سرطان دهانه رحم از جمله سرطانهایی است که با غربالگری سالانه مخصوصا بعد از 30 سالگی با روش پاپ اسمیر قابل تشخیص است و در مراحل ابتدایی قابل درمان است. تنها این نوع از سرطان است که ثابت شده با یک ویروس مقاربتی در ارتباط است؛ یعنی در افرادی که ازدواج نکرده یا ارتباط جنسی نداشته‌اند، رخ نمی‌دهد....
سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری است و می‌توان با تمهیداتی از بروز آن به سادگی پیشگیری کرد. علاوه بر سرطان پستان، سرطان‌های رحم و تخمدان نیز جزو موارد شایع به شمار می‌روند و پس از آنها، سرطان دهانه رحم قرار دارد که از شیوع کمتری برخوردار است. می‌توان با ارایه آموزش‌هایی در این رابطه و تغییر رفتارهای جنسی، از شیوع این سرطان پیشگیری کرد.
متاسفانه جامعه از این موضوع اطلاعی ندارد و تصور می‌کند فقط رفتار بد جنسی این بیماری را به وجود می‌آورد، درحالی که تغییر شریک جنسی هم می‌تواند باعث ایجاد آن شود. در سال ۲۰۰۰ واکسن این بیماری کشف شده است. درصورت بروز، پاپ اسمیر و روش‌های دیگر نیز در کنترل و درمان آن موثر هستند. با پیشگیری از این بیماری می‌توان شاخص سلامت جامعه را بالا برد.
علائم سرطان دهانه رحم
- ترشحات غیرطبیعی واژن
- خونریزی واژن در بین عادات ماهیانه
- خونریزی بعد از یائسگی
- خونریزی و یا درد در هنگام داشتن رابطه جنسی با همسر
علت سرطان دهانه رحم
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، یک گروه بزرگ از ویروس ها می باشد.حدود 40 نوع از این ویروس ها می توانند نواحی تناسلی را آلوده کنند و برخی باعث سرطان دهانه رحم می شوند.عفونت HPV تناسلی، معمولا خود به خود درمان می شود.اگر یکی از این عفونت ها مزمن و طولانی‌مدت شود، می تواند در سلول های گردن رحم تغییراتی را ایجاد کند و این تغییرات منجر به سرطانی شدن آن ناحیه گردد.حدود 90 درصد سرطان های دهانه رحم، به دلیل عفونت HPV می باشند.
معمولا عفونت HPV، علائمی ندارد و خود به خود از بین می رود. برخی از انواع HPVها باعث زگیل های تناسلی می شوند؛ اما این انواع مانند انواعی که باعث سرطان دهانه رحم می شوند، نمی باشند. حتی اگر زگیل های تناسلی را درمان نکنید، تبدیل به سرطان نمی شوند. این انواع می توانند بدون ایجاد هیچ علائمی، سالیان سال در بدن باقی بمانند.
چگونه HPV موجب سرطان دهانه رحم می شود؟
اگر یکی از گونه های خطرناک HPV در بدن وجود اشته باشد، موجب می شود سلول های غیرطبیعی در دهانه رحم رشد کنند. این تغییرات پیش سرطانی به معنای داشتن سرطان دهانه رحم نمی باشد. اما با گذشت زمان، سلول های غیرطبیعی ممکن است سرطانی شوند.
عوامل خطر سرطان دهانه رحم
- زنان سیگاری
- زنانی که دارای چندین بچه هستند.
- زنانی که برای مدت زمان طولانی از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند.
- زنانی که نسبت به HPV مثبت می باشند (یعنی دارای این ویروس در بدن خود هستند) و یا آنهایی که دارای سیستم ایمنی ضعیف می باشند.
تشخیص اولیه سرطان دهانه رحم
برای تشخیص اولیه این سرطان از تست پاپ اسمیر استفاده می شود. از سن 21 سالگی، زنان باید تست پاپ اسمیر را هر سه سال یک بار انجام دهند. از سن 30 تا 65 سالگی، زنان باید هم تست پاپ اسمیر و هم HPV را انجام دهند. بعد از تزریق واکسن HPV، تست پاپ اسمیر را انجام دهید، زیرا تمامی سرطان های دهانه رحم را بوسیله آن جلوگیری نمی شود.
راه های درمان سرطان دهانه رحم
1- جراحی : اگر سلول های سرطانی وارد مرحله 2 نشده باشند، برای برداشتن هر بافتی که ممکن است شامل سرطان باشد، جراحی توصیه می شود. این جراحی به نام هیسترکتومی می باشد که از این طریق دهانه رحم و رحم و برخی بافت های اطراف آن را برمی دارند. جراح ممکن است لوله های فالوپ، تخمدان ها و غدد لنفاوی نزدیک تومور را نیز بردارد.
2- رادیوتراپی (پرتودرمانی) : پرتودرمانی خارجی اشعه X برای نابودی سلول های سرطانی استفاده می کند. همچنین، سلول های باقیمانده سرطانی بعد از روش جراحی، با استفاده از پرتودرمانی نابود می شوند. در پرتودرمانی داخلی یا براکیتراپی، مواد رادیواکتیو را داخل تومور می کند.
زنانی که دچار سرطان دهانه رحم شده اند، غالبا با پرتودرمانی و شیمی درمانی درمان می شوند. عوارض جانبی پرتودرمانی عبارت است از: تعداد کم سلول های خونی، احساس خستگی، ناراحتی معده، تهوع، استفراغ و مدفوع آبکی.
3- شیمی درمانی : در این روش از داروها استفاده می شود و در هر جای بدن که سرطان موجود باشد، داروها به آنجا می روند. هنگامی که سرطان دهانه رحم به اندام های دیگر بدن پخش شود، شیمی درمانی از بهترین درمان ها می باشد. عوارض جانبی شیمی درمانی شامل: خستگی، به راحتی کبود شدن پوست، ریزش مو، تهوع، استفراغ و کاهش اشتها می باشد.
