یکی از مهم ترین غدد داخلی بدن غده تیروئید است که بر متابولیسم و نحوه عملکرد اندام مختلف نظارت دارد. زمانی که این غده نتواند به خوبی کار کند و میزان هورمون هایی که ترشح می کند کمتر از حالت طبیعی باشد اصطلاحا می گوییم فرد دچار کم کاری تیروئید شده است. در حالت طبیعی این بیماری قابل درمان و کنترل است اما در دوران بارداری می تواند خطراتی را ایجاد کند.
بارداری طبیعی منجر به یكسری تغییرات فیزیولوژیك و هورمونی می شود كه بر عملكرد تیروئید نیز تاثیر میگذارند. به همین دلیل تفسیر نتایج آزمایش تیروئید یک خانم حامله باید با دقت انجام شود. اندازه تیروئید نیز در یك بارداری طبیعی، بخصوص در مناطقی كه ساكنین آن با كمبود ید روبرو هستند، ممكن است 10 الی 15 درصد بزرگ تر از حد طبیعی شود. در این مقاله می خواهیم به طور اجمالی نکات مهم درباره کم کاری تیروئید در بارداری را برای شما مامان های اومایی عزیز توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
بزرگی تیروئید در دوران بارداری
معمولأ بزرگی تیروئید در بارداری در معاینه بیمار واضح نیست ولی گاهی بخصوص اگر خانم لاغر باشد ممكن است بصورت گواتر در ناحیه جلوی گردن مشاهده شود. جنین مادران بارداری كه دچار بیماری كم كاری تیروئید بوده و یا مقادیر كافی ید دریافت نمی كنند، با خطر بروز بیماری كم كاری مادرزادی تیروئید و اختلال در رشد مغز و دستگاه عصبی روبرو هستند. به همین دلیل خانم های باردار به ید بیشتری از افراد غیر حامله نیاز دارند و باید روزانه حدود 200 میكرو گرم ید مصرف کنند. تغذیه مناسب با میزان كافی ید كه می تواند با مصرف انواع ماهی ها کم جیوه مثل ماهی تن یا سالمون، میگو و دیگر آبزیان و همچنین مقدار توصیه شده نمك یددار تامین شود، ضامن سلامت جنین و مادر باردار است.
عوارض كم کاری تیرویید در دوران بارداری
همان طور که گفتیم کم کاری تیروئید در بارداری می تواند عوارض خطرناکی را برای جنین ایجاد کند. مهم ترین عوارض ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری عبارتند از:
- زایمان زودرس
- سقط )بخصوص در سه ماهه اول بارداری)
- جدا شدن زودرس جفت (جفت باید بعد از زایمان از طریق قطع بند ناف از نوزاد جدا شود زیرا در داخل رحم وظیفه تغذیه رسانی و اکسیژن رسانی به جنین را دارد و در صورت جدا شدن احتمال خفگی نوزاد افزایش پیدا می کند.)
- زجر جنین
- مرگ داخل رحمی جنین
- تولد نوزاد نارس
- تولد نوزاد با وزن کم
علت ایجاد کم کاری تیروئید در دوران بارداری
شایع ترین علت کم کاری تیروئید اختلال خود ایمنی به نام تیروئیدیت هاشیموتو است. در این وضعیت، بدن به اشتباه به سلول های غده تیروئید حمله می کند. مادرانی که قبل از بارداری به کم کاری تیروئید مبتلا بوده اند و یا در حین بارداری دچار کم کاری تیروئید شده اند، باید دقت کنند که هر شش هفته یک بار، آزمایش تیروئید بدهند تا مطمئن شوند مقادیرهورمون های تیروئید در بدن آنها در حد طبیعی است و باید درمان را تحت نظر پزشک متخصص غدد پیگیری کنند.
در طول چند ماه اول بارداری، جنین به هورمون های تیروئید مادر بسیار وابسته است و هورمون های بدن مادر، نقش مهمی در رشد طبیعی مغز جنین ایفا می کنند. بنابراین کمبود هورمون های تیروئید، تاثیر منفی روی ضریب هوشی و فعالیت های مغزی جنین دارد و به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند خانم ها قبل از اقدام به بارداری، آزمایش خون که شامل بررسی هورمون های تیروئید نیز می باشد را انجام دهند تا اگر به مشکلات تیروئید مبتلا هستند، ابتدا تحت درمان قرار گرفته و سپس باردار شوند.
سخن آخر
بر خلاف تصور خیلی از افراد اختلالات تیروئیدی بسیار مهم هستند و بخصوص در بارداری اگر تحت کنترل نباشند می توانند عوارض جبران ناپذیری برای نوزاد و همچنین برای بدن مادر ایجاد کنند. بنابراین اگر پزشک به شما اطلاع داد که دچار این بیماری شده اید و هم اکنون باردار هستید ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و در گام بعدی توجه کافی به آزمایشات مورد نیاز برای بررسی میزان هورمون های تیروئید داشته باشید تا احتمال خطر برای شما و نوزادتان به حداقل برسد.
