یکی از دردهایی که می توان گفت همه خانم ها حتی به شکل خفیف حداقل یک بار در هر ماه آن را تجربه می کنند درد در ناحیه رحم به دلیل پریودی است که باعث دل درد و درد در زیر شکم می شود. اما گاهی ممکن است برخی خانم ها بیش از اندازه دچار دردهای زیر شکمی شوند و نتوانند آن را تحمل کنند که در این صورت احتمالا طبیعی نبوده و دارای علت خاصی می باشد. در این مقاله می خواهیم شما بانوان اومایی عزیز را با دلایل ایجاد درد زیر شکم و نحوه درمان آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
چه چیزی باعث درد زیر شکم یا لگن می شود؟
گاهی زنان به طور ناگهانی درد کمر را تجربه می کنند که به دلیل قاعدگی هم نیست. در این دردها عموما اندام های تناسلی و مثانه و درد لگن دخیل هستند. در بسیاری از موارد تشخیص علت دقیق درد در خانم ها دشوار است اما مشخص کردن علائم به پزشک کمک می کند تا به درستی بیماری را تشخیص دهد. شايعترين علل درد زیر شکم یا لگن در زنان عبارتند از:
- اختلالات ادراری مانند مشکلات مثانه یا کلیه.
- مشکل روده
- مشکلات مربوط به سیستم تولید مثل مانند رحم، لوله های فالوپ و تخمدان.
در ادامه هر کدام از این موارد را به صورت جزئی تر توضیح می دهیم:
1- درد شکمی ناشی از سیستم ادراری
عفونت های ادراری در خانم ها بسیار شایع هستند و علائم اصلی آن شامل سوزش در هنگام ادرار و تکرر ادرار می باشد. عفونت می تواند به کلیه ها (پیلونفریت) گسترش یابد و باعث می شود دچار دل درد یا کمر درد و بالا رفتن دمای بدن شوید. همچنین ممکن است در ادرار خون مشاهده کنید که همه این علائم را باید به پزشک بگویید تا تشخیص دقیق تری انجام دهد (نام آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری).
اگر دردی دارید که از پشت به داخل کشاله ران کشیده می شود و شدید است ممکن است به وجود سنگ کلیه مشکوک شود. در این صورت پزشک آزمایشاتی را برای شما تجویز می کند تا نسبت به سنگ کلیه مطمئن شود.
2- درد شکمی ناشی از سیستم گوارش
درد ناشی از روده بزرگ یکی از علت های رایج درد شکمی در مردان و زنان است. علائم اختلالات مربوط به روده بزرگ که باعث درد می شوند عبارتند از:
- درد همراه با مدفوع
- تغییر در عادات روده
- خونریزی در هنگام مدفوع
- نفخ با باد شکم
- یبوست و اسهال نیز باعث ایجاد درد می شود. این بیماری ها اغلب به دلیل بیماری هایی مانند معده درد یا کولیک ایجاد می شوند.
- علل احتمالی درد ناشی از روده شامل سندرم روده تحریک پذیر (IBS) می باشد که می تواند باعث اسهال، یبوست و نفخ شود. اگر علاوه بر کمر درد خونریزی داشته باشید یا متوجه شوید مدفوع شما سیاه است باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم نیاز به بررسی دارند.
- بیماری های دیگر شامل بیماری دیورتیکولار است که یکی از عوارض جانبی بیماری های دیگر و مصرف انواع داروها در بیماران مسن می باشد و به بیماری روده ای التهابی (کولیت زخمی یا کرون) معروف است. سرطان کولورکتال نیز نادر می باشد اما مهم است.
3- درد شکمی ناشی از اندام های تولید مثل
درد می تواند به دلیل اختلالات موجود در رحم، لوله های فالوپی یا تخمدان ها باشد. این درد معمولا در کمر هم احساس می شود. دردهای مربوط به تخمدان ها نیز بیشتر در پهلوها اتفاق می افتند. درد ناشی از رحم در طول پریودی بدتر می شود و به دیسمنوره معروف است.
برخی از بیماری هایی که بر سیستم تولید مثل اثر می گذارند نیز می توانند باعث درد در هنگام مقاربت شوند. اگر در طول یک هفته قبل از پریودی، درد و گرفتگی شکمی داشته باشید، ناشی از گرفتگی لانه گزینی است. این درد یکی از نشانه های بارداری است که تنها برخی از خانم ها آن را متوجه می شوند و کوتاه مدت است و می تواند با یک لکه بینی خفیف نیز همراه باشد.
نمونه هایی دیگر از بیماری های اندام های تولید مثل که باعث ایجاد درد زیر شکم می شوند عبارتند از:
- آندومتریوز
- فیبروم
- بیماری التهابی لگن
- کیست های تخمدان
- مشکلات مربوط به مرحله اولیه حاملگی، مانند سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی.
چه زمانی برای درد زیر شکم به دکتر مراجعه کنم؟
اگر مشکلات شما در یک یا دو روز حل نشد و هنوز درد دارید به پزشک مراجعه کنید. دکتر سؤالات زیادی در مورد پریودی شما، ادرار و تحرک روده خواهد پرسید. همچنین ممکن است از علائم عمومی مثل تب، تهوع و استفراغ سوال کند.
اگر علائم شما شامل تب، استفراغ خونی، مدفوع تیره یا خونریزی یا درد حاد باشد که دائما هم بدتر می شود نیاز به اورژانس دارید. در صورت لزوم، دکتر ممکن است سوالاتی در مورد زندگی احساسی و فردی یا خانوادگی، خانه، کار و زندگی جنسی از شما بپرسد. سپس یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.
اغلب پزشک از شما می خواهد نمونه ای از ادرارتان را به آزمایشگاه بدهید تا عفونت های احتمالی بررسی شود. همچنین در کنار آن ممکن است سونوگرافی و برخی آزمایشات دیگر را نیز برای تشخیص دقیق تر تجویز کند.
درمان در خصوص درد شکمی چگونه است؟
درمان دردهای شکمی به علت ایجاد آن بستگی دارد و می تواند متفاوت باشد. برخی از دلایل رایج و درمان آن ها عبارتند از:
1- علل زنان و زایمان
ممکن است نیاز به سواب واژینال، اسمیر دهانه رحم یا معاینه سونوگرافی لگن داشته باشید. سونوگرافی ممکن است به شکل سونوگرافی واژینال انجام شود. زیرا دقت بالاتری دارد. آزمایش خون تخصصی نیز برای بررسی سرطان تخمدان، CA-125، انجام می شود. آزمایش های تهاجمی بیشتر باعث افزایش درد می شود و تنها در صورت ضرورت خیلی زیاد انجام می شوند.
2- علل مربوط به ادرار
احتمال دردهای شکمی به دلیل اختلالات مربوط به ادرار را می توان با استفاده از نمونه ادرار، سونوگرافی یا سی تی اسکن بررسی کرد.
3- علل مربوط به روده و کولون
ممکن است برای تشخیص علت درد و درمان آن نیاز به بررسی اندوسکوپیک داخلی روده توسط کولونوسکوپی داشته باشید.
در نهایت یک CT (اسکن تاموگرافی کامپیوتری) ممکن است برای بررسی هر سه عامل اصلی درد مناسب باشد و به پزشک در تشخیص دقیق کمک کند. بسته به شرایط شما پزشک یکی از موارد بالا را تجویز خواهد کرد و بعد از تشخیص درمان را شروع می کند.
سخن آخر
همان طور که ملاحظه کردید دردهای زیر شکمی در زنان می تواند دلایل پیچیده و مختلفی داشته باشد. اما در صورتی که بعد از یکی دو روز خوب شد جای نگرانی نیست. فقط در صورتی که همراه با علائم دیگر بود یا هر روز بد تر شد و یا به مدت طولانی ادامه پیدا کرد باید به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات لازم علت آن تشخیص داده شود و در صورت نیاز مورد درمان قرار بگیرید.
Dr Juliet McGrattan (MBChB). Lower abdominal pain in women - causes and treatments.30/10/2019
