افسردگی بعد از بارداری پوچ

متاسفانه همیشه شرایط بارداری آن طور که ما دوست داریم پیش نمی رود. در موارد نادر ممکن است آزمایش بارداری شما مثبت بوده باشد و همه علائم بارداری را نیز داشته باشید اما بارداری درستی اتفاق نیفتاده باشد و جنین تشکیل نشود. در این حالت آزمایش بارداری اشتباه نبوده است زیرا هورمون بارداری در خون و ادرار وجود دارد. منتها جنین به درستی تشکیل نشده و رشد نکرده است که به آن بارداری پوچ گفته می شود و در صورت تشخیص باید سریعا متوقف شود. از بین رفتن بارداری ممکن است رایج ترین تجربه ای باشد که هیچ کس مایل به صحبت درباره آن نیست. معمولا زمانی که این اتفاق می افتد خانم باردار از نظر روحی به هم می ریزد و حتی ممکن است تا مدتی دچار افسردگی شود.

در این مقاله می خواهیم این موضوع را بررسی کرده و ببینیم چگونه این افراد می توانند هرچه سریع تر به زندگی عادی خود بدون حالت های عصبی یا روحی برگردند. با ما همراه باشید. 

افسردگی بعد از زایمان

طبق نظر مشاوران خیلی از خانم ها بعد از زایمان به دلیل جدا شدن جزئی از بدنشان که نه ماه همراه آن ها بوده است دچار افسردگی می شوند. اما خانم هایی که بارداری پوچ و سقط دارند آسیب بیشتری می بینند زیرا حتی زحماتشان به نتیجه و تولد نوزاد جدیدی هم ختم نشده است. روش های مختلفی وجود دارد که زوج ها بتوانند این وضعیت را بهتر تحمل کرده و در مقابل چیزهایی مثل افسردگی، اضطراب و قضاوت دیگران ناشی از ازدست دادن بچه بایستند. همین جا به شما بگویم استرس و اضطراب عامل بسیاری از ناکامی هاست و بسیاری از خانم های بارداری که دچار بارداری پوچ یا سقط شده اند از آن دسته افراد پر استرس بوده اند که به شدت هم در روز کار می کردند و بعدا متوجه اشتباه خود شده اند و دائما به خود می گفتند که ای کاش بیشتر حواسشان بود و بیشتر مراقبت می کردند. البته گاهی نیز در موارد بسیا نادر بارداری پوچ می تواند ربطی به فعالیت فرد نداشته باشد. 

به نظر می رسد، از بین رفتن حاملگی شایع ترین تجربه ای است كه كسی آن را باور ندارد. تا زمانی که اتفاق بیفتد و بعد یک زن و غالباً یک زن و شوهر مجبورند آن را به سختی تحمل کرده و به زندگی خود ادامه دهند تا شاید در آینده دوباره موفق به بارداری شوند. 

نکات مهم در ناراحتی های بارداری پوچ

در ادامه می خواهیم پنج نکته ای را که می تواند بعنوان مشاوره به شما زوج های عزیز اومایی که دچار بارداری پوچ و از دست دادن فرزندتان شده اید بگوییم تا کمی حالتان بهتر شود و با تحمل بیشتری آن را بپذیرید. البته باید بگوییم در بارداری پوچ اصلا جنین شکل نمی گیرد و فقط از نظر روانی تاثیر بدی روی شما گذاشته است. چون شما اصلا نمی دانستید که جنینی وجود ندارد.

1. هنگام خبر دادن این موضوع باید از کلمات صحیح استفاده شود.

معمولا دیده می شود که وقتی از طرف پزشک یا همسر قرار است این خبر به خانم داده شود بصورت خیلی صریح گفته شده و از کلمه سقط جنین استفاده می شود. مثلا می گویند بچه ات از بین رفته است یا ادامه بارداری به ضرر شما تمام می شود و یا هنوز بچه ای شکل نگرفته و بارداری باید متوقف شود. این جاست که حس و حال خیلی بدی به مادر دست می دهد و همان جا بذر افسردگی کاشته می شود. بنابراین خیلی خوب است که افراد کارمند در این کلینیک ها و همسران بدانند در این موقعیت ها باید بسیار با لطافت و مهربانی از کلمات جایگزین دیگری استفاده نمایند. مثلا به او بگویید:

• خدارو شکر که این اتفاق زودتر افتاده است و خطری شما را تهدید نمی کند.
• ممکن بود اگر بارداری شما با این وضعیت ادامه پیدا کند فرزندتان با نقص به دنیا بیاید. بنابراین بهترین کار برای خودتان و فرزندتان این است که به بارداری پایان دهید.
• نگران نباشید شما هنوز جوان هستید و باز هم شانس پدر و مادر شدن را دارید.

همچنین از چیزهایی که مرتبط نیست و نمی تواند در همدردی با مادر کمکی به او بکند اجتناب کنید. مثلا هیچ گاه وقتی برای تشییع جنازه همسر دوستتان می روید به او نمی گویید اشکال ندارد ناراحت نباش در عوض ماهی های زیادی در دریا وجود دارد. این کار نه تنها حال او را بهتر نمی کند بلکه عصبانیتش را بیشتر هم خواهد کرد. 

معمولا والدینی که دچار این اتفاق شده اند زمانی که دیگران دائما در مورد این مسئله جلوی آن ها صحبت می کنند بیشتر اذیت می شوند و بهتر است اطرافیان حواسشان به صحبت ها باشد و چیزی نگویند که بر ناراحتی آن ها اضافه کند و یا سعی کنند اصلا درباره این مسئله صحبت نشود. 

2. از دست دادن بارداری یک اندوه واقعی است!

روانپزشکان گاهی اوقات تجربه از دست دادن بارداری را اندوه نامرئی می نامند. از دست دادن بارداری در حالی که پدر و مادر نوزاد جدید دل خودشان را به آن خوش کرده اند و عوارضی که مادر در طی سه ماهه اول مثل بیماری صبحگاهی تحمل کرده است بسیار اندوهناک است.

بخصوص که زوجین کاملا با نوزاد ارتباط برقرار کرده اند و چشم به راهش هستند. شما حسابش را بکنید که یک دفعه متوجه شوید تمام پیش بینی هایی که برای آمدن فرزند کرده اید و یا تحمل انقباضات یا عوارض دیگر مثل خستگی، تهوع و ... ناگهان پوچ و بی فایده محسوب می شود و دیگر فرزندی وجود ندارد. چه حسی به شما دست می دهد؟ این حالت بخصوص برای والدینی که تجربه اولشان هست بسیار سخت تر می باشد. 

با اینکه هیچ موجودی که بتوان آن را تشییع کرد و با مراسم خاص از او خداحافظی نمود در این بارداری وجود ندارد اما بهتر است قبل از از بین بردن بافت های اضافی آن و جراحی پدرو مادر چند دقیقه ای تنها بوده و با فرزندشان خداحافظی کنند. این کار حس بهتری در آن ها ایجاد کرده و امیدشان را برای شانسی دوباره بیشتر می کند. این آئیین ها در تمام ادیان و دنیا وجود دارد و کمک می کند تا کاملا بپذیرید که چیزی تمام شده است و والدین باید آماده ورود به مرحله جدیدی از زندگی شوند. در نتیجه احساس بهتری خواهند داشت. حتی پدر و مادر می توانند یک برنامه آئینی برای خداحافظی از خودشان خلق کنند که برای آن ها کاملا معنا دار باشد. 

بعضی اوقات، این والدین از خانواده و دوستان می خواهند تا جمع شوند و با هم مراسم خداحافظی را برپا کنند. گاهی اوقات نیز این زوج ها کارهای خاصی انجام می دهند. مثلا یک زن و شوهر به مکان ویژه ای در جنگل جایی که یک جریان آب نیز وجود داشت، رفتند. آن ها یک قایق کوچک را کرایه کردند و نامه های خداحافظی را برای کودک خود نوشتند و آن ها را به رودخانه سپرده و با هم آن را تماشا کردند و عهد بستند بار دیگر تلاش خواهند کرد. 

3. واکنش طرف مقابل نسبت به این موضوع 

مغز ما بسیار شگفت انگیز است. مغز همیشه در حال یادگیری است و سعی می کند بفهمد که چگونه کارهای بهتری را انجام دهد. نکته مهم این است که وقتی اتفاق خیلی بدی مثل بارداری پوچ رخ می دهد، مغز ما فکر می کند که ما می توانیم مانع آن شویم. به همین دلیل والدین می توانند به معنای واقعی کلمه احساس ناراحتی کنند و به دنبال این باشند که دریابند چرا این اتفاق افتاده است و چه کاری باید می کردند که نکردند و مدام خودشان را سرزنش می کنند و اجازه می دهند احساس شرمندگی سراسر روح و جان آن ها را در بر بگیرد. به طوری که  می تواند به یک بازی سرزنش تبدیل شود و دائما جملات زیر به ذهنشان می رسد:

• یک نفر احساس می کند که از دست دادن حاملگی در 25 درصد موارد می تواند اتفاق بیفتد، بنابراین چندان اتفاق بزرگی هم نیست ، در حالی که شریک زندگی او از نظر روحی ویران شده است.
• گاهی  یک مادر ترسیده عملگرا است و می داند که کودک زنده نمی ماند. اما پدر، از طرف دیگر، احساس گناه می کند و مطمئن است که این "ژن های بد" او است که باعث این اتفاق شده است.
• یک زن بی سرپرست از از دست دادن این بارداری بسیار ناراحت است و همچنین با این واقعیت روبرو است که شاید هرگز فرصتی برای بارداری مجدد پیدا نکند. 

یک مرد عصبانی است زیرا او به همسر باردار خود قبلا هشدار داده است که اینقدر ورزش نکند و برای او مهم نیست که پزشکان چه می گویند، او پیش خودش مطمئن است که به همین دلیل بارداری از بین رفته است. 
باید بگویم این سرزنش ها نه تنها اوضاع را بهتر نمی کند بلکه باعث می شود شرایط بدتری ایجاد شود که در ادامه بررسی می کنیم.

4. شرم و سرزنش دائم می تواند یک زن و شوهر را از هم دور کند

هم شرم و هم سرزنش مردم را از هم جدا می کند. بر درد از بین رفتن فرزند آن ها می تواند درد انزوا یا احساس بی دقتی و سهل انگاری  نیز با این جملات اضافه شود. اما، وقتی زوجین می توانند در مقابل شرم و سرزنش با هم کنار بیایند و همدیگر یا خودشان را سرزنش نکنند، می توانند به هم نزدیک شوند تا دوباره شانس دیگری برای داشتن فرزند به وجود بیاورند و این ناراحتی را از بین ببرند.

5. بهبودی امکان پذیر است !

بهبودی اندوه از دست دادن بارداری و فرزندی که باعث ایجاد بسیاری از ارزوها و خوشی های والدین شده بود زمان می برد ولی اگر برنامه ای برای آن وجود نداشته باشد، به نظر می رسد که هرگز به پایان نمی رسد.
از آنجا که در مورد از دست دادن بارداری معمولا صحبت نمی شود، مردم اغلب احساس می کنند که از مسیر خارج نیستند و کار درستی را انجام می دهند و همانطور که باید "هیچ حرکتی نمی کنند".

راه های مقابله با افسردگی بعد از بارداری پوچ

در این جا مواردی وجود دارد که زوج ها در این شرایط می توانند انجام دهند تا حالشان بهتر شود و به زندگی طبیعی خود بازگردند:

برنامه ریزی برای تاریخ های مهم: 

بارها و بارها، افرادی که دچار این اتفاق شده اند بعد از مدتی که این دوران را پشت سر گذاشته اند با به یاد داشتن تاریخ های مهم زندگی مثل سالگرد ازدواج یا تولد و گرفتن جشن برای دیگری توانسته اند حال خودشان و همسرشان را تا حد زیادی خوب کنند. بهتر است برای این تاریخ ها برنامه ریزی کنید. این تاریخ ها برای گرفتن مراسم جشن و شادی عالی هستند. 

با افرادی که با شما در ارتباط هستند، محدودیت ها را تعیین کنید:

اجازه ندهید بعد از این اتفاق کسی از شما بپرسد "خب چه خبر؟ دوباره برای بارداری شروع به تلاش کرده اید؟" این سوالات واقعا مزاحم و اذیت کننده هستند و شما باید محترمانه به آن ها بگویید که این مسئله کاملا خصوصی است و خودتان درباره آن تصمیم می گیرید. 

اگر کسی می خواهد شما را تشویق کند و شما این تشویق را نمی خواهید، به آن ها اطلاع دهید. اگر متناسب با روابط شما با آن ها باشد ، می توانید به آنها بگویید که از نیت آن ها و آنچه برای شما مفید است قدردانی می کنید: مثلا "من واقعاً قدردانی می کنم که شما می خواهید من احساس بهتری داشته باشم، اما اکنون فقط ناراحتم. من دوست دارم شما را ببینم / به سینما بروم / با شما شام بخورم اما اگر باعث ناراحتی ام شوید این کار را نمی کنم.

خودتان را حس کنید و دوست داشته باشید:

اگر بتوانید برنامه ای بریزید که یک رژیم غذایی سالم سرشار از انواع آنتی اکسیدان ها را انتخاب کرده و رعایت کنید در شادابی شما بسیار کمک کننده هست. هر چقدر می توانید به خودتان برسید و بهتر است در این هنگام همسرتان توجه بیشتری داشته باشد و باید در این مورد با او صحبت کنید و از او بخواهید که همراهیتان کند تا حال هردوی شما خوب شود. این زمان دیگر زمان مراقبت های ویژه نیست بلکه زمان تغذیه سالم و مناسب در هر مکان و زمانی است. 

نگران کالری یک بستنی اضافی نباشید اگر هوس کردید حتما ان را بخورید تا حالتان بهتر شود. هر چیزی اگر کمی لذت و آسایش به همراه آورد و خطرناک نباشد را انجامش دهید.

با خود و شریک زندگی خود مهربان باشید: 

اگر شریک زندگی ندارید، به دوستانتان اطلاع دهید که شما به مهربانی اضافی احتیاج دارید. اما در صورت وجود همسر حتما نسبت به هم مهربان باشید و بپذیرید که این وضعیت برای هردوی شما سخت است و باید با کمک همدیگر آن را سپری کنید. 

به خود یادآوری کنید که غم و اندوه با گذشت زمان آسانتر می شود: 

لازم نیست کودک خود را فراموش کنید و یا به اجبار از آن بگذرید. فقط به خودتان زمان دهید. سعی کنید برنامه های جدیدی برای زندگی خود بریزید و مطمئن باشید با بارداری موفق بعدی کلی از این غم و اندوه ها از بین خواهد رفت اما قبل از آن بهتر است خودتان نیز به از بین بردنش کمک کنید.

سخن آخر

از دست دادن فرزندی که حدود سه ماه یا کمتر منتظر او بوده اید و حالا دیگر وجود ندارد بسیار اندوهناک و سخت است اما اگر شما و همسرتان در کنار هم و حمایتگر هم باشید به خوبی می توانید از پس ان برآمده و شانس دیگری را با موفیقت امتحان کنید و دوباره بچه دار شوید. بدانید که در این وضعیت غیر از شما و همسرتان کسی نمی تواند حالتان را خوب کند. پس لطفا به فکر همدیگر باشید و با پذیرش بیشتر موضوع و درک همدیگر این اندوه را پشت سر گذاشته تا با گذشت زمان و انجام کارهایی که گفتیم حالتان بهتر شود. امیدواریم هرچه زودتر با بارداری مجدد و سلامت این اندوه نیز به پایان برسد.