یکی دیگر از بیماری های خودایمنی که بسیاری از افراد را درگیر کرده است، بیماری لوپوس است. شاید مهمترین و آشکار ترین علامت آن، ضایعات پوستی و درد مفاصل است. اغلب تشخیص لوپوس بدون علامت دشوار است. لوپوس به علت های مختلفی میتواند بروز کند و دارای درمان های متنوعی است. در ابن مقاله مروری کامل بر بیماری لوپوس خواهیم داشت:
چه عواملی خطر ابتلا به لوپوس را افزایش می دهد؟
بیماری لوپوس چگونه تشخیص داده میشود؟
بیماری لوپوس را چگونه درمان کنیم؟
بیماری لوپوس چیست؟
- لوپوس یک بیماری التهابی مزمن است که وقتی سیستم ایمنی بدن شما به بافت ها و اندام های خود حمله می کند، رخ می دهد. التهاب ناشی از لوپوس می تواند بر بسیاری از سیستم های مختلف بدن تاثیر بگذارد - از جمله مفاصل، پوست، کلیه ها، سلول های خونی، مغز، قلب و ریه ها. لوپوس به سختی تشخیص داده می شود زیرا علائم و نشانه های آن اغلب مشابه بیماری های دیگر است. بیشتر علائم لوپوس - بثورات صورت که شبیه بال های پروانه ای است در هر دو گونه رخ می دهد - در بسیاری موارد دیده می شود اما در همه موارد اتفاق نمی افتد.
- برخی افراد با تمایل به ایجاد لوپوس متولد می شوند که ممکن است به علت عفونت، داروهای خاص یا حتی نور خورشید ایجاد شود. در حالی که هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد، درمان می تواند به کنترل علائم کمک کند.
دو مورد از لوپوس کاملا مشابه نیست. علائم و نشانه ها ممکن است به طور ناگهانی یا به آرامی، خفیف یا شدید باشند و ممکن است دائمی یا موقتی باشند.
شایعترین علائم لوپوس
علائم و نشانه های لوپوس که شما تجربه می کنید بستگی به تاثیر بیماری بر سیستم بدن شما متفاوت است. شایع ترین علائم و نشانه ها عبارتند از:
- خستگی و تب
- سفتی و تورم مفاصل
- بثورات پروانه ای شکل بر روی صورت که گونه ها و پل بینی را پوشش می دهد
- ضایعات پوستی که با قرار گرفتن در معرض آفتاب ظاهر می شوند یا بدتر می شوند (حساسیت به نور)
- انگشتان دست و پا که در هنگام سرد شدن و یا در هنگام تنش و استرس آبی یا سفید می شوند.
- تنگی نفس
- درد سینه
- خشکی چشم
- سردرد، سردرگمی و از دست دادن حافظه
چه وقت برای لوپوس به پزشک مراجعه کنم؟
اگر تب دائمی، خستگی یا بثورات مشاهده می کنید، به پزشک مراجعه کنید.
علت بیماری لوپوس چیست؟
لوپوس زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما به بافت سالم در بدن شما حمله می کند. احتمال دارد که لوپوس از ترکیبی از ژنتیک و محیط شما حاصل شود. به نظر می رسد که لوپوس پیش بینی نمی شود. علت لوپوس در اغلب موارد ناشناخته است. برخی از عوامل بالقوه عبارتند از:
- نور خورشید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی یا لوپوس شود.
- عفونت. داشتن عفونت می تواند باعث شروع لوپوس یا در بعضی افراد عود آن شود.
- داروها. لوپوس می تواند توسط انواع خاصی از داروهای ضد تشنج، داروهای فشار خون و آنتی بیوتیک ها ایجاد شود. افرادی که لوپوس ناشی از مواد مخدر دارند معمولا هنگامی که مصرف دارو را ترک می کنند علائم خود را از بین می برند.
چه عواملی خطر ابتلا به لوپوس را افزایش می دهد؟
عواملي كه ممكن است خطر ابتلا به لوپوس را افزايش دهند عبارتند از:
- جنسیت. لوپوس در زنان شایع تر است.
- سن. گرچه لوپوس در همه سنین تاثیر می گذارد، اغلب در افراد بین 15 تا 40 سال تشخیص داده می شود.
- نژاد. لوپوس در آفریقایی-آمریکایی ها، اسپانیایی ها و آسیایی ها رایج است.
عوارض لوپوس چیست؟
التهاب ناشی از لوپوس می تواند روی بسیاری از مناطق بدن شما تاثیر بگذارد، از جمله:
• کلیه ها. لوپوس می تواند آسیب جدی به کلیه وارد کند و نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ در افراد مبتلا به لوپوس است. علائم و نشانه های بیماری کلیوی ممکن است شامل خارش عمومی، درد قفسه سینه، تهوع، استفراغ و تورم (ادم) باشد.
• مغز و سیستم عصبی مرکزی. اگر مغز شما توسط لوپوس تحت تاثیر قرار بگیرد، ممکن است سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، توهم و حتی سکته یا تشنج را تجربه کنید. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس مشکالت حافظه دارند و ممکن است افکار خود را بیان کنند.
• خون و رگ های خونی. لوپوس ممکن است منجر به مشکلات خونی، از جمله کم خونی و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود. همچنین می تواند باعث التهاب رگ های خونی (واسکولیت) شود.
• ریه ها. داشتن لوپوس باعث افزایش شانس ایجاد التهاب حفره قفسه سینه (پلوری) می شود که باعث می شود تنفس دردناک باشد. شما همچنین ممکن است بیشتر در معرض پنومونی قرار گیرید.
• قلب. لوپوس می تواند باعث التهاب عضلات قلب، شریان ها یا غشاء قلب (پریکاردیت) شود. خطر بیماری قلبی عروقی و حملات قلبی نیز به شدت افزایش می یابد.
سایر عوارض لوپوس
لوپوس همچنین خطر ابتلا بیماری هایی زیر را افزایش می دهد:
- عفونت. افراد مبتلا به لوپوس بیشتر تحت تاثیر عفونت قرار می گیرند، زیرا بیماری و درمان آن سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند. عفونتهایی که بیشتر افراد مبتلا به لوپوس را تحت تاثیر قرار می دهند، شامل عفونت های دستگاه ادراری ( این مقاله را بخوانید:علت عفونت مثانه در زنان)، عفونت های تنفسی، عفونت های مخمر، سالمونلا و تبخال (تبخال تناسلی چیست وچگونه درمان میشود) هستند.
- سرطان. به نظر می رسد لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
- مرگ بافت استخوان (necrosis avascular). این اتفاق زمانی می افتد که جریان خون به استخوان کاهش می یابد، اغلب به شکست های کوچک در استخوان و در نهایت فروپاشی استخوان منجر می شود. مفصل ران بیشتر مورد حمله قرار می گیرد.
- عوارض بارداری. در زنان مبتلا به لوپوس خطر ابتلا به سقط جنین افزایش می یابد. لوپوس خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری (پره اکلامپسی) و زایمان زودرس را افزایش می دهد. برای کاهش خطر این عوارض، پزشکان اغلب توصیه می کنند که بارداری را به تاخیر بیندازند تا زمانی که بیماری حداقل شش ماه تحت کنترل باشد.
بیماری لوپوس چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص لوپوس به علت علائم و نشانه های متفاوت آن دشوار است. علائم و نشانه های لوپوس ممکن است در طول زمان تغییر کند و با سایر اختلالات دیگر همپوشانی دارد. هیچ آزمایشی نمیتواند لوپوس را تشخیص دهد. ترکیبی از آزمایش خون و ادرار، علائم و یافته های معاینه فیزیکی منجر به تشخیص می شود.
آزمایشات آزمایشگاهی برای لوپوس
آزمایش خون و ادرار ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• شمارش کامل خون. این تست اندازه گیری تعداد گلبول های قرمز، و همچنین مقدار هموگلوبین، پروتئین در گلبول های قرمز است. نتایج ممکن است نشان دهند که شما کم خونی دارید که معمولا در لوپوس اتفاق می افتد. سلول های خونی سفید خون یا شمارش پلاکت ها نیز ممکن است در لوپوس رخ دهد.
• میزان رسوب دهی اریتروسیت. این آزمایش خون تعیین میزان رسوب در سلول های خونی که به مدت یک ساعت در انتهای لوله قرار می گیرند نشان می دهد. نرخ سریعتر از حد طبیعی ممکن است یک بیماری سیستمیک مانند لوپوس را نشان دهد. میزان رسوب برای هر بیماری خاص نیست. اگر مبتلا به لوپوس، بیماری التهابی، سرطان یا عفونت باشید نرخ رسوب بالا می رود.
• ارزیابی کلیه و کبد. آزمایش خون می تواند به اندازه کافی عملکرد کلیه ها و کبد شما را ارزیابی کند. لوپوس می تواند بر این اندام تاثیر بگذارد.
• آزمایش ادرار. معاینه نمونه ای از ادرار برای تشخیص لوپوس مناسب است. زیرا ممکن است لوپوس بر کلیه های شما تاثیر گذاشته باشد.
• آزمایش آنتی بادی ضد هسته (ANA). آزمایش مثبت برای حضور این آنتی بادی ها - تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن - نشان دهنده سیستم ایمنی تحریک شده است. در حالی که اکثر افراد مبتلا به لوپوس دارای آزمون مثبت ANA هستند، اکثر افراد دارای ANA مثبت، لوپوس ندارند. اگر شما برای آزمایش ANA مثبت تست کنید، ممکن است پزشک شما آزمایش تست آنتی بادی خاصی را توصیه کند.
آزمایشات تصویربرداری
اگر پزشک شما متقاعد شود که لوپوس بر ریه ها یا قلب شما تأثیر می گذارد، ممکن است پیشنهاد کند آزمایشات زیر را انجام دهید:
- اشعه ایکس قفسه سینه. یک تصویر از قفسه سینه ممکن است سایه های غیر طبیعی را نشان دهد که مایع یا التهاب را در ریه ها نشان می دهد.
- اکودیاگرام. این آزمایش با استفاده از امواج صوتی برای تولید تصاویر واقعی از ضربان قلب شما است. این آزمایش برای بررسی مشکلات دریچه ها و دیگر قسمت های قلب استفاده می شود.
بافت برداری
لوپوس می تواند به کلیه های شما در بسیاری از روش های مختلف آسیب برساند، و درمان ها می توانند بسته به نوع خسارت رخ دهد. در بعضی موارد، لازم است که یک نمونه کوچک از بافت کلیه آزمایش شود تا تعیین شود بهترین درمان ممکن است. نمونه را می توان با یک سوزن یا از طریق یک برش کوچک بدست آورد.
بیماری لوپوس را چگونه درمان کنیم؟
درمان لوپوس بستگی به علائم و نشانه های شما دارد. همانطور که علائم و نشانه های شما کاهش می یابند، شما و پزشک ممکن است متوجه شوند که باید داروها یا دوزها را تغییر دهید. داروهایی که معمولا برای کنترل لوپوس استفاده می شود عبارتند از:
داروها
1- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی. برای درمان سکته، تورم و تب همراه با لوپوس ممکن است از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی NSAID مانند ناپروکسن سدیم (Aleve) و ایبوپروفن Advil)، Motrin IB) استفاده شود. داروی NSAID قوی تر به صورت نسخه قابل دسترسی است. عوارض جانبی NSAID ها شامل خونریزی معده، مشکلات کلیوی و افزایش خطر بیماری های قلبی است.
2- داروهای ضد مالاریا. داروهایی که معمولا برای درمان مالاریا استفاده می شود، مانند هیدروکسی کلروکین Plaquenil، همچنین می تواند به کنترل لوپوس کمک کند. عوارض جانبی می تواند باعث ناراحتی معده و آسیب به شبکیه چشم شود.
3- کورتیکواستروئیدها. پیشزونون و انواع دیگر کورتیکواستروئیدها باعث افزایش تاثیر لوپوس می شود اما اغلب عوارض بلند مدت دارند از جمله فشار خون بالا، دیابت ( علائم و درمان دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 چگونه است)
و افزایش خطر ابتلا به عفونت. خطر عوارض جانبی با دوزهای بالاتر و درمان طولانی مدت افزایش می یابد.
4- داروهای سرکوب کننده ایمنی. داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند ممکن است در موارد جدی لوپوس مفید باشد. مثالها شامل آزاتیوپرین (Imuran)، Azasan)، Mycophenolate (CellCept)، Leflunomide (Arava) و متوترکسات (Trexall) هستند. عوارض جانبی بالقوه ممکن است شامل افزایش خطر عفونت، آسیب کبدی، کاهش باروری و افزایش خطر ابتلا به سرطان باشد. داروهای جدیدتر، بیومیف (Benlysta)، علائم لوپوس را در برخی افراد کاهش می دهد. عوارض جانبی عبارتند از تهوع، اسهال و تب.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
اگر لوپوس دارید مراحل مراقبت از بدن خود را انجام دهید. اقدامات ساده می تواند به جلوگیری از عود لوپوس کمک کند، و اگر این اتفاق بیفتد، بهتر است با علائم و نشانه هایی که تجربه می کنید، مقابله کنید. سعی کنید:
- به طور منظم به دکتر مراجعه کنید. به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. مراجعات منظم به پزشک کمک می کند از بروز زخم ها جلوگیری کند و می تواند در درمان مراقبت های بهداشتی روزمره، مانند استرس، رژیم غذایی و ورزش و جلوگیری از عوارض لوپوس مفید باشد.
- استراحت کافی. افراد مبتلا به لوپوس غالبا خستگی مداوم را تجربه می کنند و این امر لزوما با استراحت انجام نمی شود. در طول شب به قدر کافی بخوابید و در طول روز نیز چرب بزنید.
- مراقب نور خورشید باشید. از آنجا که نور ماوراء بنفش می تواند آسیب برساند، لباس های محافظتی مانند کلاه، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید و هر بار که بیرون می رودی، از کرم های ضد آفتاب با فاکتور حفاظت 55 استفاده کنید.
- ورزش منظم. ورزش می تواند خطر ابتلا به حمله قلبی را کاهش دهد، به افسردگی ( این مقله را بخوانید: راه های نجات از افسردگی) کمک کند و رفاه عمومی را ارتقا بخشد.
- سیگار نکشید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی را افزایش می دهد و می تواند اثرات لوپوس را در قلب و عروق خونی افزایش دهد.
- رژیم سالم. رژیم غذایی سالم حاوی میوه ها، سبزیجات و دانه های کامل است. گاهی اوقات ممکن است محدودیت های غذایی داشته باشید، به خصوص اگر فشار خون بالا، آسیب کلیوی یا مشکلات گوارشی داشته باشید.
درمان های مکمل و جایگزین
گاهی اوقات داروهای جایگزین یا مکمل ممکن است برای افراد مبتلا به لوپوس مفید باشد. با این حال، این درمان ها معمولا با داروهای رایج استفاده می شود. قبل از شروع این درمانها با پزشک خود مشورت کنید. اگر در مورد این دارو سوالی دارید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.درمان های مکمل و جایگزین برای لوپوس عبارتند از:
- DHEA: نشان داده شده است که مکمل های حاوی این هورمون دوز استروئیدهای مورد نیاز برای تثبیت علائم در برخی از افراد مبتلا به لوپوس را کاهش می دهد.
- روغن ماهی: مکمل های روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که ممکن است برای افراد مبتلا به لوپوس مفید باشد. عوارض جانبی مکمل های روغن ماهی می تواند شامل تهوع، خلط و طعم ماهی در دهان باشد.
- ویتامین: D شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه افراد مبتلا به لوپوس از مکمل ویتامین D ( این مقاله را بخوانید:قرص ویتامین دی 50000) بهره می برند.
تهیه و تنظیم: گروه سلامت اوما
منبع: www.mayoclinic.org
