در دوران بارداری بدن شما به سرعت در حال تغییر است و این یک اتفاق جادویی در زندگی شماست که از آن لذت ببرید ولی این اتفاق جادویی می تواند عوارض جانبی کمی ناراحت کننده هم داشته باشد مثل ورمپاها. بیاید در مورد دلایل ورم پاها در دوران بارداری و راه های درمان آن و چه موقع باید به پزشک مراجعه شود صحبت کنیم.
در طول بارداری چه زمانی پاها ورم می کنند؟
خبر خوب این است که در نیمه اول دوران بارداری پاها متورم نمی شود.
سه ماهه اول
افزایش سریع سطح هورمون پروژسترون در سه ماهه اول بارداری سرعت هضم و جذب در زنان باردار را کم می کند که این باعث نفخ شکم می شود و این هنگامی است که هنوز برآمدگی شکم شما قابل تشخیص نیست ممکن است متوجه ورم در دستها و پاها یا صورت خود شوید اما این ورم زیاد نیست. در صورت تورم زیاد همراه با سرگیجه، سردرد یا خونریزی بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.
سه ماهه دوم
سه ماهه دوم بارداری یا هفته سیزدهم بارداری تقریباً (از شروع ماه چهارم) شروع می شود. شروع تورم پاها در حدود ماه پنجم بارداری است. بخصوص اگر زن زیاد روی پاهای خود بایستد یا هوا گرم باشد. این ورم کردن به دلیل افزایش حجم خون و مایعات در بدن شماست. چون در این دوره حجم خون افزایش می یابد حتی احتباس مایعات با تغییرات هورمونی زیادی همراه است. تمام این مایع اضافی به نرم شدن بدن و آماده کردن آن برای زایمان کمک می کند. مطمئن باشید این مایعات اضافی در طی روزها و هفتههای بعد از تولد کودک شما به سرعت کاهش می یابد
سه ماهه سوم
شروع هفته ۲۸ بارداری یعنی سه ماهه سوم شایع ترین زمان برای بروز و احساس ورم کردن پاها در زنان باردار است. به خصوص با گذشت هفته ها و نزدیک شدن به ۴۰ هفته انگشتان پای شما بیشتر از هر چیز دیگری ممکن است شبیه یک سوسیس کوچک باشد. بدن همچنین در حال ساخت خون و مایعات است که در تورم پاها نقش دارد و با بزرگ شدن کودک رحم شما سنگین تر میشود که میتواند جریان خون از پاها به سمت قلب را کاهش دهد. دلایل ورم پا عبارتند از:
- آب و هوای گرم
- عدم رعایت رژیم غذایی مناسب
- مصرف کافئین
- کم آبی بدن
- نشستن طولانی مدت روی پاها
چه زمانی برای ورم پا به پزشک مراجعه کنیم؟
ورم پاها یک امر طبیعی در دوران بارداری است با این حال گاهی اوقات ممکن است نشاندهنده مشکل جدی باشد. یکی از این مشکلات پره اکلامپسی نام دارد که در دوران بارداری ایجاد میشود و به طور خطرناکی باعث فشار خون بالا می شود. در صورت مشاهده موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- تورمی که به طرز چشمگیری بدتر می شود
- سرگیجه یا تاری دید
- سردرد شدید
- گیجی
- تنگی تنفس
اگر فقط متوجه ورم در یک پا شدید که همراه با درد و قرمزی و التهاب است، به این معنی است که شما مبتلا به یک ترومبوز وریدی عمیق (DVT) شده اید. DVT لخته خون است که معمولاً در پاها ایجاد میشود. در صورت مشاهده این علائم با پزشک خود تماس بگیرید و چون زنان باردار بیشتر از افراد معمولی دچار لخته خون می شوند، اگر مطمئن نیستید که ورم پای شما طبیعی است یا نه و این باعث نگرانی شما شده بهتر است با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید
چگونه ورم پا را درمان کنیم؟
اگرچه که ورم پاها ممکن است دردناک باشد یا نباشد اما به هر حال ناراحت کننده است. خوشبختانه چندین روش ساده برای تسکین علائم شما در دوران بارداری وجود دارد. برخی از این روشها عبارتند از:
۱. مصرف سدیم را کاهش دهید
یکی از راههای کاهش ورم پا در دوران بارداری کم کردن مصرف نمک است. نمک آب اضافی بدن را در خود نگه می دارد. سعی کنید از مصرف غذاهای کنسرو شده یا فرآوری شده خودداری کنید. زیرا این مواد سرشار از نمک هستند. همچنین سعی کنید نمک اضافی روی غذای خود نریزید. استفاده از گیاهان معطر مثل آویشن، رزماری و پونه کوهی راهی آسان برای افزودن طعم به غذای شما بدون استفاده از نمک است
۲.مصرف پتاسیم
مصرف ناکافی پتاسیم می تواند تورم پا را بدتر کند چون پتاسیم به بدن کمک می کند تا میزان مایعات موجود در خود را متعادل سازد. بنابراین مصرف منابع سرشار از پتاسیم در رژیم غذایی بسیار مهم است. برخی غذاهایی که به طور طبیعی سرشار از پتاسیم هستند:
- سیب زمینی با پوست
- سیب زمینی شیرین
- موز
- اسفناج
- لوبیا (برخی از آب میوه ها به طور خواص انار، پرتقال و هویج)
- ماست
- چغندر
- ماهی سالامون
- عدس
3.مصرف کافئین را کاهش دهید.
مصرف کافئین در دوران بارداری مضر نیست. ولی نوشیدن زیاد کافئین برای جنین می تواند مضر باشد و باعث شود که ورم را در پاها بدتر کند. کافئین یک داروی ادرار آور است. مصرف کافئین خود را با شیر یا چای گیاهی مثل نعنا جایگزین کنید تا در عوض به شما کمک کند
4. آب بیشتری بنوشید
به نظر می رسد که نوشیدن آب زیاد برای مقابله با ورم کردن پاها در دوران بارداری موثر باشد پس سعی کنید هر روز حداقل یک لیوان آب بنوشید. این عمل کمک میکند تا کلیه های شما مواد سمی را به راحتی از بدن دفع کند و به راحتی به بدن شما آب رسانی کنیم. اگر نوشیدن این مقدار آب برای شما دلهرهآور است سعی کنید آب خود را با لیمو یا نعناع یا توت مزه دار کنید تا در تا از آب لذت بیشتری ببرید.
۵. موقع استراحت پاهای خود را بلند کنید
حتی اگر یک میلیون کار دارید که می خواهید قبل از تولد کودک خود انجام دهید سعی کنید، بنشینید و پاهای خود را بالا نگه دارید و آویزان نکنید ، همانطور که نشستن در کل روز برای خونرسانی خوب نیست، ایستادن زیاد هم باعث آسیب به جنین میشود. نشستن و بالا نگه داشتن پاها مخصوص در پایان روز، میتواند به تخلیه مایعات که در طول روز در پاهای شما جمع می شود کمک کند.
۶. لباس راحت و گشاد بپوشید
پوشیدن لباس تنگ به خصوص در اطراف موج و کمر و مچ پا می تواند تورم را بدتر کند چرا که از گردش خون جلوگیری می کند. سعی کنید لباس های راحت و گشاد بپوشید یا حداقل از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری کنید. لباس های ماکسی مخصوص بارداری در تابستان و ژاکت کش باف در زمستان برای بارداری مناسب هستند.
۷. خنک بمانید
اگر در ماه های گرم تابستان باردار هستید در گرمای روز در خانه بمانید و از ورزش شدید پرهیز کنید که این کارها باعث خنک شدن شما و کاهش تورم میشود شما همچنین میتوانید لباس خنک بپوشید کمپرس سرد را روی پاهای تان بگذارید یا یک فن را در نزدیکی خود روشن نگه دارید
۸. جوراب های فشاری تا کمر بپوشید
این جوراب ها به آرامی پاهای شما را فشار میدهند تا به گردش مایعات کمک کند. سعی کنید از جوراب های فشاری بالای زانوی خود داری کنید زیرا ممکن است در وسط پای شما خیلی سفت باشد و تورم را بدتر کند
۹. پیاده روی
پیاده روی در طول روز حتی به صورت ۵ الی ۱۰ دقیقه می تواند به بهبود گردش خون کمک کند که موجب کاهش ورم میشود. حتی می تواند موجب یک استراحت خوب در طول روز باشد و یک روش عالی برای انجام ورزش هایی در دوران حاملگی باشد
۱۰. کفش راحت بپوشید
پوشیدن کفش های راحت و مناسب برای کاهش ورم پا و جلوگیری از مشکلات مفصل، ران و کمر که میتواند با تغییر مرکز ثقل و افزایش وزن بسیار مهم باشد. علاوه بر ورم، ربات های پاها در دوران بارداری کشیده میشود، بنابراین سایز پاها ممکن است تغییر کند که این تغییر سایز در برخی زنان به اندازه قبل از بارداری بعد از زایمان برمیگردد اما در بسیاری دیگر پای آنها به طور دائمی اندازش بزرگ تر می شود.
۱۱. شنا کنید
هیچ مطالعهای اثبات نکرده است که فشار آب باعث کاهش ورم کردن در دوران بارداری میشود اما بسیاری از زنان باردار اعلام کردند که شنا کردن موجب کاهش ورم در آنها شده است. در استخرهایی که عمق آب تقریباً تا گردنتان است بایستید یا شنا کنید حداقل احساس سبکی خنکی و کمی ورزش خواهید کرد
۱۲. ماساژ دادن
شریک زندگی شما ممکن است به دنبال راه هایی برای درگیر شدن در روند بارداری باشد. این فرصت عالی است. ماساژ دادن به گردش مایعات که تمایل به تجمع در پاهای شما دارد کمک میکند که این ورم را کاهش می دهد. افزودن مقداری روغن اسانس نعناع یا اسطوخودوس می تواند آرامش بخش باشد. ماساژ درمانی برای رفع برخی از استرس هایی که می تواند همراه بارداری باشد مفید است
۱۳. به پهلوی چپ بخوابید
خوابیدن به پهلوی چپ می تواند جریان خونرسانی را بهبود بخشد و باعث کاهش تورم پاها می شود. دراز کشیدن در سمت چپ باعث کاهش فشار رحم بروی سیاهرگ اجوف تحتانی میشود و در نتیجه ورم کمتر خواهد بود.
حرف آخر
ورم پاها عارضه جانبی بسیار شایع در دوران بارداری است. تورم به دلیل افزایش حجم مایعات در بدن و کاهش گردش خون ایجاد می شود. اگر دچار تورم ناگهانی شدهاید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید چرا که ممکن است نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. اما ورم کردن پاها در دوران بارداری قطعاً طبیعی است با ورزش منظم و ملایم. نوشیدن آب به مقدار زیاد، استراحت کردن و حفظ رژیم غذایی متعادل میتواند در دوران بارداری از تورم پا جلوگیری کند.
Megan Dix, RN, BSN.13 Home Remedies for Swollen Feet During Pregnancy. on August 7, 2019