پرولاکتین:( Prolactin) هورمونی پروتئینی است که از بخش قدامی غده هیپوفیز آزاد میشود
ساختار
پرولاکتین هورمونی پروتئینی است که در جانوران مختلف تنوع زیادی دارد مثلاً در ماهیها پرولاکتین A و B وجود دارد. پرولاکتین در انسان ساختاری شبیه هورمون رشد دارد و با اندازه های مختلف 16 تا 22 کیلو دالتون یا بزرگتر می باشد. این هورمون توسط سلولهای لاکتوتروف در قسمت قدامی غده هیپوفیز ترشح می شود؛ هر چند در دسیدوآی رحم باردار ، میومتر رحم ، پستان ، گلبولهای سفید و پروستات نیز تولید میشود.
تنظیم ترشح
ترشح ضرباندار پرولاکتین با آزاد شدن هورمونهایی از هیپوتالاموس تنظیم میشود. به نظر می‌رسد دوپامین با اثر بر گیرنده های D2 عامل مهارکننده اصلی ترشح پرولاکتین است. ( TRH) ، غذا خوردن و درمان با استروژن موجب تحریک ترشح پرولاکتین میشوند. بنابراین در کم‌کاری تیروئید افزایش تولید پرولاکتین دیده میشود. مانند سایر هورمون‌های مترشحه از آدنوهیپوفیز ترشح پرولاکتین نیز طی شبانه روز تغییر دارد (حداکثر ترشح آن طی خواب و حداقل آن بین 10 صبح تا 12 ظهر است).
اثرات
این هورمون در انسان اثر افزایش دهنده و تولید کننده شیر در مادران شیرده دارد و زیادی ترشح آن موجب آمنوره و ناباروری میشود. البته بیش از سیصد عملکرد مختلف برای این هورمون در مهره داران گزارش شده است.در انسان این هورمون در متابولیسم ، عملکرد سیستم ایمنی و پانکراس نیز نقش دارد. پرولاکتین با مهار ترشح GnRH از علل ناباروری در دوران شیردهی است.
افزایش پرولاکتین با مهار ترشح GnRH موجب مهار ترشح پالسی گونادوتروپین‌ها میشود و در نتیجه افزايش ناگهاني LH در وسط سيکل را متوقف می‌کند اين امر منجر به عدم انجام تخمک‌گذاری و یا کاهش آن میشود. پرولاكتين روند توليد آندروژن آدرنال را تحريك میكند. افزايش آندروژن میتواند سبب افزایش وزن و پرمویی گردد.
هایپرپرولاکتینمی
افزایش پرولاکتین خون یک بیماری نسبتاً شایع است که می تواند منجر به اختلالات عادات ماهیانه و ناباروری در خانمها و اختلالات جنسی وناباروری در مردان شود. یکی از علائم مهم آن در خانمها ترشح نابجای شیر و اختلالات قاعدگی مانند آمنوره می باشد. علت اصلی آن اغلب آدنوم هیپوفیز (تومور خوش‌خيم در قاعده غده هيپوفيز) است ؛ بنابراین توصیه میشود که برای تمام بیماران مبتلا به هایپرپرولاکتینوما، یک سی تی اسکن یا MRI از منطقة sella turcica نیز انجام شود. پرولاكتينوما علت 20-15٪ موارد آمنوره ثانويه است. مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، آرامبخش‌ها و داروهای ضدتهوع نیز محتمل است.
افزایش پرولاكتين ممكن است با اضطراب و افسردگی همراه باشد.درمان این بیماری با آگونیستهای دوپامین مانند بروموکریپتین یا کاپرگولین و درصورت عدم پاسخ جراحی (جراحی ترانس اسفنوئیدال) است.
مقادیر طبیعی پرولاکتین
من به بعضی از واحد های استفاده شده برای سنجش پرولاکتین اشاره میکنم... اما باید توجه داشته باشید که بهتره برای تعیین بالا
یا پائین بودن مقادیر هر تستی.. . علی الخصوص پرولاکتین, به مقادیر نرمال همان آزمایشگاهی که نمونه خونتونو تحویلش دادید توجه کنید
اگر واحد ng/ml باشد: برای مردان 20-0 طبیعی است
برای زنان 23-0 طبیعی است
اگر واحد ng/dl باشه:
مقادیر بالای 200 بر وجود پرولاکتین بالا دلالت دارد
اگر واحد mIU/l باشه:
مقادیر بین 600-30 طبیعی است.
