سکسکه در نوزادان نیز مانند بزرگسالان اتفاق می افتد اما به دلیل حساس بودن دستگاه گوارش در این سن یک عارضه بسیار رایج است. با این حال در برخی مواقع باعث ترس مادر می شود. بهتر است پیش از نشان دادن واکنش به سکسکه نوزادتان و ایجاد ترس و استرس برای خود و همسرتان دلایل آن را مطالعه کنید. در این مقاله می خواهیم شما مادران اومایی عزیز را با 7 دلیل سکسه نوزادان که دلایل اصلی می باشند آشنا کنیم تا بهتر بتوانید آن را مدیریت و کنترل کنید.
چرا نوزادان سکسکه می کنند؟
سکسکه امری رایج در نوزادان است به طوری که حتی در برخی نوزادان در حالت جنینی در رحم نیز سکسکه اتفاق می افتد. دلایل سکسکه نوزاد عبارتند از:
1- ریفلاکس معده به مری
در ریفلاکس معده در نوزادان محتویات معده به طرف مری حرکت می کنند. ریفلاکس در نوزاد زمانی اتفاق می افتد که اسفنکتر تحتانی مری (بخشی که بین مری و معده قرار دارد و از حرکت غذا به سمت بالا جلوگیری می کند) به خوبی کامل نشده باشد. ناراحتی ناشی از برگشت غذا و اسید باعث می شود سلول های عصبی شروع به لرزش در دیافراگم کنند. این لرزش در دیافراگم باعث شروع سکسکه می شود.
2- یبش از حد خوردن
زیاد غذا دادن به نوزاد، حتی زیاد شیر مادر را خوردن، باعث نفخ و تورم معده می شود (18 درمان نفخ شکم نوزاد). به دنبال بزرگ شدن ناگهانی حفره شکم دیافراگم کشیده شده و دچر اسپاسم می شود که این مسئله خود باعث سکسکه در نوزاد خواهد شد.
3- قورت دادن حجم زیادی هوا
اگر نوزاد شما از شیشه شیر می خورد (بهترین شیر خشک برای وزن گیری)، به دلیل حرکت سریع تر شیر از شیشه نسبت به سینه، حجم زیادی هوا را نیز همراه با شیر قورت می دهد. جریان هوا علائمی مشابه بیش از حد غذا خوردن را در شکم نوزاد ایجاد می کند و معده متورم باعث سکسکه می شود. بیش از حد خوردن همراه با قورت دادن هوا می تواند سکسکه و بهانه گیری بیشتری ایجاد کند. در این مواقع سر شیشه نوزاد را چک کنید و اگر بیش از اندازه بزرگ است آن را عوض نمایید تا هوای کمتری وارد معده او شود.
4- حساسیت
نوزاد ممکن است به برخی پروتئین های موجود در شیر خشک یا حتی شیر مادر حساسیت داشته باشد؛ این حساسیت باعث التهاب مری می شود. واکنش بدن به این حساسیت به صورت لرزش در دیافراگم و در نتیجه سکسکه خود را نشان می دهد. در برخی موارد، حساسیت با تغییر ترکیب شیر مادر به خاطر تغییر غذاهای مصرف شده توسط مادر ایجاد می شود. موادغذایی حساسیت زا برای شیرخواران در مقاله ای دیگر ذکر شده است. شما باید بررسی کنید که اخیرا از چه مواد غذایی نفاخی استفاده کرده اید که باعث ایجاد این موضوع شده است. اگر هم نوزاد شیر خشک مصرف می کند بهتر است شیر خشک را با نظر پزشک تغییر دهید.
5- آسم
اگر نوزاد شما آسم دارد، لوله های برونش ریه های او متورم می شود و ورود هوا به ریه را محدود می کند. این مسئله باعث خس خس کردن به دلیل تنگی نفس می باشد. نهایتا این مسئله باعث حرکات اسپاسمی در دیافراگم و سکسکه می شود.
6- مواد موجود در هوا
نوزاد سیستم تنفسی حساسی دارد و موادی مانند آلودگی و دود باعث سرفه کردن نوزاد می شود (درمان سرفه در نوزادان). سرفه های متوالی به دیافراگم فشار آورده و باعث لرزش آن می شود. این لرزش ها نیز باعث سکسکه نوزاد می شود.
7- کاهش دما
گاهی اوقات کاهش دما باعث انقباض ماهیچه های نوزاد می شود. انقباض دیافراگم باعث لرزش و ایجاد سکسکه در نوزاد می شود. اگر نوزاد ناگهان شروع به سکسکه کرد نگران نشوید. مراقب باشید و دلیل سکسکه را بفهمید تا بتوانید آن را متوقف کنید.
توجه توجه:
می توانید نام مواد لبنی مصرفی و زمان مصرف آن ها را بنویسید و واکنش نوزاد به آن ها را نیز بنویسید. در این صورت می توانید در هنگام ملاقات با پزشک اطلاعات خوبی در اختیارش قرار دهید.
هنگامی که الگوی سکسکه را فهمیدید می توانید به راحتی آن را متوقف کنید. اما پیش از این که روش توقف آن را بدانید بهتر است روش پیشگیری از سکسکه را بدانید. در ادامه شما را با روش های پیشگیری این عارضه آشنا می کنیم:
پیشگیری از سکسکه در نوزادان
اگر مراقب غذاهای نوزاد باشید می توانید از سکسکه جلوگیری کنید. پزشکان معتقدند دلیل اصلی سکسکه در نوزادان بیش از حد خوردن است. سعی کنید در حجم زیاد به نوزاد شیر ندهید زیرا باعث مشکلات گوارشی جدی می شود.
برای جلوگیری از سکسه در هنگام غذا دادن به نوزاد به نکات زیر توجه کنید:
- در تعداد دفعات بیشتر مقدار کمتری غذا به نوزاد بدهید. این مسئله از سکسکه جلوگیری می کند.
- در هنگام شیردهی نوزاد را در حالت نشسته قرار دهید و زاویه او سی و پنج تا چهل و پنج درجه باشد زیرا این طرز نشستن به حرکت راحت شیر از مری و جلوگیری از وارد شدن هوای اضافی کمک می کند.
- اگر نوزاد می تواند بنشیند در حالت نشسته به او غذا بدهید. سعی کنید پشت سر نوزاد بنشینید تا مراقب او باشید. غذا خوردن در حالت نشسته به شما این اطمینان را می دهد که گرانش باعث حرکت غذا به سمت پایین می شود و هوا وارد مری نمی شود.
- به صدایی که نوزاد در هنگام غذا خوردن ایجاد می کند توجه کنید. اگر در هنگام غذا خوردن صدای زیادی از قورت دادن شنیده می شود به دلیل حجم زیادی هوای ورودی است. در این حالت نوک سینه را به درستی در دهان نوزاد قرار دهید و از ورود هوا جلوگیری کنید. در هنگام شیردهی مطمئن شوید دهان نوزاد کل نوک سینه را پوشانده است.
- به طور مرتب شیشه شیر نوزاد را بشویید و تمیز کنید تا مواد جامد بر روی نوک شیشه شیر تجمع نکنند. مانعی کوچک در هنگام شیر خوردن باعث بلعیدن حجم زیادی هوا می شود در نتیجه نوزاد به سکسکه می افتد.
- به نوزاد اجازه ندهید در هنگام خوردن شیشه شیر بخوابد (چند توصیه برای خوب خوابیدن نوزادان در شب). برخلاف سینه، شیشه به طور پیوسته و مرتب شیر خارج می کند. بنابراین این مسئله باعث بیش از حد خوردن شیر و سکسکه می شود.
- در هنگام شیردهی هر چند دقیقه نوزاد را روی شانه خود بگذارید و آرام به پشتش ضربه بزنید این کار باعث می شود نوزاد آروغ بزند (همه چیز درباره آروغ زدن نوزاد). سپس بعد از بیست ثانیه دوباره شیر دادن را ادامه دهید. هنگامی که از شیشه به نوزاد شیر می دهید، پس از نصفه شدن شیر داخل شیشه شیر بگذارید نوزاد آروغ بزند. سپس اجازه دهید بقیه شیر را بخورد. این کار باعث می شود شیر به طور کامل از مری به معده وارد شود و احتمال سکسکه کاهش می یابد.
تصور کنید تمام اقدامات بالا را انجام داده اید و باز هم نوزاد سکسکه می کند. چطور باید سکسکه را متوقف کرد؟ در ادامه راهکارهایی را به شما عزیزان ارائه می دهیم:
4 روش خلاصی از سکسکه نوزاد
روش های زیر به کاهش مشکلات سکسکه کمک میکند:
1- به اوآب قند بدهید
این روشی قدیمی برای درمان سکسکه است. اگر نوزاد به قدری بزرگ است که می تواند غذای جامد بخورد مقداری قند زیر زبان او قرار دهید. اگر خیلی کوچک است که نمی تواند غذای جامد بخورد می توانید پستانک او را داخل شربت شکر تازه فرو کنید و داخل دهانش قرار دهید. یا انگشت خود را در شربت فرو کنید و اجازه دهید نوزاد آن را لیس بزند. مطمئن شوید پستانک و انگشت شما تمیز است. قند باعث کاهش فشار در دیافراگم و توقف سکسکه می شود.
2- ماساژ پشت نوزاد
این راه بهترین روش برای درمان سکسکه است. نوزاد را در حالت نشسته و صاف قرار دهید و به آرامی پشت او را تا شانه ها به صورت چرخشی ماساژ دهید. همچنین می توانید نوزاد را به شکم بخوابانید و پشت او را ماساژ دهید. نوزاد را بر روی سطحی نرم قرار دهید. حرکات آرامی داشته باشید و فشار زیادی به نوزاد وارد نکنید. هدف ماساژ دادن (فواید ماساژ دادن نوزادان با روغن ) پشت نوزاد کاهش فشار دیافراگم برای کاهش سکسکه است.
3- بعد از غذا خوردن نوزاد را صاف قرار دهید.
پس از غذا خوردن به مدت پانزده دقیقه نوزاد را در حالت صاف و عمودی قرار دهید. صاف نشستن به دیافراگم اجازه می دهد در حالت طبیعی باشد و از لرزش عضلات جلوگیری می کند. همچنین می توانید پشت او را به آرام ماساژ دهید تا هوای مانده در دستگاه گوارشی خارج شود. این کار به شل شدن عضلات دیافراگم و کاهش احتمال سکسکه کمک می کند.
4- حواس نوزاد را پرت کنید.
گاهی اوقات انجام بازی یا فعالیتی دیگر به پرت شدن حواس نوزاد کمک می کند. سکسکه به خاطر اسپاسم عضلات ایجاد می شود که با ضربات عصبی آغاز می شود. تغییر اعصاب مانند ماساژ دادن و بازی کردن باعث کاهش سکسکه می شود.
کارهایی که در هنگام سکسکه نوزاد نباید انجام دهید:
برخی روش های درمان سکسکه فقط برای بزرگسالان است. این روش ها را برای نوزاد امتحان نکنید زیرا تاثیر معکوس دارد. این روش ها عبارتند از:
ترساندن نوزاد:
هیچگاه از روش ترساندن برای توقف سکسکه در نوزاد استفاده نکنید. ترساندن به گوش داخلی نوزاد آسیب می رساند.
خوردن آبنبات ترش:
برای بزرگسالان آبنبات ترش برای درمان سکسکه استفاده می شود اما برای نوزادان مناسب نیست. حتی اگر نوزاد شما بالای یک سال دارد نیز از این روش استفاده نکنید. برخی آبنبات ها حاوی موادی است که برای سلامتی نوزاد مناسب نیست.
به پشت نوزاد زدن:
رباط های داخل اسکلت نوزاد هنوز نرم و انعطاف پذیر هستند و وارد کردن شوک به آن ها مشکلات جدی ایجاد می کند. به همین دلیل هیچگاه از این روش برای توقف سکسکه نوزاد استفاده نکنید. می توانید به آرامی ضربه بزنید اما هیچگاه ضربه شدید نزنید.
فشار دادن چشم:
ماهیچه هایی که به چشم کمک می کند حرکت کنند در نوزاد هنوز در حال رشد هستند. به همین دلیل اگر به چشم نوزاد فشار وارد کنید به موقعیت اصلی و اولیه خود بر می گردد. بنابراین هیچگاه این کار را انجام ندهید.
کشیدن زبان:
نوزاد هنوز خیلی حساس است و استخوان ها و مفاصلش هنوز تحمل کشیدگی را ندارد. بنابراین هیچ گاه برای توقف سکسکه زبان نوزاد را نکشید.
هشدار:
سکسکه موقتی است و به راحتی برطرف می شود. اما اگر طولانی شد حتما به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی برای سکسکه نوزاد نیاز به مراجعه به پزشک است؟
1- اگر ریفلاکس معده وجود داشته باشد:
اگر نوزاد شما سکسکه می کند و مایع از دهانش خارج می شود نشانه ریفلاکس معده است. ریفلاکس معده معمولا همراه با علائمی مانند درد پشت، گریه کردن پس از غذا خوردن و بهانه گیری می باشد (علت گریه نوزاد در شب). اگر فکر می کنید نوزادتان دچار ریفلاکس شده با پزشک مشورت کنید (درمان ریفلاکس معده در نوزادان).
2- سکسکه با فعالیت هایی مانند خوابیدن و غذا خوردن تداخل داشته باشد:
اگر سکسکه با غذا خوردن و خوابیدن نوزاد تداخل داشته باشد بهتر است با پزشک صحبت کنید. اگر سکسکه مزمن شود و مانع فعالیت های روزانه نوزاد شود باعث ناراحتی نوزاد می شود. بنابراین نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
3- هنگامی که سکسکه چند ساعت یا چند روز به طول بینجامد:
نوزاد می تواند چند دقیقه یا یک ساعت سکسکه را تحمل کند. اگر نوزاد خوشحال است مشکلی وجود ندارد و جای نگرانی نیست. اما اگر سکسکه به مدت طولانی ادامه یابد موردی جدی است. بنابراین اگر سکسکه نوزاد همراه با صداهای غیرطبیعی مانند خس خس است حتما به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
صبوری شما به نوزاد کمک می کند سکسکه را برای چند دقیقه راحت تحمل کند. به یاد داشته باشید سکسکه به نوزاد آسیبی نمی رساند و امری کاملا طبیعی است. بنابراین هیچ گاه از سکسکه نوزاد نترسید. اما در هنگامی که سکسکه مزمن شد حتما به پزشک مراجعه کنید. بهتر است برای جلوگیری از سکسه های دائمی و بلند مدت تنها به پزشک اعتماد کنید و از تجربه دیگران استفاده نکنید.
Dr. Tehmina Amer (MD, FRCPC). How To Get Rid Of Baby Hiccups And Prevent Them. November 8, 2019