طول دهانه رحم در بارداری و زایمان چگونه است؟

زایمان زودرس یک فرآیند پیچیده و متأثر از چندین عامل است که در آن نارسایی گردن رحم نقش مهمی در برخی بیماران دارد. در بیشتر مدت بارداری، عملکرد مکانیکی مناسب دهانه رحم برای حفظ جنین در رحم لازم است. نرم شدگی پیش از موعد دهانه رحم و کوتاه شدن دهانه رحم دو دلیل عمده زایمان زودرس هستند.  بنابراین با توجه به آنچه گفته شد می‌توان به اهمیت نقش طول دهانه رحم در بارداری و زایمان پی برد و به همین دلیل ما در این مقاله به توضیح این نقش می پردازیم.

دهانه رحم در منطقه لگن در سیستم تولید مثل زنان واقع شده است. طول آن معمولاً کمی بیش از 1/2 اینچ است و فاصله بین واژن و رحم را از بین می برد. دهانه رحم یک بافت ماتریکسی است و از سلول های کلاژن تشکیل شده است. چهار ناحیه اصلی در دهانه رحم وجود دارد:

• اکتوسرویکس ectocervix: سلولهای غیر مخاطی تولید کننده یک سوم پایینی کانال دهانه رحم

• اندو سرویکس endocervix : سلولهای مولد مخاط که دو سوم بالای دهانه رحم را تشکیل می دهند

• OS خارجی: دهانه در قسمت بیرونی، کانال واژن

• os داخلی: دهانه داخلی کانال در نزدیکی رحم است

نقش دهانه رحم در قاعدگی

در طول چرخه قاعدگی زنان، دهانه رحم داخلی و خارجی همراه با مراحل مختلف قاعدگی باز و بسته می شود. بسته به مرحله، موقعیت گردن رحم تغییر می کند، گاهی اوقات به سمت بالا و گاهی به سمت پایین در واژن حرکت می کند.

در تخمک گذاری

در طی تخمک گذاری، دهانه رحم بالا است و نزدیک به قسمت بالای واژن قرار دارد. این اجازه می دهد تا دهانه رحم با سرعت بیشتری باز شود تا اسپرم وارد شود. ترشح مخاط دهانه رحم با تغییر دادن محیط واژن از حالت اسیدی طبیعی به حالت قلیایی تر، اسپرم را بیشتر در خود جای می دهد. برای اطمینان بهتر از اینکه اسپرم می تواند به دهانه رحم راه یابد، مخاط نیز نازک تر، شفاف تر و چسبناک تر می شود.

در مرحله غیر باروری

در مرحله غیر باروری قاعدگی، وضعیت گردن رحم پایین تر و دهانه رحم بسته می شود. ترشحات واژن برای محافظت در برابر باکتری ها و سایر عوامل عفونی ضخیم تر و اسیدی تر می شوند.

 در بارداری

درست همانطور که قبل از بارداری زن تغییر شکل و موقعیت می دهد، پس از لقاح و کاشت تخمک بارور شده در رحم، سیستم دهانه رحم نیز در پاسخ به مرحله بارداری و رشد جنین در حال تغییر است.

با پیشرفت بارداری از سه ماهه دوم به سه ماهه سوم، جنین برای آمادگی برای تولد شروع به پایین آمدن به داخل لگن می کند. نقش گردن رحم در این مرحله ایجاد پشتیبانی پایدار از جنین است زیرا ابتدا به سمت کانال گردن رحم نشانه رفته است.

زایمان و پیشرفت زایمان

با پیشرفت زایمان، گردن رحم نرم و کوتاه می شود و دهانه رحم گشاد می شود. برای قرار گرفتن سر جنین در هنگام زایمان ، باید کل کانال دهانه رحم به قطر بیش از 4 اینچ (10 سانتی متر) باز شود. در عرض وسیع تر، دهانه رحم نیز کوتاه و نازک تر می شود، پدیده ای که به آن  کوتاه شده دهانه رحم گفته می شود.

در روند زایمان، دهانه  داخلی و خارجی رحم  به هم نزدیکتر می شوند. با پیشرفت زخم و گشاد شدن، پزشک یا ماما از میزان دهانه رحم برای کمک به تصمیم گیری در مورد مدیریت زایمان استفاده می کنند.

در اوایل زایمان، انقباضات رحمی قوی و منظم می شوند و دهانه رحم به بیش از 2 اینچ (5 سانتی متر) منبسط می شود. در حین زایمان فعال، دهانه رحم به اتساع کامل 4 اینچ (10 سانتی متر) باز می شود. این زمانی است که فشار دادن باعث می شود کودک از طریق کانال تولد به دنیا بیاید.

پس از زایمان، دهانه رحم داخلی بسته می شود، در حالی که ممکن است دهانه رحم خارجی برای چندین هفته گشاد بماند.

خود آزمایی از دهانه رحم

شما می توانید در حین یک خود آزمایی ساده محل دهانه رحم را پیدا کنید. با وارد کردن دو انگشت تمیز به واژن، می توانید دهانه رحم را در پشت کانال واژن احساس کنید. ممکن است کمک کند تا با دست دیگر خود به آرامی شکم را فشار دهید تا دهانه رحم به کانال واژن نزدیک شود . دهانه رحم حالت گرد دارد؛ در حالی که دهانه رحم مانند یک پیراشکی کوچک با سوراخ یا تورفتگی در وسط احساس می شود.

اگر قصد بارداری دارید ، می توانید از کیفیت و موقعیت گردن رحم و دهانه رحم برای تعیین اینکه آیا وارد مرحله باروری هستید استفاده کنید:

هنگام تخمک گذاری، دهانه رحم باز و شل خواهد شد و دهانه رحم اطراف آن بلند و نرم بوده و شبیه لبهای جمع شده است.

در طی یک مرحله غیر بارور، دهانه رحم کم و محکم خواهد بود و دهانه رحم بسته خواهد شد.