آمپول گونال اف و بارداری

یکی از روش های درمان ناباروری  تجویز آمپول گونال اف (Gonal-F) است. این آمپوی حاوی عنصر فعالی به نام فولیتروپین آلفا نوترکیب ( follitropin alfa) است که ترکیبی از هورمون جنسی طبیعی به نام هورمون تحریک کننده فولیکول  (FSH) است و امکان جفت شدن اسپرم با تخمک را بیشتر می کند. در این مقاله موارد استفاده از این آمپول و اطلاعاتی که شما باید در مورد آن بدانید را در اختیارتان قرار می دهیم. پس با ما همراه باشید:

 آمپول گونال اف چه زمانی تزریق میشود؟

به طور کلی از این آمپول برای درمان ناباروری استفاده می شود. اما شاید برایتان مهم باشد که بدانید در چه مواقعی ممکن است پزشک از این روش برای درمان شما استفاده کند؟ در زیر موارد استفاده از این روش بصورت جزئی آمده است:

• تحریک تولید تخمک در زنان مبتلا به ناباروری با مشکلات تخمدان.
• تحریک تولید تخمک در زنان مبتلا به ناباروری با کمبود شدید هورمون های LH و FSH.
• تحریک تولید تخمک در زنانی که می خواهند با روش ای وی اف باردار شوند (IVF).
• تحریک تولید اسپرم در مردان نابارور به علت سطح پایین هورمون تولید کننده اسپرم 

آمپول گونال اف چگونه عمل می کند؟

عملکرد آمپول گونال اف در بدن زنان و مردان نابارور به شکل زیر است:

عنصر فعال follitropin alfa که در این آمپول وجود دارد که به FSH نیز معروف است به طور مستقیم بر تخمدان ها در زنان و بیضه ها در مردان تاثیر می گذارد. این آمپول در تخمدان زنان تعداد فولیکول های در حال رشد را افزایش می دهد و باعث تحریک رشد آن ها می شود. به علاوه میزان تولید هورمون استروژن که باعث باروری بیشتر می شود را افزایش می دهد. بنابراین در زنانی که دارای مشکلات تخمک گذاری هستند و نمی توانند باردار شوند کاربرد دارد. 

 این دارو برای زنانی که سعی در درمان با کلومیفن  مانند Clomid، دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر کمبود استروژن و عدم تخمک گذاری در صورت کمبود هورمونهای FSH و LH نیز بصورت ترکیب با آمپول های آزاد سازی تخمک تجویز می شود. هنگامی که فولیکول به درستی رشد کرده باشد، یک داروی دیگر بعنوان مکمل، به نام گنادوتروپین مزمن انسانی (HCG) به فرد داده می شود. این دارو باعث می شود، تخمک آزاد شود

- این دارو همچنین می تواند برای تحریک فولیکول ها و تخمک های متعدد برای رشد در زنانی که در حال انجام لقاح های آزمایشگاهی مانند (IVF)  هستند، استفاده شود. تخمک ها در یک لوله آزمایشی کاشته می شوند و پس از آن نطفه در رحم تشکیل می شود.

- در مردان FSH در تولید و رشد اسپرم در بیضه تاثیر می گذارد. این دارو برای افزایش تولید اسپرم در مردانی که میزان تولید اسپرمشان به دلیل کاهش هورمون تولید اسپرم پایین است، تجویز می شود. همچنین با ترکیب این دارو با گنادوتروپین HCG، میزان تولید هورمون مرادنه تستوسترون  در بیضه ها افزایش پیدا می کند.

بررسی های لازم قبل از درمان با آمپول گونال اف

برای اینکه شما بتوانید از این آمپول در درمان ناباروری خود استفاده کنید، ابتدا پزشک مراحل زیر را برای جلوگیری از بروز هر خطر احتمالی انجام می دهد:

• قبل از شروع درمان، پزشک می خواهد عملکرد غده های فوق کلیه و تیروئید را بررسی کند و مطمئن شود شما دچار تومور غدد هیپوفیز یا هیپوتالاموس مغز نیستید.
• بالا بودن هورمون پرولاکتین  نیز بر باروری تاثیر می گذارد و باید مقدار آن با آزمایش چک شود.
• در زنان، قبل از شروع درمان، پزشک باید با استفاده از سونوگرافی و آزمایش خون میزان استروژن و  عملکرد تخمدان را بررسی کند. باید در طول درمان و تا زمانی که فولیکول ها رشد می کنند، سونو و آزمایشاتی در فواصل منظم انجام شوند.

بهترین زمان تزریق آمپول گونال اف

آمپول گونال اف با توجه به نتیجه سونو و اندازه فولیکول شما تجویز میشه و اغلب در روزهای 7 و 9 و 11 سیکل تجویز میشوند و تعداد هم باز بسته به شرایط شما دارد. معمولا زمان تزریق عصر و حدود ساعت ۶ می باشد و تزریق همزمان به صورت زیرجلدی و دورناف یا ران و یا بازو می باشد.

زمان انجام تست بارداری بعد از تزریق گونال اف

بعد از ترزرق آمپول گونال اف باید حداقل دو هفته یا 14 روز صبر کنید و بعد آزمایش خون بدهید و یا از بی بی چک استفاده کنید.

خطرات احتمالی تزریق این آمپول

درمان با آمپول گونال اف نیز مانند بسیاری از درمان های دیگر خطراتی را به همراه دارد. از جمله این خطرات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

این دارو می تواند باعث تحریک بیش از حد تخمدان ها شود که در بعضی مواقع خطرناک است و باعث ایجاد سندرم تحریک بیش از حد تخمدان یا OHSS می شود. به همین دلیل اگر علائمی مانند درد و یا تورم شکم، افزایش وزن، دشواری تنفس، افزایش تشنگی، کاهش تولید ادرار، تهوع، استفراغ و اسهال در طول درمان مشاهده کردید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر در طول درمان، آزمایشات خون و یا ادرار، سطوح بالای استروژن را نشان دهند، یا اگر سونوگرافی رشد بیش از حد فولیکول های تخمدان را نشان دهد، تخمدان های شما بیش از حد تحریک شده است، که می تواند منجر به OHSS شود. در این صورت درمان با این دارو باید بلافاصله قطع شده و تا چهار روز باید از روش های جلوگیری از بارداری استفاده کرده و رابطه جنسی بدون محافظت نداشته باشید.

خطر بروز سقط جنین در زنانی که به طور کلی از درمان های باروری استفاده می کنند، بیشتر از بارداری های طبیعی است. ممکن است خطر زایمان نوزاد با مشکلات جسمی نیز وجود داشته باشد. 

چه افرادی باید از آمپول گونال اف با احتیاط استفاده کنند؟

همه افراد شرایط یکسانی برای استفاده از این درمان را ندارند و در برخی افراد باید محتاطانه عمل کرد، از جمله:

• زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• زنان در معرض خطر ابتلا به لخته های خون در رگ های خونی (ترومبوآمبولی، مانند ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریه)، به عنوان مثال به علت سابقه شخصی یا خانوادگی.
• اختلالات خونی ارثی مانند پورفیری ها

چه افرادی به هیچ وجه نباید از آمپول گونال اف استفاده کنند؟

در صورت وجود هر کدام یک از موارد زیر یا مشکوک بودن به آن ها حتما موارد را به پزشکتان اطلاع دهید!

• مردان و زنان با تومورهای غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس در مغز.
• مردان با سرطان پروستات یا بیضه.
• زنان با سرطان سینه، سرطان رحم یا سرطان تخمدان.
• زنان با خونریزی واژینال با علت ناشناخته.
• زنان با کیست تخمدان یا تخمدان های بزرگ، نه به علت سندرم تخمدان پلی کیستیک
• زنانی که تخمدان هایشان به درستی کار نمی کنند.
• زنان با لوله های فالوپ مسدود شده، مگر اینکه از روش IVF استفاده کرده باشند.
• زنان دارای ناهنجاری در اندام های تولید مثل (رحم، لوله های فالوپ، تخمدان و / یا دهانه رحم).
• زنان که یائسگی زودرس یا هیسترکتومی داشته اند.
• زنان مبتلا به فیبروم های رحمی
• مردانی که بیضه هایشان به درستی کار نمی کنند.

عوارض جانبی آمپول گونال اف

داروی گونال اف نیز مانند بسیاری از داروهای دارای عوارض جانبی است. البته همه افراد در زیر مهم ترین و شایع ترین اثرات این دارو را برایتان آورده ایم:

عوارض جانبی بسیار شایع (این عوارض بیش از یک نفر از 10 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد)

• درد، کبودی و التهاب در محل تزریق در مردان و زنان.
• سردرد در زنان.
• کیست های تخمدان.

عوارض جانبی عادی (این عوارض بین 1 در 10 تا 1 در 100 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد)

• تحریک بیش از حد تخمدان ها که باعث تولید تعداد زیادی تخمک می شود و می تواند حاملگی های غیر طبیعی را ایجاد کند.
• اختلالات روده، مانند تهوع، استفراغ، اسهال، گرفتگی شکم و نفخ در زنان.
• بزرگ شدن پستان، افزایش وزن، آکنه و تورم رگ ها در کیسه بیضه ها (واریکوسل) در مردان.

عوارض جانبی خیلی کم (این عوارض بین 1 در 100 تا 1 در 1000 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد)

• تحریک بیش از حد تخمدان که باعث تولید تعداد زیادی تخمک می شود(سندرم OHSS )

عوارض جانبی نادر(این عوارض بین 1 در 1000 تا 1 در 10،000 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد)

• چرخش تخمدان از عوارض OHSS.

عوارض بسیار نادر (این عوارض کمتر از 1 در 10،000 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد)

• تشکیل لخته خون در ورید (ترومبوآمبولی)، معمولا در پا (ترومبوز ورید عمقی)
• بدتر شدن علائم آسم در زنان.

آمپول گونال اف و دوقلوزایی

آمپول گونال اف مانند سایر داروهای محرک تخمک گذاری مانند کلومیفن و لتروزول ، زیر 10 درصد شانس دوقلوزایی را افزایش میدهد.

حرف آخر

برای پیشگیری از همه خطرات احتمالی مصرف داروی گونال اف باید توجه داشته باشید که قبل از شروع درمان در مورد تمامی حساسیت هایتان و مواردی از این قبیل که ممکن است قبلا تجربه کرده باشید با پزشکتان صحبت کنید. حتی اگر این موارد کاملا بهبود پیدا کرده اند باز هم با پزشکتان در میان بگذارید تا دچار عوارض جانبی این دارو نشوید.