در طول بارداری بدن دچار تغییرات زیادی می شود که گاهی همراه با درد است. درد کشاله ران نیز یکی از رایج ترین مشکلاتی است که در سه ماهه سوم اتفاق می افتد. برای برخی افراد این درد مشکل کوچکی است اما برخی دیگر را حتی از خواب و فعالیت های روزانه می اندازد. معمولا درد کشاله ران در هنگام ایستادن و برداشتن وسایل سنگین بدتر می شود. در این مقاله می خواهیم شما مامان های اومایی عزیز را با دلایل ایجاد درد کشاله ران در بارداری و نحوه درمان آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
در این مقاله می خوانیم:
چه چیزی باعث درد کشاله ران در بارداری می شود؟
درمان درد کشاله ران در طول بارداری
نکات دیگر برای کاهش درد کشاله ران در طول بارداری
حرکات کششی که باعث کاهش درد کشاله ران در طول بارداری می شوند
برای درمان درد کشاله ران، چه زمانی نیاز به کمک پزشک دارید؟
چه چیزی باعث درد کشاله ران در بارداری می شود؟
درد کشاله ران به دلایل مختلفی اتفاق می افتد. این درد هنگامی که رباط متصل کننده مفاصل ساکروایلیاک شل می شود ایجاد خواهد شد و دلایل اصلی آن عبارتند از:
هورمون ریلاکسین:
بدن هورمون ریلاکسین را در طول بارداری آزاد می کند. این هورمون با نرم کردن مفاصل و ماهیچه ها باعث آرامش می شود و باید به اندازه کافی تولید شود تا بدن را برای زایمان آماده کند. این هورمون باعث نرم شدن مفاصل لگنی نیز می شود بنابراین به کمک آن جنین به راحتی از کانال تولد عبور می کند و از بدن خارج می شود. از طرفی شل شدگی عضلات به دلیل وجود این هورمون باعث حساس شدن شما نسبت به فعالیت و حرکت می شود و در ناحیه کشاله ران احساس درد خواهید داشت.
سیاتیک:
دو عصب سیاتیک در بدن وجود دارد. هر دو عصب از قسمت پشت شروع شده و به پاها متصل می شوند. هنگامی که رحم به دلیل بزرگ شدن به این اعصاب فشار می آورد، باعث کرختی و درد در لگن و کشاله ران می شود. سیاتیک یکی از علائم رایج بارداری است اما اگر باعث مشکلات جدی شد باید به پزشک اطلاع دهید تا تحت نظارت پزشک قرار بگیرد و در صورت نیاز درمان شود.
درد رباط گرد رحم:
این درد به صورت درد ضربان دار در کشاله ران، شکم و مفاصل ران اتفاق می افتد. این درد با حرکت یا تغییر مکان جنین افزایش می یابد.
پوکی استخوان گذرا:
این مشکل در سه ماهه دوم و سوم بارداری ایجاد می شود. پوکی استخوان به صورت موقتی باعث کاهش تراکم استخوان در قسمت بالای استخوان ران شده و بنابراین به صورت ناگهانی در هنگام فعالیت های فیزیکی یا پیاده روی باعث ایجاد درد در کشاله ران می شود. برای بررسی این مشکل از ام آر آی استفاده می کنند. بهبود این مشکل در صورت استراحت کافی حدود 6 هفته طول می کشد.
افزایش وزن:
افزایش وزن ناشی از بارداری نیز باعث افزایش فشار وارده بر لگن و کشاله ران می شود که درد را ایجاد می کند.
حالت نادرست بدن:
حالت نادرست بدن به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری هنگامی که بدن به خاطر وزن جنین در حالت تعادل نیست باعث درد کشاله ران می شود.
دلایل دیگر درد کشاله ران در بارداری
- خانم هایی که اضافه وزن دارند یا مشکلات کشاله ران را از قبل داشته اند، هنگامی که در بارداری به پهلو می خوابند دچار درد کشاله ران می شوند. اگر چه در ماه های آخر بارداری خوابیدن به پهلو توصیه می شود اما باعث افزایش فشار نیز خواهد شد.
- تغییرات فیزیکی نیز باعث افزایش درد کشاله ران در طول بارداری می شود. این فشار به خاطررشد رحم و نرم شدن استخوان های لگن ایجاد می شود که باعث درد کشاله ران در سه ماهه سوم بارداری می شود.
- مرکز ثقل بدن در طول بارداری تغییر می کند. این مسئله نیز باعث افزایش درد کشاله ران می شود که می توان با نحوه صحیح خوابیدن و نشستن و راه رفتن میزان این درد را کاهش داد.
درمان درد کشاله ران در طول بارداری
درد کشاله ران در هنگام خوابیدن مشکل آفرین است و شاید اجازه ندهد شما بخوابید. این درد در طول روز نیز باعث ایجاد استرس می شود. روش های رهایی از درد کشاله ران عبارتند از:
از بالشت مخصوص بارداری استفاده کنید:
درد کشاله ران در هنگام خواب به خاطر حمایت نشدن ناحیه لگن است. می توانید با استفاده از بالشت مخصوص بارداری از این درد نجات پیدا کنید. این بالشت متناسب با بدن شما است و شکم، پاها و پشت را محافظت می کند. در نتیجه درد کاهش می یابد و بهتر می توانید بخوابید.
به پهلو بخوابید:
در مراحل آخر بارداری باید به پهلو بخوابید و در هنگام خواب زانوها و پاها را خم کنید. می توانید از بالشت برای شکم و قسمت بالایی پاها استفاده کنید. اگر به پهلو خوابیدن باعث افزایش درد کشاله ران می شود، یک ملحفه یا بالشت را نیز در پشت خود قرار دهید. این کار باعث کاهش فشار وارده بر کشاله ران می شود.
گرما درمانی:
اگر هیچ روشی کمک نمی کند از حمام آب گرم استفاده کنید یا یک کیسه آب داغ بر روی کشاله ران قرار دهید. همچنین پس از مشورت با پزشک می توانید از ماساژ با روغن گرم برای کاهش درد کشاله ران استفاده کنید. ماساژ باید به آرامی انجام شود و آب حمام نیز باید گرم باشد. از حمام آب خیلی داغ اجتناب کنید.
هر زمانی که می توانید استراحت کنید:
بر روی پاها ایستادن باعث افزایش درد کشاله ران می شود. در طول روز به میزان کافی بنشینید و استراحت کنید. در هنگام نشستن و دراز کشیدن پاها را بالاتر از بدن قرار دهید. استفاده از یک بالشت در زیر بدن نیز در هنگام دراز کشیدن باعث کاهش درد می شود.
ماساژ پیش از زایمان:
به طور کلی برنامه ریزی برای ماساژ باعث کاهش درد در طول بارداری می شود. ماساژ نه تنها باعث آرام شدن عضلات و کاهش استرس می شود بلکه باعث می شود احساس بهتری داشته باشید. برای ماساژ به یک متخصص مراجعه کنید.
یوگا و پیلاتس:
یوگا و پیلاتس نیز به دلیل آرامشی که در عضلات ایجاد می کنند باعث کاهش درد کشاله ران و درد پشت در طول بارداری می شوند. شرکت در کلاس های یوگا و پیلاتس به شما کمک می کند به طور اصولی ورزش کنید و عوارض کمتری را در بارداری متحمل شوید. به علاوه وزن ایده آلی خواهید داشت و بیش از حد طبیعی در بارداری چاق نمی شوید.
تمرینات آبی:
در ماه های آخر بارداری، پیاده روی باعث افزایش درد کشاله ران می شود. اما ورزش به شما توصیه می شود بنابراین بهتر است شنا را انتخاب کنید. در هنگام حرکت در آب به مفاصل فشار وارد نمی شود به همین دلیل درد کمتری ایجاد می شود. البته قبل از انجام شنا با پزشکتان مشورت کنید.
ایلیاک بریس:
در هنگام انجام فعالیت های فیزیکی یا در حالت ایستادن باید از ایلیاک بریس یا کمربند بارداری استفاده کنید. این کمربند پشت شما را محافظت می کند. برای بعضی افراد بستن این کمربند کار مشکلی است و تحمل آن را ندارند اما باید به فکر تعادل بدنی و سلامت خودتان باشید. تحمل کمی سختی به خاطر بستن کمربند بهتر از عوارض طولانی مدت بعدی است.
نکات دیگر برای کاهش درد کشاله ران در طول بارداری
- در هنگام خواب پاها را در هم گره نکنید زیرا باعث افزایش فشار به کشاله ران و افزایش درد می شود. سعی کنید در هنگام خواب پاها موازی باشند و زانوها و قوزک پا فاصله داشته باشند.
- بالشتی زیر قسمتی که جنین ضربه می زند قرار دهید تا از حرکت شما به سمت جلو جلوگیری شود.
- یک بالشت یا ملحفه در زیر کشاله ران قرار دهید طوری که بیشتر احساس راحتی داشته باشید.
- در حالت ایستاده سعی کنید، شانه ها عقب، سر بالا و لگن جمع باشد.
- قرار دادن یک بالشت نرم در کنار کشاله ران باعث آرامش خاطر بیشتر می شود.
- استفاده از پک یخ به تسکین درد مفاصل کمک می کند.
- از پزشک بخواهید قرص مسکن برای شما تجویز کند. توجه داشته باشید که آسپرین و ایبوپروفن همزمان نباید استفاده شوند.
- اگر به پشت می خوابید یک بالشت لای زانوها قرار دهید و فشار دهید. این کار باعث کاهش درد کشاله ران می شود.
- شکل بالشت نیز بسیار مهم است. اگر بالشت سفت است از بالشت های نرم تر استفاده کنید.
- کفش پاشنه بلند نپوشید. این کفش ها باعث به هم خوردن تعادل بدن و ایجاد درد می شوند. از کفش های راحت استفاده کنید.
حرکات کششی که باعث کاهش درد کشاله ران در طول بارداری می شوند:
کشش یکی از حرکاتی است که به طور معجزه آسایی باعث کاهش درد عضلات می شود. در اینجا چند حرکت کششی برای کاهش درد کشاله ران پیشنهاد شده است:
کشش عضلات عقب ران:
عضلات عقب ران بزرگترین عضلاتی هستند که پشت ران قرار می گیرند. فشار به این عضلات باعث پشت درد و درد کشاله ران در طول بارداری می شود. کشش عضلات عقب ران در حالت نشسته یا ایستاده در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود. در حالت نشسته، باید یک پا را از بدن دور کنید و پای دیگر را به طرف شکم مانند چهار زانو خم کنید و در کنار پای کشیده قرار دهید. تکیه دادن به سمت پای کشیده شده باعث کشش عضلات عقب ران پای مورد نظر شده و درد را کاهش می دهد.
کشش پیریفورمیز در حالت نشسته:
پیریفورمیز یک عضله کوچک است که از نوک استخوان ران تا دنبالچه می باشد. وظیفه این عضله برقراری ثبات و تنظیم حرکات مفصل ساکروایلیاک (مفصلی که لگن را به دنبالچه وصل می کند) است. هنگامی که این مفصل در حالت پایدار نباشد، بر پیریفورمیز تاثیر می گذارد و باعث بروز درد در سرینی و کشاله می شود.
در این کشش یک پا را بر روی دیگری قرار می دهیم و تا قسمت کشاله ران خودمان را خم می کنیم و در حد ممکن و تا جایی که احساس کشش در پشت ران نمایید کشش را ادامه می دهید.
کشش عضلات لگن:
این عضلات در جلوی لگن قرار دارند و به حرکات قسمت بالای پا برای حرکت به جلو کمک می کنند. این عضلات در طول بارداری تحت فشار قرار می گیرند به همین دلیل باعث ایجاد درد می شوند. عضلات ضعیف شکم نیز باعث فشار بیشتر به عضلات لگن شده و درد بیشتری ایجاد می کنند. برای این کشش باید یک زانو را خم کرده و به سمت جلو روی زمین قرار دهید و پای دیگر را به عقب بکشید. کشش عضلات لگن شامل زانو زدن بر روی یک پا می باشد و پای دیگر به صورت زانوی خم قرار دارد. انداختن تمام وزن بر روی پای جلو باعث کشش عضلات قسمت دیگر بدن و کاهش درد می شود.
حالت کودک:
کشش حالت کودک باعث کشش عضلات ستون فقرات می شود که در طول بارداری تحت فشار هستند و دردهای مختلفی از جمله درد در کشاله ران را ایجاد می کنند. برای انجام این کشش، باید در حالت زانو زده قرار بگیرید و بدن را به سمت جلو بر روی ران ها خم کنید.
در این حالت قسمت پایین بدن بر روی پاها و قسمت بالای بدن و آرنج بر روی ران ها قرار می گیرند و پیشانی مانند سجده بر روی کف زمین است. کف دست ها نیز بر روی زمین قرار می گیرد. در ماه های آخر بارداری، زانوها باید خیلی بازتر باشند. این حرکت بصورت روزانه در کاهش درد به شما کمک می کند.
نکات مهم در هنگام انجام حرکات کششی:
پیش از انجام هرگونه حرکت کششی با پزشک صحبت کنید. در هنگام انجام تمرین نفس را خیلی نگه ندارید و حرکات هیجان انگیز و ناگهانی نیز انجام ندهید. اگر در هنگام حرکات کششی، احساس سرگیجه، درد یا تنگی نفس داشتید، حرکت را متوقف کنید. اگر با تغییر حالت یا استراحت نیز این علائم از بین نرفتند با پزشک تماس بگیرید.
برای درمان درد کشاله ران، چه زمانی نیاز به کمک پزشک دارید؟
اگر درد کشاله ران همراه با فشار به لگن بود به پزشک مراجعه کنید. این درد می تواند نشانه زایمان زودرس باشد. همچنین در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:
- راه رفتن دشوار
- دشوار بودن قرار دادن وزن بدن بر روی یک پهلو
چگونه می توان از درد کشاله ران در هنگام خواب خلاص شد؟
تغییر حالت خوابیدن باعث کاهش درد می شود. همچنین می توانید یک بالشت بین زانوها قرار دهید. این کار باعث کاهش درد پشت می شود. هنگامی که بالشت استفاده می کنید، زاویه زانو نسبت به کشاله ران باید کمتر باشد تا فشار کمتری ایجاد کند و در این حالت فشار وزن نیز کمتر بر روی عضلات وارد می شود. با رشد رحم، به طور طبیعی زاویه کشاله ران افزایش می یابد. به همین دلیل در ماه های آخر بارداری به بالشت های بیشتری برای کاهش زاویه نیاز است.
چگونه می توان در حالت دراز کشیده به پهلو درد کشاله را کم کرد؟
کشاله ران به دلیل وزن اضافه ای که حمل می کند تحت فشار است. استفاده از بالشت بین پاها باعث کاهش درد می شود. همچنین می توانید بالشتی زیر شکم قرار دهید و به آن تکیه کنید.
دلایل درد کشاله ران در سه ماهه دوم و سوم بارداری چیست؟
درد کشاله ران در سه ماهه دوم بارداری به دلیل درد رباط گرد رحم است. این درد در شکم به شدت احساس می شود و با تغییرات وضعیت و یا حرکت سریع افزایش می یابد. همچنین در سه ماهه دوم بارداری، بدن هورمون ریلکسین ترشح می کند که باعث تسکین درد اطراف مفاصل لگن می شود. این هورمون بدن را برای زایمان آماده می کند.
تمام خانم ها هورمون ریلکسین را در بدن دارند. اما در طول بارداری این هورمون حدود ده برابر بیشتر ترشح می شود. اگرچه این هورمون از سه ماهه اول بارداری ترشح می شود اما شما تاثیر آن را در سه ماهه سوم مشاهده می کنید که یکی از اثرات آن نیز درد کشاله ران است.
آیا درد کشاله ران در سه ماهه اول باردرای نیز مشاهده می شود؟
در سه ماهه اول بارداری، بافت هایی که باعث درد کشاله ران شوند وجود ندارند. همچنین سایز جنین به قدری کوچک است که فشاری ایجاد نمی کند. بنابراین در سه ماهه اول درد کشاله ران ایجاد نمی شود.
Dr. Sangeeta Agrawal (MD, OB/GYN). Hip Pain In Pregnancy: Causes, Treatment And Exercises.June 4, 2020
