علائم کمبود و نحوه مصرف ویتامین b12

ویتامین  B-12 یک ویتامین مهم و حیاتی از گروه ویتامین B است. این ویتامین برای سلامتی بافت عصبی ، عملکرد مغز و تولید گلبول های قرمز خون مورد نیاز است. كوبالامین نام دیگری برای ویتامین B-12 است. این کمبود می تواند منجر به علائم عصبی برگشت ناپذیر شود. در ایالات متحده آمریکا (ایالات متحده) بین 1.5 تا 15 درصد از جمعیت در حال حاضر مبتلا به کمبود ویتامین ب 12 هستند. در این مقاله به بررسی عملکرد ویتامین B-12 می پردازیم.

ویتامین B-12 چیست؟

ویتامین 12B- برای تولید گلبولهای قرمز و فرآیندهای ذهنی بسیار حیاتی است. ویتامین 12 مانند سایر ویتامین های B یک ویتامین محلول در آب است.این بدان معنی است که می تواند در آب حل شود و از طریق جریان خون حرکت کند. بدن انسان می تواند ویتامین 12B- را تا چهار سال ذخیره کند. هرگونه ویتامین B-12 اضافی یا ناخواسته در ادرار دفع می شود.

ویتامین B-12 بزرگترین و ویتامین ساختاری پیچیده است. این ماده به طور طبیعی در محصولات گوشتی مشاهده می شود و فقط از طریق سنتز تخمیر باکتری ها می تواند به صورت صنعتی تولید شود.  کمبود ویتامین B-12 می تواند منجر به مشکلات عصبی و کم خونی شود. افراد بالای 14 سال باید روزانه بیش از 2.4 میکروگرم ویتامین B-12 مصرف کنند. ویتامین B-12 به طور طبیعی در گوشت موجود است ، اما افرادی که گوشت نمی خورند ، مانند گیاهخواران می توانند ویتامین 12B- را به صورت مکمل دریافت کنند [1].

منابع ویتامین b12

ویتامین B-12 را می توان به طور طبیعی در محصولات حیوانی مانند ماهی ، گوشت ، تخم مرغ و لبنیات یافت. به طور معمول در غذاهای گیاهی رخ نمی دهد. منابع غذایی خوب ویتامین B-12 شامل موارد زیر است:

• گوشت گاو
• گوشت خوک
• ژامبون
• مرغ
• گوشت بره
• ماهی ، مخصوصاً خرچنگ و ماهی تن
• محصولات لبنی مانند شیر ، پنیر و ماست
• برخی از محصولات مخمر غذایی
• تخم مرغ

برخی از انواع شیر سویا و غلات صبحانه با ویتامین 12B- تقویت می شوند. همیشه بهتر است قبل از انجام درمان فعال، رژیم غذایی متعادل و دریافت مقادیر سالم مواد مغذی مصرف شود. با یک رژیم غذایی سالم از علائم کمبود به راحتی جلوگیری می شود [2].

ویتامین b12 در چه میوه هایی وجود دارد؟

این ویتامین دارای منابع حیوانی است و در منایع گیاهی و میوه ها به مقادیر ناچیز موجود است

فواید این ویتامین

ویتامین B-12 برای عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی بسیار مهم است. همچنین در تشکیل گلبول های قرمز نقش دارد و به ایجاد و تنظیم DNA کمک می کند. متابولیسم هر سلول بدن به ویتامین B-12 بستگی دارد ، زیرا در سنتز اسیدهای چرب و تولید انرژی نقش دارد. ویتامین B-12 با کمک به بدن انسان در جذب اسید فولیک ، باعث آزاد شدن انرژی می شود.

بدن انسان هر دقیقه میلیون ها گلبول قرمز تولید می کند. این سلول ها بدون ویتامین B-12 نمی توانند به درستی تکثیر شوند. اگر ویتامین B-12 خیلی کم باشد ، تولید گلبولهای قرمز کاهش می یابد. در صورت افت تعداد گلبول های قرمز کم خونی رخ می دهد.

نحوه مصرف ویتامین b12

در ایالات متحده ، موسسه ملی بهداشت (NIH) توصیه می کند که نوجوانان و بزرگسالان بالای 14 سال باید روزانه 2.4 میکروگرم از ویتامین 12B- مصرف کنند. زنان باردار باید 2.6 میکروگرم و زنان شیرده باید 2.8 میکروگرم ویتامین B-12  مصرف کنند.

مصرف زیاد ویتامین 12B- خصوصیات سمی یا مضر را نشان نداده است. با این حال ، همیشه به افراد توصیه می شود قبل از مصرف مکمل ها با پزشک خود صحبت کنند. برخی از داروها ممکن است با ویتامین B-12 تداخل داشته باشند. این داروها شامل متفورمین ، مهارکننده های پمپ پروتون و آگونیست های گیرنده H2 است که اغلب برای بیماری زخم معده استفاده می شود. همه این داروها ممکن است در جذب ویتامین 12B- اختلال ایجاد کنند. آنتی بیوتیک کلرامفنیکلول یا کلرومایستین نیز ممکن است در افرادی که مکمل مصرف می کنند ، در تولید گلبولهای قرمز تداخل ایجاد کند [3].

علائم کمبود ویتامین b12

کمبود ویتامین B-12 هنگامی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی ویتامین B-12 دریافت نکند. این امر می تواند به خصوص به سیستم عصبی و مغز آسیب های جبران ناپذیری و بالقوه شدید وارد کند. حتی مقادیر کمی پایین تر از حد طبیعی ویتامین 12B- می تواند علائم کمبود مانند:

• افسردگی 
• سردرگمی 
• مشکلات حافظه و خستگی

با این حال ، این علائم به اندازه کافی برای تشخیص کمبود ویتامین B-12 مناسب نیستند. علائم دیگر کمبود ویتامین 12B- شامل :

• یبوست 
• کاهش اشتها و کاهش وزن

پس از تشدید علائم ، علائم می توانند شامل تغییرات عصبی مانند بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا شوند. برخی از افراد ممکن است در حفظ تعادل مشکل داشته باشند. نوزادانی که فاقد ویتامین B-12 هستند ، ممکن است حرکات غیرمعمول مانند لرزش صورت را نشان دهند ، همچنین مشکلات رفلکس ، مشکلات تغذیه ، سوزش و مشکلات رشد نهایی در صورت عدم درمان کمبود آن وجود داشته باشد.

کمبود ویتامین B-12 خطر جدی از آسیب دائمی عصب و مغز دارد. برخی از افراد که ویتامین 12B- کافی ندارند ، خطر بیشتری برای ابتلا به روان پریشی ، شیدایی و زوال عقل دارند. کمبود ویتامین B-12 می تواند منجر به کم خونی شود. شایع ترین علائم کم خونی ، خستگی ، تنگی نفس و ضربان قلب نامنظم است. افراد مبتلا به کم خونی نیز موارد زیر را تجربه می کنند:

• درد دهان یا زبان
• کاهش وزن
• رنگ پریدگی و زردی پوست 
• اسهال
• مشکلات قاعدگی

کمبود ویتامین B-12 افراد را در معرض عفونت قرار می دهد [4].

چه کسی در معرض خطر کمبود است؟

گیاهخوارها با خطر کمبود ویتامین B-12 روبرو هستند ، زیرا رژیم غذایی آنها محصولات غذایی دارای منابع حیوانی را حذف می کند. بارداری و شیردهی می تواند کمبود گیاهخوارها را بدتر کند. غذاهای بدون گیاه کبالامین کافی برای تضمین سلامتی طولانی مدت را ندارند.

افراد مبتلا به کم خونی ممکن است فاقد ویتامین B-12 باشند. کم خونی مزمن یک بیماری خود ایمنی است که خون را تحت تأثیر قرار می دهد.  سایر گروههای در معرض خطر شامل افرادی می باشد که مشکل روده کوچک دارند ، به عنوان مثال فردی که روده کوچک آن از نظر جراحی کوتاه شده است. ممکن است آنها نتوانند کوبالامین را به درستی جذب کنند. گفته می شود افراد مبتلا به بیماری کرون در معرض خطر هستند ، اما محققان معتقدند که کمبود مدرک برای تأیید این امر وجود ندارد.

• گاستریت ، بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده ممکن است منجر به کمبود شود زیرا این شرایط باعث می شود جذب مواد مغذی کاهش یابد.
• افراد مبتلا به الکلیسم مزمن ممکن است فاقد ویتامین 12B- باشند ، زیرا بدن آنها نیز قادر به جذب موثر مواد مغذی نیستند.
• به افراد مبتلا به دیابت که متفورمین مصرف می کنند باید میزان ویتامین 12B- را کنترل کنند. متفورمین ممکن است جذب ویتامین B-12 را کاهش دهد.

درمان شامل تزریق ویتامین B-12 است. تزریق ویتامین 12B- باید برای افرادی که مشکل جذب مواد مغذی دارند، تجویز شود [5].

قرص های ویتامین ب 12 موجود در داروخانه ها

برخی از افراد در جذب ویتامین B-12 از منابع غذایی مشکل دارند و ممکن است نیاز به مصرف مکمل ها داشته باشند. این افراد شامل بزرگسالان مسن تر ، بیماران مبتلا به کم خونی، و افراد مبتلا به آکلوریدریا یا اختلالات روده می باشد که ممکن است در جذب ویتامین 12B- از مواد غذایی مشکل داشته باشند. مکمل ها را می توان به صورت خوراکی یا با اسپری بینی مصرف کرد. با این حال ، مکمل های خوراکی در بسیاری از موارد کمبود کمک نمی کند. در این شرایط ممکن است ویتامین B-12 تزریق شود.

گیاهخواران می توانند مکمل های لازم را برای جلوگیری از کمبود مصرف کنند ، زیرا رژیم وگان حاوی محصولات گوشتی دارای ویتامین B-12 نمی باشد. این امر به ویژه در دوران بارداری و هنگام شیردهی بسیار مهم است.

1- ویتامین ب12 لیپوزومال  (Liposomal B12)

ویتامین ب12 در عملکرد طبیعی سیستم عصبی و سیستم ایمنی مشارکت دارد. همچنین به رفع خستگی و ضعف کمک می کند.

مقدار مصرف توصیه شده : روزانه 2 میلی لیتر. قبل از مصرف تکان دهید. در صورت نیاز به همراه آب یا آبمیوه مصرف شود. برای مصرف دوز صحیح از قطره چکان یا پیمانه مدرج استفاده گردد. برای مصرف بیشتر یا کمتر از میزان توصیه شده با پزشک خود مشورت فرمایید. هر 1 میلی لیتر حاوی 1 میلی گرم ویتامین ب12 می باشد. بیش از میزان توصیه شده مصرف نشود.

کشور سازنده : ایران

قیمت : 32 هزار تومان

2-ویتامین ب 12 1000 میکروگرم  (Vitamin B12 1000 µg)

کمک به تشکیل گلبول قرمز خون و حفظ عملکرد سیستم عصبی

روش مصرف : افراد بالای 12 سال روزانه 1 عدد قرص مصرف نمایند. در صورت نیاز می توان مصرف را تا 2 عدد قرص در روز افزایش داد. مقدار توصیه شده را بدون مشورت با پزشک و یا داروساز افزایش ندهید.

کشور سازنده : انگلیس

قیمت : 58 هزار تومان

عوارض مصرف زیاد ویتامین b12

عوارض مصرف ویتامین B-12 بسیار محدود است. به نظر نمی رسد که در مقادیر زیاد سمی باشد و حتی تصور نمی شود دوزهای 1000 میلی گرم مضر باشد. سیانوکوبالامین نوعی تزریق مکمل است که حاوی اثری از سیانور ، یک ماده سمی است. در نتیجه ، نگرانی هایی درباره اثرات احتمالی آن مطرح شده است. با این حال ، بسیاری از میوه ها و سبزیجات حاوی این آثار هستند و از نظر سلامتی خطر جدی محسوب نمی شود. این نوع مکمل برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی توصیه نمی شود [6].