شربت اکسپکتورانت برای چیست و نحوه مصرف آن

نام علمی دارو : اکسپکتورانت-Expectorant

گروه دارویی : داروهای ضدسرفه وخلط آور

شربت اکسپکتورانت برای چیه؟

شربت اکسپکتورانت برای درمان سرفه و احتقان ناشی از سرماخوردگی، برونشیت و سایر بیماری های تنفسی استفاده می شود. این محصول معمولا برای سرفه های مداوم سیگار کشیدن یا مشکلات تنفسی درازمدت (مانند برونشیت مزمن، آمفیزم) مورد استفاده قرار نمی گیرد مگر اینکه به وسیله پزشک تعیین شود. شربت اکسپکتورانت یک داروی کف آور است. این دارو با شل کردن مخاط در راه هوایی، پاکسازی گرفتگی و ایجاد تنفس ساده تر عمل می کند.

اگر خودتان بدون تجویز پزشک این دارو را مصرف می کنید، قبل از شروع مصرف محصول، دستورالعملهای نوشته شده رو بسته را بخوانید تا مطمئن شوید که برای شما مناسب است. (همچنین به بخش احتیاط مراجعه کنید).

اثبات نشده است محصولات سرفه و سرماخوردگی در کودکان زیر سن 6 سال ایمن و مؤثر باشد. بنابراین، از این محصول برای درمان علائم سرماخوردگی در کودکان زیر 6 سال استفاده نکنید، مگر اینکه به طور خاص توسط دکتر تجویز شود. برخی از محصولات (مانند قرص / کپسول طولانی مدت) برای استفاده در کودکان زیر 12 سال توصیه نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استفاده از محصول از دکتر یا داروساز بپرسید.

این محصولات طول مدت سرماخوردگی را درمان یا کوتاه نمی کنند. برای کاهش خطر عوارض جانبی، به دقت تمام دستور العمل های دوز مصرفی را رعایت کنید. داروهای دیگر سرفه و سرماخوردگی که ممکن است حاوی مواد مشابه باشد را مصرف نکنید. از پزشک یا داروساز در مورد راه های دیگر برای از بین بردن سرفه و علائم سرماخوردگی (از قبیل نوشیدن مایعات کافی، استفاده از مرطوب کننده و یا قطره های نمکی / اسپری) سؤال کنید [1].

اَشکال دارویی اکسپکتورانت (Expectorant):

شربت : Guaifenesin 100mg + Chlorpheniramine maleate 2mg + Pseudoephedrine HCl 30 mg) / 5ml)

نحوه مصرف شربت اکسپکتورانت

این داروها را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک هر 4 ساعت مصرف کنید. اگر خودتان بدون تجویز پزشک دارو را مصرف می کنید، تمام دستورالعمل های نوشته شده بر روی بسته محصول را دنبال کنید. اگر در مورد هر گونه اطلاعاتی مطمئن نیستید، از دکتر یا داروساز خود بپرسید.

- ممکن است شربت اکسپکتورانت طعم تلخی داشته باشد. قرص ها را جدا نکنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز به شما اجازه این کار را بدهند. کل قرص را بدون خرد کردن یا جویدن قورت بدهید.

- اگر فرم مایع این دارو را مصرف می کنید، از قاشق مخصوص اندازه گیری استفاده کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب اندازه گیری نشود.

- برای بسته های پودر، تمام محتویات بسته را بر روی زبان خالی کنید و قورت بدهید. برای جلوگیری از مزه کردن طعم تلخ، پودر را نجوید.

- دوز براساس سن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان است. بیش از 6 دوز در روز مصرف نکنید. دوز خود را افزایش ندهید و یا این دارو را بیشتر از دستورالعمل تجویز شده مصرف نکنید.

- هنگام مصرف این دارو، مایعات به مقدار زیاد مصرف کنید. مایعات مخاط را تجزیه کرده و گرفتگی را کاهش می دهند.

اگر سرفه شما همراه با تب، گلودرد شدید، بثورات و سردرد مداوم است یا اگر پس از 7 روز بدتر می شود یا باز می گردد یا ادامه می یابد به پزشک خود بگویید. این علائم نشانه هایی از یک مشکل جدی پزشکی است. اگر فکر می کنید ممکن است یک مشکل جدی پزشکی داشته باشید، به پزشک مراجعه کنید [2].

مقدار مصرف شربت اکسپکتورانت

دوز معمول بزرگسالان برای سرفه

فرمول رهایش سریع: 200-400 میلی گرم به صورت خوراکی هر 4 ساعت در صورت نیاز، نباید بیش از 2.4 گرم در روز باشد
فرمولاسیون رهایش طولانی مدت: 600 تا 1200 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت، نباید بیش از 2.4 گرم در روز باشد

دوز معمول کودکان برای سرفه

فرمول رهایش سریع:

• کمتر از 2 سال: 12 میلی گرم بر کیلوگرم در روز به صورت خوراکی در 6 دوز تقسیم می شود
• 2 تا 5 سال: 50 تا 100 میلی گرم به صورت خوراکی هر 4 ساعت در صورت نیاز، نباید بیش از 600 میلی گرم در روز باشد
• 6 تا 11 سال: 100 تا 200 میلی گرم به صورت خوراکی هر 4 ساعت در صورت نیاز، نباید بیش از 1.2 گرم در روز باشد
• 12 سال یا بیشتر: 200 تا 400 میلی گرم خوراکی هر 4 ساعت در صورت نیاز، نباید بیش از 2 گرم در روز باشد

فرمولاسیون رهایش طولانی مدت:

• 2 تا 5 سال: 300 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت، نباید بیش از 600 میلی گرم در روز باشد
• 6 تا 11 سال: 600 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت، نباید بیش از 1.2 گرم در روز باشد
• 12 سال یا بالاتر: 600 تا 1200 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت، نباید بیش از 2 گرم در روز باشد

دوز برای بزرگسالان و کودکان> 3 ماهگی 

درمان باید حداقل 48 تا 72 ساعت ادامه یابد تا پزشک مطمئن شود بیمار هیچ علامتی از بیماری ندارد. توصیه می شود حداقل 10 روز برای هر عفونت ناشی از استرپتوکوک پیکوژن ها زمان گذاشته شود تا از ابتلا به تب روماتیسمی حاد جلوگیری شود. در بعضی از عفونت ها، درمان ممکن است برای چند هفته مورد نیاز باشد. ممکن است لازم باشد چند ماه پس از پایان درمان به پیگیری بالینی و / یا باکتریولوژیک ادامه دهید [3].

جدول 1: دوزهای توصیه شده برای بزرگسالان و کودکان> 3 ماهگی 

دوز در نوزادان ≤ 12 هفته (≤ 3 ماه)

درمان باید حداقل 48 تا 72 ساعت ادامه یابد تا پزشک مطمئن شود بیمار هیچ علامتی از بیماری ندارد. توصیه می شود حداقل 10 روز برای هر عفونت ناشی از استرپتوکوک پیکوژن ها وقت گذاشته شود تا از ابتلا به تب روماتیسمی حاد جلوگیری شود. با توجه به عملکرد ناقص پیشرفته کلیوی که بر حذف آموکسی سیلین در این گروه سنی تأثیر می گذارد، دوز بالای آموکسیل توصیه شده 30 میلی گرم بر کیلوگرم در روز است که هر 12 ساعت تقسیم می شود. در حال حاضر توصیه های دوز برای کودکان مبتلا به اختلال عملکرد کلیوی وجود ندارد.

دوز برای عفونت H. pylori

درمان سه گانه

دوز خوراکی توصیه شده بزرگسالان 1 گرم آموکسیل، 500 میلی گرم کلریترومایسین و 30 میلی گرم لانزوپرازول است که همه آنها به مدت 14 روز دوبار در روز (هر 12 ساعت) مصرف می شود.

درمان دوگانه

دوز خوراکی بالغ توصیه شده 1 گرم آموکسیل و 30 میلی گرم لانسوپرازول است که هر روز سه بار در روز (هر 8 ساعت) به مدت 14 روز تجویز می شود. 

دوز توصیه شده برای مشکلات كليه

•  بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیه به طور کلی نیازی به کاهش دوز ندارند، مگر اینکه اختلال شدید باشد.
•  بیماران با میزان فیلتراسیون گلومرولی <30 mL / min. نباید دوز 875 میلی گرم از این دارو مصرف کنند.
• بیماران با میزان فیلتراسیون گلومرولی 10 تا 30 میلی لیتر در دقیقه باید بسته به شدت عفونت، هر 12 ساعت 500 یا 250 میلی گرم از این دارو مصرف کنند.
•  بیماران با میزان فیلتراسیون گلومرولی کمتر از 10 میلی لیتر در دقیقه باید بسته به شدت عفونت هر 24 ساعته 500 یا 250 میلی گرم از این دارو مصرف کنند.
• بیماران همودیالیزی باید هر 24 ساعت 500 میلی گرم یا 250 میلیگرم بسته به شدت عفونت مصرف کنند. آنها باید دوز اضافی را در طول و در پایان دیالیز دریافت کنند.

شربت اکسپکتورانت در بارداری

FDA طبقه بندی: C. در بارداری تنها زیر نظر پزشک و با مشورت او مصرف شود [4].

شربت اکسپکتورانت در شیردهی

توصیه میشود در دوران شیردهی استفاده نکنند [5].

عوارض مصرف زیاد شربت اکسپکتورانت 

تهوع و استفراغ ممکن است رخ دهد. اگر یکی از این اثرات همچنان ادامه داشته باشد یا بدتر شود، به سرعت به پزشک یا داروساز خود بگویید. به یاد داشته باشید که پزشک شما این دارو را تجویز کرده است زیرا می داند مزایای این دارو برای شما بیشتر از عوارض جانبی ایجاد شده می باشد. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند. واکنش بسیار حساس آلرژیک به این دارو بعید است، اما در صورت بروز این واکنش، از مصرف این دارو اجتناب کنید. علائم واکنش آلرژیک جدی عبارتند از: 

• جوش زدن
• خارش / تورم (به ویژه صورت / زبان / گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکل تنفس

لیست بالا لیست کامل عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر اثرات دیگری را که در بالا ذکر نشده است متوجه شدید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید [6].

شربت اکسپکتورانت و پسرزایی

شربت سرفه به خودیِ خود باعث افزایش احتمال باردار شدن نمی‌شود، بلکه ترکیبی که در اکثر شربت‌های سرفه وجود دارد می‌تواند در این روند تأثیرگذار باشد. با این حال، سعی کنید از قبل٬ از وجود این ترکیب در شربت سرفه مطلع باشید و بدانید که گوآیفِنِسین یکی از ترکیبات آن است. بسیاری از شربت‌های سرفه برای خشک کردن مخاط ساخته می‌شوند به جای آنکه آن را آبکی یا رقیق کنند. اگر شربتی از این نوع مصرف کردید٬ بنابراین شانس باردار شدن‌تان کاهش خواهد یافت. بهترین کار این است که در وهله‌ی اول با پزشک متخصص زنان در این باره مشورت کنید. 

تداخلات دارویی شربت اکسپکتورانت

در صورتی که داروهای دیگر یا محصولات گیاهی را همزمان مصرف کنید اثرات برخی از داروها می تواند تغییر کند. این مسئله می تواند خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد یا ممکن است داروهای شما به درستی عمل نکنند. این تداخلات دارویی ممکن است رخ دهد، اما همیشه رخ نمی دهد. پزشک یا داروساز اغلب می تواند با تغییر نحوه استفاده از داروهای شما یا نظارت دقیق، از تداخلات جلوگیری یا آن ها را کنترل کند.
برای کمک به دکتر و داروساز  جهت مراقبت بهتر، قبل از شروع درمان به پزشک و داروساز خود در مورد تمام محصولاتی که مصرف می کنید بگویید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای غیر تجویزی و محصولات گیاهی). هنگام استفاده از این محصول، بدون تجویز پزشک داروهای دیگر را شروع یا متوقف نکنید. همچنین داروهای خود را بدون اطلاع پزشک تغییر ندهید.

محصولی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد متوترکسات است.

اگرچه اکثر آنتی بیوتیک ها بر روش های کنترل بارداری هورمونی مانند قرص ها، پچ ها و حلقه ها تاثیر نمی گذارند، برخی از آنتی بیوتیک ها (مانند ریفامپین، ریفابوتین) می تواند اثربخشی آنها را کاهش دهد. این مسئله می تواند به حاملگی منجر شود. اگر از روش های کنترل بارداری هورمونی استفاده می کنید، برای جزئیات بیشتر از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.

آموکسی سیلین ممکن است نتایج مثبت کاذب را با برخی از محصولات آزمایش ادرار دیابتی (نوع سولفات مس) داشته باشد. این دارو همچنین ممکن است بر نتایج برخی از آزمایشات آزمایشگاهی تأثیر بگذارد. اطمینان حاصل کنید که کارکنان آزمایشگاه و پزشکان شما می دانند که شما از این دارو استفاده می کنید [7].

این سند شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که مصرف می کنید تهیه کنید و آن را به پزشک و داروساز خود نشان دهید تا خطر ابتلا به مشکلات جدی دارو کاهش یابد.