بوتاکس از بهترین داروهایی است که از انواع مختلف سم بوتولینوم استفاده می کنند تا موقتا فعالیت ماهیچه را فلج کنند. این سم توسط میکروبی ایجاد می شود که موجب بوتولیسم، یک نوع مسمومیت غذایی، می شود. بوتاکس اولین دارو برای استفاده از سم بوتولینوم بود. دیگر محصولات شامل Dysport، Myobloc و Xeomin هستند. در این مقاله مروری داریم بر تزریق بوتاکس:
مراقبت های قبل از انجام بوتاکس
مراقبت های بعد از تزریق بوتاکس
7 علت برای ترزیق بوتاکس
تزریق بوتاکس در درجه اول برای بهبود چین و چروک صورت می گیرد. آنها همچنین برای درمان چنین مشکلاتی مانند اسپاسم گردن (دیستونی دهانه رحم)، عرق بیش از حد (هیپریدروئید)، مثانه فعال و تنبلی چشم مورد استفاده قرار می گیرند. تزریق بوتاکس ممکن است در جلوگیری از میگرن های مزمن در برخی افراد کمک کند.تزریق سم بوتولینیوم برخی از سیگنال های شیمیایی را از اعصاب مسدود می کند؛ بیشتر سیگنال هایی که موجب انقباض عضلات می شود. شایع ترین استفاده از این تزریق این است که به طور موقت عضلات صورت که باعث چین و چروک می شوند را شل می کند ، مانند:
- خطوط روبرو بین ابروها
- خطوطی که در گوشه چشم ها قرار دارد
- چروک پیشانی (رفع چین و چروک صورت با داروهای گیاهی)
تزریق سم بوتولینوم نیز برای درمان بیماری هایی که بر عملکرد بدن تاثیر می گذارد، مورد استفاده قرار می گیرد. مثالها عبارتند از:
1- دیاستونی دهانه رحم
- در این شرایط دردناک، عضلات گردن شما منقبض می شوند و باعث می شوند چرخاندن سر خود به سمت دیگر ناخوشایند باشد.
2- تنبلی چشم
- شایع ترین علت تنبلی چشم ، عدم تعادل در عضلات مسئول در چشم است.
3- انقباض عضلانی
- برخی از بیماری های عصبی، مانند فلج مغزی، می توانند باعث شوند اندام به سمت مرکز کشیده شوند. در برخی موارد، این انقباض عضلات را می توان با تزریق سم بوتولینوم تسکین داد.
4- هیپرگروئید
- در این حالت، عرق کردن بیش از حد رخ می دهد (برای عرق زیر بغل چه کنیم؟)؛ حتی زمانی که درجه حرارت بالا نیست.
5- میگرن مزمن
- اگر بیش از 15 روز در ماه میگرن (علت و علائم میگرن) را تجربه کنید، تزریق سم بوتولینوم ممکن است به کاهش فرکانس سردرد کمک کند.
6- اختلال عملکرد مثانه
- تزریق سم بوتولینوم همچنین می تواند باعث کاهش بی اختیاری ادراری ناشی از مثانه بیش از حد فعال شود.
7- کشش چشم
- تزریق سم بوتولینوم ممکن است به کاهش انقباض یا کشش عضلات اطراف چشم کمک کند.
مضرات تزریق بوتاکس چیست؟
تزریق بوتاکس هنگامی که توسط یک دکتر باتجربه انجام می شود نسبتا ایمن است. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
- درد، تورم یا کبودی در محل تزریق
- سردرد یا علائم آنفولانزا (آنفولانزا | علائم، درمان و واکسن آنفولانزا)
- پرش پلک یا ابروها
- لبخند کشیده
- خشکی چشم یا اشک بیش از حد
اگرچه این عوارض بسیار بعید است، ممکن است اثر سم بوتولینوم در سایر نقاط بدن گسترش یابد و علائم و نشانه هایی مانند بوتولیسم را به وجود آورد. اگر هر یک از این اثرات را ساعت ها تا هفته ها پس از بوتاکس مشاهده کردید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- ضعف عضلانی در سراسر بدن
- مشکلات بینایی
- مشکل صحبت کردن یا بلع
- مشکل تنفس
- از دست دادن کنترل مثانه
انتخاب پزشک با دقت :
بوتاکس باید تحت مراقبت پزشک انجام شود. مهم است تزریقات با دقت انجام شود تا از عوارض جانبی جلوگیری شود. اگر درمان با بوتاکس به درستی انجام نشود می تواند خطرناک باشد.
مراقبت های قبل از انجام بوتاکس
اگر به سم بوتولینوم آلرژی دارید، نباید بوتاکس را انجام دهید، یا اگر مشکلات زیر را دارید نباید بوتاکس انجام دهید:
- عفونت در ناحیه ای که دارو تزریق می شود؛ یا
- (برای مثانه بی اختیاری و بیش از حد فعال) اگر عفونت مثانه دارید یا اگر نمی توانید ادرار کنید و به طور معمول از کاتتر استفاده نمی کنید.
برای اطمینان از اینکه بوتاکس برای شما امن است، در صورت مشکلات زیر به پزشک خود بگویید:
- اسکلروز جانبی آمیوتروپیک ALS
- میاستنی گراویس؛
- سندرم Lambert-Eaton؛
- اختلال تنفسی مانند آسم یا آمفیزم؛
- مشکلات بلع؛
- ضعف عضلانی صورت (پلک ها، پیشانی ضعیف، مشکل در بالا دادن ابروها)؛
- تغییر در ظاهر طبیعی چهره شما؛
- مشکلات خونریزی
- بیماری قلبی؛
- اگر عمل جراحی داشته اید
- اگر اخیرا از رقیق کننده خون (وارفارین، کومادین و دیگران) استفاده کرده اید یا با آنتی بیوتیک تزریقی درمان شده اید؛
- اگر تاکنون تزریق سم بوتولینیوم دیگری مانند Dysport یا Myobloc (مخصوصا در 4 ماه گذشته) داشته اید ؛ یا
- اگر تا به حال پس از دریافت سم بوتولینوم در گذشته عوارض جانبی داشته اید.
بوتاکس از پلاسمای انسانی (بخشی از خون) ساخته شده است که ممکن است حاوی ویروس ها و سایر عوامل عفونی باشد. پلاسمای اهدا شده تست شده و درمان می شود تا خطر ابتلای آن به عاملهای عفونی کاهش یابد، اما احتمال انتقال بیماری بسیار کم است. با پزشک خود درباره خطرات و مزایای استفاده از این دارو صحبت کنید.
بوتاکس در بارداری و شیردهی:
مشخص نیست آیا بوتاکس به جنین آسیب می رساند یا خیر. در صورت استفاده از این دارو، به پزشک خود بگویید. بوتاکس می تواند به شیر مادر منتقل شود و ممکن است به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. در صورتی که شیردهی می کنید، به پزشک خود بگویید.
در طول انجام بوتاکس
پزشک شما از یک سوزن نازک برای تزریق مقدار کمی از سم بوتولینوم به پوست یا ماهیچه استفاده می کند. تعداد تزریقات به عوامل بسیاری بستگی دارد، از جمله میزان منطقه تحت درمان. تزریق بوتاکس معمولا در مطب دکتر انجام می شود.
مراقبت های بعد از تزریق بوتاکس
انتظار می رود فعالیت های عادی روزانه خود را درست بعد از این روند ادامه دهید. مراقب باشید مناطق درمان شده را مالش و یا ماساژ ندهید. سر را به سمت پایین نندازید و تا چند ساعت محل را شست و شو ندهید. این کار می تواند سم را به منطقه دیگر منتقل کند.
عوارض جانبی بوتاکس
اگر علائم واکنش آلرژیک به بوتاکس دارید، از اورژانس کمک بگیرید. تنفس سخت ؛ تورم چهره، لبها، زبان یا گلو. سم بوتولینوم موجود در بوتاکس می تواند به سایر نقاط بدن گسترش یابد. این باعث ایجاد عوارض جانبی جدی از جمله تهدید زندگی شود. در صورتی که یکی از این عوارض جانبی را دارید با پزشک خود تماس بگیرید:
- ضعف عضلانی غیر معمول یا شدید (به ویژه در ناحیه بدن که دارو تزریق نشده است)؛
- مشکل تنفس، صحبت کردن یا بلعیدن
- از دست دادن کنترل مثانه؛
- صدای خشن ؛
- درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم؛
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن ؛
- گلودرد، سرفه، تنگی قفسه سینه، تنگی نفس؛ یا
- تورم پلک، مشکلات بینایی.
عوارض جانبی معمول بوتاکس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل بلع چند ماه پس از درمان؛
- ضعف عضلات در نزدیکی محل تزریق دارو؛
- کبودی، خونریزی، درد، قرمزی یا تورم در نقطه تزریق؛
- سردرد (برای رفع سر درد چه باید کرد؟)، سفتی عضلانی، درد گردن، درد در بازوها یا پاها.
- افزایش عرق در ناحیه های غیر عرق؛ یا
- علائم سرد، علائم آنفولانزا، حالت تهوع، درد عضلانی
تداخلات دارویی بوتاکس
تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروها یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این متن شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید را بنویسید (از جمله داروهای تجویزی / غیر تجویز و محصولات گیاهی) و آن را با پزشک و داروساز خود در میان بگذارید.شروع، متوقف کردن و یا تغییر دوز داروها بدون تایید پزشک انجام نشود. برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از:
- برخی از آنتی بیوتیک ها (مثلا آمینوگلیکوزیدها از جمله جنتامایسین، پلی مکسین)
- ضد انعقاد (به عنوان مثال وارفارین)
- داروهای ضد آلزایمر (مانند گلانتامین، ریواستیگمین، تاری)
- داروهای مایناستونی (مانند آمنونیوم، pyridostigmine)
- کینیدین
تزریق بوتاکس چقدر طول می کشد؟
فرایند تزریق حدود 10 تا 15 دقیقه طول میکشد اما اثرات بوتاکس چهار تا شش ماه خواهد بود. همانطور که عمل عضلانی به تدریج باز می گردد، خطوط و چین و چروک شروع به ظاهر شدن می کنند و چین و چروک باید دوباره درمان شوند.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منابع: www.drugs.com و www.mayoclinic.org و www.webmd.com و www.medicinenet.com
