علت بی حسی و گزگز در بارداری و درمان آن

در بارداری عوارض مختلفی ممکن است ایجاد شود که شما را غافل گیر می کند. یکی از این عوارض شایع احساس بی حسی و گزگز شدن در نواحی مختلف بدن مثل دست ها، انگشتان، پاها، کمر یا باسن بخصوص در اواخر بارداری است. این علائم می توانند تحریک کننده و گاهی اوقات بسیار ناخوشایند باشند. در این مقاله می خواهیم به طور کامل این عارضه را برای شما مامان های اومایی عزیز توضیح دهیم.

علائم احساس بی حسی و گزگز در بارداری

علائم بی حسی و سوزن سوزن شدن در بارداری بیشتر شامل موارد زیر می باشد:

• افزایش علائم بی حسی هنگام بیدار شدن از خواب، در نیمه شب یا هنگام انجام حرکات خاص با بدن
• احساس «سوزن و سوزن» شدن، بی حسی، یا سوزش همراه با درد

دلایل احساس بی حسی و گزگز در بارداری

تغییرات هورمونی و بدنی طبیعی در بارداری مهم ترین عوامل ایجاد احساس بی حسی و گزگز در بارداری می باشد. در واقع با پیشرفت بارداری، بدن شما مقدار بیشتری هورمون ریلکسین را تولید می کند که باعث می شود رباط های شما در دوران بارداری و زایمان بیش از حد کشیده شده و عوارضی را ایجاد می کند. معمولا افزایش بیش از حد این هورمون باعث تغییر وضعیت بدن و مرکز ثقل می شود. در نتیجه باعث حالت تیر کشیدن و سوزن سوزن شدن در پاها، ران ها، کمر و باسن می شود.

به همین ترتیب، هرچه رحم شما سنگین تر و بزرگ تر می شود، فشار غیرمعمولی بر عضلات، رباط ها و اعصاب شما نیز بیشتر خواهد شد که می تواند باعث احساس بی حسی و گزگز شود.

همانطور که به سمت سه ماهه دوم و سوم بارداری پیش می روید، تورم دست و پا به دلیل احتباس آب نیز افزایش می یابد. این تورم می تواند به افزایش احساس بی حسی و گزگز در اندام های شما کمک کند و همچنین می تواند به عصب های مچ دست، پشت، پاها، ران ها و باسن شما فشار بیشتری بیاورد.

احساس بی حسی در دست و انگشتان

احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست ها و انگشتان شما در بارداری امری طبیعی است و با پیشرفت بارداری نیز افزایش می یابد. برای برخی از زنان نیز، این مایعات اضافی به عصب مدیان فشار وارد می کند و باعث سندرم تونل کارپ می شود.

احساس بی حسی در پاها، پشت و باسن

احساس کمردرد نیز در دوران بارداری کاملا طبیعی است و گاهی این درد از پاها و باسن شما شروع شده و تا کمر ادامه دارد. بی حسی و سوزن سوزن شدن در پاها، کمر و باسن در دوران بارداری معمولاً به دلیل موارد زیر است:

• احتباس مایع
• افزایش ترشح هورمون هایی مانند ریلکسین که باعث شل شدن رباط های شما می شود
• افزایش فشار ناشی از رحم در حال رشد و اندام های فشرده شده شما

مهم ترین دلایل ایجاد احساس بی حسی و گزگز

در این جا می خواهیم مهم ترین علائمی که باعث ایجاد بی حسی و گز گز در بارداری می شود را بصورت مفصل برایتان شرح دهیم: 

سندرم تونل کارپ در بارداری

سندرم تونل کارپ در دوران بارداری کاملاً شایع است و در حدود 31٪ تا 62٪ زنان باردار را درگیر می کند. 3 علت اصلی ایجاد سندرم تونل کارپ در بارداری شامل احتباس مایعات، افزایش وزن و نوسانات هورمونی است.

بیشتر موارد سندرم تونل کارپل در مچ دست در چند ماه آخر بارداری اتفاق می افتد، اما اگر سندرم تونل کارپ را در حاملگی های قبلی یا در خارج از بارداری تجربه کرده اید، علائم شما ممکن است زودتر بروز کند. علائم این حالت در دست ها بیشتر دیده می شود. سایر علائم سندرم کارپ عبارتند از:

• احساس سوزش در  مچ دست و بازو
• دشواری در گرفتن اشیا
• درد در دست، مچ دست و انگشتان دست
• سوزن و سوزن شدن در انگشتان و دست ها
• بی حسی انگشتان، به ویژه انگشت شست، اندام و انگشتان میانی
• درد در شانه، گردن و بازو
• تورم در دست و انگشتان

کم خونی

کم خونی ناشی از فقر آهن در دوران بارداری می تواند باعث «سندرم پای بی قرار» شود که ممکن است با گزگز یا احساس وجود یک موجود زنده مثل مورچه روی پاها همراه باشد. کمبود ویتامین B12 در دوران بارداری می تواند باعث آسیب عصبی شود که منجر به بی حسی و مور مور شدن دست و همچنین ضعف عضلانی عمومی، مشکل در راه رفتن، از دست دادن حافظه و سلامت روان در بارداری خواهد شد.

پره اکلامپسی

پره اکلامپسی یک بیماری بارداری جدی است که می تواند باعث تورم شدید شود و ممکن است دلیل احتمالی بی حسی و گزگز در بارداری باشد. اگر احساس گزگز و بی حسی شما با اختلالات بینایی، سردردهای شدید، کاهش ادرار، درد شدید شکم، استفراغ، حالت تهوع یا تشنج همراه است، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. این موارد علائم بارز بیماری پره اکلامپسی می باشند که حتما باید تحت درمان قرار بگیرد.

دیابت بارداری

دیابت بارداری گاهی باعث علائم گزگز و بی حسی در دست و پاهای شما می شود. اگر قبلاً به این بیماری مبتلا شده اید، این علائم ممکن است نشانه آن باشد که دیابت بارداری به درستی کنترل نمی شود. اگرچه این علائم ممکن است در بعضی مواقع بسیار آزار دهنده باشند، اما معمولاً هیچ چیز جدی نیستند و پس از تولد کودک شما فروکش می کنند.

سیاتیک در بارداری

شایعترین علت گزگز و بی حسی در پشت، پاها و باسن در دوران بارداری، سیاتیک است که ناشی از تحریک عصب سیاتیک فشرده می باشد. این وضعیت معمولاً در سه ماهه سوم بارداری ایجاد می شود و اغلب خفیف است، اما ممکن است برای برخی از زنان ناراحت کننده باشد.علائم سیاتیک شامل موارد زیر می باشد:

• سوزش و درد (احساسات بیشتر یک طرف بدن، اما گاهی اوقات هر دو طرف را تحت تأثیر قرار می دهد.)
• علائمی که در ناحیه کمر و باسن ظاهر می شوند به سمت پایین ساق پا حرکت می کنند.
• افزایش وزن

تمام این فشارها، شل شدن رباط ها، اضافه وزن و احتباس مایعات می تواند عوارض بارداری را ایجاد کرده و یا افزایش دهد. عضلات ممکن است ضعیف یا کشیده شوند و وضعیت بدن شما تغییر می کند. اگر می بینید که بیشتر به جلو یا عقب خم می شوید، عضلات کمر شما باید بیشتر کار کنند تا دردهای کمر کمتر شوند؛ اما دقت داشته باشید که هنگام بارداری در برابر آسیب های مربوط به ورزش آسیب پذیرتر هستید و نباید حرکات را بدون مشورت با پزشک انجام دهید.

مرالژیا پرستتیکا در بارداری

مرالژیا پرستتیکا یکی دیگر از عوارض بارداری است که دردهایی شبیه درد سیاتیک در بارداری ایجاد می کند. این بیماری در نتیجه فشار بر روی عصب پوستی استخوان ران جانبی (LFCN) ایجاد می شود که عصبی در جلو و کنار ران شما است.  علائم مرالژیا پرستتیکا می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد در ران که ممکن است به زانوی خارجی نیز سرایت کند.
• بی حسی و احساس سوزش در نواحی مختلف بدن
• احساساتی مانند احساس «خنجر زدن» در ناحیه ران

علائمی که معمولاً فقط به یک پا محدود می شوند و گاهی اوقات ناحیه باسن نیز درگیر خواهد شد.

نحوه تسکین

بی حسی و سوزن سوزن شدن دست، انگشتان، کمر، پاها و باسن در دوران بارداری با ماساژ ملایم قابل درمان است. همچنین اطمینان حاصل کنید که در هنگام خواب وضعیت خوابیدنتان را تغییر دهید. استفاده از بالش بدن مخصوص بارداری در این زمینه به شما کمک زیادی می کند. همچنین می توانید از حمام آب گرم یا حرکات کششی برای کاهش این نوع دردها استفاده کنید. علاوه بر این، پزشک ممکن است درمان های زیر را بعد از معاینه شما و اطلاع یافتن از علائم توصیه نماید:

• درمان های سندرم تونل کارپل
• استفاده از کمپرس یخ برای کاهش تورم
• بالا بردن دست و مچ دستان
• داروهای ضد درد بارداری
• برای نگه داشتن مچ دست خود در حالت خنثی از مچ بند یا آتل استفاده کنید.
• سایر درمان های سیاتیک و مرالژیا پارستتیکا
• پد های گرمایش
• ماساژ درمانی
• فیزیوتراپی
• دوش آب گرم

چه موقع باید حتما به دکتر خود مراجعه کنید؟

بیشتر موارد بی حسی و مور مور شدن در بارداری طبیعی و شایع است. با این حال، در صورت مشاهده علائم جدید همراه با بی حسی باید با پزشک مشورت کنید. اگر علائم دیگری همراه با بی حسی و گزگز مانند خونریزی واژن، درد شدید شکم، انقباضات، سردردهای شدید، تاری دید یا تورم شدید را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید یا حضورا ایشان را ملاقات کنید.

در بیشتر موارد، بی حسی و سوزن سوزن شدن در بارداری به دلیل افزایش وزن، احتباس مایعات و هورمون ها ایجاد می شود. در برخی موارد، ممکن است یک عصب کشیده وجود داشته باشد، مانند مواردی که ناشی از حاملگی سندرم تونل کارپل، سیاتیک، یا مرالژی پارستتیکا است. در این موارد، درمان های خانگی، فیزیوتراپی یا داروهای مسکن مورد تأیید پزشک همگی مواردی هستند که برای تسکین درد مورد نیاز می باشند. 

اگرچه بیشتر موارد بی حسی و سوزن سوزن شدن در بارداری طبیعی است، اما برخی موارد جدی تر وجود دارد که شامل بی حسی و گزگز شدن به عنوان یکی از علائم است. بنابراین اگر مشکوک هستید، باید سریعاً شرایط را با پزشک خود در میان بگذارید، زیرا ممکن است منجر به عوارض خطرناکی در دوران بارداری شود.

سخن آخر

همان طور که گفتیم احساس بی حسی و گز گز شدن در نواحی مختلف بدن در بارداری امری طبیعی است که برخی را بیشتر و برخی ها را کمتر درگیر می کند. با این حال با پیروی از عادت ها و مراقبت های صحیح و عمل کردن دقیق به توصیه های پزشکی می توانید تا حد زیادی این عوارض را کاهش دهید و به خوبی آن ها را کنترل نمایید.