زمانی که نوزاد شما تازه متولد می شود بلافاصله بعد از زایمان جفت را با برش از نوزاد جدا می کنند. وظیفه جفت تغذیه رسانی و اکسیژن رسانی به نوزاد در طول بارداری از طریق بند ناف میب اشد؛ بنابراین زمانی که جفت جدا می شود بند ناف که کمی طولانی و خارج از بدن نوزاد است باقی مانده و با وسیله ای خاص بسته می شود تا مانند پوست خشک شود و بیفتد. فرایند خشک شدن این بند و بهبود زخم آن چند روز طول می کشد و در نهایت این بند به یک ناف بسیار زیبا تبدیل می شود؛ اما در صورتی که ترمیم بند ناف و تبدیل آن به ناف بیش از حد طول بکشد اصطلاحا می گویند نوزاد دچار گرانولوم بند ناف شده است. در این صورت به نظر می رسد بند ناف به یک توده کوچک بافتی در داخل ناف تبدیل می شود. این حالت ضرری برای نوزاد ندارد و دردی هم ایجاد نمی کند، اما برای جلوگیری از ایجاد عفونت باید تحت نظر پزشک قرار بگیرد. در این مقاله نکات بیشتری در مورد گرانولوم بند ناف برای شما مامان های اومایی عزیز می گوییم. با ما همراه باشید.
نحوه مراقبت از بند ناف نوزاد بعد از تولد
در بیشتر موارد، به غیر از تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه اطراف زخم بند ناف، دیگر نیازی به کار خاصی برای روند بهبود بند ناف نیست. متخصص اطفال در هر بار مراجعه بعد از تولد نیز، بند ناف کودک را بررسی کرده و از نظر عفونت آن را معاینه می کند.
در این شرایط، احتمالاً به شما توصیه می شود که کودک خود را به طور کامل حمام نکنید و اجازه ندهید قسمت ناف و بند ناف در حال خشک شدن مرطوب شود؛ زیرا در این صورت احتمال ایجاد عفونت یا طول کشیدن بهبودی وجود خواهد داشت. در این زمان برای حمام کردن کودکتان به شکل زیر عمل کنید:
- در یک وان کوچک یا در سینک ظرفشویی خود، پوست کودکتان را به آرامی با آب گرم و صابون و یک دستمال نرم تمیز کنید.
- با احتیاط و دقت کامل، اطراف ناف را با پارچه تمیز و نرم پاک کنید.
- بلافاصله بدن کودک خود را بخصوص در ناحیه شکم خشک کنید. اگر قسمت بالای پوشک کودک شما به بند ناف زخم مالیده می شود، قسمت بالای پوشک را به پایین تا کنید تا میزان اصطکاک و سوزش ناشی از آن برای نوزاد کاهش پیدا کند.
بند ناف باید بین یک تا سه هفته پس از تولد خود به خود بیفتد. اگر بعد از سه هفته هنوز بند ناف متصل است، باید به متخصص اطفال اطلاع دهید. بعضی اوقات، زودتر از زمان گفته شده نیز بند ناف می افتد و مشکلی ایجاد نمی کند.
گرانولوم چه زمانی تشکیل می شود؟
طبق نظریه انجمن جراحی اطفال آمریکا (APSA)، از هر 500 نوزاد 1 نفر به گرانولوم ناف دچار می شود. گرانولوما کلوخه ای از بافت در جایی روی بدن است که در نتیجه التهاب یا عفونت تشکیل می شود. این عارضه ممکن است با برخی شرایط پزشکی همراه باشد، اما وقتی پس از افتادن بند ناف نوزاد، در ناف ایجاد می شود، این امر به دلیل توسعه بافت زخمی در طی روند بهبود بند ناف است. توجه داشته باشید که این عارضه ممکن است برای بزرگسالان نیز زمانی که در ناف خود برای زیبایی سوراخ ایجاد می کنند، اتفاق بیفتد.
اما پس از افتادن بند ناف کودک، طبیعی است که در ابتدا یک لکه قرمز کوچک یا حتی یک توده بافت قرمز باقی مانده باشد و باید کمی صبور باشید تا این زخم بهبود یابد. اگر بعد از دو هفته از افتادن ناف، ناف کودک شما به طور کامل بهبود نیافته یا رشد جدیدی از بافت را مشاهده کردید، برای مراقبت های لازم بعدی باید با پزشک نوزادتان تماس بگیرید.
گرانولوم چه شکلی است؟
خود گرانولوم مانند یک توپ کوچک، مرطوب، صورتی یا قرمز به نظر می رسد. ممکن است با یک پوسته نازک زرد یا سفید نیز پوشانده شود، مایع روشنی را تخلیه کند یا در اطراف محیط آن صورتی یا ملتهب به نظر برسد.
آیا گرانولوم می تواند کودک من را آزار دهد؟
گرانولوم نافی دردناک یا خطرناک نیست و مانند رشد سرطانی نخواهد بود. تنها دلیل درمان پزشکان برای گرانولومای ناف جلوگیری از رشد بیشتر است که می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در آینده شود و بخصوص در زیبایی تاثیر منفی دارد. به علاوه اگر درمان نشود امکان ایجاد هر نوع عفونت ناف وجود دارد.
گرانولوم چگونه درمان می شود؟
در بیشتر موارد، متخصص اطفال کودک شما گرانولومای نوزادتان را با یک ماده شیمیایی به نام نیترات نقره درمان می کند. هنگامی که مقدار کمی از این ماده روی گرانولوم قرار می گیرد، بافت را می سوزاند و رشد را متوقف می کند و در نهایت آن را از بین می برد. این درمان به کودک شما صدمه نمی زند، زیرا هیچ انتهای عصبی در بافت گرانولوم وجود ندارد.
اگر این درمان اثر نکرد، گزینه های درمانی دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از:
- پزشک متخصص اطفال می تواند گرانولوم را با استفاده از مقدار کمی نیتروژن مایع، منجمد کند.
- پزشک متخصص اطفال می تواند نخ بخیه را در اطراف پایه گرانولوما ببندد تا جریان خون را از بافت خارج کند. این امر بند ناف را مجبور به خشک شدن می کند.
هیچ یک از این روش ها برای کودک شما دردناک نیست. در برخی موارد نادر، ممکن است برای برداشتن گرانولوم به عمل جراحی نیاز باشد، اما اکثریت قریب به اتفاق این رشد ها با اقدامات ساده در مطب متخصص اطفال درمان می شوند.
آیا می توانم برای جلوگیری از گرانولوم کاری انجام دهم؟
خیر. هنوز هیچ کس نمی داند چرا برخی از نوزادان مبتلا به گرانولوم می شوند. هیچ دلیل ژنتیکی یا زیست محیطی برای این حالت وجود ندارد و نمی توان گفت لزوما به دلیل شرایط مراقبتی بعد از تولد این حالت ایجاد می شود.
سایر مشکلات بند ناف
شما همیشه باید مراقب علائم عفونت در ناف نوزاد خود در هفته های اول تولد باشید. طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، عفونت ناف می تواند علائم زیر را داشته باشد:
- ترشحاتی با بوی بد ایجاد می کند.
- مایعات یا چرک زرد از آن خارج می شود.
- باعث تب و یا تحریک پذیری نوزاد می شود.
- اطراف بند ناف قرمز یا ملتهب می شود.
- در صورت لمس باعث ناراحتی نوزاد خواهد شد.
یکی دیگر از مشکلات شایع بند ناف، فتق ناف است. طبق APSA، حدود 20٪ از نوزادان دارای فتق ناف هستند. این وضعیت حالتی است که عضلات اطراف ناف کاملاً به هم متصل نیستند. در نتیجه مقدار کمی فضای آزاد برای بیرون آمدن بافت داخلی از طریق ناف ایجاد می کند و اغلب هنگام گریه کودک بیشتر مشخص می شود؛ مانند گرانولوم، فتق نیز برای کودک شما دردناک نیست.
اگرچه فتق های نافی ترسناک به نظر می رسند، اما بیشتر آن ها تا زمان 18 ماهگی کودک بدون مداخله بهبود می یابند. در غیر این صورت، ممکن است برای درمان فتق کودک، جراحی سرپایی لازم باشد که این جراحی تا 5 سالگی انجام نمی شود.
اگرچه بیشتر مشکلات بند ناف برای کودک شما بدون ضرر و درد هستند، اما اگر بند ناف کودک به طور طبیعی بعد از 3 هفته بهبود نیابد، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
سخن آخر
گرچه ممکن است فکر کردن در مورد ایجاد گرانولومای نافی برای نوزادتان اعصاب خردکن باشد، اما می توانید با آگاهی از اینکه برای کودک شما دردناک یا مضر نیست، راحت باشید و بدانید که بیشتر این موارد به راحتی توسط پزشک برطرف می شوند و مشکلی ایجاد نخواهند کرد.
Marvin Resmovits, M.D. How to Treat Omphalitis in Newborn Babies. on November 12, 2020