یکی از مسائلی که ممکن است هر کدام از شما اومایی های عزیز حداقل یک بار آن را در زندگی خود تجربه کرده باشید خون دماغ یا خونریزی بینی است. این نوع خونریزی می تواند به دلایل مختلفی مانند مصرف نوع خاصی از داروها، شرایط بهداشتی، خشک بودن هوا، ناهنجاری در داخل بینی، التهاب در بینی و یا موارد نادر تومورهای داخل بینی ایجاد شود. خوشبختانه بسیاری از این موارد در خانه قابل درمان است. در این مقاله به طور مفصل تر درباره این موضوع با شما صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
در این مقاله می خوانیم:
علت خون دماغ چیست؟
29 درمان خانگی بند آوردن خونریزی معمول بینی
درمان های خانگی برای خونریزی بینی
نکاتی ویژه برای کاهش خونریزی بینی
چه زمانی برای خون دماغ نیاز به کمک دارید؟
سوالات رایج درباره خونریزی بینی
علت خون دماغ چیست؟
در این جا می خواهیم به طور جزئی دلایل ایجاد خون دماغ را توضیح دهیم:
1- بیماری ها
بیماری کبد، بیماری کلیوی و مصرف الکل توانایی خون را برای لخته شدن در رگ ها کاهش می دهد. در نتیجه باعث خون دماغ می شود. بیماری های قلب مانند فشار خون بالا (بخوانید: 6 روش طبیعی برای کاهش فشار خون بالا) و نارسایی احتقانی قلب نیز ممکن است باعث بروز خون دماغ شود، در حالی که ممکن است افزایش ناگهانی فشار خون علاوه بر خون دماغ باعث سردرد شدید، تنگی نفس و اضطراب نیز بشود.
سرماخوردگی، آلرژی، و تورم مکرر بینی نیز می تواند باعث آسیب بینی و خون دماغ شود.
2- خشکی هوا:
هوای خشک ناشی از گرما در محیط داخلی و یا سرما در فضای باز باعث خشک شدن پوشش داخلی بینی و خون دماغ می شود. استفاده از تهویه مناسب در هنگام خواب می تواند به کاهش خشکی کمک کند و اسپری های بینی نیز برای خنک کردن این رگ ها مفید هستند و از خون دماغ جلوگیری می کنند.
3- داروهای رقیق کننده خون:
داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، آسپرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی که برای درمان برخی از دردها استفاده می شوند، می توانند باعث خون دماغ شوند. از آنجایی که لخته شدن خون گاهی برای پیشگیری یا متوقف کردن خونریزی بینی ضروری است، هر دارویی که توانایی لخته شدن خون را تغییر می دهد می تواند باعث خونریزی بینی شود. از جمله داروهای ضد انعقادی می توان به کومادین یا وارفارین، داروهای ضد پلاکتی (کلوپیدوگرل بیسولفات)، داروهای بدون نسخه مانند آسپرین و یا داروهای مسکن مانند ناپروکسن اشاره کرد.
بسیاری از افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی که دارای اختلال قلب هستند، ضربان قلب نامنظمی دارند، داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از تشکیل لخته های خون و خطرات حملات قلبی استفاده می شود. اگر حمله قلبی داشته باشید، پزشک آسپرین را بصورت روزانه برای جلوگیری از عود بیماری توصیه می کند. به همین دلیل این افراد بیشتر در معرض خطر خونریزی بینی قرار دارند.
4- خارش بینی:
آسیب های وارد بر رگ های خونی در سوراخ بینی ناشی از خارش شدید بینی می تواند باعث بروز خونریزی شود. این حالت هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می شود.
همچنین بخوانید: آلرژی | علائم، علت و درمان آلرژی
29 درمان خانگی بند آوردن خونریزی معمول بینی
اکثر افرادی که دچار خونریزی بینی هستند می توانند بدون نیاز به درمان توسط یک متخصص با روش های زیر مشکل را حل کنند:
1. به آرامی به سمت جلو خم شوید. عقب انداختن یا چرخش سر به عقب باعث می شود خون به سینوس ها و گلو بازگردد و می تواند خونریزی و یا استنشاق خون را ایجاد کند که خطرناک است. خونی که در دهان و گلو جمع شده است را بیرون بریزید. در صورت بلعیدن ممکن است تهوع، استفراغ یا اسهال ایجاد شود. به آرامی، لخته های خون را از بینی بیرون بکشید. در صورت انجام این کار، ممکن است خونریزی بینی بدتر شود اما مشکلی نیست و انجام این کارها به بهبود خونریزی کمک می کند.
2. تمام قسمت های نرم بینی را بین انگشت شست و اشاره قرار دهید.
3. سپس به صورت پایدار و محکم فشار دهید . قسمت های آسیب دیده بینی را به سمت استخوان های صورت فشار دهید و از طریق دهان خود نفس بکشید.
4. بینی را حداقل پنج دقیقه نگه دارید. این کار را تکرار کنید تا زمانی که خونریزی بینی قطع شود.
5. بی سر و صدا بنشینید، سر را بالاتر از سطح قلب نگهدارید. دراز نکشید و سر خود را بین پاها قرار ندهید.
6. یخ (داخل حوله) روی بینی قرار دهید.
7. اکسیماتازولین (Afrin)، فنیل افرین هیدروکلراید (Neo-Synephrine، Neofrin) یا فنیل افرین-DM-guaifenesin (Duravent) اسپری های بینی هستند که برای کمک به برونشیت و قطع خونریزی جزئی می باشند. با این حال، این اسپری ها نباید بیش از چند روز در یک زمان استفاده شوند، زیرا آنها می توانند باعث تراکم و خونریزی بیشتر بینی شوند.
8- قرار دادن پنبه داخل بینی توصیه نمی شود.
9- استراحت کنید و سر را 30 تا 45 درجه بالاتر نگه دارید.
10- به بینی ضربه نزنید و یا چیزی در آن قرار ندهید. اگر مجبور هستید عطسه کنید، دهان را باز کنید تا هوا به جای بینی از دهان خارج شود.
11- در طی حرکات روده ای به خودتان فشار نیاورید. برای مثال از نرم کننده مدفوع و ملین هایی مانند روغن زیتون استفاده کنید (Colace).
12- به خودتان فشار وارد نکنید و یا خم نشوید تا جسم سنگینی را بردارید.
13- سعی کنید سر خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
14- سیگار نکشید.
15- رژیم غذایی و نوشیدنی نرم و سرد داشته باشید. حداقل 24 ساعت مایعات داغ نخورید.
16- داروهایی که باعث رقیق شدن خون می شوند مانند آسپیرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin و دیگران)، کلوپیدوگرل بیسوفات (Plavix) و یا وارفارین (Coumadin) را در این زمان مصرف نکنید. البته در صورت بیماری هایی مانند بیماری های قلبی به هیچ وجه قبل از تماس با پزشک خود، مصرف داروها را متوقف نکنید.
17- پزشک ممکن است پماد روان کننده برای داخل بینی توصیه کند.
18- اگر خونریزی مجدد رخ داد، سعی کنید بینی را از لخته های خون پاک کنید. یک درمان موقت مانند اسپری ضد گرفتگی بینی، مثلا Afrin یا Neo-Synephrine ممکن است در این زمان مفید باشد. این نوع اسپری ها عروق خونی را تحریک می کنند.
توجه توجه:
اگر برای چند روز در یک زمان از این اسپری ها استفاده شود، می تواند باعث اعتیاد شود. بنابراین توصیه می شود فقط برای کوتاه مدت از آن ها استفاده کنید. اگر فشار خون بالا دارید نیز نباید از آن ها استفاده کنید.
19- مراحل بالا را برای متوقف کردن خونریزی بینی تکرار کنید. اگر خونریزی ادامه یافت، با پزشک تماس بگیرید و یا به نزدیکترین بخش اورژانس بروید.
درمان های خانگی برای خونریزی بینی
در ادامه درمان های خانگی موجود معرفی میشود:
20- روغن های ضروری برای جلوگیری از خونریزی بینی:
مواد لازم:
- 2-3 قطره روغن اسطوخودوس یا اسانس روغن سایپرس
- یک فنجان آب
- حوله کاغذی
روش استفاده:
- روغن ضروری را به آب اضافه کنید.
- حوله کاغذی را در آن قرار دهید. آب اضافی را بگیرید و حوله را روی بینی بگذارید.
- به آرامی به مدت چند دقیقه فشار دهید.
اگر مطمئن هستید که نسبت به این روغن های ضروری حساسیت ندارید، می توانید به طور مستقیم یک قطره یا دو قطره را در قسمت خارجی سوراخ بینی بریزید. انجام این کار هر چند دقیقه یک بار باعث توقف خونریزی می شود.
روغن سایپرس معمولا برای درمان خونریزی بینی و زخم های دیگر به دلیل داشتن خاصیت انعقاد خون استفاده می شود. به طور مشابه، روغن اسطوخودوس می تواند مورد استفاده قرار بگیرد زیرا باعث بهبودی عروق خونی می شود.
21- پیاز برای خونریزی بینی:
مواد لازم:
- 4/1 پیاز
- پنبه
روش استفاده:
- پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید.
- پنبه را در آب پیاز بگذارید و به مدت 3-4 دقیقه در سوراخ بینی آسیب دیده قرار دهید.
همچنین می توانید یک تکه پیاز در زیر بینی خود بگذارید و بوی آن را استنشاق کنید. این کار را در هنگام نیاز انجام دهید. متخصصان طب چینی از این روش برای متوقف کردن خونریزی بینی استفاده می کنند. بوی آب پیاز باعث لخته شدن خون می شود و خونریزی را متوقف می کند.
22- کمپرس سرد برای خونریزی بینی
مواد لازم:
- چند تکه یخ
- یک حوله نرم
روش استفاده:
- تکه های یخ را در حوله قرار دهید و روی بینی بگذارید.
- 4 تا 5 دقیقه فشار دهید.
اگر خونریزی بینی ادامه پیدا کرد، چند ساعت پس از آن، این روش را تکرار کنید. سردی یخ زمان لازم برای لخته کردن خون را کاهش می دهد.
23- ویتامین E
مواد لازم:
- کپسول ویتامین E
روش استفاده:
- کپسول ها را بشکنید و روغن موجود درون آن را داخل یک کاسه کوچک بریزید.
- روغن را داخل سوراخ های بینی بریزید.
- بگذارید کل شب بماند.
هر بار که احساس می کنید بینی خشک شده است این کار را تکرار کنید. در طول ماه های خشک زمستان، می توانید با استفاده از روغن ویتامین E، غشاهای بینی خود را مرطوب نگه دارید. این روش برای داشتن پوستی شاداب نیز مناسب است و می توانید روغن را مستقیما بر روی پوست استفاده کنید. این درمان قطع خونریزی بینی بسیار مفید است(خواص قرص ویتامین e، میزان مصرف و عوارض جانبی آن).
24- اسپری سالین (نمکین) برای جلوگیری از خونریزی بینی
مواد لازم:
- 2/1 قاشق چای خوری نمک
- 2/1 قاشق چای خوری جوش شیرین
- یک و نیم فنجان آب
- یک سرنگ
روش استفاده:
- نمک و جوش شیرین را در آب مخلوط کنید.
- با استفاده از این سرنگ، آب را به یک سوراخ بینی وارد کنید. اطمینان حاصل کنید که سوراخ بینی دیگر بسته شده است.
- سر خود را پایین بیاورید و آب را بیرون بریزید.
- چند بار این کار را تکرار کنید.
این کار را برای خلاص شدن از آلرژی بینی و انسداد که می تواند منجر به خونریزی بینی شود، بسیار کاربردی است. آب سالین کمک می کند تا از عفونت هایی که موجب تولید بیش از حد موکوس در قسمت های بینی می شوند خلاص شوید. اگر بینی شما از داخل خشک شود، اسپری کمک می کند تا مخلوط خشک شده نرم شده و به راحتی بیرون بیاید.
25- سرکه سیب برای خونریزی بینی:
مواد لازم:
- 1 قاشق چای خوری سرکه سیب یا سرکه سفید
- پنبه
توپ پنبه را در سرکه فرو ببرید و آن را در یک سوراخ بینی به مدت 8 تا 10 دقیقه قرار دهید. این درمان در اولین تلاش خوب عمل می کند و خونریزی بینی را متوقف می کند. اسید در سرکه کمک می کند تا عروق خونی کاهش یابد، بنابراین خونریزی متوقف می شود (سرکه سیب | خواص سرکه سیب و طریقه مصرف آن).
26- فلفل قرمز
مواد لازم
- 8 / 1-1 قاشق چای خوری فلفل قرمز
- یک لیوان آب گرم
فلفل را به آب اضافه کنید و آن را بنوشید. در صورت شروع خونریزی، آن را در اسرع وقت بنوشید. فلفل قرمز باعث القای لخته شدن خون می شود و خونریزی را متوقف می کند.
27- گلدنسال
مواد لازم
- چند برگ گلدنسال
- یک فنجان آب گرم
چه کاری باید انجام دهید:
- با استفاده از چند برگ، چای گیاهی تهیه کنید.
- بخار چای را به مدت 4 تا 5 دقیقه استنشاق کنید.
هر زمان که دچار خونریزی بینی شدید، از این دارو استفاده کنید. اختلالات خونریزی و شرایط هموراژیک اغلب با این گیاه درمان می شوند. این ماده دارای اثرات ضد میکروبی، ضد قارچ، و خواص هموستاتیک است که به آن کمک می کند تا از خونریزی بینی جلوگیری شود.
هشدار مهم:
این دارو نباید توسط زنان باردار و مادران شیرده استفاده شود.
28- عنبر نسا
مواد لازم:
- عصاره عنبر سائل
- پنبه
چه کاری باید انجام دهید:
- یک تکه پنبه را در عصاره عنبر سائل قرار دهید و آن را در سوراخ بینی فرو کنید.
- بعد از چند دقیقه، پنبه را بردارید.
خواص سفت کننده عنبر سائل به جلوگیری از خونریزی کمک می کند.
29- برگ گزنه
مواد لازم:
- 1 قاشق چای خوری برگ گزنه
- 1 فنجان آب گرم
- پد پنبه ای
چه کاری باید انجام دهید:
- چای برگ گزنه تازه را دم کنید.
- پس از خنک شدن، پد پنبه را داخل آن قرار دهید و روی بینی بگذارید.
- پد پنبه را برای 5 تا 10 دقیقه نگه دارید تا خونریزی متوقف شود.
در صورت لزوم این کار را تکرار کنید. این گیاه دارویی به خاطر خواص سفت کنندگی به خوبی خونریزی بینی را متوقف می کند. خوشبختانه گزینه های گفته شده در بالا علاوه بر کاربردی بودن عوارض جانبی ندارند.
نکاتی ویژه برای کاهش خونریزی بینی
1. صاف بنشینید:
وضعيت شما نقش مهمی در متوقف كردن خونریزی بینی دارد. اولین کاری که باید انجام دهید این است که آرام در یک موقعیت درست بنشینید. از عقب نشستن اجتناب کنید تا از ورود خون به گلو جلوگیری شود. از دهان نفس بکشید و سر خود را به جلو بچرخانید. این نکته ساده می تواند به راحتی نئوپلاسم های جزئی را مدیریت کند. به یاد داشته باشید آرام باشید.
2. اعمال فشار
دو طرف بینی خود را با شست و انگشت اشاره به مدت 10 دقیقه نگه دارید. این کار باعث کاهش جریان خون در ناحیه آسیب دیده و کاهش خونریزی می شود. از اعمال فشار بیش از حد اجتناب کنید. پس از 10 دقيقه، سوراخها را به آرامی آزاد کنيد تا خونریزی متوقف شود. بینی را لمس نکنید. اگر خونریزی ادامه داشت، سعی کنید 10 دقیقه دیگر فشار دهید.
3. مقدار زیادی آب بنوشید
کم آبی بدن نیز می تواند باعث خونریزی بینی شود. هیدراته بودن به ویژه در فصل های خشک یا در مکان های خشک بسیار مهم است. هوا در زمستان خشک است و اغلب بینی را خشک می کند و منجر به خونریزی می شود. بنابراین، غشاهای مخاطی خود را با نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در روز برای جلوگیری از خونریزی بینی مرطوب نگه دارید.
4. استفاده از روغن ژله
خشکی می تواند بخش های حساس بینی را تحریک کند و باعث بروز خونریزی شود. زدن روغن ژله این تحریکات را کاهش می دهد. می توانید از روغن ژله روی ناحیه داخلی بینی استفاده کنید تا غشاهای بینی را مرطوب نگه دارید. این روش مخصوصا در مورد خونریزی بینی در ارتفاع های بالا یا به علت سینوزیت یا سرماخوردگی مفید است.
5. ویتامین C و ویتامین K
ویتامین C در تشکیل کلاژن دخالت دارد، که باعث افزایش رطوبت در بینی نیز می شود. این ویتامین عروق خونی را در شرایط خوبی نگه می دارد و مانع از آن می شود که به راحتی تجزیه شوند . بنابراین، برای پیشگیری طولانی مدت، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند پرتقال، لیمو، انگور فرنگی و غیره ایده خوبی است. به همین ترتیب، سبزیجات برگ سبز تیره با ویتامین K مناسب می توانند لخته شدن خون را تسهیل کرده و از خونریزی جلوگیری کنند.
چه زمانی برای خون دماغ نیاز به کمک دارید؟
گرچه اغلب موارد خونریزی بینی ممکن است در خانه درمان شود، اما در برخی موارد خونریزی شدید است و به مراقبت های پزشکی نیاز دارد. کوین کمپبل، متخصص قلب و عروق می گوید: خون دماغ به ندرت تهدید کننده زندگی است. اما تحت شرایط خاصی، مانند هنگام مصرف آسپرین یا وارفارین، ممکن است خونریزی شدید بوده و به مراقبت های پزشکی نیاز داشته باشد. در چنین مواردی، پزشک داروهای رقیق کننده خون را کاهش می دهد.
اگر در هفته بیش از یک بار خون دماغ می شوید باید به پزشک مراجعه کنید. دکتر کمپبل می گوید: اگر خونریزی بینی چه در اثر مصرف داروهای رقیق کننده خون یا علل دیگربه طور مکرر تکرار باشد منطقی است با پزشک خود صحبت کنید. اگر خون دماغ بیش از چند دقیقه طول کشید یا نتوانستید با فشار مستقیم آن را متوقف کنید باز هم باید به پزشک مراجعه نمایید.
سوالات رایج درباره خونریزی بینی
در اینجا لازم دانستیم به چند سوال مطرح شده دیگر از طرف مخاطبان خوبمان در مورد خونریزی بینی پاسخ دهیم:
1- آیا خونریزی بینی می تواند در اثر فشار خون پایین باشد؟
خیر فشار خون پایین باعث خونریزی بینی نمی شود.
2- آیا آب و هوای سرد باعث خونریزی بینی می شود؟
آب و هوای سرد می تواند بینی شما را خشک کند. در این صورت پوست به راحتی پاره می شود و رگ های خونی نیز دچار پارگی خواهند شد. در نتیجه این مسئله منجر به خونریزی بینی می شود.
3- آیا آلرژی میتواند خونریزی بینی ایجاد کند؟
علائم آلرژی می تواند باعث خشک شدن بینی شود و این مسئله منجر به خشک شدن پوست، خارش و یا تحریک می شود.
4- آیا خونریزی بینی در بارداری رایج است؟
در دوران بارداری، خونرسانی افزایش و عروق خونی گسترش می یابند. در این شرایط رگ های خونی گشاد شده به راحتی می توانند پاره شوند. از این رو، خونریزی بینی در دوران بارداری رایج است.
5- چه چیزی باعث خونریزی بینی در بزرگسالان می شود؟
آب و هوای خشک و گرم و فشار بالا معمولا باعث بروز ناگهانی خونریزی بینی در بزرگسالان می شود.
6- عوارض جانبی خونریزی بینی چیست؟
حالت تهوع، انسداد راه هوایی، همچنین خون وارد گلو می شود و باعث احساس سوزش در معده خواهد شد.
Jennifer J. Brown, PhD. Nosebleed for No Reason? Here Are Some Possible Causes.Last Updated: February 27, 2020