در طول تخمک گذاری پوشش رحم ضخیم می شود تا در صورت انجام لقاح توسط تخمک آزاد شده و اسپرم مکانی مناسب برای لانه گزینی باشد و بتواند از جنین محافظت کند. اما در صورتی که لقاح انجام نشود پوشش ضخیم رحم شما (رحم) از هم می پاشد و همراه با خونریزی پریودی از رحم شما خارج خواهد شد. در طول پریودی سنگین، خون با سرعت بیشتر خارج می شود و ممکن است ترکیبات ضد انعقاد خون زمان کافی برای تجزیه خون نداشته باشند. به همین دلیل شما خون را به شکل لخته های گوشتی می بینید.
در این مقاله می خواهیم شما اومایی عزیز را کاملا با این مسئله آشنا کنیم و دلایل مختلف این موضوع را برایتان توضیح دهیم تا بیشتر با وضعیت خود آشنا شوید. پس با ما همراه باشید.
نشانه های لخته شدن خون در طول پریودی
- لخته خون یک توده غلیظ خون است که هنگام قاعدگی از بدن شما خارج می شود.
- لخته های خون در طول سنگین ترین دوره پریودی که معمولا چند روز اول است، رایج هستند.
- لخته های خون مانند لکه های ژله مانند است که در اندازه و رنگ های متفاوت می باشند.
دلایل لخته شدن خون در پریود
هنگامی که تغییر قابل توجهی در میزان یا مدت لخته شدن خون پریودی وجود دارد، باید چندین عامل احتمالی را در نظر بگیریم:
1- بارداری:
در صورت بارداری و مشاهده لخته خون یا احتمال بارداری و مشاهده لخته های غیر طبیعی که در سیکل های قبل نبوده است لخته ها می توانند ناشی از مشکلات حاملگی مانند سقط جنین، و حاملگی های خارج رحمی رحم باشند که در صورت شدید بودن و یا ادامه دار بودن باید به پزشک مراجعه کنید.
2- تغییرات هورمونی:
- کوتاه مدت: ممکن است به طور موقت به دلایل مختلف مانند شکست در تخمک گذاری، کیست تخمدان و دارو شاهد لخته خون باشید که معمولا کوتاه مدت است و در پریودی های معمولی و طبیعی هم اتفاق می افتند.
- مزمن: سایر عواملی که می توانند هورمون ها را به طور مداوم تغییر دهند، شامل تغییرات دوره یائسگی، بیماری مزمن، افزایش وزن یا از دست دادن وزن زیاد و استفاده از داروهای طولانی مدت مانند استروئیدها و یا شکست طولانی مدت در تخمک گذاری است. در این صورت باید به پزشک مراجعه نمایید.
3- فیبروم یا میوم رحم
فیبروئید ها (فیبروم یا میوم رحم چیست+درمان) در زنان بسیار رایج هستند. آنها رشد خوش خیم عضلات رحمی می باشند که مانند گلوله های کره در داخل عضله عادی دیوار رحم تشکیل می شوند. آنها می توانند در داخل رحم (زیرمخاط) رشد کنند، در داخل دیواره قرار بگیرند یا از سطح بیرونی رشد نمایند. گاهی اوقات نیز آنها در یک ساقه از رحم رشد می کنند (pedunculated). اگر آنها با توانایی کل رحم برای انقباض تداخل داشته باشند، خونریزی افزایش می یابد و لخته شدن به احتمال زیاد شکل می گیرد. در صورت وجود فیبروم پزشک با جراحی آن را از بین می برد و خونریزی های شما به حالت طبیعی بر می گردد.
4- آدنوئیدوز:
هنگامی که این اختلال اتفاق می افتد، فیبرهای عضلانی در دیواره رحم به اندازه کافی توانایی انقباض ندارند. در نتیجه خون به شکل لخته خارج می شود.
5- رحم بزرگ:
پس از حاملگی چندقلو یا چندین تولد، رحم ممکن است بزرگتر از قبل از حاملگی بماند. اگر حفره رحم گسترش یابد، باعث جمع شدن خون قاعدگی می شود. به همین دلیل خون بیشتر به شکل لخته خارج می شود.
6- پولیپ ها:
پولیپ ها یا رشد های دیگر داخل رحم می توانند مانع از خروج خون در طول زمان های مختلف و عادی شود. در نتیجه خون در رحم جمع شده و به شکل لخته خارج می شود.
7-انسداد جریان خروجی:
هر چیزی که تا حدی بتواند خروج مایع از رحم را در طول دوره پریودی مسدود کند، می تواند باعث ایجاد لخته های خون شود. شایعترین شکل انسداد خروج از تغییرات طبیعی پس از یائسگی زمانی است که سطح هورمون ها کاهش می یابد. بدون تحریک استروژن، کانال دهانه رحم ممکن است کوچک شود. این می تواند جریان خون را محدود کند و خون را به شکل لخته در بیاورد.
آیا لخته ها همیشه طبیعی هستند؟
بله بسیاری از زنان به طور معمول در ابتدای پریودی شاهد لخته خون هستند. همان طور که در بالا توضیح دادیم مهم ترین عوامل ایجاد لخته عبارتند از:
- اندازه رحم
- توانایی میومورتیوم رحم (عضله) برای انقباض
- فیبروئیدها
- آدنوئیدوز
- قطر کانال دهانه رحم که از طریق آن خون باید جریان یابد.
- هر گونه انسداد در خروجی بافت های رحمی قاعدگی مانند پولیپ ها، چسبندگی (تشخیص و درمان چسبندگی رحم) و غیره
آیا لخته های خون بزرگ در طول قاعدگی طبیعی است؟
لخته شدن خون در طول قاعدگی می تواند طبیعی باشد. مقدار، طول و فرکانس خونریزی قاعدگی از ماه به ماه و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال، خروج لخته های خون بزرگ در دوره های پشت سر هم نشانه ای از وجود مشکل است. اگر پریود شما سنگین تر از حالت معمول است باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند تعیین کند که آیا یک مشکل اساسی باعث پریودی سنگین شما شده است یا خیر؟
پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی کم خونی و بیماری خونی که می تواند موجب احساس ضعف یا خستگی شود و لحخته ها را ایجاد کند تجویز نماید. همچنین پزشک ممکن است سونوگرافی از لگن را نیز توصیه کند. گاهی اوقات هم داروهای هورمونی برای تنظیم خونریزی شدید تجویز می شوند.
سوالات رایج شما درباره لخته خون در پریود
1- چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
اگر لخته های غلیظ و بزرگ را مشاهده کردید، می تواند به علت وجود مشکلی در سلامتی باشد. مراجعه به دکتر کمک خواهد کرد که از بروز هر گونه مشکلات بیشترجلوگیری شود. گاهی اوقات علل دیگری برای لخته شدن خون مانند تغییرات هورمونی، سقط جنین، یائسگی یا اندومتریوز وجود دارد. اگر نگران هستید، به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی این موضوع بررسی شود.
2- آیا خونریزی تیره تر و غلیظ تر در قاعدگی طبیعی است؟
گاهی اوقات ممکن است متوجه شوید که خون قاعدگی قهوه ای تیره و یا تقریبا سیاه است. این تغییر رنگ طبیعی است. این اتفاق در زمانی دیده می شود که خون قدیمی تر شده است و به سرعت از بدن خارج نمی شود. جریان موقت غلیظ و تیره لزوما علت نگرانی نیست. با این حال، پریودی سنگین ( برای کاهش خونریزی قاعدگی چه بخوریم؟) و مداوم نیاز به مراجعه به دکتر را نشان میدهد. در طول ماه، از دست دادن خون اضافی ماهانه منجر به کم خونی (اکسیژن حمل شده کم به وسیله سلول های خون)، ضعف و یا خستگی می شود. اگر احساس می کنید پریود شما مشکلی دارد، به پزشک مراجعه کنید.
3- لخته ها چطور باید بررسی شوند؟
مهمترین شاخص های بررسی لخته ها شامل شمارش لخته های خون (هماتوکریت) و مدت لخته شدن می باشد. اگر یک زن بتواند بدون کم خونی، تعداد عادی سلول خون داشته باشد و لخته شدن بیش از طول دوره طبیعی طول نکشد، میزان آن در حد قابل قبول در نظر گرفته می شود.
4- آیا خون تیره تر و غلیظ تر در قاعدگی طبیعی است؟
ممکن است متوجه شوید که با نزدیک شدن به انتهای پریود، خون قاعدگی تیره تر می شود (این رنگ می تواند از قهوه ای تیره تا تقریبا سیاه باشد). این مسئله اغلب در انتهای پریودی، زمانی که جریان قاعدگی سنگین نیست، اتفاق می افتد. این خون قدیمی است و به سرعت از بدن خارج نمی شود. بنابراین کاملا طبیعی است.
5- آیا آندومتریوز باعث لخته شدن می شود؟
در تجربه من حدود 30 تا 40 درصد از بیماران مبتلا به آندومتریوز خونریزی غیرطبیعی دارند که ممکن است شامل لخته شدن نیز باشد. به طور کلی، احساس می کنم یک اثر غیر مستقیم نیز بین این بیماری و نوع خونریزی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، در یک زن که یک اندومتریوم بزرگ را تولید می کند احتمال اختلال در تخمک گذاری نیز وجود دارد. این امر می تواند به طور غیر مستقیم منجر به خونریزی غیرطبیعی و احتمالا تشکیل لخته شود.
6- درمان لخته خون گوشتی در پریود چگونه است؟
همانطور که در بالا ذکر شد، لخته شدن خون در ابتدای قاعدگی و در طول آن رایج است و معمولا نیازی به درمان بیشتر نیست. بهترین راه برای کنترل لخته شدن خون این است که از یک محصول مشخص کننده خون قاعدگی مثل فنجان قاعدگی استفاده کنید که به شما کمک می کند تا قوام خون قاعدگی خود را نظارت کنید. تامپون ها و پدها جریان خون را جذب می کنند اما نمی توانند خون غلیظ یا لخته های خون را جذب نمایند. اما فنجان قاعدگی متفاوت است، آنها هم جریان و هم لخته های قاعدگی را در هنگام خروج طبیعی آن ها از بدن جمع می کنند.
Robert B. Albee, Jr., MD FACOG ACGE FOUNDER. MENSTRUAL CLOTS: WHAT DO THEY MEAN? Last updated 2018.