تیرگی پوست که به آن هیپرپیگمانتاسیون نیز گفته میشود در دوران بارداری امری عادی است و در بین زنانی که پوست تیره دارند بیشتر دیده میشود. شما ممکن است تغییراتی را در سراسر سطح پوست خود مشاهده کنید مانند خط تیره در شکم (linear nigra)، ملاسما ( لکه های تیره صورت) و تیرگی آرئول ( هاله تیره رنگ اطراف نوک سینه ). کک و مک های موجود، خال ها و زخم ها ممکن است در دوران بارداری بزرگ شده و تیره تر شوند. ادامه مطلب را بخوانید تا بدانید چرا تیره شدن پوست در دوران بارداری اتفاق می افتد و چه کار هایی می توانید در مورد آن انجام دهید.
چه عواملی باعث تیرگی پوست در دوران بارداری میشود؟
علت دقیق تیرگی پوست یا تغییر رنگ پوست در دوران بارداری کاملا مشخص نیست و اغلب به افزایش برخی هورمون ها در دوران بارداری مانند استروژن و پروژسترون و هورمونهای تحریک کننده ملانوسیت نسبت داده میشود. همچنین کشیدگی پوستی که در دوران بارداری وجود دارد منجر به تشدید تیرگی میشود.
برخی عوامل دیگر که احتمال تیرگی پوست یا ملاسما را دربارداری افزایش می دهند عبارتند از:
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض آفتاب
- پر کاری تیروئید
- وراثت (اگر ملاسما در خانواده وجود داشته باشد)
تحقیقات نشان می‌دهد که تیره شدن پوست در افرادی که رنگ پوست تیره دارند (در درجه اول در افرادی که در شرق آسیا، جنوب شرق آسیا و ریشه اسپانیایی هستند) معمول است.
چه زمانی تیره شدن یا تغییر رنگ پوست در بارداری اتفاق می افتد؟
در بیش از ۹۰ درصد از زنان تیره شدن پوست در سه ماهه اول بارداری اتفاق می افتد. ممکن است تغییرات هورمونی و افزایش سطح استروژن و پروژسترون باعث افزایش تولید ملانین (رنگدانه های تیره پوست) در سلولهای ملانین ساز شود. با شروع سه ماهه اول بارداری ممکن است متوجه تیرگی هاله دور سینه و نواحی دستگاه تناسلی شوید.
Linea nigra (خط سیاه نافی) خط تیره ای است که از ناف تا استخوان شرمگاهی ادامه دارد. در سه ماهه دوم (ماه های چهارم و پنجم) قابل توجه می باشد. همه این ها معمولاً در چند ماه پس از زایمان برطرف می شوند، با این حال برخی از تغییرات ممکن است کمرنگ تر شده و برای همیشه بمانند.
چگونه می توانید تولید رنگدانه های تیره را در دوران بارداری کاهش دهید؟
تغییرات پوستی معمولاً پس از زایمان از بین می روند با این حال می توان اقدامات لازم را برای به حداقل رساندن تیرگی پوست در بارداری انجام دهیم:
یکی از مهمترین عواملی که باعث ایجاد رنگدانه های تیره در پوست می شود، قرار گرفتن در معرض آفتاب است. بنابراین از خود در برابر اشعه های شدید خورشید محافظت کنیم. از کرم ضدآفتاب با طیف گسترده‌ای که دارای spf ۳۰ یا بالاتر است به عنوان بخشی از برنامه روزمره مراقبت از پوست خود استفاده کنید. هنگام بیرون رفتن خود را با لباس آستین بلند و کلاه لبه پهن بپوشانید.
اسید فولیک کافی مصرف کنید: تغییرات پوستی نیز ممکن است به دلیل کمبود فولات رخ دهد. بنابراین مطمئن شوید که به اندازه کافی از طریق رژیم غذایی یا از طریق مکمل ها دریافت می کنید.
وکس نکنید: اگر چه انجام اپیلاسیون در دوران بارداری مشکلی ندارد اما ممکن است باعث التهاب پوستی شود که باعث بدتر شدن ملاسما می شود. بنابراین مناطقی را که مستعد رنگدانه هستند وکس نزنید.
از محصولات مراقبت از پوست استفاده کنید: پاک کننده ها، مرطوب کننده ها یا کرم های صورت را انتخاب کنید که باعث سوختن یا تحریک پوست شما و بدتر شدن ملاسما نشوند.
ممکن است نتوانید به طور کامل از تولید رنگدانه های پوست جلوگیری کنید. در صورت شدید شدن ممکن است با یک متخصص پوست مشورت کنید. استفاده از کرم مرطوب کننده در تمام دوران بارداری بر روی این مناطق حساس ممکن است از شدت این علائم و آسیب پوست نیز بکاهد.
درمان های خانگی برای کنترل تیرگی پوست در بارداری:
۱. لیمو؛ آب لیمو دارای خاصیت سفید کنند گی پوست است و می تواند به کاهش لکه های تیره و لکه ها کمک کند.
نحوه استفاده؛ محلول را با استفاده از ۲ قاشق غذاخوری آب لیمو و مقداری آب تهیه نمایید. پنبه را به محلول آغشته کرده و روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید و پس از مدتی آن را بشویید.
۲. زردچوبه؛ کورکومین یک ترکیب پلی فنلی است که در زردچوبه وجود دارد و دارای خاصیت سرکوب کنندگی فعالیت ملانوسیتها است.
نحوه استفاده: زردچوبه خام را با آبلیمو مخلوط کنید و مخلوط حاصل را به پوست بمالید و اجازه دهید خشک شود. سپس با آب بشویید.
۳. سیب زمینی: سیب زمینی دارای اسید آزلائیک است. اسید آزلائیک باعث کاهش رنگدانه ها و لکه ها میشود.
نحوه استفاده: یک سیب زمینی خام را رنده کنید و آب آن را بگیرید و روی پوست قرار دهید یا مستقیماً سیب زمینی را روی پوست قرار دهید، سپس اجازه دهید خشک شود و با آب ولرم بشویید.
۴. آلوئه ورا : آلوین ماده موثر آلوئه ورا به دلیل خاصیت روشن کنندگی پوست شناخته می شود.
نحوه استفاده: ژل آلوئه ورا را تازه پوست گرفته شده را قبل از خواب به نواحی رنگدانه دار پوست بزنید و صبح آن را با استفاده از آب ولرم بشویید و استفاده از آن را تا وقتی که تفاوت محسوسی در رنگ پوست خود ببینید ادامه دهید.
۵.سویا :مشخص شده است که ایزو فلاون ها، اسیدهای چرب و مهارکننده های تریپسین در سویا باعث مهار ملانوژنز و تریپسین میشود.
نحوه استفاده: شیر سویا، آبلیمو و تفاله گوجه فرنگی را مخلوط کنید. خمیر حاصل را روی نواحی تغییر رنگ داده پوست قرار دهید و چند دقیقه ماساژ دهید و اجازه دهید خشک شود سپس آن را بشویید.
۶. پوست پرتقال: یک مطالعه نشان داده است که عصاره پوست پرتقال در سفید شدن پوست موثر است.
نحوه استفاده: پودر پوست پرتقال، شیر و عسل را با هم مخلوط کنید و خمیر حاصل را روی نواحی تغییر رنگ داده پوست بمالید و بگذارید تا خشک شود سپس آن را بشویید.
۷. ماست: اسیدهای آلفا هیدروکسی موجود در ماست دارای خاصیت لایه‌برداری سطحی پوست هستند. ماست حاوی اسید گلیکولیک اسید لاکتیک و اسید سیتریک است که ممکن است به کاهش تولید رنگدانه های پوست کمک کند.
نحوه استفاده: ماست، عسل و جو دوسر ریز آسیاب شده را به مقدار مساوی با هم مخلوط کنید. خمیر را به نواحی تیره پوست بمالید و اجازه دهید تا خشک شود سپس با آب گرم بشویید.
۸. انار: انار حاوی اسید الاژیک است که احتمالاً مانع تولید ملانین و تیره شدن پوست میشود.
نحوه استفاده: آب انار را با خاک رس پنتونیت مخلوط کرده و خمیر حاصل را به نواحی رنگی پوست بمالید و بگذارید تا خشک شود و سپس با آب گرم بشویید.
۹. قره قاط : آربوتین ترکیبی که در قالب وجود دارد به عنوان مهارکننده ملانوژنز شناخته شده است.
نحوه استفاده: مقداری قره‌قاط را با پودر دارچین و عسل مخلوط کنید و خمیر حاصل را به مناطق تیره پوست بمالید و اجازه دهید خشک شود سپس بشویید.
چه زمانی بود پوست به حالت عادی باز می‌گردد؟
تغییرات پوستی بارداری مانند لکه های تیره ها، لکه ها و خطوط پس از زایمان با پایین آمدن سطح هورمون ها از بین می روند. در بعضی موارد ملاسما ممکن است در حاملگی های بعدی یا استفاده از داروهای ضد بارداری عود کند.
آیا تیرگی پوست در دوران بارداری ارتباطی با جنسیت جنین دارد؟
در برخی فرهنگ‌ها افراد تیرگی پوست یا درخشندگی و شفافیت پوست در دوران بارداری را به جنسیت کودک ربط می دهند. با این حال هیچ مدرک علمی برای تایید این موضوع وجود ندارد. برخی از انواع تغییر رنگ پوست نیز می تواند علائم یک بیماری پزشکی زمینه‌ای باشد. در صورت مشاهده هرگونه تشدید تیرگی پوست همراه با ناراحتی های دیگر با یک پزشک مشورت نمایید.
حرف آخر
تیرگی پوست در دوران بارداری یا صورت فیزیولوژیک و عادی بوده که در آن صورت با مصرف برخی مواد در دوران بارداری می‌توانید باعث کاهش تولید رنگدانه ملانین و کاهش تیرگی پوست شوید و بعد از زایمان هم از بین می رود و یا به‌صورت پاتولوژیک بوده، که در آن صورت باید با پزشک مشورت کنید. تیرگی پوست ارتباطی با جنسیت جنین شما ندارد.
Layan Alrahmani, M.D., ob-gyn. Skin darkening during pregnancy (melasma or chloasma). September 25, 2020
