به رشد غیر طبیعی غدد پستانی بزرگ در مردان و در نتیجه بزرگشدن پستان آنها گفته میشود. وضعیت فیزیولوژیکی میتواند در نوزادان (به علت هورمونهای زنانه از مادر)، در نوجوانی و در افراد مسن رخدهد، در هر دو جوانی و در افراد مسن است وضعیت غیرطبیعی شُمارده میشود و مربوط به بیماری یا اختلالات متابولیک میباشد. در پسران نوجوان این بیماری اغلب منبع پریشانی آنهاست، اما برای اکثریت بزرگی از پسران که بزرگی پستانهای آنها در هنگام بلوغ به دلیل چاقی نیست، رشد غیرطبیعی پستان کمشده و در چند سال ناپدید میشود.
علل
این بیماری اغلب به دلیل اختلال هورمونهای جنسی است هرچند میتواند ناشی از مصرف برخی داروها مانند داروهای آنتی آندروژن و دیگوکسین و افزایش ترشح پرولاکتین باشد.
علل شایع گاینکومستیا نامشخص باقی میماند، هر چند طور کلی به عدم تعادل هورمونهای جنسی یا پاسخ بافت به آنها نسبت داده شده است. علت ریشهای به ندرت برای موارد فردی تعیین میشود. شرایط همچنین ممکن است به علت عدم تعادل از اثرات استروژن و آندروژن در پستان، در نتیجه عمل استروژن افزایش یافته وجود آید. تقریباً ۴ تا ۱۰ درصد موارد از این بیماری به علت مواد مخدر میباشد. هر دو دیگوکسین و فورزماید گزارش شده که شرایط یکسان را به وجود میآورند. اگرچه در صورت استفاده این دارو همزمان شانس گاینکومستیا افزایش مییابد. برجستگی پستان میتواند از پُرسازی (هیپرتروفی) بافت پستان، سینه و پوست و در نتیجه و به طور معمول ترکیبی میباشد. برجستگی پستان که صرف به علت چربی بیش از حد باشد را ژنیکوماستی مینامند .
درمان
درمان حذف عامل ایجادکننده است (مانند قطع دارو، هورمون جنسی یا ماده مخدر) در برخی موارد تجویز داروهایی مانند بروموکریپتین و نهایتاً جراحی صورت میگیرد. البته مصرف قرص تاموکسیفن بسیار موثر است در آب کردن این غده ها و نمیگذارد کارتان به جراحی برسد. ، قابل توجه ورزشکاران محترم که از مصرف استروئید ها خود داری نمایید، زیرا علت اصلی ژنیکوماستی در مردان بالای ۲۰ سال مصرف قرص ها یا هورمون های استروئیدی میباشد، در بعضی موارد به سرطان سینه در مردان نیز منجر میشود. شیوه کار استروئید این است که هورمون های زنانه را افزایش داده و هورمون های مردانه یا همان تستسترون دیگر تولید نمیشوند یا به کمترین مقدار میرسند، همین هورمون های زنانه یا استروژن ها کم کم زیر نوک سینه ها شروع به تشکیل غده میدهند، قرص تاموکسیفن تولید تستسترون را بالا میبرد و به این غده ها حمله میکند. البته مصرف اصلی قرص تاموکسیفن سرطان سینه است اما برای ژنیکو ماستی هم کاربرد بسیار خوبی دارد، روزی یک عدد سر ساعت معین به طول یک ماه کافیست، بعد از درمان هم استروئید مصرف نشود زیرا اگر باز هم غده ای تشکیل شود نسبت به قرص ها مقاومت نشان میدهند و باید جراحی شوید. .... تفاوت ژنیکو ماستی با سرطان سینه در این است که ژنیکو خوش خیم است سرطان بدخیم،. البته همین خوش خیم ها در صورت عدم توجه بدخیم ممکنه بشن، قرص تاموکسیفن در همه داروخانه ها قابل خریداری و ارزان است. .