متأسفانه بسیاری از بیماریهای رایج در کودکان باعث استفراغ می شود. حتی در صورتی که کودک تب یا علائم دیگری نداشته باشد ممکن است دچار استفراغ شود. اما از طرف دیگر، بیشتر دلایل استفراغ نوزاد به صورت خود به خود برطرف می شود. کودک شما به احتمال زیاد نیازی به معالجه - به جز حمام، تعویض لباس و نوازش- ندارد. احتمالا برای سایر دلایل استفراغ، نیاز به مراجعه به پزشک متخصص اطفال نیست.
استفراغ یا بالا آوردن
تشخیص تفاوت بین استفراغ و بالا آوردن دشوار است. زمانی که کودک شیر مادر یا شیر خشک می خورد تمایز استفراغ و بالا آوردن دشوار می شود. اما تفاوت اصلی در نحوه خروج موادغذایی می باشد. بالا آوردن معمولاً قبل یا بعد از آروغ زدن اتفاق می افتد و بیشتر در نوزادان زیر 1 سال مشاهده می شود. در بالا آوردن مایعی روشن و شیری از دهان نوزاد خارج می شود.
معمولاً استفراغ به زور از دهان خارج می شود (خواه در کودکان یا بزرگسال). دلیل این امر این است که استفراغ هنگامی اتفاق می افتد که عضلات اطراف معده توسط "مرکز استفراغ" در مغز تحریک می شود تا تحت فشار قرار گیرد. این نیرو باعث می شود هر چیزی که در معده وجود دارد، به بیرون پرتاب شود.
در مورد کودک ، استفراغ ممکن است شبیه به بالا آوردن شیر باشد ، اما در استفراغ آب معده واضح تر در مخلوط دیده می شود. همچنین ممکن است استفراغ شبیه به شیری باشد که برای مدتی تخمیر شده است و شبیه "پنیر" است. همچنین ممکن است کودک قبل از استفراغ سرفه کند یا صداهای کمی ایجاد کند. این تنها اخطار برای شما است تا خود را آماده کنید.
علاوه بر این ، بالا آوردن طبیعی است و در هر زمان ممکن است اتفاق بیفتد. کودک شما فقط در صورت وجود مشکل گوارشی یا بیماری دیگر استفراغ می کند.
علل احتمالی استفراغ بدون تب
1- مشکل تغذیه
نوزادان باید همه چیز را از ابتدا یاد بگیرند، از جمله نحوه تغذیه. همراه با بالا آوردن، ممکن است کودک پس از تغذیه استفراغ کند. این بیشتر در ماه های اول زندگی دیده می شود. این اتفاق می افتد زیرا شکم کودک هنوز در حال هضم غذا است. همچنین کودک باید یاد بگیرد که شیر را خیلی سریع یا بیش از حد نخورد.
استفراغ بعد از تغذیه به طور معمول بعد از ماه اول متوقف می شود. برای جلوگیری از استفراغ، به کودک به صورت مکرر و به مقدار کم غذا بدهید. در صورتی که کودک به صورت مکرر استفراغ می کند به پزشک متخصص کودک اطلاع دهید. در بعضی موارد ، این ممکن است نشانه چیز دیگری غیر از مشکل تغذیه باشد.
2- آنفلوانزای معده
گاستروانتریت همچنین به عنوان اشکال معده یا آنفولانزای معده شناخته می شود و یکی از دلایل اصلی استفراغ در نوزادان و کودکان است. ممکن است کودک شما حدود 24 ساعت چرخه استفراغ داشته باشد.
علائم دیگر در نوزادان ممکن است به مدت 4 روز یا بیشتر ادامه یابد:
- اسهال خفیف یا آبکی
- تحریک پذیری یا گریه
- اشتهای ضعیف
- گرفتگی معده و درد معده
اشکال شکمی همچنین می تواند باعث تب شود ، اما این مشکل در نوزادان کمتر دیده می شود.
3- گاستروانتریت
معمولاً بسیار بدتر از آنچه به نظر می رسد است. به طور معمول این مشکل ناشی از ویروس است که پس از یک هفته به صورت خود به خودی برطرف می شود. در نوزادان ، گاستروانتریت شدید می تواند منجر به کم آبی بدن شود. اگر کودک شما علائم کم آبی بدن دارد ، سریعاً با پزشک تماس بگیرید. علائم کم آبی بدن عبارتند از:
- خشکی پوست ، دهان یا چشم
- خواب آلودگی غیرمعمول
- عدم مرطوب شدن پوشک به مدت 8 تا 12 ساعت
- گریه ضعیف
- گریه بدون اشک
4- ریفلاکس نوزادان
از بعضی جهات ، نوزادان واقعاً مانند بزرگسالان هستند. دقیقاً مانند بزرگسالان در هر سنی، نوزادان نیز می توانند دچار ریفلاکس اسید یا GERD شوند. این مشکل می تواند منجر به استفراغ کودک در هفته ها یا ماه های اول زندگی شود.
استفراغ از ریفلاکس اسید زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه های بالای معده خیلی شل شوند. این مسئله باعث استفراغ کودک اندکی پس از تغذیه می شود. در بیشتر موارد ، ماهیچه های معده تقویت می شوند و استفراغ کودک به صورت خود به خود برطرف می شود. در همین حال می توانید با روش های زیر به کاهش سرعت استفراغ کمک کنید:
- اجتناب از تغذیه بیش از حد
- مصرف وعده های کوچکتر و به تعداد بیشتر
- به کودک کمک کنید آروغ بزند
- تا 30 دقیقه بعد از تغذیه، به کودک اجازه ندهید دراز بکشد
همچنین می توانید شیر یا شیر خشک را با شیر خشک بیشتر یا کمی غلات غلیظ کنید. حتما قبل از انجام این کار با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. ممکن است این روش برای همه نوزادان مناسب نباشد.
5- سرماخوردگی و آنفولانزا
نوزادان به خاطر سیستم ایمنی ضعیفی که دارند راحت تر دچار سرماخوردگی و آنفولانزا می شوند. کودک تنها در سال اول زندگی تا هفت بار دچار سرماخوردگی می شود. سرماخوردگی و آنفولانزا می توانند علائم مختلفی را در نوزادان ایجاد کنند. همراه با آبریزش بینی ، کودک ممکن است بدون تب استفراغ کند.
مخاط بیش از حد در بینی (احتقان) می تواند منجر به ورود مخاط بینی به گلو شود. این مسئله می تواند باعث سرفه شدید شود که گاهی اوقات باعث استفراغ در نوزادان و کودکان می شود. مانند بزرگسالان ، سرماخوردگی و آنفولانزا در نوزادان ویروسی هستند و بعد از گذشت حدود یک هفته از بین می روند. در برخی موارد ، احتقان سینوسی ممکن است به عفونت تبدیل شود. کودک شما برای درمان هرگونه عفونت باکتریایی - نه ویروسی - به آنتی بیوتیک نیاز دارد.
6- عفونت گوش
عفونت گوش یکی دیگر از بیماریهای شایع در نوزادان و کودکان است. دلیل این امر این است که لوله های گوش افقی است نه عمودی (لوله های گوش در بزرگسالان عمودی است). اگر كودك شما به عفونت گوش مبتلا باشد ، ممكن است بدون تب تهوع و استفراغ داشته باشد. این اتفاق می افتد زیرا عفونت گوش می تواند باعث سرگیجه و از بین رفتن تعادل شود. علائم دیگر عفونت گوش در نوزادان شامل موارد زیر است:
- درد در یک یا هر دو گوش
- کشیدن یا خاراندن گوش یا نزدیکی گوش
- مشکل شنوایی
- اسهال
بیشتر عفونت های گوش در نوزادان و کودکان بدون درمان از بین می روند. با این وجود ، در صورتی که کودک شما به آنتی بیوتیک ها برای پاک کردن عفونت نیاز داشته باشد ، باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. در موارد نادر ، یک عفونت جدی گوش می تواند به گوشهای لطیف کودک آسیب برساند.
7- گرمای بیش از حد
قبل از اینکه لباس گرم تن کودک کنید دمای بیرون یا خانه را بررسی کنید. درست است که رحم گرم و دنج است، اما نوزاد به سرعت در هوای گرم یا در خانه یا ماشین بسیار گرم گرم می شود. این به این دلیل است که بدنهای ریز آنها قادر به عرق کردن نیستند. بنابراین گرمای بیش از حد باعث استفراغ و کم آبی بدن نواد می شود. گرمای بیش از حد می تواند منجر به خستگی یا در موارد بسیار جدی تر گرمازدگی شود. علائم زیر به دلیل گرمای بیش از حد است:
- پوست رنگ پریده و لکه دار
- تحریک پذیری و گریه
- خواب آلودگی
فوراً لباس های نوزاد را در بیاورید و او را از آفتاب و گرما دور نگه دارید. سعی کنید به نوزاد شیر بدهید (یا اگر 6 ماهه یا بیشتر است، به کودک آب بدهید). اگر کودک به نظر طبیعی نیست به اورژانس مراجعه کنید.
8- بیماری حرکتی
نوزادان زیر 2 سال معمولاً دچار بیماری حرکتی نمی شوند ، اما برخی از نوزادان ممکن است بعد از یک اتومبیل سواری یا چرخش دچار بیماری حرکتی شوند؛ به خصوص اگر تازه غذا خورده باشند. بیماری حرکتی می تواند منجر به سرگیجه و حالت تهوع و استفراغ شود. در صورتی که کودک از قبل نفخ ، گاز معده و یا یبوست داشته باشد بیشتر دچار این ناراحتی شکمی می شود.
بوهای شدید و جاده های پر پیچ و خم نیز می تواند باعث سرگیجه شود. حالت تهوع باعث ترشح بزاق می شود ، بنابراین ممکن است قبل از استفراغ کودک متوجه ترشح آب از دهان شود. هنگامی که نوزاد آماده خواب است مسافرت را شروع کنید. کودک خواب کمتر دچار سرگیجه می شود.
در اتومبیل سر را به خوبی در صندلی اتومبیل نگه دارید تا زیاد حرکت نکند. همچنین، از رانندگی پس از شیردهی به نوزاد خودداری کنید. بهتر است ابتدا نوزاد شیر را هضم کند.
9- عدم تحمل شیر
نوعی نادر از عدم تحمل شیر را گالاکتوزمی می نامند. این اتفاق زمانی می افتد که نوزادان بدون آنزیم خاصی که برای تجزیه قندهای شیر لازم است به دنیا می آیند. برخی از نوزادان مبتلا به این بیماری حتی نسبت به شیر مادر حساس هستند.
این مسئله بعد از نوشیدن شیر یا هر نوع لبنیات، باعث تهوع و استفراغ می شود. گالاکتوزمی همچنین می تواند باعث بروز بثورات پوستی یا خارش پوست در نوزادان و بزرگسال شود. اگر کودک شما شیر خشک می خورد، مواد تشکیل دهنده از جمله پروتئین های شیر را بررسی کنید.
در بیشتر نوزادان در هنگام تولد این بیماری نادر و سایر بیماری ها بررسی می شوند. این کار معمولاً با آزمایش خون پاشنه پا یا آزمایش ادرار انجام می شود. در موارد نادری که کودک شما این مشکل را دارد ، خیلی زود متوجه بیماری خواهید شد. برای جلوگیری از استفراغ و سایر علائم ، از دادن شیر به کودک خودداری کنید.
10- تنگی پیلور
تنگی پیلور بیماری نادری است که در هنگام مسدود شدن یا باریک شدن دهانه بین معده و روده اتفاق می افتد. این بیماری می تواند منجر به استفراغ شدید پس از تغذیه شود. اگر کودک شما تنگی پیلور دارد ، ممکن است همیشه گرسنه باشد. علائم دیگر عبارتند از:
- کمبود آب بدن
- کاهش وزن
- انقباضات موج مانند معده
- یبوست
- حرکات کمتر روده
- کمتر مرطوب شدن پوشک
این بیماری نادر با جراحی قابل درمان است. اگر کودک شما هر یک از علائم تنگی پیلوریک را دارد ، سریعاً به پزشک خود بگویید.
11- درهم روی روده
درهم روی روده بیماری نادر روده است. این بیماری از هر 1200 کودک 1 کودک را تحت تاثیر قرار می دهد و بیشتر در سن 3 ماهگی یا بیشتر اتفاق می افتد. این بیماری می تواند باعث استفراغ بدون تب شود. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که روده ها توسط ویروس یا سایر بیماری ها آسیب ببینند. روده آسیب دیده به قسمت دیگری از روده می رود. در کنار استفراغ ، ممکن است کودک دچار گرفتگی شدید معده شود که حدوداً 15 دقیقه طول می کشد. این درد می تواند باعث شود که بعضی از نوزادان زانوها را تا سینه خم کنند. علائم دیگر این بیماری روده عبارتند از:
- خستگی
- حالت تهوع
- خون یا مخاط در حرکات روده
اگر کودک شما درهم روی روده داشته باشد ، درمان می تواند روده را به جای خود برگرداند. درمان باعث می شود کودک از استفراغ ، درد و علائم دیگر خلاص شود. درمان شامل استفاده از هوا در روده برای حرکت آرام روده ها است. اگر این درمان اثر نکند، عمل جراحی لاپاروسکوپی این بیماری را بهبود می بخشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر کودک شما بیش از 12 ساعت استفراغ کرده است ، به پزشک متخصص کودک مراجعه کنید. استفراغ باعث می شود نوزاد به سرعت دچار کمبود آب بدن شود. در صورت استفراغ همراه با علائم زیر به سرعت به پزشک مراجعه کنید:
- اسهال
- درد یا ناراحتی
- سرفه مداوم یا قوی
- عدم مرطوب شدن پوشک به مدت 3 تا 6 ساعت
- امتناع از تغذیه
- چ خشکی لب یا زبان
- گریه بدون اشک
- خستگی بیش از حد یا خواب آلودگی
- ضعف
- عدم لبخند
- معده متورم یا نفخ
- خون در اسهال
خلاصه
استفراغ کودک بدون تب ممکن است به دلیل چندین بیماری شایع اتفاق بیفتد. احتمالاً در سال اول کودک چندین این موارد را تجربه خواهد کرد. بسیاری از این علل به خودی خود از بین می روند و استفراغ کودک بدون هیچ گونه درمانی متوقف می شود.
اما استفراغ بیش از حد می تواند به کم آبی بدن منجر شود. علائم کمبود آب بدن را چک کنید و در صورت عدم اطمینان ، با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید. برخی از دلایل استفراغ کودک جدی تر است ، اما این موارد نادر است. کودک برای این بیماری ها نیاز به مراقبت پزشکی دارد. علائم را بشناسید و به یاد داشته باشید آرام باشید و نفس عمیق بکشید، سپس با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.
استفراغ مداوم
بین دو هفتگی و چهار ماهگی، استفراغ مداوم با زور ممکن است در اثر ضخیم شدن عضلات در خروجی معده باشد. این ضخیم شدن که به عنوان تنگی پیلور هیپرتروفیک شناخته می شود ، از ورود مواد غذایی به روده جلوگیری می کند. این مشکل نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. برای باز کردن ناحیه باریک معمولاً نیاز به عمل جراحی است. نشانه مهم این بیماری استفراغ با زور است که تقریباً پانزده تا سی دقیقه یا کمتر بعد از هر بار تغذیه رخ می دهد. هر وقت متوجه این موضوع شدید ، در اسرع وقت با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.
1-Noreen Iftikhar. Why Is My Baby Throwing Up When They Don’t Have a Fever?on November 19, 2019 2-NHS inform. Vomiting in children and babies. Last updated: 14 February 2020
