مواد تشکیل دهنده اسپرم

یکی از مهمترین فاکتورهای مرتبط با باروری مردان، وضعیت  اسپرم است. در این مقاله در مورد اجزای سازنده اسپرم توضیح داده میشود:

اجزای سازنده یک اسپرم

سلول اسپرم بالغ (اسپرماتوزوئید) 0.05 میلی لیتر طول دارد. ساختار آن از سه قسمت سر، بدن و دم تشکیل شده است.

سر: سر توسط کلاهکی به نام «آکروزوم» احاطه شده که حاوی آنزیم‌هایی برای نفوذ به تخمک و شامل هسته ای از مواد ژنتیکی متراکم از 23 کروموزوم است.

بدن: از گردن به بدن متصل می شود که میتوکندری در آن قرار دارد میتوکندری‌ها انرژی لازم برای حرکت اسپرم و حیات آن را از طریق تولید ATP فراهم می‌کنند.  

دم: دم از الیاف پروتئینی ساخته شده است که از دو طرف منقبض می شوند، و یک حرکت موجی مشخصی را ایجاد می کند که اسپرم را از طریق مایع منی عبور می دهد و همچنین یک انرژی اضافی را تأمین می کند.

بعضی از اسپرم ها دو سر یا دو دم دارند و اگر دمای بیضه ها خیلی گرم باشند ممکن است بمیرند یا اسپرماتوژنز(اسپرم سازی) رخ ندهد.

اسپرم با سرعت حدود 3 میلی متر (0.12 اینچ) در دقیقه به طور متوسط شنا می کند که این عدد برای هر مرد متفاوت است. برخی از سلولهای اسپرم شناگران بهتری از دیگران هستند. چرا؟ آنها فقط برای شنا 1.25 سانتی متر یا نیم اینچ باید بیش از 1000 بار دمهای  خود را تکان دهند. چرا بعضی از آنها بهتر از دیگران هستند ، برای بسیاری از متخصصان باروری هنوز یک معما است. به هر حال...

نحوه تولید شدن اسپرم

در انسان اسپرم در بیضه آغاز به ساخته شدن می کند که حدود 72 روز طول می کشد تا یک اسپرم رشد کند. تولید اسپرم نیاز به دمایی دارد که سه تا پنج درجه زیر دمای بدن باشد این عضو به دلیل ساختارش به دمای زیاد و حتی دمای بدن یعنی 37 درجه حساس است به همین دلیل در کیسه‌ای به نام کیسه بیضه قرار دارد تا دمای آن تنظیم شود. کیسه بیضه دارای یک ترموستات داخلی است که باعث می شود اسپرم در دمای مناسب نگهداری شود.

هنگامی که دمای بیضه‌ها از حد معمول پایین‌تر برود، «مُنقَبِض»(جمع) میشوند و باعث می‌شوند تا بیضه‌ها به زیر شکم نزدیک شوند و از گرمای شکم، دور بمانند درست مثل وقتی که وارد آب خنک استخر می شوید. اما وقتی که دمای بیضه‌ها از حد معمول بالاتر می رود، این ماهیچه‌ها «مُنبَسِط»(باز) می‌شوند و بیضه‌ها از شکم فاصله می‌گیرند(شُل می شوند) تا خنک تر شوند. (95 درجه - 97 درجه فارنهایت یا 35 درجه تا 36 درجه سانتیگراد)

منی حاوی ترکیبات مختلفی است، از جمله فروکتوز، اسید اسکوربیک، کلسترول، کراتین، اسید سیتریک، اسید لاکتیک، نیتروژن، ویتامین b12 و نمک ها و آنزیم های مختلف. 

بیایید به داخل سر اسپرم برگردیم. تمام سلولهای طبیعی و سوماتیک 46 کروموزوم دارند اما اسپرم (سلول جنسی نر) نیمی از این تعداد را دارد یا 23 و تخمک (سلول جنسی ماده) نیز دارای 23 کروموزوم است، اگر این دو فرآیند لقاح را انجام دهند و ترکیب شوند،  تعداد کروموزوم های آنها با هم 46 کروموزوم جمع می شود.

بخش میانی فعالیت اسپرم ها را کنترل می کند. اسپرم یا (اسپرماتوزوئیدها - که  شناگر های کوچک هستند) فقط حدود 5٪ از آنچه را که مرد هر بار انزال می کند، تشکیل می دهد. این رقم حدود 100 تا 400 میلیون نفر از آنها را نشان می دهد! بنابراین، آنها بسیار بسیار ریز هستند، در واقع یک اسپرم کوچکترین سلول در بدن است.

بقیه آنچه که یک مرد در انزال خود خارج می کند، یعنی حدود یک قاشق چای خوری (5 میلی لیتر)، از آب، قند، پروتئین، ویتامین C، روی و پروستاگلاندین ها تشکیل شده است. مایع منی یا مایع منی مخلوط اسپرم و ترشحات وزیکولهای منی، غده پروستات و غدد پیوندی است. در طول زندگی یک پسر، او بیش از 12 تریلیون اسپرم تولید خواهد کرد.