دوره رویش دندان کودک او را به یک کوچولوی کلافه و گاهی بد اخلاق تبدیل می کند و احتمالاً شما را نگران و مضطرب. در این دوران علائمی را مشاهده می کنید که مربوط به فرآیند دندان در آوردن نوزاد است. اما علائمی هم هستند که اطرافیان به اشتباه آنها را به دندان در آوردن نوزاد نسبت می دهند. بهتر است با این علائم آشنا شوید تا کمتر نگران بروز این علائم باشید.
چه زمانی نوزاد شروع به دندان در آوردن می کند؟
- دندان در آوردن مرحله ای نیست که تمام نوزدان در یک زمان به آن برسند. تبدیل این خنده لثه ای به یک لبخند با دندانهای درخشان، یک مجوز عبور است که سالها طول می کشد کامل شود. زمانی که نوزاد شما 3 ساله می شود، او ردیف کاملی از دندان ها دارد، که می تواند خودش آنها را مسواک بزند؛ گامی اساسی در راه مراقبت از خود. (هرچند کودک شما مهارت لازم برای انجام یک کار را ندارد بنابراین تا 6 سالگی در این کار به او کمک کنید.)
- رشد دندان از زمانی که جنین در رحم است، شروع می شود. هنگامی که حامله هستید، جوانه های دندان در دهان جنین تشکیل می شود (همچنین دندان های شیری). به ندرت پیش می آید نوزاد با یک یا دو دندان متولد شود یا در چند هفته اول زندگی دندان در آورد. اما اکثریت قریب به اتفاق نوزادان اولین دندان خود را بین 4 ماهگی تا 7 ماهگی در می آورند.
- اگر دندان کودک شما زودتر در بیاید، در سه ماهگی اولین جوانه ها را مشاهده می کنید (معمولا یکی از دندانهای پایین). اگر دندان نوزاد شما دیرتر در بیاید، باید تا یک سالگی یا بیشتر صبر کنید.
- آخرین دندان ها، دندان های آسیاب هستند که در انتهای بالای دهان در بالا و پایین یافت می شود. این دندان ها معمولا در تولد سومین سال نوزاد دیده می شوند. مدت کوتاهی پس از آن، کودک باید یک مجموعه کامل از 20 دندان داشته باشد.
فرآیند دندان درآوردن نوزاد:
رویش دندان نوزادان از 6 ماهگی آغاز می شود و تا 3 سالگی ادامه می یابد. زمانی که کودکتان 3 ساله شد باید 20 دندان شیری داشته باشد. اولین دندان هایی که جوانه می زنند معمولاً دندان های جلو در ردیف پایین هستند و حدود 1 الی 2 ماه پس از آن دندان های جلوی ردیف بالا شروع به رویش می کنند. پس از آن دندان های آسیای کوچک و سپس دندان های آسیای بزرگ رشد می کنند.
- اگر نوزادتان دیر تر از زمان ذکر شده دندان در آورد اما رشد استخوانی، پوستی ، و موهایش طبیعی بود جای نگرانی نیست. اما اگر فرزندتان در تولد یک سالگی اش هنوز دندانی نداشت، او را نزد پزشک ببرید.
- این دندان ها که معروف به دندان های شیری هستند، نیاز به مراقبت دارند زیرا تا 12 الی 13 سالگی دندان های کودک شما خواهند بود. به همین خاطر بخش مراقبت از دندان های نوزاد را حتماً مطالعه کنید.
علائم و نشانه های دندان در آوردن کودک
از زمانی که دندان اول کودک نمایان می شود، کودک درد زیادی را تجربه میکند. در اینجا علائمی که نشان میدهد کودک در حال دندان در آوردن است ذکر شده است. با تشخیص علائم می توانید از راه های کاهش درد استفاده کنید. علائم ممکن است چند روز طول بکشد، درست زمانی که دندان جدید در حال ظهور است، یا ممکن است چند ماه طول بکشد؛ اگر تعدادی دندان به صورت همزمان در حال در آمدن باشند. برای بچه های خوش شانس (و والدین)، دندان در آوردن هیچ نشانه قابل توجهی ایجاد نمی کند.
دیو لنزر، متخصص اطفال کودکان در بیمارستان کودکان والدین کلیولند می گوید: "بیش از یک سوم نوزادان هیچ نشانه ای ندارند." بنابراین، یک سوم بچه ها ممکن است تراوش آب از دهان داشته باشند و یک سوم دیگر ممکن است تحریک پذیر باشد و یک سوم دیگر ممکن است مشکل خواب داشته باشند. "
علائم رایج دندان در آوردن عبارتند از:
- تراوش آب از دهان
- تورم لثه ها
- یک دندان نمایان زیر لثه
- یک دندان که در زیر آدامس دیده می شود
- تحریک پذیری
- مشکل خواب (چند توصیه برای خوب خوابیدن نوزادان در شب)
- تلاش برای گاز گرفتن، جویدن و مک زدن همه چیز
- مالاندن صورت
- نخوردن غذا
- کشیدن گوش خود
- اگر چندین نشانه را با هم مشاهده کردید، به احتمال زیاد فرزندتان دندان درد دارد، اما همیشه این احتمال وجود دارد که مشکل دیگری وجود داشته باشد. دندان در آوردن باعث تب، استفراغ یا اسهال نمی شود. اگر کودک شما این علائم و یا هر گونه ناراحتی دیگر را داشته باشد، آن را به دندان درد مربوط نکنید. با دکتر تماس بگیرید.
- اکثر نوزادان به این ترتیب دندان در می آورند: ابتدا دو دندان پایین وسط و سپس دو دندان بالا وسط و سپس دندان های کنار دو طرف و عقب.
همچنین بخوانید: دندان در آوردن نوزاد و تب
علائمی که باید جدی گرفته شوند!
بر اساس نظر متخصصان نه تب شدید و نه اسهال به دندان درآوردن نوزاد مربوط نیستند. زیرا این افراد معتقدند دندان درآوردن یک رویداد طبیعی است و نباید مشکلات حاد و شدیدی برای نوزاد ایجاد کند. در این دوران ممکن است مدفوع نوزاد کمی شل تر از حالت طبیعی باشد و یا کودک به تب خفیفی دچار شود، اما در هر دو این موارد باید مسأله را جدی گرفت و حتماً به پزشک مراجعه کرد. اگر کودکان به اسهال مبتلا شود ممکن است به خاطر جویدن و به دهان بردن اشیاء گوشخ و کنار خانه باشد و گرنه خود فرآیند دندان در آوردن باعث اسهال نخواهد شد. آبریزش دهان نیز ممکن است باعث تحریک پوست چانه، صورت، و یا سینه نوزادان شود. این علائم معمولاً خفیف هستند و به راحتی خوب می شوند، اما اگر چنین نشد و علائم شدید شدند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی مربوط به دندان در آوردن نیست؟
- اگر کودک شما اسهال است، تب و یا آبریزش بینی دارد، آن را با نشانه های دندان در آوردن اشتباه نگیرید، به خصوص اگر علائم طولانی تر از 24 ساعت باشد.
- با وجود اینکه بسیاری از والدین قسم می خورند این علائم به طور مستقیم با دندان در آوردن ارتباط دارد، هیچ اثر علمی وجود ندارد که با آنها مرتبط باشد. کارشناسان، از جمله کسانی که در آکادمی پزشکی کودکان آمریکا کار می کنند می گویند تب و اسهال، نشانه های طبیعی دندان در آوردن نیستند. یکی از دلایل ممکن برای این علائم این است که از آنجایی که نوزادان تازه متولد شده هر چیزی در دهان قرار می دهند، در تماس با ویروسها و دیگر میکروبها قرار گرفته و مریض میشوند.
- اگر کودک شما دارای دمای مقعدی 101 درجه فارنهایت یا بالاتر (برای کودکانی که کمتر از 3 ماه است) است یا علائمی نظیر سرگیجه، فقدان اشتها، استفراغ یا اسهال دارد با پزشک کودک تماس بگیرید.
راه حل های دندان در آوردن برای کمک به نوزاد
نمیتوانید کاری انجام دهید تا دندانها ظاهر شوند، اما اگر فکر میکنید روند دندان در آوردن نوزاد را اذیت می کند، می توانید کاری انجام دهید تا فرزندتان آرام شود. در اینجا چند راهکار وجود دارد که می تواند موثر باشد:
- به او چیزی بدهید تا بجود. یک حلقه ی دندان یا حوله مرطوب در یخچال و فریزر قرار دهید تا سرد شود. (حلقه دندان را در فریزر نگهداری نکنید، زیرا زمانی که منجمد شود، سخت می شود و به لثه کودک آسیب می رساند.)
- غذای سرد تهیه کنید. نوزاد با خوردن غذاهای سرد مانند سیب یا ماست بهتر می شود.
- ماساژ لثه های نوزاد. پس از شستن دست ها، لثه های نوزاد را به آرامی با انگشت ماساژ دهید. این فشار یک تعادل خوشایند برای فشار ناشی از در آوردن دندان ها می باشد.
- از مسکن استفاده کنید. اگر هیچ کدام از این ها کمک نمی کند، پزشک می تواند استامینوفن کودکان را برای کاهش درد و التهاب توصیه کند.
به استثنای استفاده از آنها با توصیه دکتر فرزندتان، بهتر است از داروهای بدون نسخه مانند ژل و کرم ها برای کودکان زیر 2 سال استفاده نکنید. آکادمی کودکان دندانپزشکی آمریکا، اداره غذا و دارو آمریکا و دیگر متخصصان هشدار می دهند که داروهای موضعی که حاوی بنزوکائین هستند، می تواند باعث ایجاد methemoglobinemia شود؛ این بیماری نادر اما جدی است که در آن مقدار اکسیژن در خون خطرناک است.
همچنین بخوانید: جدول کنترل تب نوزاد بعد از واکسن با استامینوفن
چگونه دندان های کودک را مسواک بزنید:
هنگامی که دندان نوزاد شما در می آید، باید آنها را تمیز نگه دارید. به محض اینکه دندانهایش ظاهر می شوند، آنها را روزی دو بار با استفاده از مسواک کوچک و خمیر دندان بشویید. در خصوص استفاده از خمیر دندان فلوراید از پزشک یا دندانپزشک بپرسید. هنگامی که کودک شما 2 ساله است، مقدار خمیر دندان روی مسواک را به اندازه نخود افزایش دهید.
اگر نوزاد چندین دندان در آورده است و سطح تمام دندان ها با مسواک به دست نمی آید، وقت آن رسیده است تا از نخ دندان استفاده کنید. (سعی کنید از نخ دندان های رنگی مخصوص بچه ها استفاده کنید.)
راه های دیگر برای مراقبت از دندان های کودک:
- در هنگام خواب به کودک بطری شیر ندهید. قند موجود در شیر خشک و شیر مادر در تمام شب روی دندان های نوزاد می بندند و می توانند منجر به پوسیدگی دندان شوند.
-راه دیگری برای جلوگیری از این وضعیت و کاهش خطر حفره ها این است که به جای استفاده از بطری شیر از فنجان استفاده کنید.
- چکاپ 6 ماهه مراقبت از نوزاد، وقت خوبی است تا از کودک خود بپرسید آیا کودک نیاز به مکمل فلوراید دارد یا خیر. (این قطره های جلوگیری از حفره ضروری است اگر آب در منطقه شما فلوراید نشده باشد) همچنین از دکتر بخواهید دندان های کودک را بررسی کند.
- اولین ملاقات با دندانپزشک باید در اولین سال تولد نوزاد اتفاق بیفتد. اگر دکتر احساس کند کودک در معرض خطر بالایی برای ایجاد حفره است، ممکن است نیاز باشد زودتر به ملاقات دندان پزشک بروید؛ شش ماه پس از اولین جوانه دندان یا اولین تولد نوزاد.
- در حدود 18 ماهگی، فرزند شما ممکن است آماده باشد تا یاد بگیرد که دندان هایش را بشوید. شما باید کمک کنید زیرا او مهارت و تمرکز کافی برای مسواک زدن ندارد.
- لازم نیست در جهت مشخصی از مسواک استفاده کنید. فقط سعی کنید ذرات غذا را خارج کنید. اگر فرزند شما طعم خمیر دندان را دوست ندارد، مارک دیگری را امتحان کنید.
- سعی کنید به کودک شیرینی زیاد ندهید. هنگامی که زیاد شیرینی می خورد (به عنوان مثال در جشن تولد)، پس از خوردن بلافاصله دندان های او را بشوئید.
اگر فرزندم هنوز دندان در نیاورده باشد چه کاری باید انجام دهم؟
اگر هنوز هیچ نشانه از از دندان در آوردن در 18 ماهگی نوزاد مشاهده نکردید، به پزشک یا دندان پزشک مراجعه کنید. (نوزادان نارس ممکن است دیرتر دندان در بیاورند.) همچنین، اگر فرزند شما تمام علائم دندان در آوردن را داشته باشد از جمله: تورم لثه و تراوش آب از دهان - اما درد غیرمعمولی نیز داشته باشد (گریه شدید یک سرنخ بزرگ است)، با دکتر تماس بگیرید. دندانپزشکی نباید یک دردسر برای نوزاد باشد.
چه زمانی دندان کودک می افتد؟
دندان های کودک تا زمانی که دندان های دائمی آماده در آمدن نباشند، سن 6 سالگی، شروع به ریختن نمی کنند.
چه زمانی باید نگران دیر در آمدن دندان بود؟
- اولین سفیدی زیر لثه معمولا هنگامی که کودک بین 4 تا 7 ماه است نمایان می شود اما دیرتر نمایان شدن این سفیدی امری کاملا طبیعی. اگر دندان کودک دیر ظاهر می شود اما رشد استخوان، پوست و مو طبیعی است، احتمالا هیچ مشکلی وجود ندارد. اما اگر کودک به 18 ماه رسیده است و هیچ نشانی از دندان وجود ندارد، با دکتر صحبت کنید- ممکن است شما را به متخصص دندانپزشکی ارجاع دهد.
- پالور هویویتز، متخصص اطفال در والنسیا، کالیفرنیا می گوید: دیر در آمدن دندان نشانه ای از مشکل کلی در رشد کودک نیست. در واقع هر چقدر دندان ها دیرتر در آیند، زمان کمتری برای پوسیدن پیش از افتادن دارند بنابراین کودک مدت بیشتری دندان دائمی دارد.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: www.babycenter.com
