حاملگی بر تمام اندامهای بدن زنان باردار از جمله پوست اثر می گذارد. بعضی از این تغییرات فیزیولوژیک هستند مانند خشکی پوست و در دوران بارداری امری عادی بوده و پس از زایمان برطرف میشود. مهم است در دوران بارداری از پوست بدن خود بیشتر مراقبت نموده و به تغییرات ایجاد شده توجه نمایید تا بتوانید مشکلات احتمالی را رفع کنید.
هر بارداری متفاوت است و علائمی که زنان در بارداری تجربه می کنند نیز متفاوت از همدیگر است، بر اساس واکنش بدن آنها به تغییرات هورمونی. بنابراین اگر در بارداری برخی زنان پوست گلگون و درخشان (درخشندگی پوست) دارند و شما دچار خشکی پوست شده اید نگران نباشید برای رفع نگرانی شما ما در مقاله زیر به این سوال که چرا پوست خشک دارید؟ و چه باید بکنید؟ پاسخ خواهیم داد.
آیا خشکی پوست در دوران بارداری طبیعی است؟
حدود ۹۰ درصد زنان تغییرات پوستی را در بارداری تجربه می نمایند. بعضی از آنان ممکن است از قبل مشکلات پوستی داشته باشند و بعضی دیگر ممکن است دچار عارضه های پوستی جدید شوند که اصلی ترین دلیل آن تغییرات هورمونی در این دوران است. یکی از این موارد میتواند خشکی پوست در دوران بارداری باشد که طبیعی است و احتمالاً یک مشکل کوتاه مدت است که ممکن است پس از زایمان زود از بین برود.
پوست شما به ویژه در اطراف ناحیه شکم معمولاً در طول سه ماهه دوم و سوم بارداری شروع به خشک شدن می نماید. با پیشرفت روند بارداری پوست بدن ممکن است در نواحی صورت، دستها، گردن، سینه ها و رانها نیز دچار خشکی شود. خشکی پوست در دوران بارداری می تواند به دلایل مختلفی بروز نماید که در بخش بعدی به توضیح آن می پردازیم.
چه عواملی باعث خشکی پوست در دوران بارداری میشود؟
جنین در حال رشد در رحم شما باعث بروز تغییرات زیادی در بدن می شود و بعضی از آنها میتوانند مسئول خشکی پوست باشند. بدن در دوران بارداری نیازمند مایعات بیشتری است تا بتواند حجم خون و انتقال آن را بهبود بخشد. کمبود آب در دوران بارداری میتواند باعث خشکی بیشتر پوست شما شود.
- تغییرات در دما و آب و هوا مانند رطوبت و جریان هوا نیز می تواند بر خشکی پوست تاثیر بگذارد و این امر معمولاً در فصل تابستان روی می دهد.
- نوسانات هورمونی در دوران بارداری نیز می تواند مایع هیدرولیپیدی را که از سطح پوست شما محافظت می نماید، تضعیف و تخریب نماید. این امر باعث تبخیر بیشتر آب بدن شده و در نتیجه خشکی پوست بدن را به دنبال دارد.
- شست و شوی بیش از حد پوست بدن نیز می تواند باعث تضعیف لایه محافظ شود و زنان باردار که پوست چرب دارند و روزانه چند بار صورت خود می شویند. می تواند منجر به خشکی پوست در آنها شود.
- اگر در دوره بارداری کم کاری تیروئید داشته باشید. پوست بدن ممکن است دچار خارش شده و زمخت و خشک شود.
- کمبود ویتامین A در رژیم غذایی در دوران بارداری نیز می تواند باعث خشکی و پوسته پوسته شدن پوست بدن شود. بنابراین پزشکان مصرف مواد غذایی بسیار مقوی را در دوران بارداری توصیه می کنند.
- کشیده شدن پوست بدن در ناحیه شکم نیز میتواند باعث خشکی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست در این ناحیه از بدن در دوران بارداری شود. با این وجود این مسئله موقتی بوده و به آسانی قابل درمان است.
گاهی اوقات خشکی پوست در دوران بارداری میتواند به یک مشکل پیچیده برای بعضی از زنان تبدیل شود.
چگونه با مشکل پوست در دوران بارداری کنار بیاییم؟
در اینجا نکاتی را که می توانید برای مدیریت خشکی پوست در دوران بارداری انجام دهید را ذکر می نماییم.
1- قرار گرفتن در معرض آب بسیار گرم یا سرد می تواند رطوبت بدن شما را بگیرد و انعطاف پذیری آن را کاهش دهد، بنابراین صورت و بدن خود را در این دوران با آب ولرم شستشو دهید یا دوش بگیرید تا تفاوت را احساس کنید.
2- از آبرسان ها و مرطوب کننده ها استفاده نمایید. کرمهای آبرسان میتوانند آب اضافی را به سمت پوست بدن برسانند در حالی که مرطوب کننده ها مانع از خارج شدن رطوبت از پوست بدن می شوند. این کرم ها را به صورت منظم استفاده کنید تا از خشکی پوست بدن تا حد امکان جلوگیری شود.
3- به آب وان حمام خود روغن های طبیعی بیفزاید تا خشکی پوستتان را تا حد امکان کاهش دهید.
4- پوست بدن خود را بپوشانید و از لوسیون های گیاهی ضد آفتاب وقتی در بیرون از منزل حضور دارید استفاده کنید. این امر میتواند از پوست بدن شما به ویژه در فصل تابستان محافظت نماید.
5- غذاهای مغذی با چربی های سالم مانند آووکادو، مغزها، روغن زیتون، روغن کانولا و سبزیجات برگ تیره را به رژیم غذایی تان بیفزاید. اگر در مکانی زندگی میکنید که فاقد رطوبت است دستگاه های مرطوب کننده هوا را در اتاق قرار دهید تا مانع خشکی شدید پوست بدن تان شوید.
6- برای شستشوی بدن تان از پاک کننده های ملایم ( ترجیحاً گیاهی) استفاده کنید.
اگر پوست بدن شما خشک نیست ولی نگران هستید به دلیل آب و هوا یا سایر عوامل دچار خشکی پوست شوید از توصیه های پیشگیرانه بیان شده در بخش بعد استفاده کنید.
آیا می توانید از خشکی پوست در دوران بارداری جلوگیری کنید؟
- شما با انجام ناآگاهانه بعضی کارها می توانید به پوست بدنتان آسیب وارد کرده آن را خشک، پوسته پوسته و حساس کنید. اجتناب از انجام آن کارها می تواند به جلوگیری از خشکی پوست کمک کند.
- سعی کنید در دوران بارداری از صابون هایی با منشا شیمیایی استفاده ننمایید، چون این صابون ها می توانند باعث خشکی و پوسته پوسته شدن پوست بدن شود.
- از قرار گرفتن در معرض بخار آب (سونا) خودداری کنید، چون بخار آب می تواند چربی طبیعی موجود در روی پوست شما را از بین ببرد و باعث خشک شدن پوست میشود.
- هنگامی که در پوست احساس خارش می کنید از خاراندن پوست بدن تان در حد امکان خودداری کنید، چون این کار می تواند آسیب بیشتری به پوست وارد کند.
- از حمام کردن مداوم یا شستوشوی مکرر بدن با صابون پرهیز کنید، چون این کار می تواند خشکی پوست را تشدید کند.
- از نوشیدن بیش از حد نوشیدنی های کافئین دار مانند چای، قهوه و سودا خودداری کنید چون این نوشیدنی ها می توانند خشکی پوست بدن تان را بیشتر کنند و باعث کمبود آب در پوست شما شوند.
- آب کلردار میتواند به پوست بدن آسیب وارد کرده و آن را خشک نماید پس در دوران بارداری بهتر است برای جلوگیری از خشکی پوستتان از رفتن به استخر خودداری نمایید.
- پوست بدنتان را با حوله زبر و با خشونت خشک نکنید و از حوله نازک و نرم برای این کار استفاده کنید.
اگر متوجه شدید که خشکی پوست به قسمتهای دیگر پوسته و بدنتان هم سرایت کرده و تمامی سطح پوست بدن شما دچار خشکی شده است و این وضعیت برای شما آزار دهنده است دیگر درمان خانگی به تنهایی راه حل مشکل شما نیست.
عوارض خشکی پوست در دوران بارداری چیست؟
خشکی بیش از حد پوست در دوران بارداری همراه با مشکلات پوستی که احتمالاً از قبل وجود داشته اند می توانند باعث بروز بعضی مشکلات پوستی مانند موارد زیر شوند:
اگزما: در این وضعیت پوست خشک و پوسته پوسته می شود. اگزما معمولا نواحی پاها، شکم، گردن و دست ها را درگیر میکند. اگر درمان نشود این مشکل باعث ایجاد دانه های پوستی قرمز رنگ و سایر مشکلات پوستی خواهد شد. این مشکل را با درمان دارویی به موقع به خوبی میتوان درمان نمود.
پروریگو: این وضعیت در دوران بارداری چندان شایع نیست با احتمال ابتلا به یک از حدود ۳۰۰ زن باردار. این حالت عموماً پس از ۳ ماه های اول بارداری اتفاق می افتد یعنی زمانی که شانس خشکی پوست بسیار بالاست.
سایر مشکلات پوستی: خشکی بیش از حد می تواند باعث ترک خوردگی های چند شکلی یا بروز ضایعات مسطح و برجسته خارش دار کهیری در دوران بارداری(puppp) شود. این مشکلات نیازمند مشاوره با پزشک برای درمان است. این مشکلات می تواند باعث بروز خارش پوستی شوند اما بایستی سعی کنید تا حد امکان از خاراندن پوست در نواحی درگیر خودداری نمایید، چون ممکن است باعث ایجاد زخم و عفونت در پوست شوید. نگران نباشید خشکی پوست در دوران بارداری معمولاً مشکلی برای جنین ایجاد نمی نماید و ارتباطی با جنسیت جنین ندارد. این صرفاً وضعیتی ناراحتکننده و موقت و قابل درمان است.
چه زمانی باید در مورد خشکی پوست در دوران بارداری به پزشک مراجعه کنید.
چه موقع به دکتر مراجعه کنیم؟
وقتی خشکی پوستتان با درمان خانگی برطرف نمی شود و خشکی پوست در حال تشدید شدن است، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. مراجعه به پزشک معمولاً در موارد زیر ضروری است:
- دانه های پوستی قرمز رنگ همراه با خارش و التهاب فولیکول های مو
- خونریزی یا عفونت باکتریایی در ترک خوردگی پوست
- در مشکلاتی مثل اگزما ( puppp) و پروریگو درمان دارویی را هرچه سریعتر شروع کنید
حرف آخر
خشکی پوست در دوران بارداری امری عادی بوده و روشهای مختلفی برای برگرداندن پوست به حالت طبیعی وجود دارد. مهم است که در این دوران از پوست بدن خود بیشتر مراقبت نموده و به تغییرات احتمالی در این زمینه توجه کنید تا بتوانید مشکلات پوستی را به موقع درمان نمایید. اگر در این خصوص تردید دارید از پزشک خود مشاوره بگیرید.
Jessica Wu, M.D. Dry Skin During Pregnancy. on November 23, 2020