افزایش شانس دوقلوزایی با 13 روش

چه چیزی شانس شما را برای دوقلوزایی افزایش می دهد؟ درمان های باروری با داروهایی مانند کلومید، Gonal-F و Follistim  احتمال چندقلوزایی را افزایش می دهد اما سن، قد و حتی سابقه خانوادگی شما می تواند شانس دوقلوزایی زا افزایش دهد.

عوامل افزایش شانس دوقلوزایی بدون درمان های باروری

درمان های باروری دلیل اصلی دوقلوزایی نیستند. عوامل دیگری که باعث افزایش شانس دوقلوزایی می شوند عبارتند از ...

1- سن

احتمال دوقلوزایی در زنان بالای 30 سال بیشتر است. زیرا هورمون  FSH با افزایش سن افزایش می یابد. هورمون FSH یا هورمون تحریک کننده فولیکول، مسئول رشد تخمک در تخمدان قبل از آزادسازی می باشند. با افزایش سن خانم سطوح بالاتری از هورمون FSH مورد نیاز است زیرا تخمک نیاز به تحریک بیشتری برای رشد نسبت به خانم های جوان دارد. از طرفی افزایش FSH به خاطر کاهش باروری می باشد. اما گاهی اوقات فولیکولها به سطوح بالاتر FSH واکنش شدید نشان میدهند و دو یا چند تخمک آزاد می شود و منجر به حاملگی دوقلو می شود.

2- سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی دوقلوهای یکسان باعث نمی شود احتمال دوقلوزایی در شما افزایش یابد. با این حال، اگر دوقلوهای ناهمسان در خانواده خود دارید، احتمال دوقلوزایی در شما افزایش می یابد. اگر در خانواده پدر و مادر دوقلوهای ناهمسان وجود داشته باشند، احتمال دوقلوزایی در مادر افزایش می یابد.

• سابقه دوقلوهای ناهمسان در خانواده مادر نشان دهنده احتمال بیشتر تخمک گذاری بیش از یک تخمک در هر چرخه است.
• سابقه دوقلوهای ناهمسان در خانواده پدر، نشان دهنده افزایش احتمال تولید اسپرم کافی برای باروری بیش از یک تخمک است.

3- وزن

در خانم های چاق - با BMI بیش از 30 – احتمال دوقلوزایی بیشتر از خانم هایی است که شاخص توده بدنی آنها معمولی است. از طرف دیگر خانمهایی که دارای اضافه وزن هستند بیشتر در معرض مشکل باروری قرار می گیرند.

چربی اضافی باعث افزایش سطح استروژن می شود. سطوح بالاتر استروژن می تواند باعث تحریک بیش از حد تخمدانها شود. تخمدانها به جای آزاد کردن یک تخمک در تخمک گذاری، دو یا چند تخمک آزاد می کنند.

4- قد

در خانم هایی که قد آنها از متوسط بلندتر است احتمال دوقلوزایی بیشتر است. یک مطالعه نشان داد در خانم ها با قد متوسط 164.8 سانتیمتر احتمال دوقلوزایی در مقایسه با خانم ها با قد میانگین 161.8 سانتیمتر بیشتر است.

دلیل این اتفاق روشن نیست و پایه علمی ندارد و براساس حدس و گمان است، اما یک نظریه این است که تغذیه بهتر احتمال دوقلوزایی را افزایش می دهد.

5- تعداد فرزندان

دوقلوزایی در خانم هایی که زیاد باردار می شوند و خانواده بزرگ تری دارند شایع تر است البته مبنای علمی ندارد و براساس آمار است.

6- نژاد

احتمال دوقلوزایی در نژاد آفریقایی-آمریکایی بیشتر از نژاد سفیدپوست است. زنان آسیایی کمترین احتمال دوقلوزایی را دارند.

7- شیردهی

در خانم هایی كه در هنگام شيردهی باردار می شوند احتمال دوقلوزایی بيشتر است. از طرفی شیردهی می تواند باروری را از بین ببرد و از حاملگی جلوگیری کند؛ مخصوصا در طی شش ماه اول زندگی نوزاد (اگر نوزاد فقط شیر مادر بخورد).

با این حال، ممکن است هنگام شیردهی مادر باردار شود و ممکن است دوقلو باردار شود! یک مطالعه نشان داد نرخ دوقلوزایی در میان زنان شیرده 11.4 درصد است، در حالی که نرخ دوقلوزایی در زنان غیرشیرده 1.1 درصد می باشد.

8- رژیم غذایی

این مورد هم تاییدیه علمی ندارد و تنها در برخی مطالعات  نشان داده است که در خانم هایی که محصولات لبنی به مقدار زیاد مصرف می کنند احتمال دوقلوزایی بیشتر است. یکی از نظریات این است که هورمون رشدی که به گاوها داده می شود بر میزان هورمون در انسان تاثیر می گذارد.

احتمال دوقلوزایی با درمان های باروری

درمان های باروری که موجب تقویت تخمک گذاری می شوند می توانند موجب دوقلوزایی، سه قلوزایی یا چندقلوزایی شوند. چندقلوزایی خطر ممکن برای درمان های باروری می باشد، که می تواند با نظارت دقیق، انتقال نطفه (برای درمان IVF ) و کمترین دوز موثر (در درمان با گنادوتروپین ها) کاهش یابد. ممکن است تعجب کنید چرا چندقلوزایی "خطر" در نظر گرفته می شود و مزیت ممکن برای درمان های باروری نیست. واقعیت این است که چندقلوزایی برای مادر و نوزاد خطر دارد. هدف دکتر شما این است که در یک زمان یک نوزاد سالم را به دنیا بیاورید. نرخ کلی :

•  دوقلوها 3.35٪
•  دوقلوهای همسان 0.45٪
•  سه قلوها و چندقلوها 0.1٪

با درمان های باروری

•  دوقلوهای همسان 0.95٪
•  کلومید و فمرا : 5-12% دوقلو، کمتر از 1٪ چندقلو
•  گنادوتروپین: تا 30٪ دوقلو، تا 5٪ چندقلو
• IVF  (زیر 35 سال): 12.1٪ دوقلو
• IVF  (سن 35-37 سال): 9.1٪ دوقلو
• IVF  (سن 38-40 سال): 5.3٪ دوقلو

همه درمانهای ناباروری باعث افزایش شانس دوقلویی نمیشود، اما اکثرا باعث افزایش احتمال دوقلویی می شود و درمان هایی که ممکن است به دوقلوزایی منجر شود عبارتند از ...

1.  کلومیفن
2.   Femera
3.  گنادوتروپین ها (همچنین به عنوان آمپول تزریقی شناخته شده است) مانند Gonal-F و Follistim
4.  درمان IUI، هنگامی که همراه با داروهای باروری استفاده می شود
5.  درمان IVF

کلومید و Femera دارای کمترین نرخ دوقلوزایی هستند که از 5 تا 12 درصد می باشد. نرخ سه قلوزایی و چند قلوزایی کمتر از 1 درصد است. گنادوتروپینها، چه با استفاده از درمان IUI یا بدون آن، بیشترین نرخ دوقلوزایی را دارند. بر طبق برخی مطالعات، 30 درصد حاملگی هایی که در اثر مصرف گنادوتروپین ها اتفاق می افتند، منجر به چندقلوزایی می شوند. اکثر این حاملگی ها حاملگی دوقلویی می باشند، اما تا 5 درصد آنها بارداری سه قلویی یا بالاتر هستند.

بر خلاف باور عمومی، درمان IVF اصلی ترین منبع بارداری سه قلویی و بالاتر نیست. داده های جمع آوری شده توسط CDC  نشان می دهد که نرخ بارداری سه قلو به وسیله  IVF در سال 2014، 1.5 درصد از حاملگی ها بود.

دوقلوهای IVF نسبتا شایع هستند و نرخ دوقلوزایی برای زنان زیر 35 سال بیشترین حالت است که در هر انتقال در سال 2014 نرخ دوقلوزایی 12.1 درصد می باشد. نرخ دوقلوزایی به وسیله درمان IVF برای زنان بالای 35 سال کمتر است. نرخ دوقلوزایی به وسیله درمان IVF برای زنان 35 تا 37 ساله 9.1 درصد و 5.3 برای زنان 38 تا 40 ساله می باشد. در واقع این نرخ ها با کاهش نرخ موفقیت کلی با افزایش سن خانم مرتبط می باشد.

بارداری دوقلویی چقدر رایج است؟

با توجه به اطلاعات جمع آوری شده توسط مراکز کنترل بیماری، 133،155 دوقلو در ایالات متحده آمریکا در سال 2015 متولد شده اند. این میزان 33.5 نفر در 1000 تولد زنده است و یا حدود 3.35 درصد از تولد نوزادان زنده می باشد. 3،871 تولد سه قلو، 228 زایمان چهارقلو و 24 تولد چهار قلو یا بیشتر می باشد. این اعداد شامل تولد چندقلو به صورت طبیعی می باشد که به وسیله درمان باروری رخ می دهد. میزان تولد چندقلو در دهه 1990 افزایش پیدا کرده اما طی دهه گذشته کاهش یافته است. درصد بارداری سه قلو و بیشتر از سال 2004 ، 36 درصد کاهش یافته است.

احتمال تولد دوقلوهای همسان

در جمعیت عمومی، حاملگی های دوقلوی همسان 0.45 درصد و یا 1 دوقلو در هر 250 تولد می باشد. در حالی که بسیاری از حاملگی های چندقلو با درمان های باروری، دوقلوهای همسان هستند بنابراین استفاده از درمان باروری خطر دوقلوهای همسان را افزایش می دهد. بر اساس یک مطالعه، دوقلوهای همسان 0.95 درصد از حاملگی هایی که با درمان رخ می دهند را تشکیل می دهند.

معلوم نیست چرا درمان باروری منجر به دوقلوهای همسان می شود. یکی از نظریه ها این است که کشت نطفه در IVF احتمال دوقلوی همسان را افزایش می دهد. تئوری دیگر این است که درمان با استفاده از گنادوتروپین منجر به افزایش خطر دوقلوهای همسان می شود.

خلاصه

احتمال دوقلوزایی نه تنها به استفاده از داروهای باروری بستگی دارد، بلکه به سابقه خانوادگی، نژاد، سن و بسیاری از عوامل دیگر نیز بستگی دارد. این عوامل با هم کار می کنند. به عبارت دیگر، در یک خانم قد بلند با سابقه خانوادگی دوقلوهای همسان احتمال دوقلوزایی در طول درمان های باروری بیشتر از خانم هایی است که کوتاه قد هستند و سابقه خانوادگی دوقلوزایی ندارند.

احتمال دوقلوزایی تحت تاثیر دلیل ناباروری قرار می گیرد. در یک خانم جوان با تخمک سالم احتمال دوقلوزایی نسبت به خانم بالای 40 سال، که کیفیت تخمک آن ضعیف است، بیشتر است. نرخ دوقلوزایی و چندقلوزایی در کلینیک های باروری مختلف متفاوت است. نرخ دوقلوزایی براساس چگونگی تحریک تخمک گذاری در طول مصرف داروی باروری و براساس تعداد نطفه انتقال یافته در طی IVF  متفاوت می باشد. پزشک شما می تواند شانس چندقلوزایی را با نظارت دقیق و انتقال تک جنین در طی IVF کاهش دهد.