دیابت ملیتوس یا شیرین یا قند خون یا مرض قند، که معمولاً به عنوان دیابت شناخته می شود، یک بیماری متابولیکی است که باعث افزایش قند خون می شود.
بیماری دیابت چیست؟
علائم دیابت چیست؟
علائم دیابت نوع 1
علائم دیابت نوع 2
علائم دیابت در زنان
علائم منحصر به فرد دیابت در مردان
علائم دیابت در کودکان
علائم دیابت در نوجوانان
علائم دیابت بارداری
بیماری دیابت چیست؟
هورمون انسولین قند را از خون به درون سلولهای شما منتقل می کند تا در آنجا ذخیره شود یا برای انرژی مورد استفاده قرار گیرد. دیابت باعث می شود بدن به اندازه کافی انسولین تولید نکند یا نتواند از انسولین تولید شده به طور مؤثر استفاده کند. قند خون بالای درمان نشده ناشی از دیابت می تواند به اعصاب ، چشم ها ، کلیه ها و سایر اندام ها آسیب برساند. چند نوع دیابت وجود دارد:
دیابت نوع 1
دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی به سلولهای موجود در لوزالمعده، جایی که انسولین ساخته می شود، حمله می کند و آنها را از بین می برد. معلوم نیست علت این حمله چیست. حدود 10 درصد از مبتلایان به دیابت به دیابت نوع یک مبتلا هستند.
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 هنگامی رخ می دهد که بدن در برابر انسولین مقاوم می شود و قند در خون تجمع می کند.
پره دیابت
پیش دیابت هنگامی رخ می دهد که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد ، اما به قدر کافی بالا نیست که نشان دهنده دیابت نوع 2 باشد.
دیابت حاملگی
به معنی قند خون بالا در دوران بارداری است. هورمون های مسدود کننده انسولین تولید شده توسط جفت باعث این نوع دیابت می شود.
دیابت بی مزه
یک بیماری نادر به نام دیابت بی مزه وجود دارد که هیچ ارتباطی با دیابت ندارد. این بیماری با دیابت فرق می کند و در آن کلیه ها به مقدار زیادی مایعات از بدن خارج می کنند. هر نوع دیابت علائم ، دلایل و درمانهای منحصر به فردی دارد [1].
علائم دیابت چیست؟
علائم دیابت در اثر افزایش قند خون ایجاد می شود، ممکن است زنان و مردان علائم زیر را در مورد دیابت تشخیص داده نشده تجربه کنند:
- افزایش گرسنگی
- افزایش تشنگی
- کاهش وزن
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی شدید
- کاهش وزن یا افزایش بدون دلیل مشخص
- زخمهایی که به آرامی بهبود می یابد
- حالت تهوع
- عفونت های پوستی
- قسمت هایی از پوست تیره در مناطقی از بدن که دارای چین و چروک هستند
- تحریک پذیری
- نفسی که بوی شیرینی، میوه یا استون می دهد
- کاهش احساس در دست یا پا
به خاطر داشته باشید بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 علائم قابل توجهی ندارند [2].
علائم دیابت نوع 1 :
همچنین ممکن است دیابت نوع 1 منجر به تغییر خلق و خو شود. ممکن است متوجه علائم زیر نیز شوید:
کاهش وزن بدون برنامه ریزی:
اگر بدن نتواند انرژی کافی از غذا دریافت کند، شروع به سوزاندن ماهیچه ها و چربی ها می کند. بنابراین ممکن است بدون تغییر رژیم وزن شما کاهش یابد.
تهوع و استفراغ:
هنگامی که بدن شما به سوزاندن چربی متوسل می شود، باعث ایجاد کتون می شود. در این حالت افزایش کتون در خون به حد خطرناک و کشنده می رسد. این حالت کتواسیدوز دیابتی نامیده می شود. کتونها باعث می شوند حالت تهوع داشته باشید[3]
علائم دیابت نوع 2 :
علائم دیابت نوع 2 می تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش گرسنگی
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- تاری دید
- خستگی
- زخمهایی که بسیار کند بهبود می یابند
همچنین ممکن است دیابت نوع 2 باعث عفونت های مکرر شود. این مسئله به این دلیل است که بالا رفتن سطح گلوکز باعث می شود بهبودی بدن سخت تر شود. زخم یا بریدگی آهسته بهبود می یابد. با گذشت زمان، قند خون بالا می تواند بر جریان خون شما تأثیر بگذارد و باعث آسیب عصبی شود که باعث می شود بهبود زخم ها سخت تر انجام شود. درد یا بی حسی در پاها یا پاها. این نتیجه دیگری از آسیب عصبی است [4].
علائم دیابت در زنان
زنان مبتلا به دیابت می توانند علائمی مانند عفونت ادراری، عفونت مخمر و خشکی و خارش پوستی داشته باشند.
1. عفونت های مخمر واژن و دهان و برفک واژن
رشد بیش از حد مخمر ناشی از قارچ کاندیدا می تواند باعث عفونت های قارچی واژن، عفونت های مخمر دهان و برفک واژن شود. این عفونت ها در خانم ها شایع است. علائم عفونت در ناحیه واژن عبارتند از:
- خارش
- درد
- ترشحات واژن
- رابطه جنسی دردناک
عفونت های مخمر دهان اغلب باعث ایجاد پوشش سفید روی زبان و داخل دهان می شود. مقادیر زیاد گلوکز در خون باعث رشد قارچ می شود.
2. عفونت ادراری
خطر عفونت مجاری ادراری (UTI) در خانم های مبتلا به دیابت بیشتر است. UTI هنگام ورود باکتریها به مجاری ادراری ایجاد می شود. علائم این عفونت ها عبارتند از:
- ادرار دردناک
- احساس سوزش
- ادرار خونی یا مات
اگر این علائم درمان نشوند احتمال عفونت کلیه وجود دارد. UTI در خانم های مبتلا به دیابت عمدتاً به دلیل به خطر افتادن سیستم ایمنی بدن به دلیل افزایش قند خون دیده می شود.
3. اختلال عملکرد جنسی خانم
نوروپاتی دیابتی هنگامی رخ می دهد که قند خون بالا به الیاف عصبی آسیب برساند. این آسیب باعث سوزن سوزن شدن و از بین رفتن احساس در قسمت های مختلف بدن می شود از جمله:
- دست ها
- کف پا
- پاها
این وضعیت ممکن است بر احساس در ناحیه واژن نیز تأثیر بگذارد و باعث کاهش میل جنسی خانم شود.
4- سندرم تخمدان پلی کیستیک
این اختلال زمانی رخ می دهد که فرد مقدار زیادی هورمون های مردانه تولید کند و مستعد ابتلا به PCOS باشد. علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شامل موارد زیر است:
- پریودی های نامنظم
- افزایش وزن
- آکنه
- افسردگی
- ناباروری
PCOS ممکن است باعث مقاومت به انسولین شود که منجر به افزایش قند خون می شود و خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد [5].
علائم منحصر به فرد دیابت در مردان
علائم و نشانه های دیابت که برای آقایان منحصر به فرد است [6] شامل موارد زیر است:
- اختلال نعوظ (ED ، ناتوانی جنسی)
- انزال پس رونده
- تستوسترون پایین (کم T)
- کاهش میل جنسی و اختلال عملکرد جنسی
علائم دیابت در کودکان
- خستگی و بی حالی مداوم
- عفونتهای قارچی مکرر بهویژه دختران و همچنین نوزادان
- مشکلات بینایی از جمله تاری دید
- تغییرات اخلاقی از جمله تحریکپذیری، بد اخلاق و افسرده
- کاهش وزن چشمگیر
- تشنگی بیش از حد و تند تند دستشویی رفتن
- خوابیدن بیش از حد
- علاقه نداشتن به بازی های خارج از منزل [7]
علائم دیابت در نوجوانان
دیابت نوجوانان، که در حال حاضر به عنوان دیابت نوع 1 شناخته شده است [8] که شامل علائم زیر است:
- افزایش ادرار
- گرسنگی
- افزایش تشنگی
- کاهش وزن
- خستگی
علائم دیابت بارداری
بیشتر زنان مبتلا به دیابت بارداری علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی که معمولاً بین هفته های 24 و 28 حاملگی انجام می شود، تشخیص داده می شود.
در موارد نادر، خانم های مبتلا به دیابت بارداری افزایش عطش یا تکرر ادرار را تجربه می کنند [9].
حرف آخر : علائم دیابت می تواند آنقدر خفیف باشد که در ابتدا مشاهده آنها دشوار باشد.
1- Akram T Kharroubi and Hisham M Darwish. Diabetes mellitus: The epidemic of the century. World J Diabetes. 2015 Jun 25; 6(6): 850–867.
2-A. Ramachandran. Know the signs and symptoms of diabetes. Indian J Med Res. 2014 Nov; 140(5): 579–581.
3- Mark A Atkinson, George S Eisenbarth. Type 1 diabetes. Lancet. 2014 Jan 4; 383(9911): 69–82.
4- Drivsholm T, de Fine Olivarius N, Nielsen AB, Siersma V. Symptoms, signs and complications in newly diagnosed type 2 diabetic patients, and their relationship to glycaemia, blood pressure and weight. Diabetologia. 2005 Feb;48(2):210-4. Epub 2005 Jan 14.
5-Cassandra Arroyo. Depressive Symptoms and Risk of Type 2 Diabetes in Women. Diabetes Care. 2004 Jan; 27(1): 129–133.
6- Blohmé G, Nyström L. Male predominance of type 1 (insulin-dependent) diabetes mellitus in young adults: results from a 5-year prospective nationwide study of the 15-34-year age group in Sweden. Diabetologia. 1992 Jan;35(1):56-62.
7- Denis Daneman. The infant and toddler with diabetes: Challenges of diagnosis and management. Paediatr Child Health. 1999 Jan-Feb; 4(1): 57–63.
8-Ralph Ziegler. Diabetes in Childhood and Adolescence. Dtsch Arztebl Int. 2018 Mar; 115(9): 146–156.
9- Ulla Kampmann, Lene Ring Madsen. Gestational diabetes: A clinical update. World J Diabetes. 2015 Jul 25; 6(8): 1065–1072.