دیابت بارداری چه تاثیری بر جنین دارد؟

دوران بارداری دوران بسیار حساسی است و اگر مراقب رژیم غذایی خود نباشید و یا به توصیه های پزشکی عمل نکنید ممکن است دچار عوارضی شوید که تا پایان بارداری شما را نگران کند و یا موارد جبران ناپذیری را برایتان به وجود بیاورد. یکی از این عوارض دیابت بارداری است که برای برخی خانم های باردار و بخصوص افرادی که از قبل بارداری اضافه وزن داشته اند و یا در بارداری رژیم مناسبی را رعایت نکرده اند به وجود می آید.

اگر شما مادر اومایی عزیز در حال حاضر به این بیماری مبتلا شده اید و نگران این هستید که آیا دیابت بارداری بر جنین تاثیر می گذارد یا خیر؟ با ما تا پایان این مقاله همراه باشید تا آگاهی بیشتری نسبت به این موضوع پیدا کنید. 

علائم دیابت بارداری

برای اکثر زنان، دیابت بارداری علایم و نشانه های قابل توجهی ایجاد نمی کند. این بیماری تنها زمانی مشخص می شود که پزشک به دلیل اضافه وزن بیش از حد یا دلایل دیگر برای شما آزمایش خون تجویز می کند و یا قندتان را اندازه می گیرد. 

علل دیابت بارداری

محققان هنوز به طور قطعی نمی دانند چرا برخی از زنان دچار دیابت بارداری می شوند. بدن شما به هضم غذا می پردازد تا قندی (گلوکز) که وارد جریان خون می شود را تولید کند و آن را به انرژی تبدیل نماید. در مقابل پانگراس شما که یک غده بزرگ پشت معده است انسولین را تولید می کند. انسولین یک هورمون است که قند خون را از جریان خون به سلول های بدن منتقل می کند، تا به عنوان انرژی از آن استفاده کنند. 

در طول بارداری، جفت، که وظیفه اکسیژن رسانی و تغذیه رسانی به نوزاد را دارد، هورمون های مختلفی را تولید می کند. تقریبا همه این هورمون ها باعث کاهش عملکرد انسولین در سلول های شما می شوند و قند خون را افزایش می دهند. البته کمبود قند خون پس از وعده های غذایی در دوران بارداری طبیعی است.

همانطور که جنین رشد می کند، جفت هورمون های ضد انسولین بیشتری تولید می کند. معمولا در نیمه دوم بارداری در بدن برخی از خانم های باردار میزان این هورمون های ضد انسولین بیش از حد بالا رفته و باعث افزایش غیر طبیعی قند خون می شوند که فرد را دچار دیابت بارداری می کنند. اگر این قند خون بالا، کنترل و نظارت نشود می تواند بر رشد جنین هم تاثیر بگذارد. 

برای دیابت بارداری چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

 در صورت بارداری و ابتلا به دیابت خوشبختانه پزشک می تواند با بررسی قند خون شما از تاثیر دیابت بر جنین جلوگیری کند. همچنین پزشک ممکن است شما را به متخصصان دیگر مانند متخصص غدد درون ریز، متخصص تغذیه یا مشاور دیابت معرفی کند. آنها می توانند به شما کمک کنند تا در طول حاملگی میزان قند خون خود را مدیریت کنید.

برای اطمینان از اینکه پس از زایمان میزان قند خون شما به حالت عادی بازگشته است، تیم مراقبت های بهداشتی قند خون را درست بعد از زایمان و بعد از شش هفته از زایمان نیز بررسی می کنند. هنگامی که دیابت بارداری دارید، بهتر است سطح قند خونتان را به طور مرتب بررسی و کنترل کنید و در صورت تغییر ناگهانی سریعا به اورژانس مراجعه نمایید. تعداد آزمایش های قند خون مورد نیاز بعد از زایمان نیز به نتایج آزمایش شما پس از تولد نوزاد بستگی دارد. معمولا مادرانی که دچار دیابت بارداری می شوند در آینده بیشتر در معرض خطر دیابت نوع 2 قرار دارند. 

عواملی که خطر دیابت بارداری را افزایش می دهند، چیست؟

هر زن بارداری ممکن است دیابت بارداری را تجربه کند و لزوما نباید اضافه وزن داشته باشد، اما برخی از زنان در معرض خطر بیشتری هستند. عواملی که باعث افزایش خطر دیابت بارداری می شوند عبارتند از:

سن بیشتر از 25 سال

زنان بالای 25 سال بیشتر به دیابت بارداری مبتلا می شوند.

سابقه سلامت خانوادگی یا شخصی

اگر قبل از بارداری دیابت داشته باشید خطر ابتلا به دیابت بارداری افزایش می یابد. همچنین در صورتی که یکی از اعضای خانواده تان، مانند پدر یا مادر یا خواهر و برادر شما دیابت نوع 2 باشد خطر ابتلا به دیابت بارداری در شما افزایش می یابد. اگر در بارداری قبلی، کودک شما وزنی بیش از 9 پوند (4/1 کیلوگرم) داشته است یا یک نوزاد ناسالم به دنیا آورده باشید نیز احتمال بیشتری برای ایجاد دیابت بارداری وجود دارد.

اضافه وزن

اگر BMI یا شاخص توده بدنی شما 30 یا بالاتر باشد احتمالا در معرض دیابت بارداری هستید.

نژاد

به دلایلی که هنوز مشخص نیست، معمولا زنان سیاه، اسپانیایی، آمریکایی یا آسیایی بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند.

عوارض دیابت بارداری

بیشتر زنان مبتلا به دیابت بارداری نوزادان سالمی به دنیا می آورند. با این حال، اگر دیابت بارداری به دقت مدیریت نشود می تواند منجر به سطح قند خون غیرقابل کنترل شده و مشکلاتی برای مادر و جنین شود.

عوارض جانبی که ممکن است بر کودک تاثیر بگذارد:

اگر دیابت بارداری دارید، در صورت کنترل نشدن ممکن است کودک شما در معرض خطرات زیر قرار بگیرد:

وزن زیاد هنگام تولد

گلوکز اضافی در جریان خون شما از جفت عبور می کند و باعث می شود لوزالمعده کودک تحت تاثیر قرار بگیرد و انسولین بیشتری تولید کند. این وضعیت باعث می شود که کودک شما بیش از حد بزرگ شود (ماکروزومی). نوزادان بسیار بزرگ یعنی کودکانی که وزن 9 پوند (4.1 کیلوگرم) یا بیشتر دارند ممکن است در کانال زایمان گیر کنند و نیاز به سزارین داشته باشند.

زایمان زودرس و سندرم ديسترس تنفسی

قند خون بالا در مادر ممکن است خطر ابتلا به زایمان زودرس را افزایش بدهد. همچنین ممکن است پزشک توصیه کند زودتر زایمان انجام شود زیرا نوزاد بزرگ است. نوزادان زودرس ممکن است سندرم ديسترس تنفسی را تجربه کنند که یک بیماری دشوار است. زیرا در این نوزادان ریه ها به طور کامل شکل نگرفته است و دچار مشکلات تنفسی می شوند. نوزادان مبتلا به این سندرم ممکن است نیاز به کمک تنفسی داشته باشند. حتی اگر زایمان زودرس انجام نشود باز هم امکان این خطر وجود دارد.

قند خون پایین (هیپوگلیسمی)

گاهی نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری بعد از تولد دچار کمبود قند خون (هیپوگلیسمی) می شوند، زیرا تولید انسولین آنها بالا است. حتی موارد شدید هیپوگلیسمی ممکن است موجب تشنج در نوزاد شود. اما گاهی اوقات گلوکز داخل وریدی می تواند میزان قند خون نوزاد را به حالت طبیعی بازگرداند.

دیابت نوع 2 در زندگی

نوزادان مادرانی که دارای دیابت بارداری هستند، در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع 2 قرار دارند. دیابت بارداری درمان نشده می تواند به مرگ کودک قبل یا بعد از زایمان منجر شود.

عوارضی که ممکن است بر مادر تاثیر بگذارد:

دیابت بارداری همچنین ممکن است خطر بروز مشکلات زیر را برای مادران افزایش دهد:

فشار خون بالا و پره اکلامپسی

دیابت بارداری، خطر ابتلا به فشار خون بالا و همچنین پره اکلامپسی در بارداری را افزایش می دهد که یک عارضه جدی برای بارداری است و باعث فشار خون بالا و سایر علائمی می شود که می تواند در زندگی مادر و کودک خطر ایجاد کند.

دیابت در آینده

اگر دیابت بارداری دارید، احتمال زیاد در بارداری های بعدی نیز دچار آن می شوید. همچنین احتمال دیابت نوع 2 با افزایش سن وجود دارد. با این حال، انتخاب شیوه زندگی سالم مانند خوردن غذاهای سالم و ورزش، می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. زنانی که سابقه دیابت بارداری داشته اند اما بعد از زایمان به وزن ایده آل خود رسیده اند، کمتر از 1 نفر در 4 نفر به دیابت نوع 2 مبتلا شده اند.

سخن آخر

درست است که ما نمی توانیم خیلی از عوارض بارداری را تغییر دهیم و برحسب شرایط بدنی مادر و جنین و شرایط کلی بارداری ایجاد می شوند اما یادتان باشد همیشه با انتخاب شیوه صحیح زندگی از نظر فعالیت و رژیم غذایی می توانید از عوارض زیادی پیشگیری کنید و یا آن ها را به حداقل برسانید.