انقباض رحمی چه علائمی دارد؟

انقباضات رحمی یکی از قسمت های طبیعی بارداری است که نزدیک به موعد تولد کودک بیشتر اتفاق می افتد. حتی بعضی از خانم ها قبل از هفته 37 بارداری آن ها را تجربه می کنند. انقباضات زایمان یا رحمی زمانی اتفاق می افتد که عضلات رحم شما سفت شده و سپس شل می شوند. در حالی که رحم منقبض است ، ممکن است احساس کنید که شکم شما بسیار سفت شده و پس از شل شدن رحم نرم می شود. انقباضات رحمی باعث نازک شدن و گشاد شدن دهانه رحم و ایجاد شرایط مناسب برای زایمان می شود .به علاوه این انقباضات به کودک کمک می کنند تا در کانال زایمان قرار بگیرد. در این مقاله می خواهیم توضیحات مورد نیاز در مورد این انقباضات را به شما مادران اومایی عزیز ارائه دهیم. با ما همراه باشید. 

مشخصات انقباضات رحمی

ممکن است شما چندین نوع انقباض را در زمان های مختلف بارداری تجربه کنید. انقباضات واقعی معمولا شدید تر و با فاصله زمانی کوتاه تر اتفاق می افتند که از بین هم نمی روند. اما انقباضات کاذب منظم نیستند و دردهای خیلی شدیدی ایجاد نمی کنند. به علاوه فاصله دردها زیاد است و از چندین هفته قبل از زایمان شروع می شوند. به این انقباضات کاذب انقباضات براکستون هیکس نیز می گویند که ممکن است شما را به اشتباه بیندازد و فکر کنید زمان زایمان رسیده است. 

چطور بفهمیم درد ایجاد شده نشانه زایمان نیست؟

موارد مختلفی برای شما ایجاد می شود که شما را به اشتباه می اندازد اما واقعا درد زایمان نیست. در صورت درد واقعی زایمان باید یک یا چند علائم زیرا را تجربه کنید:

• درد در ناحیه کمر که به جلو حرکت می کند. 
• درد در لگن و قسمت فوقانی شکم
• فشار در لگن
• دردی که به صورت یک الگوی منظم ایجاد می شود
• انقباضاتی که از 60 تا 90 ثانیه طول می کشد و دائما طولانی تر می شوند.
• انقباضاتی که هر 5 تا 10 دقیقه یک بار اتفاق می افتند و با گذشت زمان به هم نزدیکتر می شوند و شدت آن ها بیشتر می شود.
• عدم توانایی راه رفتن یا ادامه مکالمه
• تغییر موقعیت باعث تسکین درد نمی شود.

تشخیص انقباضات توسط پزشک

گاهی انقباضات کاذب نیز به قدری شدید هستند که شما را به بیمارستان می کشانند اما درد واقعی زایمان نیستند. در این موارد پزشک شما را معاینه می کند تا ببیند آیا دهانه رحم باز شده است یا خیر؟ پزشک در این شرایط موارد زیر را بررسی می کند:

زمان و دفعات انقباضات: در انقباضات واقعی برای زایمان ، انقباضاتی را تجربه می کنید که به هم نزدیکتر ، دارای الگوی منظم و بین 60 تا 90 ثانیه طول بکشد. انقباضات براکستون هیکس یا انقباضات کاذب بدون الگو و زمان بندی منظم هستند.

تغییر میزان و نوع درد با حرکت: در انقباضات مربوط به زایمان هیچ مقدار راه رفتن ، حرکت یا تغییر موقعیتی مانع ادامه درد نمی شود. اما انقباضات کاذب معمولاً هنگام راه رفتن ، استراحت یا تغییر موقعیت متوقف می شوند.

قدرت انقباضات: انقباضات زایمان واقعی به طور پیوسته شدیدتر می شوند. اما انقباضات کاذب از نظر شدت ضعیف هستند.

محل درد: درد مربوط به زایمان در کمر اتفاق می افتد و به سمت شکم کشیده می شود. در این شرایط احساس خواهید کرد که انقباضات از پشت شروع می شوند و به جلو حرکت می کنند. اما انقباضات کاذب تنها در جلو می مانند.

اگر دچار انقباضات مربوط به زایمان زودرس هستید ، ممکن است پزشک شما از یک سیستم کنترل رحم خارجی برای ردیابی انقباضات استفاده کند. در این صورت در حین زایمان نیز ، تیم مراقبت ممکن است از دستگاه نظارت بر جنین برای ردیابی انقباضات استفاده کنند.

علت ایجاد انقباضات رحمی چیست؟

بارزترین دلیل انقباضات رحمی ، آماده سازی بدن برای زایمان است. درواقع این نوع درد یکی از مراحل شروع زایمان می باشد و همین انقباضات کمک می کند تا دهانه رحم برای زایمان باز شده و نوزاد در کانال زایمان قرار بگیرد. انقباضات کاذب یا براکستون هیکس نیز می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. از جمله:

• اگر بیش از حد ورزش می کنید یا بیش از حد فعالیت دارید بیشتر دچار این انقباضات می شوید. 
• اگر بدنتان دچار کمبود آب باشد. 
• بعد از رابطه جنسی
• و سرانجام ، زایمان زودرس نیز می تواند دلیل این نوع  انقباضات باشد.

اگر انقباضات مربوط به زایمان زودرس باشد قبل از  هفته 37 بارداری اتفاق می افتد و نیاز به توجه فوری پزشک دارد.

چطور انقباضات زایمان را تحمل کنم؟

انقباضات نشانه آماده شدن شما برای زایمان است و نمی توان آن ها را از مراحل بارداری و زایمان حذف کرد. اما راه هایی وجود دارد که بهتر می توانید با انقباضات کاذب کنار بیایید. برخی از این راه ها عبارتند از:

اگر انقباضات شما فاصله زیادی داشته باشد و شدت آن ها زیاد نشود ، شما احتمالاً نزدیک به زمان زایمان هستید اما همچنان زمان رفتن به بیمارستان نرسیده است. به احتمال زیاد ، انقباضات شما حداقل 10 دقیقه از هم فاصله دارند ، بنابراین می توانید آن را کنترل کنید. کلید این مرحله این است که استراحت متناوب در کنار فعالیت خود داشته باشید. 

• پیاده روی کنید. 
• از یوگای مخصوص برای زایمان استفاده کنید. 
• در هنگام انقباضات با توپ ورزشی دردهای خود را تسکین دهید. برای روش های مناسب استفاده از توپ می توانید از پزشکتان کمک بگیرید. 
• تمرینات آرامش بخش روزانه انجام دهید.
• استحمام گرم داشته باشید. 
• رژیم غذایی مغذی و متناسب داشته باشید.
• بیشتر مایعات طبیعی و بخصوص آب مصرف کنید. 

کنار آمدن با درد زایمان واقعی 

زمانی که دهانه رحم شما شروع به باز شدن می کند انقباضات دائما بیشتر  و شدیدتر می شوند که نشانه فرا رسیدن زمان زایمان است و باید به بیمارستان بروید. این انقباضات بسیار دردناک و غیر قابل کنتر ل هستند. با این حال بهتر است روش های زیر را برای کاهش درد امتحان کنید:

• حمامی گرم بگیرید.
• روی دست و زانو به حالت چهار دست و پا در آیید و تنفس عمیق و موزون را تمرین کنید.
• از تجسم استفاده کنید.
• تنفس موزون را با تنفس آرام در هنگام انقباض و آزاد کردن تنش با بازدم تمرین کنید.
• بدن خود را با راه رفتن ، تاب خوردن ، تکان دادن روی توپ ورزشی یا چمباتمه زدن در حالت زایمان حرکت دهید.
• از شریک زندگی خود بخواهید که کمرتان را ماساژ دهد. 
• با کشش و آزاد کردن قسمت های خاصی از بدن ، شروع به انجام حرکات آرامش بخش نمایید. می توانید برای این کارها از پرستار یا همسر خود کمک بخواهید. 
• اگر در رختخواب هستید ، سعی کنید به جای پشت به پهلو دراز بکشید. 

در مرحله نازک شدن و باز شدن دهانه رحم معمولا کودک شما آرام آرام شروع به پایین آمدن و قرار گرفتن در کانال زایمان می کند. ممکن است این مرحله چندین ساعت طول بکشد و شما باید آرام و صبور باشید. 

اندازه گیری میزان باز شدن دهانه رحم برای زایمان

میزان بازشدگی دهانه رحم بر حسب سانتی متر اندازه گیری می شود. دهانه رحم شما باید به اندازه 10 سانتیمتر باز شود تا کودک بتواند از آن خارج شود.  با نزدیک شدن به زمان زایمان ، ممکن است دهانه رحم بدون اینکه متوجه شوید ، شروع به باز شدن کند. معمولا در این زمان انقباضات واقعی شما شروع شده و پزشک یا ماما با انجام معاینه به شما خواهد گفت دهانه رحم چقدر باز شده است.

زمانی که درد زایمان شروع می شود دهانه رحم به اندازه 1 سانتیمتر که برابر با یک بند انگشت است باز می شود. اما زمانی که به اندازه 10 سانتیمتر باز شود به اندازه یک نان شیرینی بزرگ خواهد بود. 

سوالی که بیشتر مادران در مورد باز شدن دهانه رحم دارند این است که با شروع باز شدگی کودک سریعا به دنیا می آید یا باز هم طول می کشد؟ گرچه باز شدن دهانه رحم مسلماً گام مثبتی به سمت شروع زایمان است ، اما به خودی خود نشانه زایمان نیست و معلوم نیست دقیقا چقدر طول می کشد تا دهانه رحم به طور کامل یعنی به اندازه 10 سانتیمتر باز شده و نازک شود تا کودک از رحم شما خارج گردد. 

در حدود 1 درصد از بارداری ها نیز قبل از فرا رسیدن به زمان زایمان دهانه رحم به اندازه زیاد و بدون ایجاد درد باز می شود که به این شرایط دهانه رحم ناتوان نیز می گویند. این شرایط باعث از دست دادن جنین در سه ماهه دوم بارداری یا زایمان بسیار زودرس و از بین رفتن نوزاد می شود. 

دهانه رحم ناتوان می تواند ناشی از آسیب در حین جراحی هایی باشد که که قبلا برای دهانه رحم انجام داده اید. از جمله این موارد می توان به روش LEEP ، باز شدن و کورتاژ برای سقط جنین ، آسیب در هنگام زایمان قبلی یا ناهنجاری های مادرزادی اشاره کرد. دهانه رحم ناتوان به طور معمول در طول بارداری بررسی نمی شود و بنابراین معمولاً تا قبل از وقوع تشخیص داده نخواهد شد. 

اگر شما فکر می کنید دچار این معضل خواهید شد باید در همان ابتدای بارداری برای پزشکتان موارد مشکوک را توضیح دهید. پزشک نیز با انجام سونوگرافی موارد مختلف را بررسی می کند و اگر مشکلی وجود داشته باشد با عملی به نام سر کلاژ دهانه رحم را بخیه می زند. این روش تا حد زیادی به جلوگیری از زایمان زود رس و از بین رفتن بارداری کمک می کند. 

نازک شدن دهانه رحم برای زایمان

علاوه بر باز شدن گردنه رحم ، دهانه رحم شما نیز در اواخر بارداری شروع به نازک شدن می کند. قبل از بارداری و در طول بارداری ، دهانه رحم شما بلند و ضخیم است. اما با نزدیک شدن به زمان زایمان ، شروع به کوتاه شدن و نازک شدن می کند. میزان نازک شدگی دهانه رحم بر حسب درصد توسط پزشک یا ماما محاسبه می شود که از 0 درصد به معنی عدم نازک شدن و 100 درصد به معنی نازک شدن کامل می باشد. این عامل به کودک کمک می کند تا راحت تر در دهانه رحم و کانال زایمان قرار بگیرد.  دردهای زایمان و باز شدن دهانه رحم به اندازه مورد نیاز یعنی 10 سانتیمتر در سه مرحله اولیه، فعال و گذار انجام می شود. این سه مرحله به صورت زیر می باشند:

• فاز اولیه: دهانه رحم با انقباضات خفیف از 1 سانتی متر تا 3 سانتی متر باز می شود.
• فاز فعال: دهانه رحم از 4 سانتی متر تا 7 سانتی متر باز می شود و انقباضات شدیدتر و منظم تر می شوند.
• مرحله انتقال: دهانه رحم تا 10 سانتی متر باز می شود. در این زمان سر نوزاد از دهانه واژن مشخص شده و چند دقیقه بعد از آن کودک شما و بعد هم جفت خارج می شود. 

سخن آخر 

یادتان باشد انقباضات رحمی هم می تواند نشانه ای از رسیدن زایمان باشد و هم ممکن است تنها انقباضات کاذب باشند. بنابراین باید تفاوت های این دو نوع انقباض را در نظر بگیرید تا بیهوده به بیمارستان مراجعه نکنید. به علاوه با شروع دردهای واقعی دهانه رحم شما تنها از 1 تا 3 سانتیمتر باز می شود و نمی توان گفت صد در صد دو الی 3 ساعت بعد زایمان انجام می شود و ممکن است ادامه باز شدن دهانه رحم تا 10 سانتیمتر حتی تا 20 ساعت یا بیشتر هم طول بکشد.