمک گذاری) کمک کند را آموزش دهیم. پس تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.
چگونه روز تخمک گذاری را مشخص کنیم؟
در این قسمت روشهایی که به شما کمک میکند روز احتمالی تخمک گذاری را شناسایی کنید، اشاره شده است:
به تقویم نگاه کنید:
تخمک گذاری باید در نیمه های سیکل قاعدگی انجام شود. معمولا یک چرخه متوسط حدود 28 روز طول می کشد که از نخستین روز یک پریود آغاز و به نخستین روز پریود بعدی ختم می شود. بنابراین در افرادی که سیکل قاعدگی منظم و 28 روزه دارند معمولا در روز 13 یا 14 تخمک گذاری انجام می شود. اما در این جا نیز مانند بسیاری از مسائل دیگر مربوط به بارداری، شرایط برای همه افراد یکسان نیست و ممکن است سیکل قاعدگی هر فرد از 21 روز تا 35 روز متغیر باشد و در نتیجه زمان تخمک گذاری نیز متفاوت خواهد بود.
اما شما می توانید با توجه داشتن به تقویم قاعدگی به مدت چند ماه پشت سر هم بفهمید که تغییرات بدنی شما به چه صورت است و بر اساس علائم تخمک گذاری روز آن را تشخیص دهید. اگر پریودهای شما نظم خود را از دست داد باید گوش بزنگ باشید که نشانه های دیگر تخمک گذاری را نیز بررسی کنید.
دمای بدن خود را اندازه گیری کنید:
ردگیری و دنبال کردن روند دمای پایه بدنتان یا به عبارت دیگر BBT (برای انجام این کار نیاز به یک دماسنج خواهید داشت) می تواند در تشخیص روز تخمک گذاریتان مفید واقع شود. در واقع در روزهای تخمک گذاری به دلیل تولید پروژسترون دمای بدن نسبت به دمای پایه 0.4 الی 1 درجه افزایش پیدا می کند که در حالت عادی شما متوجه آن نمی شوید.
اما در صورتی که با یک دما سنج هر روز صبح دمای بدنتان را قبل از انجام هر فعالیتی اندازه گرفته و در یک دفترچه یادداشت کنید و این کار را برای چند ماه متوالی انجام دهید، متوجه تغییرات دمایی بدن می شوید. بعد از اینکه به یک الگوی صحیح از تغییرات بدن و نموار آن رسیدید می توانید روز تخمک گذاری را تشخیص دهید. در واقع روز تخمک گذاری حدود روز قبل از افزایش دمای بدن می باشد و شما برای باردار شدن باید در این زمان نزدیکی داشته باشید.
لباس های زیر خود را وارسی کنید:
پس از اینکه پریود شما به پایان رسید کم کم ترشحات بدن شما سفید و کرم مانند خواهد شد. زمانی که به روز تخمک گذاری نزدیک می شوید این ترشحات افزایش یافته و بصورت شفاف، چسبنده و ژله ای مانند می شود. معمولا خانم ها می گویند مانند سفیده تخم مرغ خام است و کاملا کش می آید.
بنابراین با مشاهده چنین ترشحاتی روی لباس زیر خود یا دستمال توالت می توانید متوجه شوید که به روزهای تخمک گذاری نزدیک شده اید و بهتر است به مدت یک هفته بصورت منظم نزدیکی داشته باشید تا احتمال بارداری افزایش یابد. پس از پایان تخمک گذاری دوباره ترشحات ضخیم و پر رنگ شده و حالت قبل را ندارد.
دهانه رحم (سرویکس) خود را بشناسید:
به محض اینکه تخمک در بدن شما آزاد می شود تغییرات هورمونی ایجاد شده باعث تغییر در مخاط دهانه رحم خواهد شد. در این زمان مخاط دهانه رحم به شکلی است که اسپرم ها بتوانند به راحتی از آن حرکت کرده و خود را به تخمک قابل باروری و فعال برسانند. در حالت عادی دهانه رحم کوچک، سفت و با انتهایی بسته است. اما به محض تخمک گذاری مانند زمان زایمان دهانه رحم به سمت بالا کشیده شده و قدری نرم تر می شود.
همچنین مانند قاعدگی کمی باز می شود تا اسپرم ها توانایی حرکت را داشته باشند. البته تنها برخی خانم ها به راحتی این تغییرات را احساس می کنند و تشخیص آن در همه افراد آسان نیست. برای این کار باید هر روز سرویکس خود را وارسی و آن را با استفاده از دوانگشت بررسی کرده و مشاهدات خود را در قالب جدول ثبت کنید. بعد از مدتی متوجه تغییرات آن خواهید شد.
در حالت هشدار باشید:
اگر حواستان به تغییرات بدنی خود باشد راحت تر می توانید روز های تخمک گذاری را تشخیص دهید. در 20 درصد خانم های جهان زمانی که تخمک گذاری انجام می شود یک درد ملایم تا شدید به مدت چند ساعت الی یک روز مانند گرفتگی های ابتدای پریود حس می شود. منتها نزدیک به پریود نیستند و همان طور که گفتیم طولانی مدت نیست. این درد که در زبان آلمانی به آن میتل اشمرز ( یا درد میانی) گفته می شود معمولا در هنگام تخمک گذاری و در یک سمت بسته به تخمدانی که در آن سیکل تخمک بارور را آزاد کرده است ایجاد می شود و نشانه بسیار خوبی برای تشخیص روز تخمک گذاری می باشد.
آزمایش از طریق ادرار:
دستگاه های پیش بینی کننده زمان تخمک گذاری موسوم به OPK با داشتن قابلیت اندازه گیری سطح هورمون LH که آخرین هورمونی است که پیش از فرا رسیدن زمان تخمک گذاری به بالاترین مقدار خود می رسد، قادر است احتمال زمان تخمک گذاری در شما را از 12 تا 24 ساعت قبل بگوید. به بیان خیلی ساده، تنها کاری که لازم است انجام دهید این است که بر روی قسمتی از دستگاه که مخصوص ادرار است ادرار کنید و منتظر بمانید که عقربه دستگاه به شما بگوید که آیا در آستانه تخمک گذاری هستید یا خیر؟
البته این دستگاه به شکل مثبت و منفی جواب می دهد و شما باید بعد از پریودتان تقریبا هر روز یا روزهایی که فکر می کنید به تخمک گذاری نزدیک شده اید این تست را انجام دهید و زمانی که مثبت شد برای بارداری اقدام کنید و تا زمانی که مثبت است به نزدیکی های مرتب ادامه دهید. چون زمان دقیق را مشخص نمی کند و فقط احتمال تخمک گذاری را نشان می دهد.
آزمایش بزاق
وسیله دیگری که برای این امر به کار می رود آزمایش بزاق است. از آن جایی که در هنگام تخمک گذاری میزان استروژن افزایش می یابد این هورمون در بزاق نیز زیاد می شود. بنابراین اندازه گیری استروژن بزاق به تشخیص راحت روز تخمک گذاری کمک می کند. وقتی به زمان تخمک گذاری می رسید،اگر بزاق خود را زیر میکروسکوپ نگاه کنید شبیه به برگ درخت سرخس است. البته ممکن است در برخی خانم ها این تغییر آن قدر چشمگیر نباشد که در آزمایش نشان داده شود اما در برخی خانم ها جوابگو است و ارزان تر از OPK تمام می شود.
سخن آخر
تشخیص دقیق روز تخمک گذاری با هیچ روشی امکان پذیر نیست و همه روش ها به صورت احتمالی روز تخمک گذاری را تشخیص می دهند و پزشکان توصیه می کنند از چند روز قبل از شروع این علائم تا چند روز بعدش به طور مرتب آمیزش داشته باشید تا احتمال بارداری افزایش یابد. به همین دلیل ممکن است زوجی که تصمیم به بارداری دارند و کاملا سلامت هستند نیاز به یک سال زمان برای بارداری داشته باشند. اگر یک سال تلاش به نتیجه ای نرسید پزشک آزمایشاتی را برای بررسی علت عدم بارداری و درمان آن تجویز خواهد کرد. خوشبختانه امروزه با پیشرفت تکنولوژی روش های بسیار زیادی برای بارداری وجود دارد که موفقیت آمیز بوده اند.
Lori Smith, BSN, MSN, CRNP. Everything you need to know about ovulation. on July 7, 2017
