برخی از داروها و غذاها می توانند بر بارداری شما تأثیر منفی بگذارند و باید از مصرف آنها بپرهیزید. اما عواملی که نمی توان از آنها جلوگیری کرد هوایی می باشد که تنفس می کنیم. آلودگی هوا مانند ازن، دودهای شیمیایی، اگزوز خودرو و دود دست دوم می تواند باعث سوزش چشم، سرفه، تنگی نفس و آسیب به ریه ها و قلب شود. محققان دقیقاً نمی دانند کدام یک از آلاینده ها برای فرد مضر است و چه مدت تنفس آلاینده تاثیر منفی بر سلامتی می گذارد.
افرادی که بیشتر در معرض خطر آلودگی هوا قرار دارند کودکان، زنان باردار، بزرگسالان بالای 65 سال و افراد دارای بیماری مزمن مانند آسم ، بیماری ریه ، بیماری قلبی و دیابت هستند. تحقیقات همچنین نشان می دهد آلودگی هوا می تواند بر جنین نیز تأثیر بگذارد.
12 هفته اول، دوران حساسی برای مادر و جنین است آلودگی هوا و سکونت در نزدیکی مناطق پرتردد تهدید کننده سلامت مادر باردار و جنین است. این در حالی است که 12 هفته اول بارداری دوران حساسی برای مادر و جنین می‌باشد و مادران باید توجه بیشتری به سلامتی جنین نشان دهند. همچنین هفته‌های هشت تا 12 بارداری مغز جنین شروع به رشد و شکل گیری می‌کند. بنابراین اختلال رشد در این زمان می‌تواند بر ضریب هوشی و توانایی‌های مغزی جنین تأثیر مخربی بگذارد و رعایت اصول بهداشتی در این مدت اهمیت بیشتری دارد.
به گفته کارشناسان آلاینده‌های هوا از عواملی هستند که بر سلامت جنین اثر نامطلوب داشته و در دوران بارداری و به ویژه در هشت تا 12 هفته نخست توصیه می‌شود مادر کمتر در معرض این آلاینده‌ها قرار گیرد.
چگونه آلودگی هوا بر بارداری تأثیر می گذارد؟
در یک مطالعه در سال 2018 ، محققان جفت مادران ساکن لندن را که در معرض سطح بالایی از آلودگی هوا قرار داشتند تجزیه و تحلیل کردند. آنها نقاط سیاه كوچكی را كه به نظر ذرات كربنی كوچك هوا می باشد، كشف كردند. این نقاط سیاه درون سلولهایی به نام ماكروفاژها به دام افتاده اند.
این اولین مدرکی است که نشان می دهد ذرات استنشاق شده توسط زن باردار می تواند از طریق ریه ها ، جریان خون و جفت حرکت کنند. با این حال ، هنوز نمی دانیم این ذرات چه تاثیری بر رشد جنین دارند. تحقیقات دیگر حاکی از آن است که قرار گرفتن در معرض آلودگی بیشتر هوا منجر به کاهش وزن هنگام تولد، رشد غیرطبیعی ریه، میزان بالاتر مرگ و میر نوزادان و افزایش زایمان زودرس و همچنین التهاب در مادر می شود.
یک مطالعه در سال 2019 منتشر شده در Nature نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض برخی آلاینده های هوا با سقط در سه ماهه اول همراه است.
بسیاری از متخصصان اطفال بر این باورند که کیفیت هوا می تواند تأثیرات طولانی مدت بر سلامت کودکان داشته باشد. یک مطالعه نشان داد کودکانی که در معرض آلاینده های هوا در رحم قرار گرفته اند احتمالاً در کودکی چاق می شوند. قرار گرفتن در معرض آلودگی زودرس باعث ایجاد بیماریهای ایمونولوژیکی مانند آسم می شود.
محافظت از خود و جنین در برابر آلودگی هوا
اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد مضر در هوای تنفسی غیرممکن است، اما می توانید این نکات را دنبال کنید تا کمتر در معرض آلودگی هوا قرار بگیرید.
1. به کیفیت هوای اطراف خود توجه کنید.
سعی کنید شاخص کیفیت هوای منطقه (AQI) را در https://airnow.tehran.ir بررسی کنید و ببینید چقدر هوای بیرون پاک یا آلوده است. همچنین تاثیر کیفیت هوا بر سلامتی را نشان می دهد. شاخص کیفیت هوا (AQI)، روشی ساده برای نشان دادن کیفیت هوای یک منطقه است. این شاخص دارای دامنه‌ای از صفر تا ۳۰۰ است. هرچه مقدار AQI بالاتر باشد، نگرانی‌های مرتبط با سلامتی بیشتر می‌شود. زمانی‌که سطوح AQI به بالای ۱۰۰ برسد، کیفیت هوا ناسالم است.
2. در صورت پایین بودن کیفیت هوا بیرون نروید.
حتی اگر ماسک فیلتردار بپوشید ، هر چیزی که در هوا باشد ، می تواند از طریق پوست شما جذب شود. اگر مشکل تنفسی مانند آسم و آلرژی دارید ، از ورزش در فضای باز در روزهای آلوده خودداری کنید. برای تصفیه آلاینده های مضر از هوا ، از دستگاه تصفیه هوا در خانه استفاده کنید.
3. از دود سیگار دوری کنید.
از استعمال دخانیات در خانه و ماشین بپرهیزید و در صورت امکان از مکانهایی که دیگران سیگار می کشند دوری کنید. اگر سیگاری هستید ، اکنون زمان ترک کردن است. بنابراین سیگار را قبل یا در دوران بارداری ترک کنید.
4- مطالعه کنید و فعال باشید.
در مورد اثرات آلودگی هوا بر سلامت عمومی اطلاعات کسب کنید و تلاشهای حمایتی برای بررسی تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت جنین را در نظر بگیرید. در مورد سهم خود در آلودگی هوا فکر کنید و سعی کنید فعال باشید و در خانه اقداماتی در جهت کاهش آلودگی هوا انجام دهید.
5-از گیاهان آپارتمانی تصفیه کننده هوا استفاده کنید
گیاهان به طور طبیعی هوا خانه شما را تصفیه می کنند و به پاکیزگی محیط کمک خواهند کرد.هرچند که این کار را با سرعت بسیار کمی انجام می دهند اما وجود آن ها کمک کننده است و علاوه بر تصفیه هوا باعث ایجاد حس نشاط و سرزندگی نیز می شود. سعی کنید که برای هر سی متر در خانه، حداقل یک گیاه آپارتمانی داشته باشید. شما می توانید در مقاله گیاهان تصفیه کننده هوا درباره ی این موضوع بیشتر بخوانید اما گیاهان زیر برای تصفیه هوا مناسب هستند:
- گیاهان عنکبوتی
- سرخس بوستون
- گیاهان شمشیری
- انجیر مجنون
6- تغذیه مناسب داشته باشید:
استفاده از مواد غذایی که آنتی اکسیدان دارند باعث پیشگیری و مقابله با سموم وارد شده به بدن خواهد شد. مواد غذایی که ویتامین C یا E داشته باشند حاوی آنتی اکسیدان هستند. مواد غذایی مفید شامل:
- سبزیجات
- روغن زیتون
- بادام
- پرتغال
- کلم
- کیوی
- گوجه فرنگی
- خرمالو
- تخم کدو
- ماست
- حبوبات
- زنجبیل
- زردچوبه
7- نصب یک تصفیه‌کننده‌ی هوا
به گزارش سازمان حفاظت از محیط زیست، بسیاری از آمریکایی‌ها ۹۰٪ عمرشان را در داخل محیط‌های بسته می‌گذرانند که ۲ تا ۵ برابر آلوده‌تر از بیرون است؛ خیلی دور از ذهن نیست که این آمار تا حدودی می‌تواند در کشور‌های دیگر از جمله ایران نیز صدق کند، چرا که بسیاری از ما نیز بیشتر وقت خود را در منزل یا محیط کار یا دیگر محیط‌های بسته می‌گذرانیم. شما که نمی‌توانید برای آلودگی هوای بیرون کاری بکنید، حداقل هوای داخل منزل را با نصب یک دستگاه تصفیه هوا با فیلترهای HEPA پاک نگه‌دارید. این دستگاه‌ها با زدودن انواع دود، آلاینده‌ها و میکروب‌ها از هوا، به سلامتی شما و رشد کودک‌تان در یک محیط پاک کمک می‌کنند.
8- مصرف بیشتر مایعات
فراموش نکنید در روزهایی که آلودگی هوا وجود دارد، نوشیدن حداقل دو لیوان شیر می‌تواند به شما کمک کند. کلسیم موجود در شیر عناصر سنگین را به خود جذب می‌کند و باعث دفع آنها از بدن می‌شود. شربت آبلیمو را فراموش نکنید و سوپ سبزیجات را نیز در فهرست غذایی روزانه خود بگنجانید. در روزهایی که آلودگی هوا زیاد است، از هر نوع فعالیت ورزشی شدید داخل و خارج از خانه پرهیز کنید.
در صورت نگرانی از علائم بیماری در روزهای آلوده با پزشک خود مشورت کنید. عوامل زیادی می توانند روی سلامتی شما و کودک شما تأثیر بگذارند، اما قرار گرفتن در معرض هوای آلوده می تواند به حداقل برسد. با انجام چند قدم ساده برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده، می توانید خود و کودک خود را سالم تر نگه دارید.
1. United States Environmental Protection Agency (EPA), Reducing Ozone Pollution Makes Breathing Easier. www.epa.gov/ozone-pollution 2. United States Environmental Protection Agency (EPA), Particulate Matter (PM) Pollution. www.epa.gov/pm-pollution
