علت درد پهلو در بارداری و 7 درمان آن

بارداری باعث تغییرات اساسی در زندگی و بدن می شود. اما "آیا این تغییرات طبیعی است؟" افزایش وزن، سکسکه های جنین و سایر تغییرات بدنی که با رشد جنین اتفاق می افتد که باعث درد پهلو می شود. درد پهلوی راست در بارداری معمولاً نگران کننده نیست. این درد به دلایل مختلفی اتفاق می افتد که معمولاً به راحتی مدیریت می شوند و موقتی هستند. با این وجود، گاهی اوقات درد پهلو در بارداری نشان دهنده مشکلی جدی تر است و ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشد. 

دلایل شایع درد پهلو در بارداری

1- فشار عضلانی

با پیشرفت بارداری وزن مادر افزایش می یابد. افزایش وزن متوسط 5/11 تا 16 کیلوگرم در بارداری طبیعی است. برای رشد و تغذیه نوزاد، افزایش وزن در بارداری ضروری است. اما افزایش وزن راحت تر باعث فشار عضلانی می شود. فشار عضلانی بیشتر در سه ماهه دوم و سوم رخ می دهد.

افزایش وزن در کنار برداشتن سنگینی و با توجه به شکل جدید بدن، باعث  درد پهلوی راست می شود. ممکن است در اثر فشار عضلانی احساس درد در پهلو داشته باشید. همچنین گاهی اوقات کمردرد گسترش می یابد و باعث درد در پهلوی راست می شود.

2- درد رباط گرد

در دوران بارداری ، رحم با بزرگ شدن جنین، مانند بادکنک منبسط می شود. رباط های گرد مانند طناب هایی هستند که به شما در نگه داشتن رحم کمک می کند. هرچه رحم بزرگتر می شود این رباط ها نرمتر و کشیده تر می شوند.

بعضی اوقات رباط های گرد تحریک یا خیلی سفت می شوند. این حالت باعث ایجاد درد در پهلوی سمت راست می شود که باعث احساس درد شدید می شود. این درد معمولا در سه ماهه دوم، با افزایش وزن جنین و مایعات آمنیوتیک افزایش می یابد.

ممکن است صبح پس از بیدار شدن یا وقتی خیلی سریع حرکت می کنید، دچار درد رباط گرد شوید. حتی سرفه یا عطسه می تواند باعث درد رباط گرد شود. معمولاً می توانید با قرار گرفتن در موقعیت راحت تر، درد پهلوی راست را تسکین دهید. کشش ملایم ، حرکت آرام و خم شدن نیز به شما کمک می کند.

3- علت گوارشی

تجمع گاز، یبوست و نفخ در دوران بارداری شایع می باشد. این مشکلات باعث درد پهلوی راست می شود. مشکلات گوارشی تحت تاثیر افزایش و کاهش هورمون ها در بارداری می باشد. تغییرات هورمونی به ویژه در سه ماهه اول و دوم شایع است.

در ماه های دیگری بارداری سطح هورمونها چنین تأثیری ندارند. اما، در سه ماهه سوم افزایش وزن می تواند بر دستگاه گوارش (معده و روده) فشار وارد کند. در کنار سوزش معده، این درد می تواند باعث درد شدید در معده یا پهلو شود.

کاهش نفخ - و درد - با نوشیدن مقدار زیادی آب و افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی. غذاهای سرشار از فیبر شامل موارد زیر هستند:

• میوه و سبزیجات تازه یا یخ زده
• نان و ماکارونی سبوس دار
• عدس
• برنج قهوه ای
• جو

همچنین از غذاهایی که ایجاد گاز می کنند بپرهیزید، مانند:

• شیر و سایر غذاهای لبنی
• غذاهای سرخ شده
• شیرین کننده های مصنوعی
• لوبیا
• گل کلم
• کلم بروکلی

4- انقباضات براکستون هیکس

انقباضات براکستون هیکس انقباضات"کاذب" هستند. آنها معمولاً در سه ماهه سوم بارداری اتفاق می افتند، اما ممکن است در اوایل بارداری نیز اتفاق بیفتند. انقباضات براکستون هیکس در ناحیه تحتانی معده مانند سفت شدن یا گرفتگی احساس می شود. ممکن است احساس کمی مانند گرفتگی های پریودی داشته باشید. این انقباضات معمولاً دردناک نیستند ، اما گرفتگی ممکن است باعث درد پهلوی راست شود. انقباضات براکستون هیکس بر خلاف انقباضات واقعی درد زایمان:

• در صورت تغییر موقعیت یا تغییر مکان متوقف می شود
• به هم نزدیک نمی شوند
• با گذشت زمان قوی تر نمی شوند

5- گرفتگی

در صورتی که پریود نباشید گرفتگی عضلات طبیعی نیست. با این حال ، ناراحتی ناشی از گرفتگی می تواند بخشی طبیعی از بارداری باشد. گرفتگی گاها ممکن است باعث درد پهلوی راست شود. در سه ماهه اول و دوم ، با کشیده شدن رحم، گرفتگی عضلات رخ می دهد. در سه ماهه سوم، گرفتگی عضلات و رباط ها پیرامون معده و کشاله ران ایجاد می شود. مقاربت جنسی در سه ماهه دوم و سوم می تواند باعث درد و گرفتگی شود. گرفتگی ها معمولاً به صورت خود به خودی از بین می روند.

دلایل جدی تر درد پهلوی راست در بارداری

6- حاملگی خارج از رحم

در حاملگی خارج از رحم تخمک بارور در خارج از رحم رشد می کند. بارداری سالم و طبیعی فقط در رحم اتفاق می افتد اما حاملگی خارج از رحم برای سلامتی مادر مضر می باشد. این مشکل می تواند باعث درد شدید در پهلوی راست و گرفتگی در ابتدای بارداری شود. احتمالاً علائم دیگری نیز دارید:

• درد شدید معده
• خونریزی سبک یا سنگین
• خونریزی قرمز یا قهوه ای

در صورت بروز هر یک از این علائم ، فوراً به پزشک اطلاع دهید. بعضی اوقات قبل از صدمه وارد شدن به بدن، باید حاملگی خارج از رحم برداشته شود. بعد از رفع بارداری خارج از رحم می توانید به صورت طبیعی باردار شوید.

7- سقط جنین

درد شدید پهلوی راست در قسمت پایین معده همراه با علائم دیگر به معنای سقط جنین است. در صورت بروز هر یک از این علائم ، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• لکه بینی ، خونریزی یا ایجاد لخته 
• درد جدی یا گرفتگی در قسمت پایین معده 
• درد کمر

به احتمال زیاد در سه ماهه اول دچار سقط جنین می شوید. بعضی اوقات قبل از اینکه بدانید باردار هستید، سقط جنین اتفاق می افتد. سقط جنین اتفاقی شایع است و تا 15 درصد از زنانی که می دانند باردار هستند دچار سقط جنین می شوند و به طور معمول نمی توان از این سقط ها جلوگیری کرد. پس از سقط جنین حمایت بسیار مهم است، زیرا سقط جنین باعث غم و اندوه می شود. از دوستان و خانواده خود کمک بخواهید یا در گروه های پشتیبانی محلی یا آنلاین شرکت کنید.

8- آپاندیسیت

آپاندیسیت - عفونت یا التهاب در آپاندیست - در حدود 0.05 درصد از زنان باردار اتفاق می افتد. اگرچه در دوران بارداری آپاندیست شایع نیست، اما ممکن است متوجه نباشید که دچار آپاندیسیت هستید زیرا برخی از علائم ممکن است مانند سایر علائم بارداری باشد.

این مسئله می تواند خطرناک باشد زیرا آپاندیسیت آلوده در صورت عدم درمان می تواند متورم و ترکیده شود. آپاندیسیت ترکیده باعث پخش شدن سموم مضر در بدن می شود. ممکن است در هر زمانی در بارداری آپاندیسیت اتفاق بیفتد. آپاندیسیت معمولاً باعث درد پهلوی راست می شود. ممکن است احساس درد شدید داشته باشید. همچنین ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• درد معده در اطراف ناف 
• حالت تهوع
• استفراغ
• از دست دادن اشتها
• تب

در دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه سوم ، ممکن است علائم کمتری از آپاندیسیت داشته باشید:

• درد پهلوی راست
• سوزش معده
• گاز
• اسهال
• خستگی

در صورت بروز هر یک از این علائم سریعاً به پزشک خود بگویید.

9- سنگ کیسه صفرا

کیسه صفرا در بارداری دچار مشکل می شود. این کیسه به شکل گلابی در می آید و در قسمت فوقانی سمت راست شکم شما قرار دارد. کیسه صفرا به هضم چربی غذا کمک می کند. گاهی اوقات ، مایعات داخل آن - صفرا - می تواند باعث تشکیل سنگهای سخت شود. سنگهای صفراوی هنگام بارداری شایع تر هستند زیرا دستگاه گوارش شما کندتر عمل می کنند. سنگ های صفراوی می توانند در هر زمان و در دوران بارداری اتفاق بیفتد. علائم سنگ کیسه صفرا شامل موارد زیر است:

• درد سمت راست فوقانی
• حالت تهوع
• استفراغ
• از دست دادن اشتها
• تب

در صورت وجود هر یک از این علائم به پزشک اطلاع دهید. بعضی اوقات سنگهای صفراوی می توانند به تنهایی از بین بروند. از خوردن غذاهای چرب و سرخ شده اجتناب کنید تا علائم شما متوقف شود.

10- پره اکلامپسی

پره اکلامپسی بیماری است که همراه با بارداری رخ می دهد. این بیماری اثراتی از جمله فشار خون بالا دارد. تقریباً 5 تا 8 درصد از زنان باردار مبتلا به پره اکلامپسی یا اختلالات فشار خون بالا می شوند. این بیماری بیشتر در سه ماهه دوم و سوم ظاهر می شود.

پره اکلامپسی باعث افزایش فشار خون تا حد خطرناک می شود. این بیماری شما را در معرض سکته مغزی قرار می دهد. همچنین می تواند به کبد، کلیه ها یا ریه های شما آسیب برساند. اگر پره اکلامپسی دارید ممکن است در سمت راست فوقانی ، معمولاً در زیر دنده ها ، درد داشته باشید. در صورت بروز علائم پره اکلامپسی سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید:

• سردرد
• تاری دید
• حساسیت به نور روشن
• حالت تهوع
• استفراغ
• خستگی
• تورم (مخصوصاً در پاهایتان)
• تنگی نفس
• کبودی آسان
• کم ادرار کردن

درمان درد پهلوی راست در بارداری

درد پهلوی راست در اثر فشار عضلانی یا رباط ایجاد می شود و معمولاً با درمان های خانگی برطرف می شود.  درد عضلانی، درد رباط و گرفتگی عضلات به کمک راه های زیر کاهش می یابد:

1. تغییر موقعیت
2. دراز کشیدن
3. راه رفتن یا حرکت
4. استفاده از بطری آب گرم یا پدهای حرارتی
5. حمام گرم
6. ماساژ
7. مصرف داروهای مسکن

چه زمانی می توانم کمک بگیرم؟

در نهایت بیشتر درد عضلات و رباط ها بدون درمان از بین می روند. در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• درد پهلو ثابت یا شدید است
• درد پهلو در طول شب یا هنگام خوابیدن بدتر می شود
• تورم یا قرمزی در منطقه دارید

دلایل جدی تر دردهای پهلوی راست در دوران بارداری ممکن است علائم دیگری ایجاد کند. اینها می تواند علائم حاملگی خارج از رحم، سقط جنین، سنگ کیسه صفرا، پره اکلامپسی و سایر بیماری ها باشد. ممکن است شما نیاز به درمان از جمله عمل جراحی داشته باشید. ممکن است نیاز به درمان از جمله عمل جراحی داشته باشید. در صورت وجود موارد زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید
• دردی که بهتر نمی شود یا از بین نمی رود
• سردرد
• تاری دید
• خونریزی
• تب
• مشکل تنفسی